Dissertatio inauguralis medico-practica de apoplexia ...

81쪽

9. Apoplexia subinde hominem

corripit recte eo tempore, ubi optimω& athletice valere videtur.

Id plerumque illis accidere solet, qui Vasa quaedam encephali debiliora, varicosa, aut an eurismatica & di ruptioni quam proXima habent. Quibus athletica haec valetudo optima suspecta sit oportet. uanto autem languidius cor Aarteriae, se in his contrahunt; tanto minus est periculum. Contra quamprimum illa validiua& uti in bene habentibus sanguinem protrudunt; tanto majori disruptionis periculo Partes sunt obnoXiar. Hinc oportet quid huic summae ct athleticae sanitati detrahere. Io. Valsalva vir, qui uti in ceteria, ita quoque hac in re eximius ex

82쪽

8o DissERΤ. MED. ΡRACT. sola corporis inspectione praedixit ilium& causam ApopleXiae, quam jam in cerebro, jam in cerebello se satis certe inventurum ariebat ; id quod postea sectiones cadaverum demonstrarunt. CLuomodo autem hoc praedicere potuerit, nullus intelligo; etsi Morgagnius hae super re multa disputet; nisi sorte ex respiratione cito interrupta & alvo profusa judicaverit , Cere- bellum potius , quam cerebrum esse

laesum. II. plerumque tamen non est

dissicile ex sola hominis apoplectici positionc nudique etiam jam cadaveris

inspectione praedicere, in quonam en- cephali latere vitium sit reperiundum. In quodnam latus enim ceciderit, id Omnium primo resolutum fui illa, noxam in opportita parte latere patet. Aut

83쪽

DE APOPLEXIA. IAut si os in alterutram partem retractum fuerit; vitium eo ipso in latere erit quaerendum, ad quod Os retrahitur; quoniam haec retractio oris resolutis oppositi lateris musculis suam debet origi

12. auodsi sermo fiat, non desectione venae jugularis, de qua supra

egi, sed de sectione in vena brachii instituenda; etiam hic praecepto Morgagni & Valsalvae sat satis, ut nempe sanguis e latere sano non e paralytico

educatur.

Neque hoe praeceptum novis inventis' adnumerandum, quod jam Aretaeus dedit, qui de Apoplexia loquens se ait: q) In hominibus apoplesticis exsanis partibus oportet sanguinem hauri-F re;

84쪽

8a DISSERT. MED. ΡRACT.re; hile enim sanguis facile delabitur, hae etiam a laesis partibus facile deriis

vatur.

I 3. Sequitur nune alia gravis profecto practica quaestio discutienda. An qua copia sanguis in Apoplexia serosa detrahendus sit P An in omni Apoplexi a serosa & in qua specie mittendus non sit Τ Medici veterani communi omnium sensu statuere venae sectionem in Apoplexia serosa adeo utilem non esse , quin potius summe noxiam reperiri. Verum si deligenter institutas sectiones anatomicas consulere velimus patebit Apoplexias non a multo ad modum sero produci, sed a pauco & ucri, quod irritatione sua , vasa sanguinea vellicando , illa constringere effuit; qua ipsa vasorum constrictione circulus

85쪽

DE AΡOPLEXIA. sanguinis per encephalon intercipitur. Isine etsi serum hoc acre causa sit constrictorum vasorum & aboliti per cerebruin sanguinis circuli: tamen ipsa haruApoplexia a sanguine intra caput collecto orietur; hinc non erit frigida seu serosa Apoplexia. sed potius seroso sanguinea ; atque in hoc easu venae sectio non solum indicata, sed etiam summe erit necessaria, ut sic vasis depletis pressio cesset. Confirmant hoc etiam cadaverum sectiones ab adeuratis solertibusque observatoribus institutae ; ubi seri quaedam copia in encephalo effusa, reliqua autem haematophora Vasa plurimo sanguine in sarcta turgebant ; quod & Cel. Pro sessor Stollis epius in no contio

practico ostendebat. . s

86쪽

84 DISSERT. MED. PRACT. 14. Examinanda 'adhuc est alia nota diagnostica quibusdam auctoribiis solemnis, & praecipue ab Hippocrate adnotata, qua ApopleXiam calidam a frigida distinguere volunt adserentes, ApopleXiam, si lente oriatur, semper esse ab in sardiu frigido, pituitoso; hinc esse frigidam seu serosam ; si Vero repente oriatur, elle calidam seu sangui

neam.

Verum neque hoc signum lassicit,& diagnosticum diei meretur. Constat enim EX apoplesticorum historiis, quemadmodum a leuia sanguinis effusione Ortae apoplexiae tarde increscunt ; ita etiam haud paucas factas ab aqua &pituita frigidissima hominem cito & sine omnium opinione corripui illa. Ex quibus sat evincitur, polle' quasdam Apoplegias, licet tarde &

87쪽

lente adveniant, calidas seu sanguineas; alias contra cito & inopinanter accedentes frigidas es e & serosas. Ad minutias forsan cuncta harepertinere quibusdam videri posset; verum cum de diagnosi & medendi ratione agatur, quam scilicet diversam longe atque aliam in serosa, aliam in calida adhibere est necesse; patet has rCs non minutias, sed summi monenti considerandas esse. I s. Ad iaciendam facilius diagno- sim multum per tape confert nosse, quae causar.morbi frequentiores, quae rara , quae sint frequentissimae, ut adeo faciolius formare diagnostin possit, si mens circa potiora Versetur. Sic e. g. apo plexia seroso - ΩΗguinea multo est De-

quentior, quam pituitosa. Constat id ex sectionibus cadaverum Apoplexia

88쪽

defunctorum institutis. Hinc si talis a poplecticus curandus Occurrat; mens potius circa ApopleXiam seroso; sanguineam, quam pituitosam versetur; &s e porro. Hic loci non possum non cautelam quamdam commemorare , cujus in cadaverum sectione magnopere meminis e oportet.

Contingit enim saepe, ut detracto cranio, olla desumta, memingibusque deiiutatis, species quaedam gelatinae sese osserat, aut quaedam quasi pituitae collectio. Inde cum casus non sit inti equens, factum est, ut Apoplexia Digida seu vere pituitosa adfuisse crederetur.

Verum tamen discissa dura men in-ge & Arachnoidea, non gelatinam, ted serum quam maxime fluidum inter cel-

89쪽

DE APOPLEXIE. 8TIulas collectuin erat, ita quidem, ut illa A poplegia, quae primo intuitu pituitosa comparuit ; potius sit feroso sanguineae adnumeranda. Levioris quoque momenti haec observatio pollet videri ; qui tamen hoc serum pro vera pituita haberet, erraret pessime ex male instituta aut plane non intelles a cadaverum sestione. Nihil igitur nolira attentione indignum censeatur; utut id subinde per- leve videatur; cum etiam a levissimis symptomatibus causa derivari possit, ut aegris vel lethalem, vel salutarem 1aciamus medicinam. Itaque quaecumque a medico colligi possunt, colligi debent, ut aegro prodesse possit. 16. Non pauci quoque sunt Apo-plexia desuncti, ubi in cadavere secto

90쪽

ingens in vesica urinae collectio, ingensque vesicae ipsius distenso reperitur. Hoc jam a pluribus & praecipue a Morgagnio ipso fuit observatum. Ex qua nimia repletione vesicae& lotii retentione nova denuo malorum accessio , fieri potest praecipue iis, qui apoplectici diutius adhuc vitam trahunt. Minus hare symptomata observantur, quum ob infirmas sphincteris vires egri continuo pauxillum urinae guttatim dimittant; unde fit, ut aegro adstantes Iesitamque madidum invenientes minus

de retenta urina cogitont.

Hiue id quoque ad cautelas practicas pertinebit ut medicus regionem hypogastricain frequenter exploret, &huie stillicidio non sidat, sedope catheteris collectam lolii copiam frequentius

curet educi.