Iosephi Petrucci ... et Vincenti Fugae Romani Selecta carmina accedunt epigrammata scholasticorum Societatis Iesu

31쪽

t Ius poematis consciendi, in quo haud scio

utrum etruscorum carminum elegantiam et numerum , an stili sublimitatem et magniloquentiam magis commendes: illud ego assirmare nou dubitabo , inter poeticas Graecorum Poetarum interpretationes , quibus vernacula nostra poesis gloriatur, adeo excellere , ut maxime illustrem , ac tantum non Principem locum obtinere videatur. Scio a nonnullis etiam aliis Graecum hunc Poetam vernaculis versibus eXpressum esse , quorum interpretationes , etsi magni illae quidem ab eruditis viris juro merito-

qua fiant, quum tamen non Partem aliquam , ut latina haec nostra, et Lucchesinii vernacula, sed totum ejus poema CompIectantur, non est hujus a nobis institutae scriptionis commemorare. Plura, si cupis, de toto hoc poemate vide apud CI. Cesarotium sub finem ejus ad Homeri Iliadem enarrationis. Illud Constantinua Lascaris maxima Homericum appellare nou dubitavit: verumtamen etsi Homericam sortasse, aut non valde ab Homerica discrepantem ejus elocutionem esse dari possit , Homerica certo nota est ejus inventio et dispositio, non Homerica illa et sententiarum et simiIitudinum redundantia ac Pene farrago , in qua ejus aetatis Poetae Plerumque Peccant; qui propterea iu-ter Sophistas et Rhetores potius quam inter graecos primi nominis poetas recensendi sues.

Atqua ut de primo hoc libro, quem in lati

32쪽

na Carmina convertendum suscepi, pauca de libem, licet et ipse in aliquibus locis traelationem in redoleat, non desunt in eo do scriptiones quaedam adeo Pulcrae et vere Poeticao , ut lectorem ad se alliciant et quodam modo rapiant. Quid enim pulcrius quam virgineus ille Ponthasilaact decor cum bellica sortitudine mire conjunctus 7 Quid magis naturae Gonsentaneum quam Andromachae despicientia in Penthesileam superbius pollicentem se Achil- Iom iIlum in praelio necaturam , cujus hasta vel ipse suus coniux Troianorum Hector sortissimus misere occubuit 3 Quid magis ob oculos positum quam graphica illa hujus Amazonis cum vitula comparatio , quae in hortum custode remoto insiliens omnes ejus fores et gramina et germina pessumdat atque discerpit 3 Quid tam sublimo aut magnificum quam horrifica illa Grascorum a Penthssilea absente Achille facta strages 3 Hippodamiae Trojanas multores ad aemulandam Regina sortitudinem, atque arma in Graecos capienda iustigantis sermo sapit nescio quid inauditae virtutis , virilisque animi excelsitatis . Theanus Contra a tanta temeritate illas deterrentis allocutio prudentiam Vere singularem et plusquam muliebrem praesesert. Μars denique o caelo in idam

magno Cum armorum suorum strepitu descendens , ut filiae suae Penthesilea o mortem ulciscatur, est Μars vero Homeri us, aut Homerico illi Marti valds nou invidet.

33쪽

Hae aliaeque huius libri doles mo ad illum in

latina carmina convertendum impulerunt, non indignum putantem qui Virgilianis versibus nousino quadam stili dignitate ac magniloquentia exprimi posset. Atque eo libentius mauum operi admovi, illudquo enixius laborandum conficiendumque curavi, quo mihi commodius videbar ita auditoribus meis exEmplum aliquod Virgilianae elocutionis Posse Propouerct, eosquisita ad Poetarum omnium facile principem et avidius legendum, et expeditius imitandum in

flammares Diuiliros by Cooste

34쪽

Hsteior ut oeeubuit toto consossus Achillis.

Exsequiis magno cum fletu rite solutis, Ingenti trepidam metu, atque in moenia Teucri Confugere, et clausis urbem de udere portis. 5 Ac veluti impasto pavidae occursarct leoni Non audent, et silva boves ubi densior, ilIua Consertim fugiunt, saevo sic Troes ab hoste Tuta procul celeri tendunt in tu uia cursu. Nam subit Idaei quam multis ills Scamandri Io Efferus ad ripas caput e cervice revulsit, Palantes vel quot Troiae sub moenibus orco impulit, Iliacos circum vel ut Hesctora muros Dardanii decus imperii raptarit. et urbes Quot bello phrygias per magnum evsrterit aequor , i5 Iliacas cladem quum primum ferret in Oras .

Quae versant dum cuncta animis, non credere campo Amplius, adversisque audeut concurrere signis. Horrisono interea miscentur moenia luctu ,

Haud secus Argolicos quam si considat in ignes m Ilium , et ex alto ruat omnis culmine Troja. Ecce autem patriis ultro digrossa suentis Thermodontis adest vultumque hahitumque Dearum Penthesilea serens, dupliceinquo in pectore curam 'Vrget amor hello Graiis concurrere , et altum ab Vulnus alit venis; celeris vestigia cervas Quod jaculo cursuque premons in aula SO rem Straverat Hippoliton: eo milum nunc illa suarum Irasquo, et veteris metuens dispondia famae,

Dardaniam patriis urbem pelit exsul ab oris i

35쪽

do Eluat ut tristem Graiorum sanguine Iabem , Elam uidiamque sacris placet sollemnibus iram,

Quae miserae mesam, quo so fert cumque, Sororem Ante oculos versant e sontes comitantur euntes

Namque illae semper, poenisque ultricibus urgent. ζ5 Bissena dominam comites in hella sequuntur; Hippothoe si Clonie, Ρolemusaque, Derio usque , Evandre , Λ utandreque , et dia Bremusa, nigrisque Harmothoe spectanda oculis, et Deri machia, Alcibieque, atque Anti broto , ingentemquo coruscaus4o Theruiodossa manu validis et viribus hastam.

Quas omnes tenet unus amor concurrere serro

Grajugenit , pulcramque sibi per vulnera famam

Quaerere , praestantes animo et sulgentibus armis . At qualis, medium tonitru quum rupta Corusco 45 Tempestas aperit caelum , se clara videndam Exhibet, atque ignes micat inter luna minores; Λut roseis ceu mortales Aurora quadrigis Exhilarans quum devexum conscendit olympum , Auricomas longo sorma supereminet Horas; 5o Talis Amagonidas vultuque et robore Praestans Vna alias Troiam se Ponthesilea sor h l . Tum vero circum Teucri funduntur, et alte Evinctam suras ocreis, si in itemque Deabus indomiti sobolem Martis mirantur ; utrumque

5 Namquo inorat vultu, terrorque et gratia sormae. Illa autem dulci subridens ore serebat Huc illuc fulgentem aciem; vultumque rubore Uirginουum sui sa docet, quam gratior eXstet Mascula femineo virtus immixta deuori.

36쪽

6o Spes ergo arrectae iuvenum, Pulsusque Parumper Corde timor: ceu quum sitiens ardore dehiscit Tellus, aerii si laris e vertice montis Agricolae aequoreis aut irim surgero ab undis, Aut subita obduci videant caligino caelum, 65 Εisti animo fracti et suspiria longa trahentes , Excipiunt laetoque omen clamore salutant; Sic omnis luctu se Teucria solvit, in anceps Vidit ut raregiam tendentem Horoida bellum. Sollicitas adeo mortalibus addita curas Io Discutit, et dulci tentat spes pectora motu lIpso etiam patriae satis perculsus iniquis , Quamquam multa gemit Priamus , spem Protinus hausit Exiguam, pressitque altum sub corde dolorem. Qualis ubi , quem luce frui via effera morbi 5 Non sinit in tenebris vitam luctuque perosum, Aut ope Paeonia, aut praesenti munero divum Vix aciem intendit si quando in lumina solis, Etsi oculis pestis nondum decesserit omnis, Corda tamen longo relevat moerentia luctu ;8o Talis in invicta defixus virgino tollit

Laomedontiades animos; nou omnis abacta Cura tamen a natorum acri stant fixa dolore Tristia quae patrios foedarunt funera vultus .

Reginam interea simul ia sublimia ducit 35 Tecta, simul, reducem tu patrios post Ionga penales Tempora ceu natam exciperet, convivia luxu

Μunifico indicit, consectis qualia bellis ,

37쪽

Et domi lis celebrant populis soliomnia Roges: Tum donis cumulat maguis , majoraquo SPondet,so Ferret opem fractis si duro in tempore T lacris. Illa sibi facinus sumit , circumdare flammis Gro jugemina puppes , nemo et quod Crederet, ipsum Aeacidem in modi a prost rnere caelis ΡΘla Sxu n . Demensi quae cunctis hasta quam praestet Achilles 95 Nescit, eam Andromache clari genus Κρtionis Audit, et haeo tucito secum sub corde volutat In selix , nequidqua in animis elata superbis Gratidia quid jactas 3 non , magnanimo Polidae Ut certare queas, tanta est tibi pectoro virtus. Ioa Quis miseram exagitat mentem furor 3 illo sub imos Te , reor, impellet manes , vis ultima sali Quam duri manet, et stygiis vox circumit umbris. Hector enim longo to sortior; ille, Deorum Quem Teucri similem votis precibusquo solebantio5 Excipere : Aeacidas tamen is confossus ab hasta occidit, et totam contristat funere Trojam. O patriaeque meiquo decus , dum vita manebat, Nunc miserando jacesi utinam suprema tulissset Troja mihi prius , infesto quam vulnere terram IIo Consossus patriam potiisses ore cruento lNon ego te celeri raptatum moenia Circum Vidissem Aeacidae curru, non conjuge tanto Dejectam, qui me intactum sibi junxit, haberet Tam serus, si nullo delendus tempore luctus lx i5 Hectoris haec secum memorans pulcherrima funus Andromacha reputat Oastas navi ca 'de Vi Iorain.

38쪽

Nil magis uxores stimulis incessit acerbis. At rapido interea so per declivia motu Circumagens caeli Hesperiis sol mergitur undis. rao Ergo epulisque sames ubi pulsa sitisque lyaeo, Andaci famulas Reginae mollia lecti Strata para ut Priami celsis in sedibus t illa Procubuit, dulcemque dedit per mesmbra quietem .

Heio misprao aetheriis specio in dymisit ab astris Ia5 Pallas, quas Marti vultunique habitumque paranti Assimilis falsi mulceret imagine visus Incautam , fortique manum consorre iuberet Aeacidae: demens, quae vanis credula sermis, Somnia fallaci quales sub vespero fingunt, IIo Confidit, clademque sibi Teucris tuo paravit lIamque adeo reuutans Grajas urgero phalanges , Pelidaeque necem , et caedem molita Palasgis, Mollibus , aurorae primo surgentis in ortu ,

Prosilit o stratis, sulgentiaque induit arma , 155 Quae pater ipse olli dederat pulcherrima Mavors .

Principio suris ocreas candontibus aptat Auro intertextas, varium dehinc Pectora circum Thoraca, atque humeris ingentem subligat ensem , Quem perfecta eboro, et rutilans vagina tegebat Igo Argento : Iaeva clypei tum sustulit orbem Fulgentem atque amplum, sinuantur qualia lunae

Cornua, quum curvo turgescens orbe renidet:

Hinc habilem capiti galeam , cristisque decoram Iuduit auratis . sic se letalibus armisi 45 Circumdat; luco exsultans atque horret ahena Bellatrix: tremulum nubes ceu Iuppiter ignem

39쪽

Quum rutilas inter torquet, magnumque fragorem Ventorum , aut largi strepitum d uunciat imbris. Μox altis properans pro tiro e sedibus, hastas ibo Sub clyp o gominus tollit, dextraque bipennem Anc ipitem , quam trux olli Discordia, firmum Vt foret ambiguis dederat tutamen ir armis. Turribus hine celeri ses' pode proripit altis,

Hortaturqu' moras rum Pant Pugnasque Parent Se,i55 Dardauidas: sumptis Regiuae protinus armis Delecti Teucrum proceres praecepta suo sunt rNec , Prius iridomita cunctos qui terruit hasta, Imparibus Pelidae armis certare TeCuSBnt.

Illa autem manibus forma praestantis habenasi Flectit equi, uoreae quem maguo in muuerct Conjuxolli, Threicias quondam quum Visercti Oras, Orithyia dudit, Harpyias praepete CurSuVincentem , hospitii monumentum et pignus amoris Quem fastu tumefacta premens , atquo alta reliu-quens

In Pugnam extremamque ruit: comitantur ovantem Consertim , praeeunte pocus velut ariete Pastor Quia in premit, heu nunquam redituri in moenia Teucri.

Ac veluti ad pugnam Pallas domitura Gigantes 17o Quum ruit, aut densas Discordia tetra phalanges Qualis obit turbasque forens et crimina helli, Talis Λ inagonidum Troumque ad hella cohortes

40쪽

I 2 Virgo rapit. Senior tum vero sustulit ambas Laom dontiades palmas ad sidera, spectans

a b Idaei delubra Iovis, patet Ilios olli

Vndo omnis, tristi quo proces has pectore sudit. Magno mois Gonitor faciles da vocibus aures rDa pubem Argolicam Reginas occumbere dextra Martigenas, incolumemque ipsam tu mea tecta ro-vΘrti .E8o Ille, tuum genus, hoc Μavors, hoc ipsa Deabus Et genrre pi forma non imp.ir Virgo meretUP . Μo quoque , Cui natos Grujo sub marte Peremptos Tot l arcae abstulerunt . mo respice luppiter ; et dum Dardanio pauci suporant de sataguiue ; Grajis 135 Exsoindi Doc dum potu pru ut Pergama telis,

Da requiem missro , bellumque averte Cruentum r. libus oranti complentiquo aethera votis Ecco s ut laeva fulvus Iovis advolat ales, Ssemiani tuomquo tenens oviscerat ungue Columbam .

I9o Obstupuit , monstroqus senex Perculsus iniquo Virginis instantem Praesago Poctore C dem Extimuit gomuitquρ : dio nec serius illa Debita complonios Reginae fata superbae Tristia terribit s docuerunt omina Pa ao. I95 Parte alia procuI Argivum stupet inscia pubes Trojugenas mirata acies in hella ferarum ΜOrs rapi, iacto quuin Pleuas agmine caulas Invadunt; asi ante omnes of Virginis ardeusMirantur, quam per medias tumidamque minacemquctaod Ardor agit turmas: ceu quondam arentibus ignis Quum surit in silvis , glomeratque incendia Ventus .