C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

641쪽

eonstantiam et insigne ponanae Noris exemplum, auo Ioeo reddemus. Sequanorum prospera acie belli inpetus stetit. Reaipiscere paullatim civitae , fa, que et laedera respicere, principibus Remia qui per Gallias dixere, ut missi legatis in eommune nisubem erat,disertas an pax plaeeret. LXVIII in Romae cuncta in deteriua audita Mucianum angebant, ne, quamquam egregii Duces iam enim Gallum Annium et Petilium Ceriviem delegerat summam belli parum tolerarent. mecrelinquenda urbs sine rectore. Et Domitiani indomi. tae libidines timebantur: suspectis, ut diximus, Primo Antonio Varoque Arrio. Varus, Praetorianis Praepositus, vim atque arma retinebat. Eum Μωeianus pulaum Ioco, ne ine solatio ageret, rennonae

praefecit. siquo Domitiani animum Varo haud

alienum, deliniret, Arretinum Clamentem, domui V apasiani per adfinitatem innexum et gratiarimum Domitiano, Praetorianis praeposuit, Patrem tua, avo Caio Caesare, egregie functum ea cura, dictitans: Mettim militibus i m momo, atque ipsum, guamquam Senatorii ordinia, ad utraque munia sisere. A aumuntur e civitate clarissimus quisque, ut Hii per ambitionem. Simul Domitianus Mucianusque -- cingebantur, dispari animo ille spe ac iuventa pro-Perua, hic mora nectens, quia flagrantem Etineret, ne ferocia aetatis et pravis inpulsoribus, ni exercinam invasisset, paci beIIoque male consuleret Legionea victrices, sexta et octava, vitellianarum imaet-VIcesima, recens conscriptia secunda, Penninis Cobtianisquo Alpibus, pars morite Graio traducuntur: XIV legio e Britannia, sexta ac decima ex Hinsanian itae. Igitur Venientis exercitus fama, et auopte ingenio, ad mitiora inclinantea GaIIiarum civitates, In Remo convenere. Treverorum Iegatio illic opperiebatur, acerrimori tinctore belli Tuuio Mem

642쪽

tino. Is meditata oration cuncta, magnis imperita obiectari solita, eontumeliasque et invidiam in Poporum Romanum e dit turbidus miseendis aeditionibus, et plerisque Matua vecordi facundia. LXIX. At Iulius Auspex e primoribus Remorum, rim Romanam paeoque bona dissertans, et sumide rum etiam ab ignaris, strenui imi euiusque perieulo geri, iamque super cars ἐκ nes, sapientissimum quemque reverentia deque iuniore perieulo Memetu, continuit. Et Mentini animum laudabant,gonsilium Auspicis sequebantur. Constat, obstitias. Treyeris Lingonibusque apud Gallias, quod Vindicis motu, cum Verginio steteTanti Determit Imrosque provinciarum aemulatio quod bello eaput/rende ius a piriumquepeteretur quam, mirineta Fr .enissent, aedem Imperis semerent Nondum victoria, iam discordia erat aliis foedera, quibusdam opea virosque, aut Vetustatem originis Der iurgia iactam 4ibus. Taedio futurorum praesentia placuere Scris huntur ad Treveros epistolae nomine Galliamm, ulabattaerent armis, inpetraba venia et paratis, precatoribus, si poeniteret. Restitit idem Ment nus, obstruxitque civitatis auae aurεs, haud perinda instruendo bello intentus, quMu frequena conci

nibus.

X. I tur non Treveri, neque Lingones me

meis rebellium civitates, pro magnitudine suscepti discriminis agere. Ne Duces quidem in unum con- sinere. Sed Civilia avia Belgarum circumibat dum CIaudium Labeonem capere aut exturbave nititur. Clamicus, segne plerumque otium trahena relatoareo imperio fruebatur. Ν Tutor quidem matur vi superiorem Germaniae ripam et ardua Alpium praesidiis claudere. Atque interim unaetvicesima

hegio Vindonissa, Sextilius Felix cum auxiliarii cohortibus per Rhaetiam inrepere. Accessit via Sim

643쪽

Eularium, excita olim a Vitellio, deinde in partes Vespaaiani transgressa. Praeerat Iulius Briganti.

Qua, sorore Civilis genitus, ut ferme acerrima pro ximorrum odia sunt, invisus Uunculo infensusque. Tutor Treverorum copias, recenti Vangionum, caracatium, Triboeorum delectu Ructas, veterano pedite atque equite 4irmavit, conruptis Pe, aut metu subactis legionarias qui primo ohortem, praemissant a Sexsilio Felice, interficiunt mox ubi mees exemitusque Romanus Propinquabant, honesto transfugio rediere aecutis Triboeis Vangionibus. De et Caraeatibus. Tutor, Treveris Comitantibus, vitato agontiaco Bingium eoncessit, fidens loco, quia pontem Nava fluminis abruperat, sed incursu eohortium, quas Sextilius ducebat, et reperto vado, proditus iasusque. Ea clade pereulsi Treveri, et plebes, omissis armis, s .gros palatur quidam Principum, ut primi posuisse bellum viderentur, in eivitates quae societatem Romanam non exuerant, perfugerunt Legiones a Novesio Bonnaque iti re-j

veros, ut supra memora imus, traductae, ne ipsae invεrba Vespasiani adigunt Haec Valentino absent. festa qui ubi adventabat furens, unctaque rursus

luctas et exitium conversurus, legiones in Mediomatricos, sociam civitatem, abscessere. Hemtinus ac Tutor in arma Treveros retrahunt o isti

Herentiis ac Νumisio I gatis, quo minore apex

niae eresceret vinculum acvieris.

LXXI. Hie belli status erat, eum Petilius Ceri.

iis Magontia ni venie. ius adventu erectae ap pse pugnae avidus et contemnendis, quam invenda ritibun melior, femeia verborum hintem incendbat ubi priniuii eougredi licuisset, nullam Proes morant facturus deleetua per Galliam habitos in vitate remittit, ac nuntiare iubet, sincere μνη-ςaones socii ad munia Paeto redirent, secum, τὸ

644쪽

Ueeto bella, quod Romanae manus exemissent. Α, ea rea Gallorum obsequium. nam, reeepta iu- ntute, faciIius tributa toleravere, proniore adlicia, quod spernebantur. At Civilis et Classicus, si uisum Tutorem, eaesos Treveros, euneta Maii

a prospera .coepere, trepidi a Properantes, dum

sversas suorum copias eonducunt, crebris interim antiis Valentinum monuere, ne summae rei per ἀ-

- faeeret. Eo rapidius Cerialia, missis in Medi latricos, qui breviore inere Iegiones in hostem 3rterent, contracto, quod erat militum agontiaci,

uantumque aecum transvexerat, tertiis castris Ri-odulum venit; quem locum magna Treverorum ianu Mentinus insederat, montibus aut Μosellamne septum et addiderat fossa obioesque saxo-am. Nec deterruere ea munimenta Romanum Duena, quo minus peditem perrumvere iuberet, quilam aciem in collem erigeret, preto hoste quem, emere conlectum, haud ita loco iuvari, ut non Iusuis in virilite foret Paullum morae in adscensu, uni missilia hostium praevehuntur ut ventum in anus, deturbati ruiRae modo praecipitantur. Re ars equitum, aequioribus iugis circumvecta nobissimo Belgarum, in quis Ducem valentinum, epit. LXXII. Cerialis postero die coloniam I'Teτεrsum ingressu est, avid milite eruendae civitatis rancissae oasairi, hane Tutoris, patriam horum fee re clausas eaeaaaque Iegiones strictantum Cremo-am meruime quam e gremio Ita e raptam quia nitis noetis moram istoribus adtularia Maro in eo nis Germaniae istegram aedem, pessi exereituum nucum eaedibus Osantem Redigeretur praeda in aeum: ipsis a rere ignea et rebella esloniae ruina uibus to eastrorum extadia pensarentur cerialia,

metu infamiae, si licentia saevitiaque inbuere mis

645쪽

litem crederetur, pressit iras et amere, posito civium bello, ad externa modestiores. Convertas id animos accitarum mediomatricia Iegionuri miserabilis adspectus. Stabant conseientia flagitii maestae, fixis in terram oculia. una inter eoeu te exercitus consalutatio neque solantibus hortat tibusve eriponsa dabant, abditi per tentoria et Bem ipsam vitantes nec perinde periculum aut mutus, tiam pudor ac dedecus, obstupefecerat adto. nitis etiam victoribus, quis vocem precesque adli, here non ausi, Iacrimis ac silentio veniam Poscebant: donec Cerialis mulceret animos, fato et ductitans, quae militum Dueumque discordia aeri fraude Matium, evenissent. Primum illum stipendiormn esacramenti diem haberente priorum facinorum nequa Imperatorem neque se meminirae. Tunc recepticia eadem eastra et edictum per manipulos, Me quis iseertamine iurgiove editionem aut cladein commiseloni obieetaret.

LXXIIl.mox Treveros ac Lingones, ad concienem vocatos, ita adli,quitur Neque ego unquam fecundiam exercui et Populi Romani viriditem arvs adfrmari sed quia apud vos verba plurimum valehilonaque a mala non aua natura, sed vocibus aeditisaorum, aestimantur statui pauea disserere, quae

prosi is bello, utilius sit vobis audisse, quam nobi

dixisse. Terram vestram, eterorumque auoruntvressi sunt Duem Imperatoresque Roman minis ordine, sed maioribus eareis invoeantibus, quo vises Eae usque a exitium at abant et clerit auxil=Germans oesia pariter atque Aostibus aervitutem ἐψ merant. Quot proelii adversus Cimbros eae ono

gue, quantis exereituum nostrorum laboroua, quo ieventu Germantea bella tractauerimus, alia clarem

Ne ideo Rhenum insedimus, ut Italiam lueremm sed ne quis alius Ariopistus Regno Galliarum potire

646쪽

tur. An vos eamore Civili Batavisque et ranar nanis gentibus ereditis, quam maioribus eorum patres arique vestrifcerunt Eadem semper auasa Germania transaeendenssi in Gallisa libido atque avaritia et mutandae sedis amor, ne reueris paludibus et asMudinibus auia, Mundissimum Me OIum vosque ipsos possiderent. Ceterum libertas et periosa nomina praetexuntur nec quilaquam alienum servitium et dominationem sibi suevisit, ut non eadem sata voeabula

usurparet.

IbXX v. Regna bellaque per Gamas semper fuere, donee in nostrum irraeoneederetis. Noa, quamquam loliena laeeariti, iure vietoriae id forum obis addissimus, quo paeem tueremur. Namneque quies gentium sine armis, neque arma sine stipendiis, neque stipendia

sine ributis aberi queunt. Cetera ineommuni alta sunt. Ipsi plarumque emoniouam tria praesidetis ripa ha aliasque provincias regitis. Nihil aeparatum

elausumve. Et laudatorum Priseipum usius ex aequo, quamvis proeu agentibus saevi proximis ingruunt. quomodo steriAtatem, aut n-sos imbres et ectera naturae maIa, ita luxum vel asaritiam dominantium t Ierate. Vitia erunt, donee Asminea: aed neque Meeeontinua, et me rum interventu pensantur. πωἐDr- te, Tutore et Iaarie regnantibus, moderatius imp rium speratis aue minoribus, quam nunc, tributis

parabuntur exercitus, quibus Germani Brierennique Meeantur. Nam putata quod Di proAiaeano Romanis, quid aliud, quam helia mHum inter e gentium exsistent Octingentorum annorumfortuna dia. mnaque eompages Mee eoaruit, quae eonvelli, sine exstis Ansellentium, non potest. Sed visu maximum dia..crimen, pene suos aurum et Ues,praecisumebe rum caussae. Proinde pacem et urbem, quam viet vietoresque eodem iure obtinemus, amate, Mite noveantes utriusque fortunae Merementa, ne eontumariam

647쪽

em pernicie, quam obsessulum eum Muritate, massilia. Tali oratione graviora metuentes composuit erera,

I XV. Tenebantur vlceor exercitu Treveri, eum Civilia et I alma misere Epistolas ad Cerialem, quarum haec sententia fuit Vespasianum, quamaeam nuntios seeuuarent, Meraisae sita. Urbem a re Iemliam internode tonsumptam meiani ae nomisi mi sana et sine viribus nomina. Si Cerialis imperitim Samaraemiseret, ipsoa naua eisitatum suarum eorε- enιον as proelium malit, ne id quidem abnuere. Ad ea Cerialis Civili et Classico nihil eum, qui adtulerat ipsa epistolas, ad Domitianum misit Noates, divini copiia, advenere undique. lerique culpabana Cerialem, assunt iungi, uva discreto intercipere licuisset Romanu exercitu eastrariosa valloqua circumdedit, quia temere antea intutia consederat. Apud Germanos diversia ententiis eertabatur. XVI. Civilis, opperiendas ranar nanorum genteo, quarum terrore 'aeta Populi Romani virea ootererentur Gallos quid aliud, quam praedam me oribus et tanten, quod roboris ast, Belgas, arerem

Falam aut volo stare. Tutor cunetatione reae'.

rem Romanam, adfirmabat, Oeunstutia undique exertatibus. Transvectam e Britannia Iegionem accisaaex Hispania adsentare ex Italis nee Mitum mulatim, semeterem expertumque hem. Nam Germansa, qti ab ipsis perentur, non iuberi, non rem, sed euneta ex Abiatae agere: peeuniamque ae dona, quia οἰis corrumpantur, maiora apud Romanos, et neminem M. in arma pronum ti non idem pretium quietis, quam

per aesi, malit quod a statim eongrediantur, numaeas Ceriali, in ex reliquiis Germanis exercitus, minones, foederibus Galliarum obstrietas Idque ipsum, quod is nauam nuper Valentini manum contra spem

suam aderint, alimentum illis meiqua temeritati

648쪽

ausuros ruraus venturosque in manus, non inperitἐMoseaeentuti vero eteonciones, quam ferrum et a

m meditantia, sed Civilia et Maaiei quo tibi asapexerint, redituram in animos formidinem fugam

famemque aeuotiens eaptis precariam vitam, nequa Troeros aueran onas benevolantia eontineri resun pturos arma, ubi metus abaee erit. Diremit consilitarum diversitatem, adprobata Tutoris sententia, Cla sicus statimque exsequuntur.

LXXVII. edia acies Vbiis Lingonibusque data dextro cornu cohortes Batavorum sinistro Bructeri Tencterique para montibus, alii, viam inter Μosellamque flumen, tam inprovisi adsiluere, ut iambiculo ae lectulo Cerialis neque enim noctem in matris egerat pugnari siniui vincique suos audieriti increpans pavorem nuntiantium, donec universa clades in oculia fuit. Perrupta legion uni castra, fusioquites medius ofellae pons, qui ulteriora coloniae adn etit, ab hostibus insessus Cerialia turbis dis rebus intrepidus et fugientes manu retrahens, intecto eorpore promptus inter tela, felici temeritate et fortissimi cuiusque adcursu reciperatum Pontem glecta manu firmavit. ox in castra reversus P Iantes captarum apud Novesium Bonnamque legionum man pulos et rarum apud signa militem ac prope circumventas aquilas videt Incensus ira, non aecaem, inquit, non Meulam deseritis. Nulla Aie proditior neque aliud excusandum habes, quam quodaeos, Gallieissederia oblitos, redisse in memoriamin mani sacramenti, temere credidi adnumerabor qu- . missi et erenniis ut omne Legati vestri, aut misi rem manibus, aut Matium, eciderint. Ite, nuntiate Vespasiano, vel, quod propius est, Grili et Classico, resietum a vobis in aetemurem. venient Iegiones, suae neque me inutium, neque vos inpunitos, patiantur.

LXXVIII. Vera erant et a Tribyuis Praesecti

649쪽

que eaden ingerebantur. Consistunt per cohortea et manipulos neque enim Poterat patescere acies, ess so hoste, et inpedientibus tentoriis sareinisque eum intra vallum pugnaretur. Tutor et Iaanicus et CiviIis suis quisque locis, Pugnam ciebant Gallos pro Mereate, Batavos pro gloria, Germanos ad praedam instigantes. Et cuncta pro hostibus erant doneo Iegio unaetvicesima, patentiore, quam ceterae, Pati conglobata, sustinuit ruentes mox inpulit Neollane ope Divina, mutatis repente animis, terga Victoris vertere. Ipsi territos se eohortium adspectu, rebant, quae primo inpotu disiectae, summis rursus iugis congregabantur, ac speciem novi auxilii Lee rant. Sed obstitit vincentibus pravum inter Ipsos Certamen hoste oniisso, spolia consectandi Ceri Iis, ut incuria prope rem adflixit, ita constantia resintuit secutusque fortunam, castra hostium eodem

die capi exscinditque. LXXlX. ec in longum quies militi data orabant auxilium Agrippinenses offerebantque uxorem ac sororem Civilis et filiam Classici, relicta sibi pia gnora societatis. Atque interim dispersos in domihus Germanos trucidaverant. Vnde metus et iusino Preces invocantium, antequam hostes, reparatia viribus, ad spem vel ad ultionem accingΘrentur. Namque et Civilis Illuc intenderat, non invalidus, flagrantissima Ohortium suarum integra quae ex Chaucis

Frisiisque composita Tolbiaci, in finibus Agrippianensium, agebat. Sed tristis nuntius avertit, des eam eohortem dolo Agrippinensium qui largis epuIta

vinoque sopitos Germanos, clausis foribus, igne inlecto, cremavere. Simul Cerialis propero gmincta venit. Circumsteterat Civilem et aliun metus, ne ouartadecima legio, adiuncta Britannica Iasse, αδ- metaret Batavos, qua Oceano ambiuntur. Sedo

'em terrestri itinere Fabius Priscus, Legatus, in

650쪽

Nervios Tungrosque duxit eaeque civitates in dedationem aeceptae classem ultro Caninefates adgressi sunt maiorque Pars navium depressa aut capta. Et Nerviorum multitudinem, sponte commotam, ut Pro Romanis bellum capesseret, iidem Caninefatos nid re Classicus quoque adversus equites,moveatum a Ceriale praemissos, secundum proelium feeit quas modica, sed crebra damna famam victoriae, nupra partae, lacerabant.

LXXX. Iisdem diebus Μucianus ViteIlii filium

interfici iubet mansuram discordiam obtendens, ni semina belli restinxisset. Neque Antonium Primum adsciri inter omites a Domitiano passus est favore militum anxius, et supeἔhia viri, aequalium quoque, adeo superiorum, intolerantis. Profectus ad Vespasianum Antonius, ut non Pro spe sua excipitur, ita neque averso Imperatoris animo. Trahebatur in duversa hinc meritis Antonii, cuius ductu confectum

haud dubie bellum erat, inde Μuciani epistolis su

Inui ceteri, ut infestum tumidumque insectabantur, adiunctis prioris vitae criminibus neque ipse deerat,

adrogantia vocare offensas, nimius commemoraudis,

quae meruisset alias, ut inbelles, Caecinam, ut capi immis deditiesum, increpat. Vnde paullatim levioleviliorque haberi, manente tamen in speciem amicitia. LXXXI. Per eos menses, quibus Vespasianus ΑIexandriae statos aestivis statibus dies, et certam ris opperiebatur, multa miracula evenere, quis coeli favor et quaedam in Vespasianum inclinatio uinunum ostenderetur. Ex plebe Alexandrina quidaia,

oculorum tabe notus, genua eius advolvitur, rem

dium eaeeitalia exposcens gemitu monitu Serapidis Dei, quem dedita superstitionibus gens ante alios colit precabaturque Principem, egenas et ocuωrum orbe dignoretur revergere oris exeremento. Alius manum aeger, eodem Deo auctore, ut pede a sese -