Silii Italici Opus de secundo bello Punico.

251쪽

DE BELLO PUNICO

Exuit, occuba mentem uitiantes agita.

Altera iam patria, atomuo sub honore uocatur Altera carthago capua: intactu ilii secundae Fortunae ingenium uicia allatrantia quassant. Nec luxus ullus morsaeci studine uitiae Campanis modus accumulant uari up planes Scenarum certant epulas dis' Diguere ludo.

Iu primis dulcem p aeno Didia te perdures Nuncisoce infunditici tras, nunc pectine cantum.

νψ ubi mirantem resonantia pollicesila Ductorem uidit lib*ae canere inde superbas Aoniae laudes sensim testudinis orsus,

Concordem citharae mouit per carmina linguam.

Vincere linquentis uitam quae posis olores: Atii lde e multis carpsit mollit bima mei . Argolicis siondam populis mirabile dictu Exaudita chelis lapidem testud ne faeli κDucere: a in muris posuist uolantia sarii. amphioni uallauit pessine thebas: Ac dic aggeribus per e scandente vocatis

Iubiit in immensum cantatas surgere turres. xtera turbatum'plectro mulerata profundum Et tenuit phocas in omni prothca forma Traxitie requoreo portauit art0ua dorso. Nam quae petulca formabat rupe canendo Heroum mentes a magni pectorauch:llis Centa: ro de Ela chelis: compesceret iras

Percussa fide, vel pelagi, uel tris is uerni. pilanci chaos caecam :ιondamsi uesy cre molem Non surgente die ac mini dum tuae luce canebat.

252쪽

LIBER XI.

Tmn deus ut liquid discutile si gur profundis Telutrisci globi in media compage ligni let:

Vicet uim iipera habitare dedisset Olympum: C tilapsaturni monstrabalfecula patris. Se se uos ut 4bat raphi eum adstrymona uerisi Auditus superis auditus manibus Orpheus: Emerito fulgent tardiutor sideriseclo.

Hunc elidni mater tota comitante fororum Aonidum turba materiunmta canentem. Non illo pangaea iuga,aut induortius haemus Non illo modulante sonos stetit ultim thrace: Cumsiluis uenereser e,eum montibus amnes: Immemor j dulcis nidi,positori uolatu Non mota uolueris captiua pependit in fibra.'Quin etiam pegasaea ruitis cum caerula nondum Cognita terrigenis,pontocy intrare negaret: Ad puppim sacrie cithara eliciente aranie Adduclum cantu uenit mare: pallida regna Bistonius udies funamq* cherontasonantem Placauit plectro: I fixit reuolubile saxum. O dirae ciconum matres:geticio furores: Et damnata deis rhodope tulit ora reuulsera pontum ripis utrino sequentibus hebruς. Tum quoci cum rapidi' puta ceruice recisum Portarent f cliis subito emicuere per undas Asmurmur cete toto cultantia ponto. Sic tum premus bellis durata uirorum Peclara eastabo frangebat carmine telitras. Interea placida attulerant iam stimina terris Magonem libycis duro redi uita subibat Optatos puppis portus . pelagoci micabae

Captiua arma procul celsa fulgentia pro M. At

253쪽

DE BELLO PUNICO

At patulosurgens iamdudum c aequore late Nauticus implebd resonantia littora clamor. Et imul adductis percussa ad pector tonsis

Centeno fractus spumabat uerbere pontus. Nec lentum in medios rapienda ad gaudia uulgus Procurrit fluctus: elataci turba fauore Certatim ingenti celebraut noua gaudia plausu. Aequatur rector diuiscillum turdiq; matres Illum turba minor, moniti gaudere nepotes: Etsenior manus: iuxta populusi patrUOMactatis superum dipnantur honore iuuencis. Sic patriam mago sportas iniressus ovantes Fraternae laudis Idma: ruit indefenatus: Et multo patrum stipatur curia coetu. Tum diuos veneratus duum de more uetusto.

Martem est prenum fractas quis italitellus Nitebatur,opes pars ipse haud parua laborum Nuncio:pugnatum superis in uotasecundis. Est loeus aetati signa quem gloria regis, Posipsius quodam prisca inter da dcuno: Humentis rapido circundat gurgite campos Aufidus: Istarnis intercipit arua refusis:

Mo fluctusserit adriacos .magirocy fragore Cedentem impellit retrorsum in aequora pontum. Ille udrro magnum dii inter nomina dulus Nomen, quis rerum ducibus permis potestas, vix dum depulsa nigrae sigine noctis Invadunt campum:e late fulgentibus armis Aeeidunt udiro lucem furgentis eoi. Nos contra,nam germanum furor acer agebat optatae pugnae, casiris citissigna movemus.

Intremuit tellus:i pulsu mugit olγmpus.

254쪽

Hiefluuium S eanipos deeendit eaede utrarum Ductor quo nunis maiorem ad bella ulerunt Rectorein terrae: vidi eum turbine euo

Ausonia i sonitu bellantis fusa per agros

Vin terga daret uidi eum udrro citato Auferretur equo proiectis degenerarinis: Quin a magnanimum persissi corpore telis Stare supersorium.uid te paule cadentem. Egdiis ille CyseruiliaIoedera larga Vltus c. ede dies: non plus optaste liberet: uantum concessiit dexter deus:altera iam lux Si redeat populis certe sis omnibus una Tum carthag'caputti terrasty colere per omnes.

Testes histragis quos signum illusis superbis

in leua gestare uiris .ium funditis ante Ora admirantum perfulgens annulus auro: Dat fidem uerbis haud paruo insignis aceruo. Hinc iterum repetens .reflat nunesedibus unis Vertenda alii aequenda sol idnisubruta romuuAdnitamur,dit, uires refouete tot haustas Casibus: O pateant non parca aeraria dextris: Quas emimus bellis: defitiam bellud tri pis Ausoniis terror:nec non alimentafatigant. Arei ea dum memorat toruo conuersus in ora Hannonis uultu: quem gliscens gloria prauum Ductoris istudio iamdudum agitabat acerbo. Idmcp tibi dextras incoeptaei nostra probamus: Iam fis dardanis me non seruire colono. An ne iterum hannibalem dedi ldeellatra ueneno Inuidus nigros undautid pectora felle, iidem tot titulis olet exornate trophaeis Infaelix muta.dextras .e en dextera quam tu

255쪽

DE BELLO PUNICO.Aeneadis lacerare dabaso littorae desines Et stagna extatos impleuit sanguine campos.

H.ec mago: dio animos Duo haud obscurus habebat. Cui simul inuidia dici ira stimulantibus hanno: Talia uesani iuuenis conuitu miror Haud equidem:tumet ingenio:fraternao corda Non tarde agit cura uirus futile lingua: Qui ne mutatum uatius absistere credas: Nunc pacem orandam nunc improbasedere rupto Arma reponendum , bellum ex itidie uiuendum

Auctor ego: scpadeo uosmet perpendite ture' uid erat:haud aliud nobis ensere relistum et'.

Tela, uiros,durum, classis alimenta precatur,

Belligeram*ferannuictus non plura dedistem. Sanguine dardanio rutulos saturauimus agros: Et iacet in campis latium: deponere curas Tandem ergo bone dat uictor ieescpsedere In patria: liceat non exhaurire rapacis Impensis belli uacuatos saepe penatis. Nunc en nunc ins falsa ut praesagia nolstra

Sint oro:menso auguri sedatur inani Haud procu est funesta dies:dtrocia noui Corda: ac prospicio natas e cladibus iras. Vos ego uos motu cannde: ubmittite signa: Atii adeo tentate agedum e deposcite accm. Non dabituri parat ille dolor, mihi credite, maius Exitium accepto: citiusci haec foedera uissor

Quam uictus dabit: ato adeo qui tanta superbo Fasti sonas ore: e spumanti turbine perfias

I norantuin aures: dic en germanus in armis

Iu tuus par gradiuo: persaecula tellus Cui imilem nuns ductorem in bella creauit: Moenia romuleae cur nondum uiderit urbis q

256쪽

LIBER .XΙScilicet a gremio matrum,dptimus in hostem Nondum portandis habiles grauioribus armis Aeratas insit examus mille carinais: Ais omnis libyae quaeratur belua terris: Vt longa imperiadio armatus proroget annos Hannibal: Iregnutruibus usci in tempora fati.

Vos uero, nco enim occulto circi nduimur istis,

Ne dulcis spoliat domos:castrisci potentum Alci opibus sancit modum:pax optimcrcrum Quas homini nouisse dat est pax una triμpbis isti Innumeris potior pax custodiresalutem labili

Et ciues dessare potens reuocetur in arces

Tandemsidonias: Tμmafugetur ab urbe Perjidiae homicta tuae t tanta libido Armorum tenet:dup enses non reddere perstat Poscenti patriae:nd suppeditareIurori Harior:Θhaec stari magonem dicta referre sibi est Plura adnectentem,necpenim factauerat ira Dieendo,clamor turbat diuersa uolentum. Si libyae deeus haud ulli uperabilis armis Hannita es birae tibi: de stituemus ad ipsas

Victorem metas:nec optim adiumenta feremus: Inuidia unius sceptra ut iam parta retardet.

Inde alacres tribuunt:quae belli posceret usus Absentis suum instantsub teste fauorem.

Mox eadem terris placitum traducere iberis: Dum malus obtrectatIdcla immortalia lusor: Neefinit adiutas di cloris crescere laudes. Silus uilici Punicorum Liber Duodecimus , in

257쪽

DE BELLO P UNICO Am terra glaciale caput Ioecundaci nimbis

Temporae distrifer nebul diu

uertice frontem Immitis Ondebat hyems: blan

di salubre

Ver ecpb3ris tepido mulcebat rura fereno. Prorumpit apud poenus: vicinus* late Praemisio terrore, diit. ceu condita bruma, Dum riphae rigent set ibitis flamina diadem Euoluit serpens arcano membra cubili: Et splendente die nouus emicat: dup coruscum

Fert caput: O sanien sublatis faucibus effla. At the ducis utIulserim fixu per agros: Desoldra metu cuncta: I suadente pavore Vallo se clausere si iii: trepidiis sabitis

Expec sui ipsis metuentes moenibus hostem. Sed non ille uigor qui ruptis dipibus arma Intis terat: dederatii uias: trebiaque potitus Maeonios italo scelerauitIdnguinefluctus, Tunc inerat:moli luxu madcfacta meroque Illecebris somni: torpentia membra fluebant. Quis gelidassuetum noctes thorace grauatis Sub iove non aequo trahere: S tentoriasaepe spernere: ubi byberna ruerein cum grandine nimbis Ac ne nocte quidem clypeiis enses ii reposti. Non pharetrae aut iacula: π pro membris armasuere. Tunc graue castis onus:maior cypondera uisam arum: de nullι si se stridoribus hui'. e. Prima vi'diirantem sensiit certamina mitis Parthenope non diues opum, nonspreta uigoris. Sed portus traxere ducem secura uolentem

258쪽

LIBER. XII Aequora: quae peteret uenies caribulae puppis. Hine molles urbi ritus:dis hospita musis

ociter exemptum curis grauioribus aeuum. Sirenum dedit unasuum memorabile nomen Parthenope muris acheloias: aequore cuius Regnauere diu cantusaeum dulce per undas Exitium miseris caueret non prospera nautis.

Ηες pone 4ggressus,na fronti clauserat equor, Moenia,non ullas udivit perfringere coeus

Pulsauit piatiens obstruitas ariete portas. Stabat cannarum graia ad munimina uictor Nequics cautae mentis consulta probabat Fuciatu. qui post annis Sagnantia regna Sanguine tarpeias ire abstinuisset ad arces. En qui nos segnes, a nescire addere cursum Fatis incidistis quod uobis scandere nuper Non acie exin concessum maenia romae. Intrare. sque epulas promissassede tonantis His, luce grai mdnus defendit, reddite te M.

Talia dilabatismaeci pudore futurae: Irritus incoepta primus si absis Seret urbe, Audebat cunila:dici acuebat'dudibus enses. Sed subita muris flammae, toto*fluebant Aggeris i fractu tela improuija perduras. Haud ecus occuluit fixi quos uerticefaetus Ales fulva iovis:tacito si ad culmina nisu Eua itferpens . terretei propinquus hiatu:

Illi hostem ros' od Uuctis fulmina ferre

Vitruibus incessens nidi cirunuolat orbem.

iidem ad uicinos cuinarum uertere portus

259쪽

Fortunam: afouae turbando obsAdresinistrae. Sed culpos urbis gracchus tutela uel ipsis Certior arcebat muris:iterum sedere Portis, dim aditus iterum sperare uetabat. Lus Ira inops animi:rimatur omnia circum Alite nectus equo: rursus* hortatibus infit Laudud' inresuos probesi qui terminus quit Ante urbes fundi Irdias Oblite tuorum Factorum miles quis erit modus ulpibus fiat Nimirum maior moles sistandere Hum Pulsentis iubeo scopulos .qum altera detur Sisimilis tellus:aliac repent ubdistra Exurgant rupes:non ibis exarduus arma Me ducente feres tenet heu eumdnus hiantem Agger assibuς:muruis tenet gracchua moueri Non ausum portis paruo in discrimine cerno. An uobis gentes, quaecunci labore pardistis, Casu gesta putent: uos per 3rrhenaseuentum Stagna deuter ego O trebiam cinerest saguli obtestori dignos iam uosmet reddite uestra, Qua trabitis fama: reuocate i pectora ianas. Si ductorfessas luxu attrita secundis Erigere .a uerbis tentabat his tere mentem. Atiplic perlusArdiis aditus fulgentia cernit Arcis templa iugo: quorum tum uirrius alte mitis ductor capis primordia pandat. Non es' hoc inquit no stri, quod suspicis, tui

Maiores fecere manus . cum regna tenerent

Dicta regis ficfama est linquere terras Daedaeus inuenitnae totosigna sequenti Orbe dare:aetherias aliena tollere in duras Aufusse penna:ato homini monistrare uolatus.

260쪽

LIBER VI P. Suspensum hie librans media inter nubila tarpit

Euani superosep nouus conterruit ales.

Attentare uias uoluerunt douinci solutis Pennarum remis o non aelicibus dis Turbida plaudentem uidit freta: dunis obri Indulgetsubito motis ad pectori palmis: Nescius heu punitu duxit moderante uolatus. Hic pro nubiungo gratus pus templa meatu Instituit phoebo:dui audaces e statis. Virrius hae sed enim ductor numerabat inertes Atrat ictos fine marte dies:de stare pudebat. Ingemit aduersis:respectansii irrita tecta urbe dicarched parat exsectare Obrem. Hic quoque nunc pelagus,nunc muri faxea moles jicit udenti, desin sentum* labores. Dunam tenethcios durant obsepta uiarum Rumpere nitentis lentus labori ipse propinqua Stagnorum terraeci simul miracula b 'rat. Primores ad unt rapuae:docet ille tepentes deferant nomen diae:comitem 'ediisse

Dulichia puppis ivno sua nominimonistrat. Afili lucrino indugisse uocabula quondam

Ille olim popillis dicti mil)ν nomine uerso

Stagna inter celebrem nunc mitia ironimi duernum Tum tristi nemore atque umbris nigrantibus horrens Efformi ldius uolucri l tale uomebat

Belligione secersaeuum retinebat honorem.