Silii Italici Opus de secundo bello Punico.

271쪽

DE BELLO PUNICO. Etiam per colles dumosci ad littus adacta Innabat pelago seniens sine remige classis.l

Nuntius interea uectis non more carinis Terrentem freta eurarum Ierisoribus implet. Dum pro eis oebalios duet expugnare nepotes:

Et primus ros Pris sulcet naualibus drud: Obsessos capit e muros: cidus ira ipsa reuelli Portarum:de totum miseris incurrere bellum. Linquit coeptaseroripennasci addente pudore ALI; ira bimul immani per proxima motu Evolat caminitans duida ad certamina fertur.

Haudsecus misi tigris si concita foetu

Emicet:attonitae paucis lustratur in horis Caucasus: saltu framittituralite ganges. Done fulmine partus uestigi cursu Colligit: rabiem prese consumit in hoste obuius huic sparso cententi Pagmine raptim Funditur: dudendi prauus scidiis periclis. Sed paruum deeus hannibali: nam uitis honore Perfunctas latiae subit stimularat agrestis: Semermemo manum sternenddin obiecerat hosti. Bis septem demissa neci me substititngmen Milia bis septem: quae non follertis ense Sed genus insignis iussiis ducebat in armis Fuluilis:d' aeque per corpora fusa iacentismRaptism iter es': uictor , morum non pastus eisiatis.

Execlis laetantum amam nomen O uolentem FIorrificae mentis tenuerunt Isinere laeso.

Namque per insidias in dudum otii ho pit e Colloquvim expromissa peti di in perfida gentis

272쪽

LIBER .XΙΙ. Sed non ut scitum celerare ad moenia pomum: Astabat res ulu lom:iam consul uterv Praecipites aderant:nou uis omnis v arpis: Aeu floridior fabius rapida arma ferebant: Hinc nem: Ibine uolucres syllinus nosse dies Impellebat agens properata ad bella cohortes. Vndi monueniunt:poite 'pponere cunctos Uni ductores iuueni placet arduus ipse Tifata insedit:propior qua moenibiis inflat Collis: I e tumultu subiectam despicit urbem. Verum ubi misse cireui fundentibus drmis Valutas focium portas,unas neg4ri Intrauisse sibi: capvmp erumpere cernit:

Anxius aduentus,nuneferrefrangere coetum Obstantum meditaturio huic non auia coepto

Consili4,atque astu quaerit tot milia portis Abstrahere arantis,cuncto e resoluere muros. Sic igitur ecum cur ita cordeIdtigat. Quo mens degra uocas rursu ue periculi suma Non aequus regione loci capude uidente Terga dabo an roidens uicini uertice montis Excindi diate oculos patiarisecialia tectar

Non ita me experti fabrisIabiic marister: Turmarum hesperio cum euulses milite miles Eud i istorsparsossis per arua iuuencos

Idrure decens is istimulaui cornibus ignes. Haud dum omnes abiere doli. defendere notu Si capudin ereptum et': dabitur cireuiare rama. Haec post k licita: tenuitsententia mentem: Non expellatum: titan dum gurgite lueem Spirantes myrret equos: in pellit in agmen Voce manus uiros: accepta immania pandit.

273쪽

DE BELLO PUNICO.Perge age rumpe omnem miles uirtute laborem: Et lisantum humani possetis extendere passus:

Arduus accelerauromatis petis: hoc iter alpes Ηο emnae statuere tibi.eia incute muris bonem disis: capum repende ruinas. Quam tanti fuerit cadere: ut addici ernas

Et denigrantem tarpeia sede tonantem. Infima glomerant gressus: mina duribus haeret, Roma ociιlis: credundis ducis sollertibus ditis:

Aptius id coeptum: cpsi duxisti tam se

Fatali aeneadis campo uulturna citata Tramittunt alii uasDpostremio relinquiuit Uriandis italis corruptas igne carinas. Tum fidicina te uni pernicibus drua maniplis: Threicianici caten, vestras nomine nati Orithra domos: hinc allifanus iaccho Haud inmatus a V nymphin habitati fini Ritra ollantur, mox a uicinus equinas Et quaesumantem excre gigantafregelide Agmine carpuntur uolucrufert concitus inde Per iuga ce a gradunx. duris qua rupibus haeret

BelutOrfrufino: Isurgitsuspensa tumenti Dorso Irugiferis cerealis di agni alibis. Iam cpade est campos ingressus arua labiei Liuquens elegoni pulsatos ariete muros,

Haud dignam inter tanta moram: ne amoena retentant

Algida,nec iuxta iunonis tecta gabinae. Praeceps ad ripas immani turbine fertur: Stilphureis gelidus uiaserpit liniter undis Ad te ultorem mi labens sine murmure t brim. Hi ut signasero dimcnμφ castra locauit, Et ripas tremesces elises: porterrita pulsis

274쪽

LIBER XII. Illa prima vadis 1 dero se coniugis diitro Condidit: civici e fugerunt gurgite n3mptim At matres di ceu moenia nulla supersint Attonita: pasi,ufuribundis gregibus errant: Ante ocuhs distant lacerae trepidantibus umbrae: rem grauem ad trebiam quae pallicitia fluenta oppetiere necem: paulus gracchusci cruenti Flaminii scpsimul inferis ante ora uagantur: Clausit turba uias. Ad celsus exasper ab ira:

Ingentem. metum toruo domat resenatus.

Interdum tamen erumpunt sub castide fusae Per tacitum lachrynam quid nam fortuna mineturqQuid ue parent superi pubes dispersa perditas Stat turres: atat huc uentum si b corde volutat: ytidni rom diis credat defendere muros. Poenus ut adsomnos vix totam cursibus actae Iudi fit pubi noctem re igit ille nee ullam Ad requiem facilis, credenso abscedere itidie, Quodsopor eripiat inpus: radiantibus armis Induitur: numiduinci iubet prorumpere turmas. Inde leuis frenis circumiduitantia fertur Qi adrupedante sono perculse moenia romitti Nune aditus lustrat: clausas unc cuspide pupa: Infesta portas fruitur* ἰ more pauentlim. Nunc latus de is a laus in collibus intrat Vrbem oculis: discitat locos, causescpticorum. A legereti ibi cuncta: pcnetraret in omnis Spectando partes mi magno turbine adestet Fuluiu adud tot capuae obsidione relicta. Tum demum distris turmas infeXit ouantes Spectata ductorfaciatis poctor romoti

275쪽

DE BELLO PUNICO.'

Et undit rupto persididus agmina uallo:

Et quantum lustrare ualet.per plurima nostra Osocq decorio sacras in Fangitine dextras Votis te pares: es tantum audete sub armis: Quantum roma timet: reliquam hanc exscindite molem Nil quod uincatis toto restabit in orbe, Neu populi uos martigenae tardarit origo: Intratam senonum capietis milibus urbem,

luet mc capi ortasse curulibus altis

Iam uos exemplo proauorum de nobile laesum Expectant de more senes: mortio parantur. Talibus hic paenus ed contricenotria pubes Non illas uoces ducis aut praecepta resurit: Sat matres stimulant, natipia cara supinas Tendelituit palmas lachrγmantiaci ora parentum. Ostentant paruos: uagitus incita id diat Corda uirum: armatis infigunt oscida dextris. Ire uolunt pro muris opponere densi Pecto urespectanto suos: cursums resorbent. Vt uero, aput o patefactae cardine portae: Et sim id erupit iunctis exercitus armis: Fim Dur immixtus gemitu precibusci per altos Ad caelum muros clangori parses solutis

Crinibus exululant matres .ato ubera nucunt. Fulvius antevolans agmen:quis nesciat inquit

Notisponte ad nostros poenum uenisse penates' A porris jugit capuae jubnectere plura

Conantem tristis caeli cum murinure vallo Turba: itfragor, Isubita de nube procelia. Iupiter etinopum remediis tellure minantem Romuleo cenum iit uidit succedere uallo:

276쪽

LIBER IζII. calleolis raptim excitis defendere fessa Dardana,ο in septi discurrere iusserat arces. Ipse e tarpei sublimis uertice uncti Et uentossimul e nubes e prandinis iras

Fulminas a lauitruso nimbos conciet atros. Concussu tremuere potucieiunici tenebris Clauditur: π terras caeco nox condit amictis.

In ut tempes las culis:bοβ propinquo Roma latet idcide in turmas per nubila flamae Stridorem seruant membris insibilat ignis. Hine notus hine boreas hiu suseis fricus alis Bella mouet Pantis animos pectora possint Patis ditare iovisfluit agmen aquarum Turbine confusum piceo, nigrante procellar Alcyomnis circa campo Dumantibus undis Inuolui et ussummo de culmine montis Regnator superum sublata fulmina Hextra

I iurauit:ct peodi ducis non cedere certi

Incussit: umma liquefacta es cuspis in basu:

Elfluxit ceu correptus fornacibus ensis. Ambustis, sed enim di Elor fidonius armis

Sistebat ocios:a caecum e nubibus ignem Murmuras a uentis misceri,dua docebat.

iidem post clades focium elici ruinam. Non hoste se nimbis uiso non hoste referri Signa iubet castris:moesusci resuscitat iras. Ventis debebis nimirum hyemis . procellis

Vnum romadient sed non te crastina nobis Luxuus eripicr: sescen ut lipiter ipse In terras licet accensus .clum talidfatur: Ecceserendio elarum iubar emicat axe:

Purgatu se niter discusis nubibus aether.

277쪽

DE BELLO PUNICO. Aeneadae sensere deum:teli repostis

Summissas tendunt alta ad apitolia dextras: Et festa cingunt montis penetresia lauro. Tum uultus modo non paruosudore madentes, Nuneiatos iovis astetantadsumme deorum Da pateri uisacro libriinter praelia telo Concutit haud alia potis es' occumbere dextra. Sic adeo orantes pressere sidentu: pol Mistulerat terras inrantibus besterus intabris. Quemfumul attollens rufiuntem lampada litauobruit:a vita re mortalibus usus. Poenus ades nec e castris Oenotri pubes Continet:hauddum enses pristi: mediu*iacebat Tantum ad bella bri:quantum tramittere iactae Sufficerent basiae cumfulgor hebescere callPersubitum caepit:dens subire tenebrae: Atm dies fugere: se armari ad praelia rursus Iupiter:incumbunt uenti:crassuis rotante Aiistro ιmborumseruet globusvntonat isse ouo tremato rhodope tauri Upinduis ulu Auriuere lacus bere bi:mer uta profundis Ao novit tenebris es'id bella t)phaeus.

Invadit notus:ac piceam cum grandine multa latorquens nubem onantemauma uentem

Circumant:castris ducen succedere coneVerum ubi depositis eoit pepugere dis:

ista serenatifacies aperitur lampi: Nullam tam mitem credas bimisi tonantem Fiιlnim nee idcido commota tonitrua caelo. Durat cidfirmans non libristondet in ipsos Veliti ram crebro diem:modo patrita uirtus In dextras redeat:necromam excindere pin

278쪽

LI BER.XII. Creiant esse nefas.ubi nam funefulmiud laudem Inuicti iacuisse iovistium temeret ensis Aetolos campos: ubi cum tyrrhena natarent Stagna cruore utrum pugilat a moenibus,inquit, Si rectorsuperum tot iactis fulmine telis

Inter tot motus:cur me contra a dferentem

Afflixisse piget uentis 3emicyIugaces

Terga damus . remeet quiso mens illa uigorcp: Quam uobis, cum da patrum cumsedera adessent, Integrare acies placitum sic pectora flammai: Donec equum litau spumantiasten resoluit Nec nox composuit curas omniis uehementem Ausus adire uirum:ta redeunt cum lueefurores. Rursus in arma uocat trepidos:clypeocy tremendum Increpat: dis armis imitatur murmura caeli Vt uero accepit tantum confidere duus Ausonios patres,summissuq setis ad oras Auxilia noctu progres una moenibus agmen. Sie agitare fremens obsessos cia: iamcySeeurdau annibalis romam, uiolentior in stat. Ditis propinquabat muro: cum lupiter aegram Iunonem alloquitur curis:mulcetv monendo. Nulla ne sidonis umem comun cysororcyCdra mihi, non ulla uus situ fineferoci Addes frena uiro fuerit delere aguntum, Emuare alpes,imponere vincul acro Eridano, aeddre lacus: etiam ne pardbit Nolstras ille domos,nostras perrumpere in draeseSil' iuruit Mnano ut ceruici flagitat ignes: Et parat accensiis imitari fui innulammis. His dictis grues agiti de turbata per duras Devolat: prensa iuuenis saturnia dextra,

279쪽

DE PELLO PUNICO

Quo ruis o uecors maiorac bella capessis Mortali quainferre datur um incivilis atram Dimouit in bem: ueroci apparui ore. Non tibi cum br)gi res laurent ue colono. En agemanci oculis dinota nube parumper Cernere cuncta dabo:surgit qua celsus ad duras Aspice, nonris peκ:uocitata palatia regi Parrhasio: plena tenet a resonante pharetra: Intendita arcu me pugnas meditatur pollo. Atqui uicinis tollio milibus altae Molis auentinus:uiden ut dionia uirgo Accensas quatiat phlegcrantis gurgite haedus, Exertos avidae pugnae nudata lacertos pParte alid cerne:ut fenus gradivus in armis Implerit dictum proprio de nomine campum.

Hincianus mouet arma manum mouet inde quirinus

Qui epsu decolle deus sed enim pice quantum Aericla commouent nimbos famasci uomentem Iupiter. quantis pascat ferus ignibus iras. Hue uultus flecte:dici,aude spectare tonantem: Quas hyeme quanto concusto uertice cernis. Sub nutu tonitrus:oculis quifulguret ignis Cede deis tandem: Ititania define bella. Sic effata uirum nescitem pacisci modi piMirantem superum uultus o timuita membra A b stiria pacem terris c. los reponit. Κsectans abit:scdyris duulf hnoueri

Signa iubet ductor:remeaturumque mina tur.

Redditur extemplo sagrantior aethere lampas Et tremuli in Ius resplendent cieri u phoebo. At procul e muris uidere,ffigna reuelli Aeneadae, uersumo duceim tacita ora uicissim

280쪽

LIBER .XΙΙΙ ostentant:nutuc docent: quod credere magno Non dudent haerente metu: nee abire volentis

Sed haudem infidisset putant, I punica corti

Ac tacitae natis in igunt oscula matres: Donec procedens oculis sese abistulit agmen: Si pecto dolos dempto terrore refluit. Tum uero passim sacra in capitolia pergunt. Inque uicem amplexi permixta uoce triumpburn ve clamant lauis:de delubra decorant. Ianis omnes pandunt portas:ruit uitrici latum

Nonsperata petens dudum sibi gaudia uulgus. Hispellant quo 'd loco tentoria regis literint: bi qua celsus desede voedias fatus fuerit turmas:ubi bellige disturAti ubi dimκ garamas euuscpietederit bano. Corpora nunc uiuastarguntur gurgitis unda. Nune anienicolis statuunt altaria nymphis. Tun festam repenuit lustratis mconbus urbem. fili Italici Punicorsi Liber Tertius e mus' Egne iter emenso uix dum tarpeia uideri Culmina desierant: toruos

cum uersus ad urbem Ductor agenoreus vultus remeare parabat.

Cnistra locat nulla dens ubi gramina ripa Tucia deducit tenuem sine nomine riuum: Et tacite tuscis inglorius a stluit undis. Hie modo primoressocium modo iusta deorum, Nunc fele increpitat.die, cui bd id caede