Nic. Parthenii Giannettasij Soc. Jesu Piscatoria et nautica

71쪽

Arduennam , ct gelida nudat nemora alta sub Arcte Belga ferox, Se qui dispersa mapalia quondam

Incoluere hunrates Batavi, vicinaque circum

Litora piseatu victum de in ore petebant: Nunc re, nunc opibus multis, luxuque superbi Regna tenent , ct iam magni crevere sub ipsis Principiis, clara bello, Uictii cibus armis :Nam quicquid pelagi veniens Sol lustrat Eous, Quicquid & Hesperius, curru fugiente, relinquit, Classibus Se pariter lustrant ingentibus ipsi. Sic fluxas Fortuna hominum res undique versat; ne surgunt humiles in regna, ruuntque potentes. Verticibus rerum ex altis: nune ordine verio Praecipites summo labuntur culmine primi et Rursus 3e alta illi rerum fastigia tangunt Verum lecta manus, qua prima e litore Ibero Sol via,& Oceanum magnis percurrere velis Ausa fuit, fatisque novum monstrantibus Orbe

Detexit, vicitque armis Victricibus omnem,

Atia Pyrenaeos dueit per cerula saltus. Diri si rapiunt Caledonia lustra Britanni, Idam Bithyni, Grat ei felicia Tempe..hlaenalium scandunt nemus Arcades, aut Erimanthiatre utasque petunt pinus, populantur Athenae Fat dicam Cyriliam,& colle sectantur Hymetti . Annosam venetus sagum venatur, & alnum Rupibus Alpinis. canentem Donte nivali Caedit & Afer inops operose Atlanta securi. Romani rerum domini, qui classibus olim Conclusam domuere Thetin , Pontumque sonante mari gaeumque furena, spumosaque cornua vinctum oceanum traxere altae ad Capitolia Romae,T Sila pinum, de fagum petiere comantem ἰVelleiuntque omnem e radicibus Apenninum a. Trgo age, terrarum dominos imitare potentes zEt quo te mecum praerupta per avia montis Cornipedes hausti evrsu duxere virentem

72쪽

Fἰndito materiam tibi plurima sylva ministrat

Quique apti ratibus, paucis, adverte, docebo. 'Prima tibi pinus rigida gemat icta securi, Atque umbrosa ruat scissis radicibus alnus:

Adde ulmos, caesoque cadat de cespite certus. Nigras caede nuces : nucibusque aplustria sunto.

Ipsa ied 3n primis abie, , annosaque fagus

In partem veniant operis ; neu cedere molles Cures castaneas. multum aut querceta fatiges et

Castaneae fragiles, quercus nodosa lacertosis Vmbrosis aptae frondescere montibus ambae, Pascere & autumno pingui pecus ubere bacca pΑt non Oceanum sulcare. in fontibus alta Non te fron cosa delectet popuIus umbra ;Nam levis est arbos, S abundat plurima succo . Vna tamen longis caedenda est optima malis, Quae Lupias se propterAquas agit aemula pinis. Phoenices cedrum, & Syriae laudato cupressum a Tnostris fructus petito. Parnasii a laurus Semper fronde sacra tollat se laeta sub auras, Ut sita divini praecingant tempora vates, Et clari quoque victo ies sua mute seraeem Sei'ari ceras uin, & nratem sine erescere malum, Non obliqua petas: quae recta in luminis auras Tolluntur, legito, trian coque impone bipennem.

Parce manu teneram ab radice evellere sylvam, Navita; venturos exspectat sera nepotes Illa, coronato eum vertice surgetiri auras. Quae multos sensere aestus, quae frigora multa,

Succidas. Quid plura canam 3 Te multa doeebit Longa dies variusque tibi nova suggeret usus. Verum are, delectas e coli quo sydere planta sEt quo conveniat sub Lunae accidere vultu, Aeci per tu Lunae vultus numerare memento

Illa regii sylvas, illi nemora horrida parent; Illa & Iuce vaga plantarum temperat aevum, Atque illis succum, & vitales su tacit auras relut aequoreae pinguestuat ubera conchae

73쪽

Lacte novo, rutilos cum L ma impleverit orbes et Tunc pIe nisi uisent radiis, & lumine laeto

Luxuriant: velum sed lens si proxima Phoebo occuluit vultum, & totos contraxerit ignes, Sufficiunt tenues succos . vix luci ous humor

In matris gremio, Luna fugiente, refulget. Non aliter plan is humorem subripit orbe Luna novo, rursusque illum jam plena remittit. Nauque etiam sylvae norunt dispendia Lunae. Sed tibi Signiferi quana in sub te de rubentis, E qua Lunae aetate nemus Populerιs opacum, Dicam equidem ἰ nec te dubium, Palinure, tenebo. Extremum AEgo cera rediens cum liquerit orbem Phoebus, ct adverto surgens Canis enricat astro , Tertia si raras per coelum cornibus ibit Syderio comitata clioro Latonia Virgo,

Tune liba nubifero nutare a vertice fagus Incipiat ; late ferro pineta laborent. Nulla quies operi a caedendis optimus altis Arboribus est ille dies. qui deinde sequuntur Dividuum ad mensem, quo toto effulsem orbe, Felicem sylvis sobolem, sed navibus aptam Non tibi materiem praestabunt, ubere pleno Num Ofem nimium plantis, succumque ministrant. Agricolae tunc jure sinant pubescere truncos, Queis praestat baccas, lapid. saque earpere corna et

Tu ne cede operi, aut nimio frangare labore, Donee Iecta ruat frondoso a vertice sylva. verum si gelidas hyemes praeverterit annus, Et cani montes magna sub mole pruinae Depressa cervice gemant, atque obruta passim

Semita, & oppletae stipentur ab aggere valles , Ac lympha torpente gelu, stet saxeus humor, Tunc Boreae furiis spatus disclusus iniquis, Pone animo curam sylvae, Palinure, nec aItos Perque nives gelidas, perque horrida culmina trunco Sectare , infestae prohibent dum frigora brumae.

Et differre moras opu . est, Rcodric Iain.

74쪽

L I B E R . I. Ast ubi iam Virgo os. terris ostendit honestum

Trigone, cum lance pari sol divivit Orbem Signorum, tantumque polo latet ab dirus imo,

Aletoo quantit m rediens micat aureus axe ,

Litore deserio summos pete, navita, montes , Nubiferi qua Sila iugum tegit Apennini Arboribus densis. Sublimon vertice montis Planities extensa iacet, lateque sub Orium Excurrit, foecunda solo, ne nio rotaui e sylvis, Laeta friu aprico, & vitreis laetis,ima rivis, Cum coeli metas ardenti Scorpius astro Iam tenet, & vacua descendit Aquarius urna, Vt dirae cessere hyeines, ceciditque nivosa Canities, tunc terra novo pubescere faetu Incipit, & tenero vestit se germine campus a Seque aperit sylva, ct laeto de eortace gemmas Fundit odoratas, sequitur cito deciduus flos rExcipiunt flores cito poma, & praecoce partu Compensat Pomona moras. Iam vertice pleno Flavescit matura Ceres : jam serus Iacchus

Bore novo gestit. Calabris in saltibus alter Non locus est pingui foecundior ubere gleba ,

Aut mons assiargit nemorosa ditior umbra, Vel magis irriguus : eentum de vertice montia Praecipites rauco labuntur murmure fontes kEt ei reum sata laeta rigant, & amoena Vireta.

Nie ubi te fessum recreavit Sila sub umbris, Et fontes, gemusque Ioel, clim Luna revertens Incipiet primum radio falcata bicorni In I ongum pio ferae diem, Palinure, comantes Caede trabes; nam sicca sinum tunc arida Tellua Parcius e gremio plantis alimenta mini Rrat. Aut si nimbosus Mauris de finibus Auster Irruerit, subitisque nemus concusserat alis ,

Parce tobi, de trunco rigidas averte secures. At vero cecidit raucae cum sibilus aurae,

Cynthia fraternas di jam fugit aemula bigas,

75쪽

Tandem me doctum multa experientia fecit

Illa abies nautae voti siespondet avari, Quae, cum nodosis tenuis radicibus humor Sufficitur, nec jugis aqua illam, areantibus Austris, Humectat, matris gremio concisa bipenni Congemuit, magnumque dedit convulsa fragorem.

Illius aeratae multam vixere carinae.

Sed neque materiam subitus denudet, & ulmos Ire novam in formam jubeat fabricator : at illas Torreat ignito reminus Sol fydere Cancri. Sic omne excoquitur vitium : sic cortice multus Succus abit pingui; atque exudat inutilis humor. Nam secus ille labor forma iis puppibus instat: Cum jam materia ine octis arescere truncis Incipit', & sensim pinus se contrahit in se , Pandit aquis tune illa vias, & coeca relaxat Spiramenta sinu ; ruptis hinc nexibus alni Noptunum accipiunt grcinio, rimisque dehiscun r. Altus ubi coelo tollit se non te nivosa Ismarus, S: rauci labuntur Strymonis undae.

Barbara gens habitat cultu , quae Ca*ia quondam Claustra pharetratis irrupit curribus, & se Per latos Asiae campos, perque arvasOIrantis Intulit Euphratis victrix: populosque seroces Contundens, trini complevit funere regna. Hinc Asiae postquam domitrix , atque effera bellia Nellespontiaci sauces pervenit Abydi, Nostris, o pudori & vili mercede paratis c Non res Romanae, non tot Iabentia regna, Non &relligio gemes permovit avaras γNavibus Europam transvecta , potentibus armis Discordes animis populos, & regna subegit . Fixitque imperii sedes, ubi mille per annos Victrices Aquilae speetiitae, atque arma Quirini. Hi, qua frondosi vertex assurgit Olympi, Non certo Lunae vultu, non sydere certo Mira quidem: nam rite colit gens barbara Limam a

76쪽

Extemplo τ Iridi vellunt de cespite trune S, Caesariemque citi tondent, rapti inque tepent es Di Ia erant artus ferro : ferit ilia bipenni Annosam fatum : succisam hic eortice nuda trNic pinus in frusta se ea te vix laevigat ille

Scabritiem primam tabulae : ea vat ille earinam Praeceps; aerata munit hie cuspide rostrum. Ocyus oppingunt costas, ct transtra reponunt.

Haud mora, praecipitat sese labore aequora puppe Accipiunt : naedio spectat se sui gite sylva,

Niraturque novas formas, & non sita vela.

Qua bes Niliaci circum per stagna Canopiae lumineas habitare ea fas , & vivere rapto Sueti praedones, si quando gurgite ab alto Spectavere procul speeu Ia propcrare carinam , Praecipi: es i ta sat na volant, rapiuntque cavatam V1 in sylvae, rapiuntque ainia, &le viribus aptant i Impelluntque lex es cymbas, atque ostia complent. Hic postquam taciti latuere crepidine ripae, Ut suvio spectant vicinam appellere puppim, Erimi punt latebris: segnem, & nil tale timentem Invadunt navim, & stridoribus aera complent. Consertique ruunt, rap unt, perduntque hic Isiana mnia, de aggestas vectant ad Iriora praedas. Non sic, ignotum qiti suleavere cari uis Oceanum, & longe terras petiere repostas ;Quippὰ aliis primum venati in montibus alnosa Pinusque, de patulas annoso robore fagos rInde&sub gemino domuerunt sydere Cancri a

Nullus ut ex illis, erasiusque excederet humor. Hinc di se Ierti fecerunt arte carinas , Victores quibus Oceani spumantia regna Subjura, & indomitos potuerunt mittere fluctus. Quin etiam ratis una quod & ventura nepotum Attollet semper, semper mirabitur aetas Immenso potuit gyro circumdare mundum, Ac tolum Oeeani transmittere cursibus aequor.

77쪽

Lito re ab oeciduo primum ratis aemula Solis Solvit, &iugentem velis percurrit Atlantem; Inque novum devecta, Notis spirantibus, orbem, Au la fretum ignotum tentare, & consita saxis AEqliora navifragis. liane, de selicibus ausis, Per mare Pacificum victrix pervenit Eoum; Ille Seres late, nigros lustravit & Indos, Et Persas, Arabesque: Ery thraeaque caerula praeter In Libyam venit, vacuumque invecta per axem, Horrendum ventis & fluctibus, atque procellis Acrono ton superavit: & inde reducta sub Arctoa Claustra trium liliatrix subin selicia portus. Laudibus aeternis, & coelo digna carina, Cuianagnum merito fecit victoria uoinen. Non illa Oceani fluctus, ventosque sonantes, Nec tempestates tam nit, rapidasque procella L. Spd lecto sylvae de robore, & arte magis: ra

Texta ratis, montes victrix luperavit aquarum, Et ventos. Adeo coepti, insistere multum est.

Praeterea iactam nodoso e cespite sylvam Non gelidae videant hyemes, non humidus Auster aere sub rigido,aut campis sternatur apertis. Nam elim caeruleas collegerit aethere nube Iuppiter, & plenos alto demiserit imbres, Humorem tune illa bibit, ruisumque subactas Vi Cancri multa non sanas accipit undas. Arboribus gravis unda noeet : nocet humidus Auster. Ille etenim, pluvio qui fluxit plurimus imbre, Nativum humorem deperdit noxius humor ἔQuippe poris actus pei funditur undique venis: Atque agit in suuans sese, plantaeque viso temPaulatim attenuate nodos, robustaque mollit Ossa lues : sic illa & aquis pinguescere primum Incipit, & sensim putris se facta resolvit. Qualis hydrops male sanus, aquis cum plurimus udis Indulsit, tabemque intiis concepit aqiiosam, Pinguior accrescit membris, S flaccida nervi

78쪽

LIBERI.

In venis stat eana lues: furit intus aquae vis. Corporis infelix cum jam compage soluta, Deserit in vi fas auras, lucem qile diei.

Est sed amica trabi maris unda: porisque subactia

Numor aquae multa saluius salse dine truncos Indu rat: medio lapidescit guigite sylva I De super impostas moles, & moenia, & arces Sustinet, aeternumque manet durata sub undis. Sic magno claram imperio, & victricibus almis , Miramur venetam spumosi in filictibus urbem Adriaci instructam, sumptuque, & mole luperbam.'Frgo ornos, pinusque Alpino e vertice caesas,

Concisasque smul mittunt sub caerula fagos. Nanc ubi jam durae longo post tempore in undis

Concrevere, trahunt a Ito de gurgite : & inde eLongaevas solido ponunt de robore puppes. Nunc age, ccaeruleas quoniam properamus ad oras Qua de natim e lucis ingenti corpore motus Arte trahas, casusque feras spectare marinos,

Ixpediam : prolixa iuvat dispendia silvae,

Sumptu ite, de multos famulum vitare labore , T si lucus Clanii fontes, & fiumina circum Monte sit per viridi, qua se pater Apenninus i. Attollens laeto fel iees ubere campos Ambit circuitu longo , prope moenia Abellae s Assurgunt et sub ecta iugis Iariissima Baccho

Planities extenta Iacet e procul in v Ia Poeno , Nola coronatis ostentat moenia campis.

Lucus, Hamad ιν adum sedes gratissima, Cancer Igneus e calo dum perfurit, dc sata propter Vix torrente strepens tardo pede labitur amni . Hic gelidi fonte, crebro de rupe cavata , i Disi illant, sonitusque cient per saxa canoros Dulce repercussa in sylvas s onat aura susurro, Dum molles vario perflant spiramine venti; iLudit & in tremulis allisus frondibus aer. Qui Capreas, & sacra colunt delubra Minei vae, Euariam, Proclaytenque, di Surrentina Lyaeo,

79쪽

Delicia; vatum, iuga laeta, si nusque Diearchi, Haec sacra Nayadum ue mora , Sc juga celsa freque α'

tant,

Vt sibi materiam lembis, parvisque phaselis

Delectis quaerant truncis ; nam plurima sylvae, Nec soboles ingrata mari: stant vertice pini, Stant orni, mediisque virent in vallibus alni. Dum mihi vernabant prima lanugine malae, Cum iam Pierides gratae, & forniosus Apollo Gratus erat, nemora alta Iovis, sedesque beatas Lustrabam , rurisque Deas venerabar agrestes et Meque sinu Musae stringebant: blanda neque ipsa Pieris indignata meos spernebat amores. Hic ego praecipites vidi de vertice montis Subjectam in vallem caesos demittere truncos Agricolas : vastas cervici imponere moles, Aut latis par eunt humeris: incommoda sylvae, Implicitaeque viae, sumptusque impendIa vita a Non tamen Obliquos, sed rectos rupibus altis , Nudat psque coma mittunt, coesosque lacertos.

Inde boves gemini submittunt fortia sueto Colla jugo: geimi, qtie alii, si corpore praeste Ingenti moles, subeunt, atqtie ipsa rudenti Vimineo secto religatur vertice pinus , Perque iugum funis ductorius orbe plicatur, Inde per aequor iter capiunt, lenteque trahentes Paulatini ad litus magno pineta labore Convectent. loris instant, de verbere multo Agri e Mae, pigrosque altis clamoribus urgentis Quos ipse arguta fagi dum stratus in umbra

Aspicerem de colle, boves miseratus inertes, Increpito Agricolas dictis, & sistere currum Praecipior trini di faciunt mandata bubulci. Hinc geminas afferre rotas, quarum ultimus orbis Ingens circuitu , cuneumque, axemque rotundum, 'Temonem oblongum, tabulasque, de caetera curru SArmamenta : eiti agricolae data iuua facessunt.

Tanc Πeminar tunc, iude rotas ait in sero, di alte

80쪽

Nox lignlim terebro, euneumque foram Ine figo.

Nectuntur tabulae, medioque imponitur axi Oblongus temo, temoni adnectere curvo Cum bobus juga praecipio, truncosque recisos Imponi in medio, librato pondere, curru. Hi ne bobus dare Iora rudes, Sc verbere torto Instare agricolas iubeo e more nulla, iuvencis Vix data lora ; eitus fertur per compita .urrus, Ceu eum vela Noto crepitanti e puppe magister Laxavit, commota ratis volat ilicet alis. Prona petens maria, & rostro tumida aequora sinitIt. Haec quundam ad Clanii fontes; nunc addere pauca Est animus nam nota vocant ad litora Nymphae Nerei des, Iongeqire sonant navalia plausu a Faginus oblongus temo a st cerranus axis: Vim ea fit rota: sint radii: sed ferrea summae Curvatura rotat: medium librata bicorni Arbor in axe locum teneat: bobusque relictis,

Temoni jungas poscentes fraena jugales; Apitur ad cursum sonipes, volat aequore aperta Promptior, & facitis laxatas audit habenas.

LIBRI PRIMI FINIS