Nic. Parthenii Giannettasij Soc. Jesu Piscatoria et nautica

101쪽

Pr2tereat, sic ante ratem describere plumbo Est opus i n tenui membrana, operisque futuri Exemplum,cui recte operis mox singula quadrento Nunc age, praecipuas artes tibi carmine dicam . Sunt autem variae fabricandis navibus artes , Et v rium quoque pro cultu, ingenioque locorum Illarum genus est, variosque aptantur ad usus. Nam fluviis aliae sternuntur, At inter inertes Solicitant,vada pigra, lacus, xurpe ite paludes: Curva errant aliae per litora: caerula at illae Alta petunt, rostroque maris tumida aequora findunt. Hae tonsis vada lenta secant rhae ea ibasa ventis Committunt: aliae velo,remoque volantes

Corripiunt maria,& eampis spatiantur apertis. Transvectatit aliae pretiosas gurgite gazas :Sed rigidos aliae belli formantur ad usus. Linter amat fluvios,& inertes Cymba paludes Alveus in stagnis, per litora curva Phaselus undosiqite lacus alnos portare caVatas consuevere,Ratesque fretum arripuere volentes Rostratas eo nes usa Thetis petit aequore puppes, Nonius L Agaeum , & Siculi maris unda Triremes, alias trans Gades,pelagique in gurgite vasto II espuit Oceanus, turritaque fluctibus altis Navigia ,& magno patitur vix corpore Caulos, Est varium & gentis studium,ingeniumque vicissim. Gaudent Campani celeres agitare Phaselos et II is alae res Tyrrhena secant vada, laetaque circum Litora, se apricos colles,& rura pererrant. Velocem Nereo Lembum dedit usta Cyrene et Thaenices cymbam , & eelerem Rhodus alta Celoeem ilisere,& Canna pelagus fregere Micipsae: Assuta veteres sulear in t Pelle Britanni rPeIle etiam,quotquot rigidis tenet Vrsa suboris, i Marmora cana legunt: & sutilis orbe rotundo Euphratem irrumpit venientem gurgite Linter. Fertur & AEgypti regnatrix barbara Memphis

Artilla fecisse ratem, testam qua caΥδ tam .

102쪽

suci epit medic miratus flumine Nilus. Flumineam biblum , & niveam junxere papyrum

Praedones, qui stagna colunt torpentia Nili. Quique Erythraea tenent vada laeta, rubentibus undis, Raetibus iuventam patriis misere Biremem. Insignes auro, ut perhibent,ostroque airemes Cartile is admovit aquis generosa Cory nthus . Constratas vero Thasii fecere carinas, Nagnum opus,& duro fortitam a machina bello. I lyiis Adriaco celeres agit ora Liburnas :Ion Ium, Siculumque rapit. gens Itala pictas

Penteres in bella trahit per caerula puppes Illas Hispani pariter, Gallique togati

AEdificant ratios imitata est. barbara Thrace . Trans Calpen, extrema colunt quae litora sente Oceani ad fontes , alato flamine currus Ingentes agitant. his dorso turribus altum Impostas Atlanta domant, fra liguntque ruentem.

His animadversis,certas praescribere leges Argredior. Postquam plumbo, mi move rubenti. Exrguam In sic eo pinxisti cortice puppim, Et partes omnes, atque intervalla notasti, Ingentem in primis opus est, Palinure quadratam

Sternere humi fagum,aut pinum, pedibusq; duo hua Sexaginta super quae sit tibi longa: sed alta Bis septem assurgat digitis, denisque patescat, Penterem si forte velis fabricare , vel ingens Navigium: qua prora venit, pandam in sere, sagum,ndde aliam qua puppis erit sed & utraque fagus,

Quas Graii Dyochos appellavere vocantes,Viginii sit longa pedes, si cura triremem Moliri r magis ae verum fundamina puppis Si jacias, obliqua cadat rectissima fagus. Postera, quae puppis faciat primordia quadrae .

At si maiores peIago deducere naves , Forte cupis,maiora solo tunc prima loeato Fundamenta; Operis fundamina prima futurI '

a vi majora jacit, majus consurgeret in altu in

103쪽

Cernet opust Sequitur moles exordia prima sie eentum is ner inflexam jussere carinam Ire pedes alii: bis senos insuper olli Addere consuerunt illi, qui corpore ganio Sangenti fabricant , vastum quibus at ouor arandum oceant: at terriv conclusum qui mare su Icant, Non tam magna locant fundamina prima carinae. Sexaginta, quibus vectoria ponitur. at quiam pellunt velo Rhodias, celeresque liburnas, . uadraginta trabem sternunt de more repandam. Hinc,& digressus, eo stas ad ecte carinaeia Tt eo stas eurvo facies de robore cerririat sagi. in medio sed curva iura repostis. Maior erit: magnum vero si texere cures Navigium, late costas laxabis in orbem Transversum astendant, pedibusque a te spite surgant Bis septem pro navi, aliae pro mole catanae

Adde unum, gaulique duos sibi iure reposcuntia

Bis senos aliae exoptant, denosque mi Aores, Ut lembus,celerisque celoX, ratis,atque liburnaia allas . dum spinae radiis nectuntur acutis , Subiecti teneant firmo munimine pali An vero,ut pandae sociare statum in a spinae Firmius,& totum valeas compingere corpus Cerrina per Iougum conjunges ligna carinae Muae tamen extremo tenuem flectantur in orbem dis einde quibus rigida figendae cuspide costat Nie te minum compinge latus: sylvisque resectis.

Ardua velivolae consurgant moenia turris vitae si terribiles belli formentur ad usus, A soli dis veniant trabibus: sic fortius ictus Excip ient, Martemque ferent. non dere canor. Tvibi ata leves disrumpent fulmina truncos , visit et eique latus glans ferrea moenibus altis Exig uum faciet, trunco obluctante, foramen. inuantum autem in medio puppes laxare cavatas

104쪽

xdoe eam . Pentera pedes bis tende novenes . At Galli, Rhodiique duces, qui salsa triremes Per vada I eloees agitant, tres demere ab illis Consuevere r leves at si fabri ea re biremes Exoptas, septem pedibus tunc detrahe primis .

Verum si naves, quae in erces gurgite vectant a

Argrediare, duos illis super adde, magister . At quae terribili veniunt pro munere belli, Bis senos addunt: sed maxima corpora, gauli Quadraginta pedes laxari pe istora poscunt. E medio incipiant spatiis decrescere costae Impar ιbus, paribusque, petant seu tramite recto Huratam puppim, aut proram aggrediantur acuta, Tandem c me toties acti per caerula cursus, Et casus docuere, exanti antique labores Ill as laudato nimium , Palinure, carinas, Angusta quae fronte patent, seseque relaxant Non multum in medio,& rostro attenuantur aeuin Sie faciles vento, longi ite per aequora remis Tendere iter possunt, dextra inque audire magistri. Accelerare fugam,& venientes gurgite ab alto Transversum abruptos in ontes diffindere aquarum. Non secus ac Volucres, gracili quae eorpore praestanta Aera diffindunt lapsu,celerique volatu obiectam irrumpunt nubem , ventosque lae essunt. Post ubi compactum steterit Iatus abiete multas Tende trabes: magnumq; trabes super iniice tectum: Tt spondas circum succingat zona supreinas. 1ntiis prima locum putris sentina tenebit Nanc supra conjecta cavo tabulata recessu Pr ima succedant: stabitque his sedibus imis. Libratura ratem , fluctu Iactante, saburra. At super annoso facies de robore cellas, Conclusis annona quibus servanda fenestris Atque, oleae, laticesque sacri, quadratque tenaces , Atq; nitrum, atque pilae, atq: horrendi copia Martit.

Ast alibi somno concedant molIta membra

105쪽

sed qua parte ferit maris aequor, palmula Iigno . Insiit aeuta, leves quae dissecet Ocyus undas. Quadraginta pedes & sit tibi longus: at ille Longior,ingentem pellit qui mole Chimaeram .i Praetoris: brevior sed, si citet ille biremem . sed prorae labor aeratae subit:ergo age. binas t,sole pari turres,quae Martia tela retundant, Hraque terrificis sustentent horrida nimbis, Arboribus sectis, medioque in vertiee fige . Adde ori rostrum,& rostro ferrum insere aeuium .

Hrde stant auro, atque e murice rostra rubescant.

Hine proeera venit docto ponenda magi uro Puppis,& in puppi varianda aplustria signis. Daedala puppis erit. puppi clientur in auro Fortia facta ducum, & patriae decora incIyta gentit. Parthenopaeus Hylas Sirenes caelat in auro, AusTRIACOS animat Reges, domitosque tyranno sub pedibus stratos inscribit, & insuperaddit Arma virum, galeasque,& capta insignia regum .E nue e sublustri faeies subsellia Ionia

Nine, inde: & eireum variis intexta sturis Caelatura humeros exornet,& aurea signa in t super:Attalicique tegant convexa tapetes οῦ Quin & barbariccs Iuxu Cheniscus in alta Caelandus puppi,& minio tingendus,&auro. Hnte forum protende: Thronumque eaeumines te Praetor ubi det justa, ratemque per alta gubernet.

Inde eoronato consurgat Vertice, opacam

Quae nitidis noctem vincat pharos aurea flammis. Ri medio regis eaelata insignia fulvo Sin tauro,atque auro praetoris signa nitescant. AQui semota colunt felicis regna Cyambes, ' :Turrito geminam fecerunt vertie e puppimzZe nautis gemini pariter dant iussa magistri . lPraeterea geminus formandus puppe sub ipsa lPons erit,& lateri ferro versatilis uneo Adnectendus,aquis demitti,& tollier alto

106쪽

At si navigium ponis, celeremque liburn tri. Ad latus in medio firmus imponere pontes Praecipio: pandumque supra protendere cinctum, E quibus accipiat venientem Pergula pubem. Insuper his,curva surgit qua mole carina In medio clavus duplex figatur . aduncus. Alter erit,quisa tapetat circoque rotunda

Blter,& incurvum. te inonem , utrique tenebunt. .

Nole pari: tantum desiendat clavus. in undas, Caeruleis quantum tollit. se fluctibus. At me Nunc majora. vocant altae molimin λ puppi . Est in se celsu Adriaci maris , aequore in Ipso. VrbLaugusta, eo tenIarmis, regnisque superba.. Tilme imperio multos domInata per annos, Cui placidis famulatur aquis. Neptunus, & altrus. Δdria, & lonium cum fluctivago. AEgaeo ..

Et quae ver fides; diae cecinere Sybillae .

Felix aete; num terris durabit, &. Omnis. Adriaci. maris imperium sine. fine. tenebit, Italiae decus alimum, & libertatis avitae Relliquiae, & prisci quicquid jam restat honoris IIIa etenim afflictis. melius. confidere rebus Dat fractam. Ausoniam Superum pietate relicta. Praesidio miserae; nam saepe potentibus armis, Instantes .iugulo Mauros avertit iniquos, Immites pepulit Τhraces: fregitque tyrannum,

Hurorae,& victum. retro. dare terga. co Egit. . IIIa & ii ista. animo rursus nunc concipit arma a. Pontificis. Magni jussu, monituque Deorum: Scilicet. Eburopa, totoque Oriente tyiannum , Atque Scythassure Limmanes, M. fortibus armis, . Conetur fluxas Asiae res vertere fundo . . Hanc urbem. Veneti augustam coluere per an mos,

Nille . tot. & populis leges,& jura. dedere , Qui magnas ingenti Fie pieres. corpore IongEBdriaci praeter. fines duxς re sub Orium Palinei,& Neptuni domuere tumentia regna. EM. aba ldrina compinsere molς trucines.

107쪽

. OBER II. Os

Aggrediere , solo primordia prima carinae

Lamis extende, & lato sit corpore pinus. Et costas laxabis, S altius abiete secta Atiolle,& medio ma or sit mole triremis. Adde etiam nova transtra, quibus generosa iuventua Septeni remum impeliunt;& longior ille est. Satque urbi lorica,& prorae in vertice turres Sint geminae:turrita tibi sit & ardua puppis. Moenia sed circum plures sint curva senestrae, Era quibus sub Marte tonent,&fulmina vibrent . Tertius e puppi surgens se malus in auras Rectus agat. Sed Major erit tibi cura, magister, ornandae minio puppis, nitidisque figuris. Ludentes tremulo delphinas in aequore sculpes, Tritonesque cavo pulsantes caerula cornu , Et Glaucum,& Proteum cum semifero comitatu . Ipse veI in medio fulvo caelandus in auro . Sylvarum regnator erit, dominusque ferarum Magnanimus LEO, quem latos diffusa per armos

Exornet juba,caesariem mentIta comantem: Et geminas armis, erectasque Insere pennas.

Verum ollon primis fronti generosa superbae

Naiestas insii, vivoque is lumine vultus, Ut credant spirare. manuque impone rapaci E chalybe, at gemnus textum fulgentibus ensem, Et subter Fidei, Palsique volumina Divi, Quae scrvet,ThIacique necem, stragemque minetur, At capiti ex auro effinges splendente coronam

Eois rutilam baccis , ostroque nitentem.

Inde coronatae depicta in vertice puppis AEquatas Astraea gerat justissima lances. Sint & divinae pulcherrima Virginis oras ,

Atque comae,flavoque eomae nodentur in auro, Plurima eaeruleo vestis fucata colore, Paet nitidas sparsim referens argentea stellas , Circumdet, niveique incingant crura cothurni. ISed iam veloces pelagi compingere curru ,

108쪽

Impellunt: fortes & sunt pro re inire venti, aggredior. Primae surgat de limine spondae Majori eum mole latus. superiniice tectum Tecta super: eircumque latus sue cingat utrum que,

vina alia ex fago: sit tertia mai sine summo. Nine fabraeanda tibi magnae tant moenia turris, Quae Martem accipiant venientem, atq; obiice nautas, Armatosque tegant. circum spiramina muro Tot facies, tormenta velis quot Martia turri

Addere, flammiuomo tu ibant quae sedera nimbo viginti gestare solet vectoria; sed quae an belli casus veniunt, agilesque per unda Nole levi fugiunt,praedasque ad litora vectant, Quadraginta ferunt: magni sed corpori alni

sexaginta sinu comprendunt: maxima gauli Ninnia centum etiam erepitantibus aera sub aurinine capiunt bombis , trifidae Iovis aemula flammae. an puppi tormenta duo retinacula circum; nra. Iocant alii quatuor longissima, curvo dila ministrantem clavo, clavumque luentur.

At quae terribilem belli texuntur ad usum zerna tenent ta Iata: pedes quae ditata de nox Eemper erum: geminus sit moenibus aereus ordo αδ lter & in puppi superadditur: aenea binis Nobilibus tormenta rotis, teretique cylis dr Impones. sic ore cavo dum fulmina torquent , Retro referre pedem Deilis via, neve resistat Navigii pars uilla; ruant ne scissa per undas Roboraque, tabulaeque , intretque patentibus aequος Seissuris: puppisque,sreto refluente, atiscat, Mobil e quin etiam lignum compinge fenestris Cardinibus super, ut concludier omnia potan

Spir menta, mari. turbo cum venit ab alto, Ingeminatque vadis tempestas atra resus s. Sunt etiam, curvo sirgunt quae eorpore, naves, Quas olim dixere Dromos cognomine Gratia Nam velis, remoque volan t. Maurusia tales

109쪽

Nate teuenda tibi fuerit si forte earina, Tot ea va fagineo molire foramina muro, Quot longos utrinque velis super addere remos . Hae e sunt praecipuae fabricandis puppibus artes, At minor in reliquis superest tibi eura: Celotes Pante re si cupias, facilis labor:adde, magister, Tecta super latus, atque humero tenus intege nautar. Accipiat puppis tectuin: stet vertice cellas

Lora reget currus confidem claviger illa.

Cura levem cymbam , & pictos formare phaselos Naud equidem tibi multa: laborque Deillimus illas

Tenuibus ἡ truncis compingere z transtra neque illa Reeipiunt, sed firma tenent latera alta tenaei Annexae clavo tabulae, quibus assidet aequor Eversura levi remo generosit juventus. Qui cymbas agitant, tonsis maria alta sedentes Semper arant: celeres pubes Campana phaseIos Peν fluctus erecta vagos impellit, & omnes Ad numerum remis feriunt mare, & aequora verrunti Sint costae terno: digito vix latior uno

Sit tabula;& multo non surgat pondere linter, Ocyias ut pelago fugiat, dextramque magistri Audiar. e prora surgat tibi malus ad auras Nobilis,& quadrum sustentet perti ea veIum a

Ad Iatuεhὶne, tuine sint bina sedilia puppi,

Et variata super pro tensa tapetia, & alius Sit tectus velo fornix,villosaque circum zona Iuat, rapidos solis quae temperet aestus. Semo i qui regna eoIunt vastissima Consi, Innocui AEtLiopes Zai rei a flumina circum. In gentesque lacus. per quos fluit amne eanorossi Lunae rapidus descendens vertice Nilus ,1mmea sos soliti truncos agitare cavatos Arboris unius lieondum nomine dienni Bis centum truneo insidunt, remisque lae essunt Caerula. lei hilaras etiam vibrantia glandes Gra eavo imponunt trunco , & fera praelia tentant.

110쪽

Ante mari puppes quam miseris; imber apertis

Ne c omniissuris ruat intus,& aequora puppes Aeeipiant e contusa rudis pals ultima lini

Prox in a corticibus rimas opplere paten es Optima quae rima, ferro trudatur acuto. Huminei et inem calami contundere quondam

Consuevere humiles BatavI,rimasque patentes opplere. Eoo dispersa in gurgite, genter,

Quae tot regna tenent, truncorum cortice nectunt

ulnera sed valido piam uin sub pondere tundunt. Sic lino sipata iudi, linienda laquenti Puppis erit cera, taedisque ungenda refusis . Alta pie em Phrygiis mittet de montibus ida , Hut vicina dabit tabi Silarin rupibus altis Inge nies alit haec pinus,quibus atra liquatis Pax inquitur,centumque fuit fornacibus humor Densus, opacus, iners,viscoque tenacior ipso. Verum alba,ut perhibent, instructas calce carinas δui niunt primo gentes oriente repo flae. Est opus accensa tabulas ct inungere Cera, Et pice nigranti,clavisque adnectere acutis.

Succeduntque trabes multi: picibusque liquatis, Accensisque linunt alii. sic atra tenaci Pix iungit nexu tabulas,& firmius haeret, Pellit & atratis inimicum puppibu S imbrem . Alta etiam tabulata linunt, tardisque praeustis

Incendunt, ne sorte graves cum miserit undasa uppuer, accipiant imbrem, rimisque fatiscant. His actis, cave eontinuo navalibus alnum Instructam pelago deducas, tempore certis

Compacta in siccis opus est insistat arenis, Vt nexae partes eo alescanitfluctibus at si Committas, casusque trahas spectare marinos, concussa compage trabes, tabulaeque dehiscent, Fictaque diductis solventur vulnera rimis. Ceu currente rota si eum cavusturceus exit, Nec coctus fornae e prius, vel sule sub alto,