장음표시 사용
431쪽
stipulatione, ex m u tui datione, ex emto vendito, locato & conducto, mandato et & deni-
IN simplum itaque sunt omnes Actiones, quae rei et per-r
secutionem continent, sive in rem, sive in personam, ut quae persequuntur, quod uisum &Emplum ex nostro patrimonio abest. Donia. h.F. κ .m recht .a. Imo & quae enam persequuntur, in simplum sunt, in quibus certa poena summa ita Lege comprehensa est, ut neque dupli, tripli, vel etiam quadrupli mentio fiat, neque ex collatione etiam alterius simpli amplius quid poenae nomine constituatur ut cum poena consti tuitur in io. IC. &c. aureos.
d. t i quis. p. D. de jurisdiction. s. I. F seq. Infiit. de Obligat. quae ex quasi delict. nasi. Corrasi h. si. instri lit. b. di Daecomm. Quod pluribus in af. praecedenti- explicatum.
432쪽
In duplum agimus: veluti furti
nec manifesti, damni injuriae ex Lege Aqui
lia, depositi ex quibusdam causis. Item servi co rupti, quae competit in evin, cujus hortatu consiliove servus alienus fugerit, aut contumax adve ius. Dominum stactus est,i aut luxuriose vivere Loeperit, aut denique quolibet modo deterior laetus sit. In qua actione earum etiam rerum,quas sugiendo servus abstul erit, aestimatio deducitur. Item ex legato, quod venerabilibus locis r i. . licium est. secundum ea, qssae su-u
r. is oplum quando ager edicimur
a. Servus quando corruptus f - i: NI. Ex contino n-a quis obligetur: eae n. se . consilium res sacra, di proindes ceris dandum. I um malo consiustoripessimum esse debet. . . victis L. Aquiliae di servicorrv i disserunt. a. In actionem servi corrupti quid veniat f cactiostrai corrupti utiliter competu de . I, quoi hodie inpar
433쪽
o. Corpus liberum aestimationem non recipit. O. Propter quod unumquoci tale, illid magis est tale I. Adolescentis interes, corrumpatur. a. olenti non sit in uria. s. Parentum interest, avimos liberorum mn corrumpi I . Voluptas rationis inimica. u. Persuasio dolo a coactioni violenta aequiparatur. s. Reipublicae interest, ne quo resua male utatur. I . Uti locupletes habere cives, ita bona famae.
p. Publicae salutis major est ratio,iaram privatera. Adolescentiis consilium fragile. ao. Actio servi corrupti quibus utiliter competat F aI. Uxor quoad operas est inpotesate vir
IN duplum agere dicimur, cum praeter rem uobis debitam, aliquid ultra petimus, quod aestimationem t ejus i
ret duplo excedat. Quarum quinque hic enumerantur furti nee manifesti ; damni injuria ex L. Aquilia, eo casu, si quis se damnum dedisse inficietur, ut supra dictum. In confitentem enim in simplum est. Linde Neratim. u. r. haec actio. p. D. a L. Aquit. Depositi ex quatuor ca u sis: scit icet incendi j, ruinae, naufragi j & tumultus., l. I. F. I. D. depositi, Ex legato, quod venerabilibus locis relictum est.I rutano.rtim upra, ubi de iis dictumi. Et denique actio de servo com, rupto. Don h. .mo. Corras n. a. Schmideutam n. II. Vulte.' , n. s. migii , n. S. Ha recti. n. a. Cum enim, ut optimε Corrasius h. .ns. sit. c. monet, pessimis genus hominum sit alienos servos corrumpentium, severiter Lex id vindi-oandum putavit. Reipublicae enim plurimum interest, servos nec improbos nec contumaces adversus Dominum
e ster cum nulla domus fere consistere possit, si mali si ut
434쪽
Datur itaque haec actio servi corrupti adversus eum, cujus hortatu, suasu & consilio servus alienus fugit, aut contumax adversus Dominum aut quocunque modo sexempla vide in l. i. s. sed utrum . . FH. D. Aster' corrupt)t deteriori factus fuerit. l. in hoc judicium. Io. sit, qui princeps.'deserv. corrupi. vel, ut loquitur Ulpianus inae l. t. T sed utrum... sive bonum fecerit malum. sive malum fecerit d
teriorem. Imo qui tantum solicitaverit, ut aliquid faceret improbae l. r. F.persuadere. D. eoae licet conatus non habuerit e flectum, veluti, quia servus cui persuasum fuit, ut furtum committeret, hoc Domino detrunciaverit. quo
3 N on obstat, quod etiam in delictis ex consiliot regulariterquis non obligetur, nisi sequatur factum. l. saepe ita. o. ia D. serebor. signis. Quia hac in parte consilium de persuasio corrumpentis Fncidit in proprium nomen det i i , scilicet sei vi co upti, ut statim quoad delinquente delictum consummetur.gl. in d. l. f. .persuadere. . in verb furtam facturus. Iason. o. .n.I. A ncidevet in n. . Quod vero essectus non sequatur, magis id virtuti &probitati servi est tribuendum. et siquis. ao. ibi, consilium. C. defurt. , heret .cdirupt. s sede . R Uu.de Obligat. que ex delict. nasiunt. Har.3recht. h. .ns. Deinde respondetur, licet nemo ex consilio obligetur, quamvis non expediat ei, cui datur. l. mandatum. 2. f. D. mandati. .tua tantum. o. Instit. eod. c nussum. Fa de regul. Iuris in et tamen illud procedit, modh fraudulen-
tu m non lir. l. consilis op. D. de regul. Dris. Abi Dd. v t hoc i ii casu. Alioquin cum res t sacra sit consiliun , ac proinde
syncerε & religiose dandum, poenas luere de S t, qui rem sacram ac divinam perfidia violaverit. E et eleg iurar. . si ii cum eq. D. de dosi, consultorique consilium inalum opor-heta esse pessimum: rra Erivs D. .. - Patet itaque, ut haec actio detur, dolo malo illud fa-
435쪽
ctum fuisse, ae l. t. F.persa dere. s. ibi. dolo malo. l. dolore ali. s. ivr. D. de pervia corruet. Si eni nMaon malo avi mo hos fecit, sed forte usus gratia detpri gre', non tenetur hac a- .ctione servi corrupti. si dolo mimi o. eo . Licet utilia..ctione L. Aquiliae ob damnum datum posset conveniri. a pen. I iit. de L. conuit O. s.ct lsed c- mo m. o. ibi, uti si desera cerr t. Corras o. ini Ubi notandum, hanc actio nem l differre ab Acti' ne iL, quiliat. lua qnim datur, squoties servus alienus in moribus, mente, vel animo corruptus vel deterior factus eae Hac vero tunc locum habet, qu ando corp u s ej v s ta d i t u i , u i q u ia vel occid i t ur veL v v b
Adquia Et quidem in duplum , qu Audi servus stili or effectus iest. l. I. insto ibi, in duplum. l siqui erraum. P. . datur. a. D. de strv. corrupi. sive inficiatus quis fuerit, sive non. l. doli. s. haec actio. a. ibi, adver 3fatentem iri duplum VP. eod. In quo etiam disteri a Legis Aquiliae actione, quae inficiantem duntaxat coercet praeter damnum datum. Eo reae adhu in Commem. ad Schnes Din. lit . b. . Venit etiam i in eam et aestimatio rerum, qMas servus c. in hoc'H-cium. Io ut ita omne damnum dupletur, rerum scilicet surrep strum, aut alio nomine . contingensis d. l. In hoc jud, cium. , m. pry. corrupi Tnon vero delicta post 1 servo commim. l. Neratius. instr. D. eod. l. omno. IIS. F. nunquam. D. regul raro. rasim, h. . . . Corras n.f. sit. n.Scinense m. n. T. Hestim , Cum vero constet. hodie servitutem inter Christia-
nos sublatam,ideoque hanc actionem parum utili tatis hahere: forte non abs re quaeritur, an etia utiliter in casibus,
quibus liberi homines alterius potestati sub ijciuntur, locuhabere possit Rationem dubitandi suggerit J C. in Liuram. . ..essio. D. γγυ. - Lib. quia servi corrupti a
436쪽
ctio consti tu ea est, qui in patrimonio nostro eis et : & pauperi orem se fa ctu messe Do minus probare posset, digni tate & fama domus integra manente. Id quod maxime dem, cit in filijs familias, qui licet in potestate nostra sunt : non tamen in patrimonio. Sed respondet ipse, licet hoc dire-8 eto fieri nequeat; utile mi tamen actionem com petere ocficio Iudicis testimanda, quanti interest nostra, animos limberorum nostrorum non corrumpi ael f . .F. D.deserv.rar
rupi. Rationem explicat Cujacius libr. p. Obster. c. II. filio familias xorrupto minui dignitatem splendoremq; familiae, qua nemo sanus ita sit pervulgaturus, ut directa agat. Utili vero in factum actione, verbis obscuris, & mitioribus ex periri patrem posse, ut non faciat mentionem corruptionis &opprobri j, quod suae contigit domui , in quo officio Iudicis aestimabitur,quidnam commodi ex filio percipereti ' pllter, si esset frugi & bonus. 1pem DFquadrup pauper. fecis
Corporis lautem aestimationem petere non potest, cum P eam tanquam liberum noni recipiat. l. liber homo. V. D. ad
L. Aquit 1 erum hat lege. s. D. si quadrup pauper. fecisi dicat. TA' Quaeritor hic non abs re, an etiam ipsi corrupto demtur actio Duae enim hic sunt Dd. opiniones. Alij putant eam etiam ipsi corrupto concedendam, hisce moti fundamentis: Si pater potest agere pro corruptione fili j imulto magis & fortius ipfimet filio haec actio erit conce- denda propter corruptionem in sua persona factam. Promio pter quod enim et unumquodque tale, illud magis tale.
437쪽
t interest, non corrumpi , ut merito non facile poenis riistiusmodi pernicies adolescentum eximantur, ne postea - tristem experiantur exitum, qui eos post dispersum patrimonium expectat. . thum a. s. insta de bonis, quaeliber. gel. h. .ns. Hammel. devictis c. Alij contrarium defendunt existi mantes, di versam esse rationem inter filium & patrem: Ergo etiam diversum jus; cum filius in corruptionem sui consentiat,non autem pater, & volenti t non fiat injuria. Lquam 3 I bi, non invi- Iimg. m. de injus vocant L in dic m. p. R ideo autem.ibi, quisemel voluit. D. de aqua re aquae. pluv. arcenda.I. .ms adeo. ibi, nullaimuria in volentem. D.ae invur. Respo ndem us ent mi u t ala bidictum, illam regulam procedere eo casu,si volenti & com sentietui injuria infer tur tantum: non vero quando illud conjunctum est cum praejudicio tertij- qui est Pater&Respublica. Parentum enim interest, animos si berorum t is
non corrum pl. aet ut tantum. M. .I. D. desera corrupi. Nouminus etiam Reipublicae, cui potissimam partem ortus et nostri debemus, ut perexigua pars nobis relinquatur1 Chcer. libr. a. de P. boni re mali. l. I. F. generaliter. V. infibu Reipublicae D. Aventr. inposses. mittenae quam hac r tione cive hono privat. o equastionem nostram defensueces ' mamper totum. Deinde, quod hic non de injuriarum acti ne loquamur, sed de actione servi corrupti, quae damnum Illatum concernit. Tertio his absolute non posse dici e nevolentem, sed coactum partim propt*r voluptatem t&de-i Iectatiouem, quae consilium impedit rationi inimica, & imentis perstringit oculos. Cicero in Catone , libri a. Ostic pa rtim propter dolo iam persuasionem , quae t coactioni is
sic quoque non obstat, quod quilibet siti moderator
de arbiter rerum suarum. l. in re mandara. a I. OmandRti. NEm
438쪽
primo uegamus, elli illa ita in patrimonio nostro, ut de ijssit disponere licitiam, per modo allegatam rationem. Deinde respondemus eadem restrictione, modo fiat sitnetis Lecit offensione. . Reipublicae tenim interest, ne quis resua rivalereuiam r. c. in potestate. a. I sit. de hv, qinfimisui v.' Men. Iir. ula Degstium inda 1 II. C. mandati., Eit sticus ii Lias Reipublicae linterest, cives habere locupletes, ita et iam non minus, ut bonae famae sint, quam uis in hoci passur utrumque concurrere soleati Ut ita publi eae salutis:quam ii re ut privatae major sit habenda ratia . cI .sed etsi emisi V. Mi inters.Duse ventrumsiminis uber a.ν. - SC. Trecelli . messem c. inpore se a n. o. Coler. tria. de Pr.-
Nihil denique adversatur; quod in delictis quis non obligetur ex consilio ei, cui consulit: licet tertio obligetur, in cujus caput damnum redundat , cum libi impute quis, quod rem turpem etiamduadente alio perpetraverit. Isti rem munerandi. . . rei turpis. D. mangam Na m ut non repetamus ea, quae opta diaeta miri de dolo malo, qui hic intervenit,meri loque puniendus, q ins eorum non miserea-
y tur, quorum et fragile infit ivit sensilium , multisque captionibus su ppo situm, mulio umq; insidijs expolitum
est. aet . l. I. D. de minor. ann. ut si quorundam in laqueos& captiones incidant,grave que damnum patiantur,e amcontra eos experiundi sit potestas. Ut Iudaeus , h. Anum. a.
migius, num. I . Quod etiam video placere Fabro h. . qui alias dissentit, ubi ita/inquit: Utinam bene luerent, qui juvenes ad illecebres alliciunt. Hei g, h. .mra. Utiliter quoque ad hujus exempli imitationem Dd. Eoiunt i hanc actioilem Dominis pro ministris & famulis
439쪽
citas. n.IO. arg alat tum s F. I.'eoi patri pro filia stupra.ta, quo eo major dos constituatur: pro uxore, quam quis sollicitando corrumpere tentavrum. Saneidmin. h. Im i illud mu Itis explicat. His in n. M inmme de Actiom c Icap. M. nutri. r. H mo dc Nobi libus com petit propter corraruptos rusticos . GOMO di diue iam Nagistratib us propter subditos. Helvius, h. . u. .. O endor'. cos. R. act. a. N. E. D lni que etiam marito datur haec actio prin uxore corrupta, cum quoad operas, uxor sit in t potestate mariti. lsrare . re fg. D. de Oper. libem Z - h. T. Mie, num. t. o Scolui vim 3CS.HAlias addit latims generis diu actiones Harpretatus, quem videra.
440쪽
d aut majoremi Ueraliaestimatione qua incitatem libello conventionis inserunt, ut echac causavi ato res ad e st, e medio fessi ii u m a m p l l ore m sv m mam spor dissiarum nomine ingcrfnt. I unc enim id, quod propior; um causam damnum passus fuerit reus, in triplum ab actore consequetur , ut in hoc triplo etiandi simplum, in quo damnum
proculdubio certum eli ex lege condictitia em nari
f. EAmo furti covcepti es oblati in triplum a. Executores qui hic signiscantur
o. Sportu peto im pecunias mitur.Wis. De quibu3 oortulis hic regans scis l . Injuria nasi non debent, ubi jura nasii solere p. Dolus malus in hac actione requiritur. S. EAnimus propositum dFinguunt maleficia. umelictum ubi nullum, ibi nullasam .