장음표시 사용
571쪽
Cum finis Ronnunquam corrigat totam legem aut aliquo necdum perpenso sensu illustret. Esit bipecuniam o. ins D. de relus credit. Corram adae L incivile. U . de L L. num.a. ut m rito ut merito Aschinem Demosthenes accusariti, quod truncatas leges citasset. Duarenua in Comm. D. AL L.FSC. sapia .circasu.Ejus exelnplu tat evidens habuimus upr.In. . quaedam. o. h. t. ubi mixtae praeponuntur A ctiones,quarum mentio tamen similiter non facta in S. I. Sur..h t. Similiter nihil facit i. si mihi. R. . in hac acit, . a. D. sCommodati, quo loci itidem tantum duae species ponuntur.
Textus enim cum textibus sunt conferendi, & quo is uia et si Legi deest, supplendum est ex altera , qu .iem asertius de plenius definit. arg. Enon est novu.a ., herem fosteriores.am vibi Corrasias. D. Q LL. Hapreret. in .si quia a non domino.
Nihil magis, quod quidam obiicium, arbitrarias ap- Pellari, non autem esse. A dici autem adesse non valeat Consequeluia. E. Rei vindicationem esse viricti Iuris,ex accidenti vero& ex ad entitia causa aliqua fieri arbitrari- m. Nam primo respondetur, quod bonumsit argumentum de sumtum a nomine seu t etymologia. quia dat ver divis proprium signi Matum, quando definitio non repugnat. g. tueuri . l. notionem F. S. Npiramentorum. r. vcia. pro-,prie. I. pupillis. asst. p. territorium. S. ibi, tectendi. D. de Veris Zar. Significat. Eleiam in Topic LL. sic ab Et inolog. num . . Arbitrariae autem ideo di latur, quia uti t per arbi- ἔtros componi res aut proponi transactionis conditio solet, antequam ad judicium xeniatur: ita in his actionibus Iudex, ut privata compositione reus damnationem effugere . Posset, vel ut arbiter conditionem reo deferebat, ut potius
Testitueret peudente adhuc causa, quam dubium litis e-
572쪽
ventum operiretur, quod ut Flurimum in Pratio iij, ob. tinuit./Praetor namque,qui in jure aequitate mi ob ciculos
habere solet. L quod si Ephesi. o. in. f T. eo, quod cere
lo c. l. inommbus. po. D. Argutturis. admodum leniter cum
reis age udum putavi t. d. l. item sicum. I . F. qui . I.ibi alui menter. D. Fued mei. sa Deinde additur, nisi definitio repugnet. Sed tantunia abest, ut haec definitio repugnet , ut etiam maxime culino prioribus speciebus pugnet, uti modo dictum, ut puta cujus actionis natura tantum pendeat ex arbitrio & potestate judicantis, ut si semel suo arbitrio rem aestimaverit restiis tuendam, vel Actori alio modo satisfaciendum, reusq; pareat, ad solvaturi sin contra,damnetur.Vnde patet sententia quandam intermediam,quam Iudex, antequa definitivam proferat, benigne pronunciands dicit, intercedere, cum tamen in aliis negotijs etiam bonae fidei nihil nisi definitivam proferae. Vbi in s ta ne um, ex hec etiam refutari id, quod supra posuimus, has actiones ex accidenti t arbitrarias fieri. Nam actio arbitraria appellatur etiam antequam contumacia vel dolus rei,vel quod aliud exti insecus accedinh f. ubi dicit Imperator,arbitrium J udicis praecedere & sequi condemnationem, si res non restitu a tu r. Sla IC .in larSitrio. Ir. in pr.inquit, arbitrio Iudicis in hac quoq; actione restitutio comprehenditur, &nisi fiat resticiatio, sequitur condemnatio. D de dolo mal , in Ditissimae. '. .i hac actione: .. ibi, ne cui . quam. D. mei. ca F. cum arbitraria sit haec actio, habet reus licentiam usq; ad gentei iam ab arbitri datam restitutionem facere,qulid si irriti secerit, jure meritoque qua d ris pli condem ni t i o n e m pa r i et u r. Eoria At. h. f. n. a. No n o b sta ili i s. si vo d a chi b nes ' u ae da m a rb i t ra i i ae a p p e I-
573쪽
Hoc enim fit ex accidenti, & qnadam veluti neces fitate , puta si res,quae restitui debebat jam interierat. d. l. IS. F. I. ibi, desunctus fit. quaminon tam spectare debemus, ii quam actionis ipsius naturam. Corrach. . num. Io. lit. I. Quorsum enim tunc arbitrabieur Iudex rem, quae non am plius est in rerum natura, restitui tis. D. sui retent. s a. Opestat restinae Sic in actione de eo, quod cet to Ioco, licet arbitraria sit, ut Iudex jubeat reum, pecuniam destinatolo eo solvere,ejusque rei nomine dari fidejussores t en O Ephesi .. S. I. D.de eo quod cert. loce ni h i l o m i lati s t a m e n n o n nunquam Iudex neglecto arbitrio, protinus quanti existi maverit actoris interesse, conde m na t. 1sent m. F. insin. ibi, post moram. L arbitraxia. a. ff. D. de eo qAsa cert. sic kilicet, ubi supervacuum fit interlocutoria illa sententia uti, quam ad e plorandam rei voluntatem Lex Praecedere vult.2. l. item si cum. I . . haec autem. . D. Suod ci. earum. Quia nimirum mora jam contracta nollet actor pecuniam solvi ubi promissa est cinas h. . At.c. m. q. Definit itaque Imperator arbitrarias nostras, quod treae sint quae ex arbitrio Iudicist dependent in principio, ut fi arbitrio ejus is, quo cum agitur,non satisfaciat, debeat condemnari. h. . ubi Dae comm. Vtcunque autem vocabulum arbitrij alibi,& praesertim in bonae fidei iudici js, pro libera Iudicii potestate ex aequo & bono judicandi, sumatur. Cisserus L s. num. II. Helvius, Num. F. . tamen hic nificat Tjusium Iudicis, quem velut arbiter,uti di etiam, Ihonorarius interponit, rei amice quasi eo ponendae causa , interlocu torni, praecedens sententiam defini livam, quo Iudex pronunciat, rem actori restituendam vel exhibendam, aut aliter actori satis faciendum. d. L arbitrio. II. in '. ''de A mal. d. L itemsit . F. haec autem. o. et s. seq. vers Pedius.
. Eq. V t. cas cui j v viii si non pareatur, ad definitivam
574쪽
deveniet Iudex, qua contumaciam rei non comparentis coercebi t. Donec. h. .vum.s. Corra senum.
Non moveat quem, quod aestimatio rei in actionibus bonae fidei arbitrio Iudicis libero committatur supra ad p. t lonas i. so. h. f. unde&ipse Arbitria dicuntur,earum que Iudex arbiter. 1 arbitrium. os. I. f. D. il hercF-
Quia earum condemnati se aut absolutio ex arbitrio Iudi- cisti mpliciterinon, sed ex actionis natura dependet, qua debito probato statim condem uatio, licet ex bono&aequo concepta sit, sequatur. c. in bonaesi ei. p. in .fr. vi. nem a bitraria. D. de eo quod eret. Ioco. Hs sua mathas. ra. . I. et g. D. Solat.matrimon. Corrag. b. s. num. s. sit. . Quae causa est, ut & hoc proprium arbitrariarum actionum dicat h. . Immperator, & eas earumque naturam a Judie ijs bonae fidei diserte separet IC .iud. l. msidei commissi. in f pr. ' de Curre,
stilicet ut intelligamus, arbitrarias actiones non I quolibet arbitrio dici, sed ab eo, quod index ante sententiam de re restituenda , exhibenda vel lalvenda benigne interponit, Patet id ex veteri formula , ubi Judex non jubeb tur, ut in universu in ex bona fide judicaret, sed tantum debeo, quod petitum,est arbitrare tutati deinde sub conditione
condemnaret si, ea res arbitrio Judicis non restituatur,exhibentur. d. l. item Fcum. Io. p. pro eo autem. D. ausae mero Mus. Don est. h. . num. R. Adde Hotto mannum h. s. enunta-at. s. ubi quatuor disserentias inter bonae fidei et arbitrarias actiones exponit.Lie et vero in bonae fidei judici' idem arbitrium imterponi poterat, adeoque re non restituta jurejurando in litem aestimationem fieri. 1 in actiomibm. r. inpr. 1 tutor. R. D. de in sit. Dranae sed mihi. s. g. in hac a. D. Commodat. prompter contumaciam reii id tamen totum natura & pote,
575쪽
state harum actionum omnem speciem aequitatis compleis ctente fit; cum bona fides summam aequitatem per omnia desideret. l. bona sides. XI. instr. f. O. deposti , ug non mirum, hanc restitutionem& arbitrium exigat. Ut ea propter arbitrariae dicendae non sint, quia id ex arbitra j conditione sola non habeant, uti Donellus more suo eleganter adae . e .st. demonstrat. Videmus itaque singulare hic esse, ut ante lententiams quoddam arbitrium interpoliatur, adeo ut in iijs Judex praeter ossicium t Judicia proprium, quod vel in absolvendo vel condemnando subsistiti. ID. ia re dicM. etiam arbitri partes sumat. II prees t. h. iaetuam . Ut si reus paruerit arbitrio aute sententiam, eum absolvat, si verotion obtemperet, tum demum condemnet.
Tempus,intra quod Actori t satisfieri debet, quod aet. tinet,hic a Ludici praucri bisolet. l. in fraudem vae. ,.ssi hau
bus A. D.dejure ci. Siquidem & hoc arbitrium iudicantis relictum. l. I. D. Ajur.. deliber inae ut proculum i facultate, quantum spacij ad satisfaciendum satis sit. statuat. e desi toribus.st. ib se res ita exigat. D. de re judicat. i. si debitori. as. D. D Judic. S. eis inrem. a. Instit. deos c. Iudicis. Si vero ab eo praeminum non sit ius commune sequimur, ut scit . tempus ipsi indulgeatur quatuor mensium. l. rassi qui condemnati. a. C. de Dur. rei judicat. quod alias 'reis post condemnationem. iiidulgeri & concedi solet. d. .si debitori. a I. D. de rejudicae.
rraph. . Quo tamen loci bone attendat, an propter contumaciam aut dolo malo factum sit, quo minus resti diueret, an vero non. Priori cam aestimatio fit rei ab actore jureju-r ndo. L arbitrio. IX. inpr. D. de Al. malo. L I. ibi, ex contumatia reste. D. de in m. juranae citiam in infinitum. Cum e. nim veli itiones libelmi voluntariaeque esse debeant, uti &reliqui conti pelus. Hs , 1. C. de Dbligat. di Action. quae, Us i libertas
576쪽
libertas in eo t maxime cerni tur, nequis invitus rem suam vendere,eaque carere cogatur .invitum. N. C.de contrab.
t n. l. nec emcre. II. C. de tar. Ahberanae Corras adi si domi-m s. a D. de hu quisunt velahen. Im is, nam. Io. Itemque , Ut liberum sit venditori pretium rei suae definir quodcunq; voluerit aequitati consentaneum est, ut venditori, cui ob adversari j contumaciam imponitur vendendi necessitas Ledim rei. - . ibi, quanti in litem actor iuraverit. D. de rei vindication. salie marbitrium relinquatur preti j statuendi. m. aD. D.de in litemuranae Qv o t a m e n ca su I u d ex a n te d ela ti o ne mmodum jurejurando statuere potestini intra certam quantitatem,& veram rei aestimationem juretur. d. l. videamus. . . urare autem. a. m. de in litem juranaes nil tam magna sit rei conventi contumacia, ut in infinitu m etiam jurare per mi i ta l.ulgi. ,h, . num. Posteriori vero,tantumex vero E.equanti e si revera, rejurando non delato. d. l. qui resiluere. u. t. n actionibus. s. vers. plane. D. de in sic juranae Propter culpam enim non fa cile deferendum t hoc juramentum. Lvideamus. o. in sibi excusia. d. l. in actio e ibus. r. r. sed inhig. g. ibi, non etiam ob cu-pam. D. de in litem Iuravd. Quia non sine magna causa permittendum est actes ri , ut pro suo arbitrio & adsectione li-etem aestimet, ac Iudex quodammodo in causa propria fiat, sed a l udice ex veritate. d. l. o. in . eoae ubi Dae et D sembec. - de.de in sit ranae num. Vbi non praetereas illud, quod Hetto mannus h. .emmc.
I. monet: Si illud arbitrium & jussus Iudicis nihil fuerit aliud, nisi quaeda denuntiatios in statis damnationisini reus D pareat,an quis tam a mente alienus sit futurg, ut no illi parere malit, qua graviore sententiam expectare Existimet mi mille cuVaudo,cbr. quaestio et f. quoties damnandus
577쪽
reus videbaturi, duabus actionibus opus suisse. Itaquta si prima actione damnandus videretur, judicem ampliasse
quidem, tantum ut planius causa cognoscere LUr, Ut non
liquere pronunciaret: sed tamen illis usum verbis fuissG, que superius protulimus , Arbitror, &c. Reum aut e tria sperantem fore, ut res in et ius cogit osceretur , recusas . Qua de causa in altera actione sententiam graviorem pronuntiatam fuisse Iaec isse. In quibus nobis probatur, quod dicit, reum speras fore, ut res melius cognosceletur, ideoque reculasse et postea vero re melius cognita & probata gravius fuisse puni-rum. Experientia enim testatur, reis malam causam foventibus hoc in more positum esse,ut sem per de iniquitate sententiae conquerantur, sperantes auram: meliorem. Hinc in Camerae imperialis Ordinatione p. I t. ss. saluberrime pro vi su mest, ut revi filouem petens cetam pecuniae summmam pro arbitrio visitatorum, qualitate personarum &gravitate causae deponat, qua ii succumbat, puniatur. Improbatur vero, duas hic esse actiones, cum duae senistentiae requirantur. Prior si quidem sentencia interlocutio potius est,quae intercessionem et seu arbitrium Iudicis continet me bella Paratui. D.Siradmet. caussae . . Judex enim priusqua negotiu definitive decidat,veluti benevolus honciliator aestimat Se arbitratur, quemadmodum ex aequo bono actori satisfieri oporteat. Posterior d*mum verEfententia est,em arbitrio priori dedendens, perquam ita demum reus condemnatur, si arbitrio non obtemperans in contumacia perseveret usque ad sententiam .m armis ad L in actionibus. I. D. de in sit.juranae num. cf. Mudaeus. h.fnum. F. Hestius, num . Hinc illud arbitrium non
sententia dicitur. d. L item si I . . hec autem. L . Suod metra Quia in usu Iuris sententiam eam proprie dicimus, qu alis id eci ditur Lquodaminiussit. OD. e rejucat i enim
578쪽
' eo arbitrio lis decideretur, nullae essent amplius in ea paristes Judicis, nec amplius sententiam ferre posset, quippo qui sudex esse desiisIet. l. Iudex posteaquam. Is inpri ibi, Amplius corrigere nonpositi. l. Paulus. da.ibi, resindere sententiam. d. 1 quod ussit. Io. D. de re iudicat. l. t. ct t. t. C. sente xt rescind. non posse. I esembtc. in Parat it L D. de re uia at. num. p. inf
Tria autem sunt harum actionum genera: Aut enim ad restituendum, aut ad exhibendum , aut ad solvendum
De noralibus actionibus mirifich contendunt Dd. an omnes arbitrariae sint, an quaedams Idque eo difficiliorem rem reddit, quod sibi ipsi aliqui contradicant. Et quidemat omnes t arbitrarias esse concludunt Corras. h. p. n Im. c. Harprecht. num. II. Lorioit. in tract. de Action. axiom.Zo. Menoch. M. p. de Arbitr. Iudic Suestio V. quaestion. f. num. ao. Idq, per h. g. ibi, vel ex noxali caula solvat et quibus verbis non tantum satisfactionis modum, sed etiam actionis naturam arbitrariam scilicet notari dicunt. Deinde quod non tantum in istis duabus actionibus, quod metus causa &de dolo, reus testiua atione damni liberetur, si servum noxae dedat, sed etiam in omnabus alijs noxa libus actionibus. . r.
Insi t. de Osc. Judic. l. f. D. de interdidit. Et dicit Corras aenum. c. ridiculos eos esse, qui ita sentiant,& olim eam quo isque sententiam secuti sumus.1, Cum vero melius t sit se insunt corrigre,quam ab alijs corrigi. -e .pa. in si a. praefat. ibi, nec ab alijs erepectare. ubi Gu1 reae Tolosan. tracti de Appetrat. libri T. cap., . . Foraser. trae t. de Pastas. c. g. num. ac ideo eum Corrasio ae l. i nactionibis. I. D. de in liti iuranae: num. V. sol . Duamen ad ean m l. num. OZ. Earon. h. In My ver, mutae. A Wymbec. nam m. t. Mustis. . : in noti b af - vel
579쪽
ere noxali. existimo, quasdam tantum esse arbitrarias, eas nimirum, quae directae sunt arbitrariae,ut actio quod meis tus causa & aei io de dolo. Constat enim maturam esse arbitrariarum actionum,ut aut condemnatio hujus Iudicij arbitrio Judicis committatur. tiara. s. HD. de es quod cera. locos aut arbitrium aut jussus Iudicis condemnatione reti praecedat,quam deinde sequature demiratio inaestimationem damni. Sed eam noxa les actiones non admittunt. Ergos
Nam primo noxae dedendi jussus T arbitrii nomine , et
. appellari nequit; cum arbitrium in Judicis benignitate , quodammodo positum sit et noxae vero dedendae facultas non I Iudice, sed di Lege ita reo permissa, ut ea etiam invito Iudice uti possit. L miles. F. S. decem. r. ibi, ere lege accipit. 1 dere, M. t L et pasem D. de noxat action. F. I. Instit. de O
sic. Judie. ut recte hanc difficultatem notat Hotto mannus h. L enuncia' a. Deinde is d. s. I. Insiit. de ostia Iudic statim iubetur Iudex ita dominum condemnare, postquam probatum erit servum damnum dedisse, ut aut decem docet,aut servum noxae dedat. . Quod itaque necesset, habet Iudex t facere, ejus potestati & arbitrio non subij-citur. 1 verbum oportere. XI. D. de verbor. Significat. Doniae. h
Non obstat his, quod ubicunque Iudicem aequitas moverit,interrogationem in judicio fieri oporteat. L ubis eum. a . di ibi Goth reae D. de intere . in jur. faciend. Et cvifficio Iudicis contineri in interdi ais quibusdam noxa-
Iibus, ut voluntate domini primum explorata , servum noxae dedere iubeat , & sic non parentem condemnet. d/f D. de inieraeis. Bartat in L hoc interdicto. inpr. D. de Publicam Quia respondetur,interrogationem fieri non debere contra Legis decisionem 1 Iudice, di interrogatum non
580쪽
eogi respondere ; vel uti cum Lex statu erit, neminem cogit 6 idicere titulum suae possessionis. l. cogi. II et depetit. hereis ditat. Si itaque interrogaret me Iudex, quo titulo possideam, non teneor respondere. Corras ad d. l. is actionibus Amih ol. Fop. Iniquum autem foret in iudicio noxati reum interrogare ante sententiam, qui facultatem noxae dedem dae post sententiam usq; ad execticionem a Lege habet. citem veniunt. as. idem recte. P. ibi, iudicati con Denia ur D.de petition. hereditat. d. l. miles. decem. I. D. de rei 'vicat. Fieret enim, ut servorum nequitia ultra corpus ipseruuia, dominis esset damnosia. F. r. iura. de Nomat aman. cum tam meu servi fustum, domino obesse non debet, niti hactenus, ut ipso careat, ut infra dicetur. Deinde infra demonstrabitur, noxalis verbum non es
1 st proprium actionis nomen sed qualitatis cujusdam icer- is actionibus i ii hereia tis. sint aut e. o. In de. Noxalactim.
Corra fide loco. Unde Duarenus adae Lin actionibus. f. num. T.
dicitequi quaestionem hanc proponunt, nihilu stultius eos facere judicandum est , quam si de Actionibus perpetuis aut temporalibus, poenalibusve aut rei persecutorijs idem
quaererent. Sic itaque concludunt, causam hanc noxalem in actione intentata consideratam , non essicere eam arbitrariam, neque ejus naturam adficere.
Ut itaque si ea arbitraria sui natura fuerit, manebit eadem et sin contra , non fiet arbitraria propter qualitatem noxa lem. Exempli gratia : actio quod metus causa est arbitraria sui natura, P. actio de dolo , uti dictum. Dupliciter autem contra aliquem intendi possunt, vel suo nomine , quia vim intulit ipse, aut metum dolumve adhibuit et vel noxali tyr , & sic ex doloset vi , aut metu per servum' illato. l. 'q- dimi.