장음표시 사용
261쪽
APPARENTIA. Sic enim aerumnosior instabiles abbiat ymmus homines: ais ea quae ante pedes stat, omner parati Signa cognscere, o inposterum capere. aegnis qu/dem tempestates obseruaresibiisse astorei.
abulum cum magas festinantes currant. Ll, et me erege arietes,aly uem agelli In itinere ludum,innixi redimur quando alibi a* refertantpia buc uatuor leues,cornuti uero duobus. Vel quando aliqui egreremuit moueantur
Vesere ad abutum reainlessimul edundus herbam
rodunt crebris imperati lapillis. Sodo2 bobussigna capereseolent agricola ese armentarν Surgentutem satis si quidem boues quando ungutiae Lingua steriorum fleaeum circum ganti gut tabulo lateresiver dextero iaceant extenti, is ferendam arationem peritus ectat arator. Etiam quando mugientes plusnto congregentur Venientes ad bulum bouesue errano tempore, Trastes, est rato uitula G astu: Tunc indicant antetempestate e cuperes Iurari Nes caprae ilicis Hosae circum ramos,
Serenae sunt ne ues in luto furentes. Item Lupus, quando alte silus ab alijs eialet,
fur quando agricolarum flarum cauim uιrorum vera accedat, tegmine indigenti mitis Vicine hominibus,ut rile sibisse, 6 tertiam exorientem aurorum tempestatem obserua.
Sic etiam prioribus insignis coniecturam facito
Futurorum uentorum,aut tempestatis,au curiae, Lutpraesientem,autpostpraesentem,aut tertiam denis ad auroram is uero nes mures Miaserantes, si quandorequentius
Serenisabunt miles tripudiantibus, Mnesignificatione habitisiunt ueteribus hominibus.
Nes canes etenim caniae fodere consueuit pedibus Ombobus,tempsalem instante entiens. a Gn ex aqua etiam cancer egredi flenter Tempestate tura accingena eis meri Etiam mures domestici lectuis ementes Cubitum de erant, cumpluvia Duma areat: Et ightempestatem mures tunc uaticinantur. iurum nusium induo,bonum uero es cumsignosignum Oseruare:magis uero duobuου in unum tendentibus Spes sortertio autem considas Meno emperit praetereunti numerare poteris anni Signa, conferens*ubi etiamsiubstentalis uroraexoriente transeat, ueloccidente,
uale eita linum nuneret. Impense uero idoneum fuerit Contemplari decresentis Mantui mensis
Vari. utras ke en simul coeuntium ensium tremmos habent,cum maxime dubius aiare
Octo noctibus est defectu pulchrae assectu Luna. χ simul omnia comemplatus ad annum, Huia unquam leuiterseuper aetheresim cabis.
263쪽
NAc RO BRITANNO INTERPRETE. De Axi er Politi
Ni m di uocatur dimeties ipsius, circa qua uoluitur. Axis extre
ma,poli mundi seu uertices sunt nominati:horu alter septetrionalis,alter austrinus dicit. Septetrionalis,qui semper in nostra habitatione apparet: Austrinus coiri,u seinper, ut ad nostra horizota coditur. Sunt tamen in terra locaqusda,in quibus polus,qui semper nobis cospicuus est, iis qui ibi degut haudquaquam cernitur. Qui uero no- his perpetuo occultus est,tisdem conspicuus euadit. Rursus quo. locum que-piam in terris inuenies,ubi ambo poli aequabilem in horizonte situm habent.
Circulo tu sphaerae, alij paralleli siue aequidi states sunt alii oblia per polos ducti.Aequidistates sunt, qui b. ijde cum mudo poli sunt. Suth numero quin*: Septentrionalis, Solstitialis,Aequator,Brumalis, Amarcticus. Septertionalis igitur circulus is est, u omnisi quos perpetuo cernimus, plane maximus est, quilliorizonta solo pucto cotingit, totus supra terra interceptus. In hoc qilat cun claudunt astra,nec ortu nec occasum norut,sed circa potu ueni tota nocte cernatur.POrro is circulus in nostro tra 'his,a priore maioris ursae pede describit. Solstitialis aut circulus 1s est,qui omniu qui a sole descributur, maximo septentrionalis habet In que cu se sol receperit,aestiua reci in catione pcragit: logissitnus cptotius anni dies,breuissimam nox exit. Post hac asit reciprocatione nequaqua ultra septe triones uersus sole progredi, quin potius ad diuersa mudi regi edi cerna S. unde Oc tropico grsce nome. Aequator circulus is est, qui maxim us squidi stantiu circuloru statuitur:ita nimii u ab horizote disiectus,ut alter eius semicirculus supra icrra, alter sub terra codatur. In hoc sol duplex squinoctiu, uernu atta lunal et facit. Brumalis circulus is est, qui omni u circulo ru,u a sole muci circ assitu describurit si maxime ad austrU Prmet. In q sol brumale reciscatione facit: maxima cp totius anni nox, minimus cs dies esticit. Post hac meta nequaqua ultra progreditur sol,sed ad alteras msidi partes retieriit. unde tropicus hic quo , quassi uersilis appellatur. Antarchicus uero circulus aequalis ec aequid istas septetrionaIi circulo est,ct horiz5ta uno pucto cotinges,totus plerea sub terris mersus: in q si ta astra semp nobis occulta manet. Maximus aut ex quinq; memoratis circulis est aequatotideinde tropici. Minimi uero sid ad nostra habitatione dixerim aretici. Porro hos circulos citra omne latitudine intelligi couenit rati one cognoscibiles ex astroru situ, & eode dioptrae obtutu θc nostro intellectu delimatos. Sensu ei si unus lacteus discerni in coelo potest. Reliqui ones ratio α r quinq; duntritat aequidistantes in Jbera.
in uerb aequidistates circuli describi in sphaera solet:qd tameno eo ualet, quasi ii soli in m Oaea distates sint appeclls bl qtidie atqui distate equatori
circulusqd sensu animaduerti licet nitidi roratu peragat.Quo fit, ut his centum octuaginta duos aequidistates circulos intra tropicos describat:totide em dies intra reci sca tiones numeraturiquin & stellar ipsae uniuersae in aequidistatib. cuia culis sitidie serutur.No tame hi omnes in sphaera adhibet. Qui tametsi multis aliis reb. in astrologia conducat siquide fieri neut ut uel astra probe in sphaera locetur sine omnih. atquidistatib. circulis, uel examussim diersinoetium magnia tudines sine ijsde inueni litur tam eqd ad prima astrologiae rudimeta no adeo utiles existimati insiparii uisum est eos in siphaera adstrahi. Quin i ucro cqui distates circuli ob certa copendia, lastrologiae tyronib.afferur, optimo iure in sphaera sunt adhihili.Septetrioiialis em astra. a nobis p pelub cernuttir, definit. Solstitialis tropicus,solis receptatione tine .finis eiusde ad horea tra sirus. Aequator circulus ae anoctia c5pleetit: Brumalis tropicus solis ad austru progressi meta est,&brumale eius reciprocatione in se habet. Antarcticus circulus astra,q nostru conspectu fugiuhdeterminat. Itaq; cu ijs qui primis astrologiae rudimentis imbuedi iun certa emolumenta suggeia merito in sphaera coiectos quis dubitetr π 2 De occulis
265쪽
. De occultatione er emersu equidimnsium. Vertim ex memoratis quinq; aequid ista tib. circulis, Arcticus sanesti pra terra totus existit Solstitialis aut tropicus bipertito ab horizotescinditur, maiore Gius parte supra terraco spicua, minore subter occulta.Nem tamen in oni tractu urbe uesimiliter circulus Ilic ab horizon te secatur,sed pro climatu uarietate, uaria sectionu exuperantia sol tit ius quom qui propius septetriones a gut in squa-hilius ab horizonte scindit nec finis,donec eo loci uentu sit,ubi totus supra rerra cmineat. Qui uerb ad austrii magis vergin ris profecto p aequabiliores partes abli orizote diuidit: donec ad plaga quadauctu sit, nobis certe australe, in qua ro Picus ab horizote per s. quas partes secat. At in nostra habitatione ita solstitialis ab horizonte sciti dii ut uniuerso circulo per octo partes disiecto, quin Q saPra terra appareat lics sub terra latcat. Sanc ad hoc clima direxiliestylii Aratus uidet cui hcnomena coscriberet. In quib. cu de solititiali tropico dii terit,ita ait: Husus in octo/us di secIι partilus,aba
Terrarum muriunt quing.,tres ima quentant. curni or Phabi redum celebrantur eodem.
Ex hac diuisione seqtur maximis diem hora tu aequinoctialiu quindecim esse,
nocte uero noue. In Rhodio aut horizote ita tropicus ab horizote dirimitur ut cum circulus uniuersius in octo et quadraginta partes secetur, unde triginta sc-ctiones supra horizontem appareant, unde uiginti si ab terra lateant. Ex qua diuisione fit ut apud Rhodios longissimus dies horas aequinoctiales quatuord cim habeat, nox nouem additis huic inde semissibus unius hors singulis. Aequator uero circulus per uniuersum terrarum orbem ita ab horizonte diuiditur, ut semicirculus eius supra terram extet, semicirculus sub terra linquatur. Quo fit ut in hoc circulo squinoctia sant. Brumalis aut tropicus ea ratione ab horizonte interfectus est, ut minor c sectionibus supra terram habeatur, maior sub terra. Insquabilitas uero sectionum candem in omnibus climatibus uarieta, tem habe quam etiam in soli titiali tropico diximus: semper enim respondcntes ex aduerso tropicorum sectiones aequato inter se sunt. Eom fit ut maximus dies maxime nocti, ec minimus dies minime nocti aequalis euadat. An tarcticus autem circulus totus sub horizonte latet.
Sed ex quinq; iam memoratis circulis,quorundam agnitrudines per uniuersum terraru orbocm eaede tibi constant,non nullorii pro climatibus mutantur,alii si maiores,alijs minores circuli euadiit.Tropici enim & aequator pares per totu orbe magnitudines seruant: Arctici magnitudine cuariat cu alibi maiores,alibi minores cernatur. Quippe hs qui septentriones uersus dcgunt, maiores se p tetrionales sunt, cu polo magis in altu sublato arcticum circulu,qui horizota cotingit neccile sit assiduo maiore ficti. His uero qui magis etia ad septentriones uergu t,in terdu solstitialis tropicus in arcticu plane abit: fitq; ut duo circuli, septentrionalis, ropicusq; coeat pro unoqt habeatur. Adeo cum magis etia ad septetrioncs acceditur,maiores solstitiali tropico septetrionales reddu tur. Nec sitis donec eo uentu fit ubi poliris supra uertice cdspicitur, sepicti ionalis in horizontis locu cedi ciw in mundi rotatu coniungitur,aequatoris planc ma gramidine imputties circuli,septentrionalis, aequatoi di horizon, eunde situm positum m obtineant. urtu S autem ius qui ad austrum habitant, poli humiliores fiunt, septentrionales uero circuli minores. Finis autem decrementi est, locus ad
austru nobis situs sub aequatore, in quo poli sub horizo te habentur,septetrionales aut circuli prorsus euanucre. Ita ex qti in o aequidi statib. rrcs deniqr superat, nempe cum aequatore tropici duo. Neq; enim ob ea quae dicta sunt, quinq; pe petuos aequi diliantes extiti in adumsed pro noltra habitatione numerii eorum existere: quippe quibusda in horizontibus tres dii taxat aequi distates inuenias.
Stit sanc ec supra terra habitationes quarta prima est,in qua sbistitialis circulus, qui horizonta contingi ec pro arctieo plane habetur secunda quam sub polo
appellant: tertia,d qua Paulo ante retulimus,quam sub aequatore nominant. π 3 De ordine
267쪽
Quocirca nee ordo quinq; a quid istantisi circuloruide apud Oes est : sed in nostio tractu primu sane septentrionale dixeris, secundu soli titiale, tertia squatore,quartu brumale,quintum an tarcticu. At ris qui propius quam nos septentriones incolui, primus interdu solstitialis tropicus numerat,secundus septetrionalis,tertius aequator, quartus antarcticus,quintustrumalis circillus. Cuna
sept&rionalis sol siticialis capacior euadiqnecesse est memoratu ordine seruari.
Iam uerb nec potestates eorunde aequid istantilleaedem.Nam qui nobis se Iastitialis circulus habetur, Antipodibus certe brumalis emcitur: contra qui illissb Iltitialis est nobis brumalis reddit. Sed qui sub aequatore degunr, iis univcrsi tres circuli uirib. plane solstitiales sunt utpote sub ipsam solis orbita incolentihus. anqua si ad se inuice conseratur, qui nobis pro aequatore statuit , solstitialis uicem obtinet:ambo uerb tropici pro brumalibus censen L Namq; is de- mu natura solstitialis circulus. perpotu acit ratione in toto terraru olbe dici pote, qui proxime habitatione habet. Quo fit.ut ijs qui sub aequatore agsit, a quator ipse pro solstitiali statuata utpote in quo sol supra i terticc agitur: p aequa toti hus aut omnes a quidis ratcs circuli,uclut per aequas partes ab horizote disiecti.
Sed nec interualla circulotii in toto orbe a se in uice stata simini etsi pro sphaeraru descriptione ad hunc ni odu dispesari solet. Diuisb in sexaginta partes meridiano qtiouis circulo septetrionalis circulus a polo sexagesima iit partiit sex interitatio describitur. Ide in altera parte a solstitiali circulo sexagesimaru partium qirinq; interuallo notat Aequator ab utroq; tropicorus agesimis quaternis distat. Brumalis circulus ab ant arctico sexagesimis quint. An tarchicus a polo sexagesimis sex. Ne tame in omni plaga urbe ue eide inter a pedine in ter se seruat: sed tropici ab aequatore pare in omni inclinatione distanti Suedicat. lde aut ab arcticisnon pare per omnes horizotas sed alibi minore alibi maiore. Ita deiana ii 5 arctici a polis no pare in quavis inclinatione distantia seruat, sed alibi mataiore,alibi minore habet. Sphaerae tame omnes ad Grecidi horizota descributur.
Sunt 8c per polos ducti circuli,quos nonnulli coluros uocat.Iis accidi ut in ambitus suos mundi polo rccipiant.Coluti aut dicti sun hquod partes aliquas in se nranime conspectas habent. Reliqui enim circuli in mundi circaactu integri cernuntur: sed colurorum partes quzepia,quae uidelicet ab arctico sub horia zoiue laten cerni non polliunt. Signa ritur autem η circuli per tropica puncta, diuidunt p pcr duas aequas partes circulum, qui per media signiferi ducitur. De signifero. Obliquus circulus is est qui duodecim signa continet, ex tribus aequidistantibus circulis constans quorum duo latitudinem signiferi determinant, unus per media signa ductus uocatur: hic adeo duos pares'atquidistantes circulos solstitialem in prima Cancri parte brumalem in in Caprico mi principio. Latitudo signiferi continet paries duodecim. Dictus est autem hic circulus obliquus, quod aequidistantes ad inaequales angulos intersecet.
Horizon ueris circulus est,qui conspecta mundi parte ab Inco specta dirimit. Itaq; in duas partes uniuersam sphera seca ut alters hemisphaeriti supra terram,
alterii sub ferra relinqhiat. Est ueris horizo dupIex. alter qui sensu usurpatur alter qui sola ratione ncipitur. Ergo sensilis horizon est, qui a noliro uisu in termino uisionis circus cribitur. Hic adeo no amplius duum ilius adioru demetiente hahet. vi aut ratione percipitur ad fixaruitellartim sphera pertinet, in uidum q: totum in duo secat. Nec uerb per omnem tractum hisbem ue idem horizon est sed sensu idem quadringentis sere stadris manet. Quo si ut dierum longitudoιξι clima, re apparentia: omnes eaedem sibi constent. Aucto uerb liadiori im numero pro habitationis diuersitate Horizon, elima, omnes denique . apparentiae mutantur. Conuenit tamen, ut habitationis ultra quadringenta stadia η 4 mutaῶ
269쪽
A mutatione ad austru boream ue accipiamus Siquide qui eundem atquidistante incolunt,in quamlibet magno stadioru numero horizota quidem diuersium habet, clima uerb idem,&apparentias omnes similes. Dierum tame exitus initiam haudquaqua iis qui eundem squidis ante habitant,eo de teporis momento euenient. Verum si exactae rationis examini stare uelimus, pro quolibet puneto,in qua uis orbis parte mutati situs horizon, lima. N apparetiae omnes euariant. Horizo uerb ea ratione in sphaeraru descriptione non adhibet,qubd reliqui circuli omnes ab ortu ad occasum circvaeto insido una rapiunt. Horizons rapte natura quiete amat code semper seruato situ. Si ita horizon in sphaeras adderet,circvae is ijs etia eum moueri, di nonnunqua supra uerticem esse acci deret. Id quod certo tum captu omne superar,tsi a sphcrs ratione abhorret. Verum non incomo dc stus eius ab aluco,in quo sphaera i euoluitur, intelligi solet.
Meridianus circulus est,qui per m udi polos re punctii ut nobis supra uertice eminosiducit. In que cui lincidit medios dies, medias m nodies esticit. Hic etiam circulus immotus in m sido est,uno eode m in tota mundi uertigine seruato positu. Nec in sphaeris,qui astris insignin adscribitur, quod N immotus sit c nulla mutatione recipiat: sed quod sensu usurpari possit trecetis fere stadiis idem eridianus manet. ationis tamen scrupulosiore indaginc ad queuis gressum,qui ortu itersius occasum ' ue dirigitur, nouus meridianus notatur. Ad auis struem boream 'tre quantu uis progrediare, etiali decem miliu stadiorii interuallu intersit,ide meridianus seruatur cum ab ortu ad occasum itur,mutatur.
Obliquus etiam est R Iacteus circulus. Hic itaq; supra tropicos obliquatus cernitur. Constat autem ex tenui nebulosa substantianinus certe coelestium circulorum conspicuus, nec certa latitudine definitus, sed aliqua sui parte latiorc, aliqua angiti ore quo minus equidem in plerasq; sph eras adscribi solet. Iist a aB tem unus enumero maximorum circulorum. qtiippe cum aximi circuli in sphaeris dicantur quibus idem centrum cum spli aera est. Sunt porro maximi circuli septem: Aequator, Signifer, qui per media signa ducitur,qui per polos ducitur, cuiusq; habitationis Horizon,Meridianus, Lacteus.
Totius terrae supei scies sphaerica est,re diuiditur in Tonas quinq;. Ex quihus duae sunt quae circa polos descributur,frigidae dictae, quod maxime absunt a solis orbita: eaedem ob frigoris iniuriam parum habitatae.Determinantur autem polos uersus areticis circulis.Quae uero post has deinceps habentur, quod mediocriter ad praetereuntem solestini sitae, temperatae appellantur, habciat in coelo limites arcticos tropicosq; circulos,quibus interiacent. Reliqua, quς inter memoratas quatuor mediii locum tenet, quod sub ipso solis tra situ iacet, torrida nuncupatur, a tcrrcstri equatore in duas partes diuictas porro sub mundi equatore porrigitur. Sed cx tem peratis altera a nostri orbis hominibus incois litur: ipsis longa prope centum milibus stadiorum,lata fero dimidio. DestPAc stibus.' Signa stellis insignita diuidiitur in partes trcs: quae da eiii in signifero locata sunt, queda scptentrionalia uocatur quςda austrina. Qtiae itam in signifero sita sunt,duo dccim animalia sint, quorii nomenclaturas alibi diximus.lii ijs duodecim stellae quaedam in si lus ob quasdam quas reserunt notas,proprias appcllationes meruerunt. Siquidem sex numero, quae in tauridor uisi iratur, Pleiades nominantur. uini ucro,quae in capite Tauri cernuntur, Hyades dicu tuta Stella uero, i pedes Geminorii pcedit Propus,quasi propes uocat. Quae hiero in Cacro nubecula referiit, Praesepe uocant. At duae a iuxta Presserie collocatae sunt, Aselli dicunt. Prenites aut sidus, id in corde leonis notat si milicia Ioco nomine, Leonis cor dicit a non ullis regia siclia,* usub ca nascutur, regia natiuitate sint nacti. Sed uin uirginis summa sinistram anuli cici, fulgida Lanc stella,