Lexicon medicum Graeco-Latinum, a Bartholomaeo Castello Messanense inchoatum. Nunc verò in commodum publicum opera et studio Adriani Rauesteini ... Ex Hippocr. Galen. Auicenn. atque aliorum celeberrimorum medicorum monumentis. Tertia quidem sui part

221쪽

plices quatuor intemperaturae fiunt,calida, frigida,humida, sicca : & totidem compositae,calida humid ,calida sicca, frigida humida, frigida sicca. Nec vero singulartim modus viatis est,& una ratio,sed immensa omnino latitudo,adeo ut intemperaturaru infinitae propemodii habeantur differentiae: Nec tamen omnes eiusmodi intemperies morbosie sunt, sed plurimae contra salubres, viae videlicet intra limites sanitatis consisturi Quirin eissin omnis actio a partis temperamento pro ficiscatur, & varij prorsus generis actiones esse oporteat , multiplices quoque temperaturas este oportuit,

quae non simplicixer. sed ad iustitia temperamenta appellantur. Non aliud autem ad iustitiam significat,qua prout cuiquete parti expedit. Itaque in singulis partibus primarum qualitatii etiam inaequalis mistio , qtioniati

secundum naturam est,non dicitur intemperies,etiamsi reuera intemperi es ἴtsed temperam eluum,quamdiu scilicet natui m modum non excedit: cum vero exces.

sit plana absoluteque, intemperies est, & iam morbus aut morbi causa euadit. Est ερ praeter istas alia intemperiei differentia, per quam aequalis aut inae ualis dicitur. AEqualis qRλm est, quae in omnibus inremperanter assecti qQxporis pestibus aequaliter solaque inest. Ea enim ita inducitur, & occupat corpus, ut depulsa naturali temperie ista in corpore dominetura: neci e enim ea in. fi i est, ut stiunx,sed in festo esse. Itaque in hybit trausit,& euadit,veluti altera natura a Mnisi rtitia,N priori contrari ,ntque ullo dolor molostadste Elusii di iii temptates in febre hectica esse perhiberiar Sicuti autem in toto corpore , sic Scin via a parte c0rporis contrahi potest. Irue perios vero, inaequalis dicitus,cum jdem corpus simul & calidius,& Digidias, aut limavi insat pique siccius qua pro naturali habitu Tedditur. Ea in seii est,eamque ob rem dolore iasi va- alias in toto animali corpore fit, alias in una

222쪽

. . L E X I C O. Nqualibet parte, idque vel cum fluxione,vel absque materiae affluxu, Galen. Dicitur etiam inaequalis intem-l 'erie , quando singulae corporis partes non sinat simi r intemperatae, sed varias sortitae sui it int opera tutas. Cumque corpus totum intemperatum iit , non tamen unica intemperies donat natur in toto corpore, sed plures in surgulis partibus. semeria, vitae Disscultvi. intestinorum.

D pathia, hoc est, ad patiendum dimcNltas , i. de

pum , est deprauata alimenti concociio , sitie. alii nenti corruptela Symploma est actionis nat alis coctricis deprauatae: quam libuit eo nomine appellare , sicut de lem βενδυττε ιαν , prorsusque abolitam; deprauatur autem cum alimenta in qualita tem 1 iratura alienam alterantur. Ea gemina statuitur, κνιοσωδε ς & οξα. ,e, hoc est,nidrosa & acida : haec frugi iis, 1lla calidis de causis prouenit, vide Concoδtio. s. D sthonia, id est,uocis difficultas, ut boma eius detin abolitio ; de symptom. differ. cap. 3. - , . . . . , difficultas spirandi, vel inordinata spira tio, a. meth. i. & i. de differ. xespir. cap. l. Δμοποια, symptoma est aceta respirationis,commune orthopnoicis, platuaticis, peripneumonicis, synanchicis aliis Plerisque male affectis,a quo aegri appellatur. therapeuta ulcera . id est, curatu dissicilia, s. du. somp. med. per gen. cap. I.

stichia, est alterius pilorum ordinis in genae marginae exortus, praeter naturam, libr. finit. sthemia, id est, mastilia melancholica, siue animi

siuria, , est urinae vel dissicilist saltem γ, debilis , vel cum dolore solo, siue dolorosa, simul , languida excretio, 7. aphoris. 3. Huius quae cum dolore

223쪽

lorest causas, recenser Gal. inflammationem, absces sum exulcerationem, inaequalem intemperiem, &spisitum flatulentum. Illius vero quae cum difficultate, alit facultatis imbecillitatem, aut tumorhin praetern wiram. Ab his enim causis fit, ut cum raejbre aeger excretio sequatus, sed ma gnὁ cum conata; atque etiam aliquando dolore lis duobus exceptis symptomatis urina narmal 'exdre tionis, modum seruat, neque intercise fluens , neque guxxatim, neque maturius, quam natum conueniat; vide N ia.

triachim oculi morbus est , cdm pilis naturaliabus alijsubnascentes,ipsam pungunt,fluoremque con

tiva medicamenta, quae abortum taciunt, qnam &Φθέρiα appellantur j eadem & foetus demortuos extra

Dcathanica, quae & Ecphractica, vide Rhyptisa, pit 'Cee moma, Graece E'κχύμωμα ἡ E'κχυμω nς, id est, sugillatio, est affectio circa cutem, cum, tenuibus in ipsa venis contusis,sanguis per fissuras effunditur, n- dum in grumos coactus,sed postquam per perstillarionem, i, e . diapedesin, effuso ipsa facta est'; contingite sane aliquando,ubi ita coierit temporis progrbstu eui dem liuescere, & denigrari, paruis nimirum grumulis, 'ex disperso in multas cutis Iartes sanguine, coaetis,

a. de comp. med loc. C. i. & .methp. i. Eandem vocat Eechmo solutionem continuitatis cum contusione,& ruptione coniunctam. Generatim v erd Hipp.sblitus 'est vocare Eme mos s ,' ex vasculis sanguitiis effusiones. & inanitiones,& alio nomihe να Mωι- ycom. i. In

s. de motb. Vulg.9. quae inussio, in phlegmone quo- que 'fit a cauta interna, ubi sanguis e vasis effunditur di tu

224쪽

Ec tumqt excitatur, tactu mollis & cedens; distinguit tamen Galen. 6.aphor. χo. Phleg monen ab Eech mo-F. quod in Phlegmone sanguis per muscillorum caui talessola ratione contemplabiles seminetiam minimas ibi partes effunditiar ; in Ecch misi vero in spatiae bucistist,quae venis adjacent. Species Ecchymo malis simi, H vion, dc H 00hugma, ινοπιον υπρόσφαγάα, Sesangliinis ad ungues concursus ex plaga. Atque id quidem proprie sigrtificat - μιας, vide Vnionis solutio. Eceve, ἀκκιπὴ , Exeso diuisio est Caluariae,qua ossis sum reserustum est, libr. finit. VII de F 'κκοψω πκα. medicamenta imbecillia sunt , quae mouetidi tantum. stercoris, & ea, quῶ in spatiis intestinorum primaequo Tegionis viis continentur, dejiciendi vim hinent, non etiam ex alto attrahendi, & Et miores euachandi. In eo genere Galenus Aloen collocauit. Dicuntur Dra s

Eelegma , I Graecis-, ψ ἀκλεικτὸν φάρμαιων , medicameatum est persputim, euacuans , . quae in faucium partibus , hlegmone obsessis, uti etiam in aliis mitibus spiritalibus, continentur: .de rat. Vict.2O. otii

unim inditum , sensim liquescit: & deglutitur adipe ctoris, & pulmonis vitia; quod &aIlo nomine voca

tur ad lumbricos enecandos, vide Arreriae. . i. ob X i Eephraxis, id est, pororumvertio,& reclusio, I I.me, thod. cap. is. Inde ἔκφρακlικἀ medicamenta vocantur quaecunque obturatione & obstrimone aegrotantev . liberant; facultatuestrosa,& amara; opposita empi ilicis medicamentis, quorum est meatus obducere, &vbturare, 4.de compos. med.loc. Cap. . quae dicuntur

ia vel

225쪽

i MEDIC Yφέ. -υ71 vel intestini, vel visirexis, 1. de anax. .adm. cap. s. sed sine adiectione prolata.IEcphysi iesi illud spatium, quod est medium inter intestinuin ieiturum , & fundum ventriculi , sarens circumuolutione, lib. i. de.vsu par -3. Sunt Vro & qui non totum eum proces.sim ἔκφ-i appellandum censent, sed ipsius tantum Orifici a , quo dependet a ventriculo. Caeterum ad hoc inremmam meatus defertur, qui bilem ipsim ex hepate in ipsum dimittit. In osse autem dicitur idem quod α ινυns. vide Doricadaebun. E , O, alio sua: Exsubatio, est expirat; ci piosissimiseris confertim facta, et de motu music Gra

sunt rivisculi omnes intus inim costas siti, adiutieti miis, quio ad thoracem peruehium ex scapulis do duris, atriue aliis etiam magnis, qui in Epigastrio habentur iemationis enim gratia eos ractos esse, Galenus docqit, lib. . de via parti Propria est vocis materia,neque vox citra eam fieri potest ; dissere a simplisii exspirationestam violentia, tum musculis, a quibus essicitur , 4.

Vsu pari. nam & paulatim exspiratio fit -a selo, si pici

E lexis, est subitus & vehemens timor,ευλνns, in ius oppositum Pericharia dicitur, πλιχα,tira Graeci vo-Cant,quasi excessum gausi dixeris: Scimus aute amborum occasione,plures subito periissie, et i .m eth. 3.Mu M.ti Syderationem & Tabem interpretantur', Galenus. Omm. aph. I . lib. . --ηξιν esse bcripsit,cum quis ex Morbo nec loquitur nec quicquam init, sed apertis culis quietus manet, veluti praς timore attonixus,quo loco obstupescentia ab Interprete vertitur. . Ecnesna, - νέεσμα, caluariae in inultas partes dif- sinoe:o, simul. ubi intruse ossis partes in imum decubuerint ; ac meningem membranam innixu suo premant ita finit. Est, inquit, inoctio, in quam protim ditis

226쪽

dius fracta ossicula descend ut,& membranam Cerebri Comprimunt. Significat &-apud Medicos rei iuΙq; retrimentu,quod expressio ab ea succo superest, nec id tantum sed etia siepenumero succum ipsum; vicum dicitur μυροcάλώου , siue quod idem est, μυροζαλώου πσασμα, qudd & αα ἀθλιμμα & μαλα appe latur. Sumitur in ea significatione apud Dioscor.lib. . de glande ynguentaria : Vnde Evie'm, . πιεσμὸς,es totius ocat prolapsus extra suam cauitatem , vi prominens appareat. Differt a Propiose rum Fhoc est, a procidentia, quod in hac vuea tantum tunica, in illa totus oculus foras erumpat, praesertim iis, qui strangulantur, Athleticis , & foeminis, qpar prae dolore partus vehementius distenduntur,atit fluxionibus a capite in oculos tentantur. Avicenna, oculi exitum &egressionem vocat. Id malum intellexit Celsiri,

cum ait,nonnunquam ingentem inflammationem tanto impetu erumpere,ut oculos sua sede propellat. E 'en'a, ὀκπυημἀ,dicitur ab Hippocrate,copiosissimi puris collectio,iumore aliquo, p. n. phlegmonoso, pleurae cumprimis suppurato,& hinc concocto, ---σκειν, ad suppurationem perduccre significat. . '

lius aetatis, naturae, temporis,' aut reliquorum rhylli, mum retinet, vel, ut ait Paulus, qui omnem prorsur

Eurhythmiam euertit. Tertia species est pullus Arrhaei mi, i. de diis puls. cap. 9.Esa melancholicam, mentis motionem, aberrationemque intelligimus vehementem,& ferinam, quae irrigante Cerebrum assata satra bile oritur', comm. t. in prori het. i . Vigilias habet coniunctas,atque ideo comati contrariam esse, Galenus scribit. Ea ijon est, quam pleirique interpretantur, abstractiόnem mentis a corpore , ad contemplanda coelestia, quam alio ram .mine appellant ; haec enim morbus non est.

227쪽

εκαπι ἡ δά ἀ- dicitur facultas qtiae vim habet abalienandi an initim , qualis est in Hyoscyamo, Coryandro , viridi, & Ephemero. . exulceratio, quae iri summa cute ex Compressione violaneta hascitur, ,. de fractur. 'Graece

item ἔκθλιμμα dicitur. ' Ese mala, εκθυμα-.,cutis velut efflorescentiae, pabulae sunt per summa cutem erumpεtes,ab humoribus superfluis, salsis, & tenuibus: ided in cute leuiter extuberant, quod tenues humores exulcerationem potius, quam tumorem insignem procreent ' Dicuntur & alio Domine Griece 'αὐθήματα eius generis Isint, tum quae Per febres ardentes exelint,tum Vulgo dictae,&. Morbissi. Sic autem dicuntur . ἀεκθυ- , quod significat 'e οιμαν, hoc est, impetu ferta,& erumpere. Ecptosis, ε κάωως, luxatio, hoc est, ossium a propria sede amotio diuulsio', citra fractionem, nec Vero id niodo sigmficat,sed etia,' ν'θρωπιν, siue apud Hippocratem,ut notat Galenus, ut initio libri de artsculis; cuius luYationis causa' alia est externa, idest, Vis omnis quae articulum loco dimouere potest ; alia interna , estque humoris defluxio articulum prae copia, vel mollitie loco propellentis. Est autem duplex

omnis luxatiotiis differentia;vna sursum,cum muscu-IOrum contentione articulus ad supernum locum trahithr : altera extorsum , cum in partem anteriorem aut posteriorem, dextram aut sinistram 'emotus tran-

sit. Omnis autem eiusmodi luxatio , aut simplex est, aut composita. Simplex quidem est,cum luxationi nihil insuper accessit, non ulcus , non ossis denudatio aut fractio. Composita vero est , cum praeter luxationein aliquid eorum accessit.' Earopion. est suppullulatio carnis in gena, quae geminam ipsam sua grauitate foras conuertit. Causa est

4 riae evertendae, vel caro adnasceέs,vel resolutio, vel

228쪽

eum cicatrix inducitur, libr. finit. Sed alibi Ectropion inquit, est Inuersio, palpebrarum vitium, cuin exulceratis oculis, plus extra feruntur,libr. Intro .cap. is. Est autem affectus solius inserioris palpe orae oculum contegentis , ita inverse, & retractae deorsum , ut parum sar in attollatur, sed pendeat, & hiet, neque ex toto

oculiam integat. Qtad vitium, si palpebrae seperiori

acciderit, λαγωφθαλμον dicitur,quod vitium naturaliter contingere potest ; mropion vero non nisi a causi praeter naturam a cicatrice, carnis excrescentia, rela-, Tarione, medicamento,sutura,vel ustione inartificiosa,

vel a sene ctute sesema dependet. .ECD, os, apud Aristot. . de hist, animal. sunt ab-i ortus; & impersei horum' scellium corruptiones infra diem quadragesimum factae;quis ybro intra sep imum diem fiunt, non seu abortiones, sici idest, e xiones, vocat idem Pnil'soph . , Ecet emata, sunt pustulae ardentesi feruidae, DI rem clantes , citra statem ; insens enim seruor , omnem materiam absumit: Graecis υιξέωτα ς

'aiiones, sent magi ae & yehernen se ririlsiones; quae per eadem instriimenta fiun i per quae missis, & tussie o essiciuntur: quaeri disy 0tur ab exspiratione, quae sine strepitust, copia R eloci- i

Eorporis arsiitu fabrubrae ἰ& asperae, de Part. cap.F. quas, si noctu enascatitur, VRhi Cant, libr. de tumor. cap. I i. & χ. metiat. quas celsiqvi,

albas, seo humqn similes, magnituatne fabam nos , Perantes, inim vehementi inflammatione,& do' 'm, bus adapertis sanies effluit& cxulchracio mucolaia mi intus

229쪽

iritus retenta. Paulus, & AEtius, dicunt cile ulcuscula sponte nascemia, phlyistaenis similia, subrubra, ex qui bus cruenta sanies emuit ; utrumque vexum eli, &pustulas,iti ulcuscula esse. , 'FFalgescentia quas Graeci λάμψας Vocant, Hipp. praesertim significant morbu puerorum prurium, auccetiὸ perquam familiarissirim dest, Epilepsiam,com x. iri 6.de. morta vulg. 1. Nonnulli hoc nomen interpretaesur fautationem temperameti ad calidius.& siccius; hoc eis i 'aet alis progrestu velut flamm4 essulget. Alii vel in tὸretantur corporiim perseexiqns , quod i Mefies fer aetatem evadant carnosiores, in gis adulti, Colore formaque fratiores, & viribus ingenioq; prae stantiores,' ut quodammodo fiagereyidetatur. Verum libr. 9. τ , alij non , sed scriablint , aut ' λάμψιας ἀντὶ F-cinterpretanui ut tinnota Galen. comm. i. in eum librum.

' sa , de Nigrores nunt, languine a Venis sub cutem , nunc per tunicas contusas ianunc Vero in finibu reseratas ii K de tumor, cap. O. Elcos, Latine Vlcm, Glutio continuit tis est in omnibus co pbris partibus, praeterquam in solo osse) ab

interna causa, humore scilicet vitioso, acri.& e dente,particular, cui incumbiti continuitatem βυς ea caro sit, siue cutis, siue cartilago, siue membrana sesulens Id autem viiij .vgi in os' incidit, ηδων, siue Ur pellatur. Aliquando vero Hippoς.viceris nomen ad or nem morbum dolorificum extendit , continui solux in

& reliqua quihu .rece Ripre*dici solutae continuitatis diis eqtias. distin ea 999 cit 'Elenum Graecis , apud Medicos sunt calia

230쪽

primis velut & simplicibus,minimi' ,ex corporibus est Constitutus; & in quae ultima apparentia,& simplicissima,ac minima,res Litionem capit.libr.finit. Adhuc eleementum appellatur minima pars eius rei, cuius est elementiun ; omnium autem corporum, quae gignuntur,& corrumpuntur, quatuor sunt Elementa ; Ignis, Aer, Aqua, Terra; ut minimum intelligatur id, quo A minime diuisionem suscipere potest, 8. de placiI. cap. 2.

Etiphas, qui do Elephantiasis dicitur) morbus est. in

quo naturalis faciei figurg mutatur, resimatur nasus, ta bra crasta fiunt, extenuantur aures ad Satyrorum essi-fiem libride caussmorb. cap.7. ex sanguine melanchoico primam generationem habens,quam asse stionem

Cum incipit,σατιρμωγν nominant, um a genarum ruboere,& facie Satyris persimili, tum propter inexplebilem&impudqntem coeondi libidinem. Aliqui veru osseu eminentias,quae in temporibus fiunt,sic vocant. Ii, aliis autem paxtibus quoque fiunt tales ossium eminentiae, Mus exostoses vocant, libr. de tumor cap. 4.ελε υτIouns , uniuersii corporis cancer esti, Mi ivIllainompino admittat curationem. Id nomiaiis nactum est hoc malumesubd in eo cutis corio Elephanti pexsimilis vinatur; nam niaculis quibusda ad a,trum colorem vergentibus inficitur, iatque UsMinter aspera, crassa, ac veluti squamis faeda, livens,ferinaque reddis

tur ; Nec Elephas quidquam capud aliquos, 4. Lepra

Arabum differt. Vocarunt Veteres in*rbum, hunc ηρ κλειον, hoc est , Herculeum, quod itullus eo major sit, Maiolentior. Nam morbo ingrauescente, pii umquidem stupet cutis,deinde sensum prorsus amittit, v pnς acu quidem compuncti dolorem setitiant, x fer'

. , D μινθει, lumbrici, animalia simi in: humano c*rpore genita, cumprimis in intestinis,siis itiauribus, sive in vesica, sim in ventriculo , inverdum