Lexicon medicum Graeco-Latinum, a Bartholomaeo Castello Messanense inchoatum. Nunc verò in commodum publicum opera et studio Adriani Rauesteini ... Ex Hippocr. Galen. Auicenn. atque aliorum celeberrimorum medicorum monumentis. Tertia quidem sui part

231쪽

in sordibus ulceribus, quos GIaeci σκωληυς v Cant ; sunt autem trium generum 9 primi generis sunt serietes, seu rotundi, a figura, quae est secundum crassitudincm , longitudine aliquando palmares, saepe longiores , quos vocant ἔλμινθας ςριο Κλαν , in gracilibiis plerumque intestinis consistunt, & ventriculum subeunt, ideoque saepe per os ejiciuiitur , quibusdam e naribus redduntur, ut plurimum consistunt cum febricula', atque hoc genus pueris infantibus, & puberibus peculiare est. Alterius generis sunt, qui fati vo

- si ast y similitudine, hiam cum Institis obtinent; in- mr enim Larem lati sunt, & longi', aliquando πιινίας, ides , fassias, vocant, quod fastiarum effigiem sua latitudine, de longitudihe,referant. Plinius libra r. cap. 3 s. tradit tricenum pedum taenias ventris aliquUdo vitas, in tergum plurium. Tertii generis lumbrici sint, qui

carides nuncupantur, breues ac tenues,' paruis ve

inibus similes,qui in extremo' intestino reperitatur,&inusculi sphincteris initio , qui glomerarim in niuitas phalanges ' complacti, per sedem dejiciuntur. Omnes lumbrici in intestinis nascuntur ex crassa lentaque pituit frequentibhs cruditaribus collecta. Animantur autela a plurimo calore natiuo : Itaque pueri quam adulti lumbricissunt, magis obnoxij. Et toroeydei membrana,quae & ε throeMes,lρυθροα dicitur , testium ea tunica, & vasorum spermatico

lum,ubi extra ventrem processere: quamdiu enim imira ventrem sunt, eorum tunica, quod illic nihil habeat eximitari, niillo proprio donatur nomine: poste quam vero extra ventrem processit,quia rubet,ερυθρο- incipit appellari. Rubet autem tum a calore robro musculi testitura gracilis, tum , vasis multis quibus implexa est, Vaginalis etiam dicta, 1. dό semin. cap. F

232쪽

vel tam exigua est &: obscura,vi oculis videri non posi

ti genus est, cum socis assis, liquore aliquo humρ-ctatis, perfusisque, lanam deinceps aut linteu Ndem liquore imbutum imponimu*, imbegilliu*dataplasi ὀρ- te. Sed tamen ubi Commode aptari non potest,ut in capite, ibi η εμcρ id apte adhibetyx, & illis smiliter qui propter imbecillitat- se te non possunt cai UlaC. matum grauitatem: item praecordiis inflant alis, petainitia morborum, quo tempore intempestiuus/si ςataplasmatum usiis : praeterea fracturis & contusiori . bus, cum Emplasticis uti non licςx- . . . a iEm Ion , est animal utero gςgatii 6. de Usu pa cap. I 3. licet non ante 3 Em γορ dici debeat', gilanx duos menses in utero absoluerit. vidς Cyem Emmita, inmis, m dicamenta, idest; ainamqnta

sunt lusidae consistentis, similia sis, quae linamelltis, vel linteolis excipiuntur, celati ste cie, 13. meth is

Emmissi vero vocat HippScrates Uf, ct jiVlc, βψ tuum&exesum contraxerunt ex suppa itione , qu0g curationem per linamenta desideraret, 3. artic.33. dicuntiar, quoa nli moῆς adhibeantur, Ipsa ebo

Empti araeis, in γω, Obstructio, est meatu'm, aut cauitatum naturasium stipatio , ex Coeia , vel viriosa. qualitate fui lentore, '& crassitis ) succorum proueniens, cuius species Galen. i i. method. ponit τέγνωπιν,& πύκνωογν. Vnde medicamentum quod suo leuiore obstruit, ἐμπλαοκὸν : huic contrarium,est medicame', tum 2 κεια am, quod obstructione liberat, 1 .simpl. iEst autem Obstructio, morbus organicus, pertinetquQad formam organicae partis corruptam, amissis videt

COL meatibus aut cauitatibus parti alicui debitis Proetec

233쪽

mopter succoru abundantia vel propter vitiosam qualitatem, quod ij nimium lenti vel crassi sint. Hae enim duae esse possitnt obstructionis causae, quae morbus est

instrumentalis eorti quae obstructa sunt corporu.Hancisymptomata multa consequuntur, & maxime quidem ipsa transpirationis retentio atque rursus putredo,aliorum morboru antecedens quaeda causa. vide Rhyptica

Empirici sunt, Graece tuerer ρικοι) qui a sola experimentorum notitia procedunt,nomine ab ἔα, hoci, est, experientia deducto, lib. de sedi. cap. s. unde Empirica medicorum secta , accidentium concursus, qui aegris accidunt, respicit , illorumque curationem ab experientia Ala deducit, idque nec morbo-, nec causa Cognita, in Introd. cap. 3. Illius Sectae primus author Heraclion extitit, qui naturae cognitionem rationalemque disciplinam nisiit ad medicinam pertinere professiis,in usu & experimentis eam posuit. QEm Apollodorus & Glaucias, & aliquanto post Heraclides T

rentinus , & aliqui non mediocres uiri secuti, ex ipsa professione se appellarunt. Erant autem ρ

πικὸν. Primum quidem dicebatur cum aliquid experirentur, in quod forte fortuna nihil tale cogitantes incidistent. Secundum , cum ad alicuius rei experientiam dedita opera venirent, sitie per somnia, siue aliter admoniti. Tertium vero, cum ea quae prosunt vel no- . Cent,sive natura. siue fortuna, siue aliquo consilio, in morbis iisdem experirentur, alios qui eadem prius experti essent, imitantes. Quicquid autem juvat aut no-Cet , hoc est, causarum omne genus, dicebant vel naturale vel fortuitum esse, vocantes naturale quod casia fieret, neque haberet manifestam causam: fortuitum verb,quod sine electione quidem nostra fieret,sed euidentem causam haberet. Tribus autem his theor malis utebantur, τηρηςs, ἰςuia, ὴμ5π

234쪽

Appellabant τηρηπιν, quicquid aliquando obseruassent,

ouorum cum magnam habebant copiam,Cam omnem ἄτροισμα nuncupabant, atque id ruri S , quae est eorum memoria, quae frequenter & eodem modo

visa sunt; quae clim didicillent . ιγ ιὰν appellaba t. Qua in re diligenter considerabant quaecunque ist uti

acciderent symptomata ,leia umque omnium obsau rionem συνδλομην appellabant, hoc est

congeriem Φmptomatum omnium: quae in inecho es- .sent loco. Ouod si in morbos nondum visSP incide-

Tent, aut eo loci ellent, ubi Inuentorum rei eviritim

facultas nim suppeteret,irantibant ad consi iterq L. μεταβα--- όμο ου vooabat,eamque triplicem facie i,

de affectu in affectum, de loco ad lochi, ξ 1 meaio a ' remedium. Eam autem obseruationcm qua per lyam si moίου μιτάρασγν habebant,πεῖραν τριβικην areel Uti Emphasema, Inflatio,quae Graecli μάτωας, πνευμα- ις 'est spiritui flatuosi inanibus corporis partibus. Eius prmcipiu,in iiii M. Inlite concoctus hibus est,a calore videlic t deS quo flatus excitati, resolui nequeunt. Vide fuse insenti

Emplaston, silue Emplasticum, εμπλας κον, axmacim, est,q115d incatus obducit, ut picatio , quae impQniLUS, Ditis iti totum abrasis de com p. med.lΟC. c. . Atquς noc pharmacorum emplasticoru genus, stibilantia tor, restre est,citra refrigerationem, aut caliditatem manifestam,aut in primo ordine refrigerantium, vel cales i. Cientium, 4.de comp.medic.loc. c. t. suntque sine 'mo dicatione siccantia, s.fimpl.C. s.& h. s.c. i I. DupleX es' iEmplasticorum natura;altera exquisito terrea & sicca ; raltera tenax omnino : mista vero ex aqua es terra, de plerumque etiam aere violeum dulce salis expers.OM quoque album ex iisdem quodammodo mistum. est=

235쪽

seosa lactis pars emplastica est , tenexque ac recens capingoedo , & caeteri quoque a ipes, quii aerimoniam contraxeritnt, eoque magis quo iudes gr. magisque terrei fuerint. Eadem medicamenta hi tisil ω ρσὶτικα appellantur. 'His contraria sunt

& Divcmata, εμπυημα , suppuralitii Apia sunt; alἱqui,cum in viscere phlegi ne in pus cohuersaest, x tua ,sd solum Empyema nominant, ει qui lic aneoti, Em os η,eos solos Emnos dicunt. quibus inter Thoracem, Mhil monE, Pus aggregatum est, lib.de minoi. c. 3. μου ει η Graeci vocant, supponioli purulentos,qui multu puris in capedine in s moracemin Pulmonem collectum habent, idecaustulis cap s. Tandem omnes quibqκ inflammatum aliquod stippuratum est. Suppuratos vocant,ubi Pris uniuersum constiterit, concocto tumore quopiam

α's 9 syssietoma est perirneumoniae vel pleuritidis, si dige vel per sputa vacuari non potuis.Succedit, iam. interdum an Ninete . Hippocrat. aptior. io. lib. s. I picinamque inferne abscessu, Pus in vacuum Thoracis lol. cum effunditur ibi que fluctvationis cuiusdam sensummouet, cum aeger e latere in laxus conuertitur, indos ero per occulms meatus in aluum, intestina vesicam

que subit, vi aliquanao ad cutem erumpit,sibique Axas viam uno aut pluribus viceribus aperiz. Caetervin non semper inflammationi succedit empyema , sed quandoque nulla febre praecedente serosus aut pitui tostis humor ex reliquo corpore eo loci delapsus putrescit, & Emprema mouet, ut Aetius testatur.

236쪽

ε reuma, reliquiae sint caloris sebisis post luetam accessionem. Dispositio quaedam est neutra, mediaquh in febrem febris intermissionem, inteo mittentium & putridarum febrilim' propria, vi seluia accessione supersit nonnihil Moris,vel in ipsis hum xibus relieti, veI adhuc selidis ctiam partibus Mipissi

quem aliqui febriὸ fumisem appes insitu visim

δ: αααρεξέα, siue in .Histractio. ι .erin tibiis giolo, Emustemes vena arteria quae sint hillinc ei; vena claua via ex/hepate primia diriergit cinispa tibus praetenues impertit formi ideinde r Qitharimum in utrumq; renem filiae mittito Mistiter, oia duo vasa aequὸ magm Imaxima arteriti quae spinae incubit profecta,non aliterquIumis inventa inserutur, quae c& arteria vulgo appellantur, per quas renes urinam , sanguine secernunt,& trahant,simul etiam multu bills,ac propemodum orameia,quod ipsae eontinuerint,lattrahunt, lib.de vena . . c.s lEnariisosis, species est Diarthroseos, cum aemum excipientis ossis stum admodum est, caputquo quod in id inseritur, oblongum, libr. de ossita in prooemio. Eius pauca sunt exempla, ut exuris cum isthio.&sone tali cum osse nauis specie referente; vide Atiis a.

Eramon, παμεν, est medi nentum quod glutinat, c. meth. a. imponiturque maximὸ craemis fieribus sistendo sanguini, i .de compos medic. per gen. C. i q. cum cruor, qui ιυμα dicitur, ex cute ipsa vulnerata,vel etiari ex carne in roris speciem distillati at te ideo. ecsanguinarium, & cruentis opimiam, deglutinatorium' dicitur, 3 .de co .meaeper genaeap.2οῦ His emplastris, inquit Celliis nulla maiorem ulum praesta 3 nam reprimunt inflammationem, nisi magna vuS-Cogat,' atque illius impetum minuunt: tum glutinant inera, di cicatricem iisdem inducul. Constant matemunquit,

237쪽

minantur. Quae enim huius generis sunt, siccare debent, do citra abstersionem leniter adstringere. Haeo maxime ex bitumine componuntur, cumque varij sint generis ; duo tamen habentur praestantissima, unum

βαρβαρον, altei um, κυζικηνὸν appellatum. Hoc tamen

paulo plus qua cruenta exsiccat , ideoque nisi diluatur, nocet magis mira prosit, contrahens membra, atque dolore inducens. vide Gliuinatorium, dc Sarauitinium. EMorema, ἐναώρημα, quod & Appendiculum quidam vocant,estportio urinae crassas candi aqye in eius medio sublimis. Partem quidem urinae esse , patet ex eo, quod omnes vias emensa sit, & mutation s sortita quas Sc urisse, attracta primum per emulgentes venas a renibus .deinde demula in vesicam, Zc concoctionem iis in locis sortita, non alter quam urina. Sed nulla etiam urina est, quae eam non habeat vel secretam, vel inse confutari, ut 8c 'postasin. Differt -- rem ab ea sola crassitie de grauitate ; unde fit, ut ' postasis ina Iae fundum petat autem in media urina pendulum sit, aut si forte exquisite medium non est, paulo magis deorsum quam sursum vergat. Est enim corpus urina paulo crassius & grauius, multo tamen leuius, quὶm 'postasis. Ac quamquam quod . Optimum est,eo loco situm esse oporteat, & in imum magis inclinare, quanid enim magis deorsum sub der, tanto melius haberi, Galenus author est sepEtamen in aduersa valetudine supra medium fertur, at- . que ipsi etiam urinae supernatat,pendetque in ea,veluti nubes in aere, propter flatuum copiam , atque ab ea. similitudine ab Hippoci etiam nominatur. Sic t enim putauit Galen. Omώριμα dc apud Hippoc. . idem significare: quanquam ipse comm. 2. in progia. dubitare videatur,num Hipp. ra ὀναιώρημα genus faciat

. orcinatis species sint, una mibeculae similii, altera genN

238쪽

did vesse deces, eius ratio posita estin perfecta coctione , uti albus colis lactis festhinis, atque ipsis' etiam sedimenti, vide i bios Encanthis. ουνθὶς, id est, S in odera' tum est augmentum angulorum ocessive od bi , immoderata diminutio,de diisetamotb.cap . est etiam quidam praeter naturam mmdr,m magnis hi si oculorum , quod tuberculum uiola elli omnindi praetet 1sa: ruram, lib.de tumἴ c. i est ue ut plurimi iiii miliolimgulo ; quam carunculam Midam Chirtargiriri si liliadmates,essimum excrementis arte aperuetunt, qhε

aiscetum Rhoeda quidam appellarunt, io. dessu pati. Alias: Eueanthis propith angulum ocidi significat ς 1- autem inguim,qui nais est proximus, propriU i

mine ρ ῶ τὸ , dicitur,minore,quic si ad tempora,παρω πραι; inde vero eius nomen morboseaditum' est Malum Dein canibus frequens est,& homines minus corripit,sed eos magis qui in mari versantur; euius diu diΠhren etiae Adruantur : siquidem uriarao Mo 'rari is in Cremetum benignu est tenerum axum,St titie dolore, quod medicamentis siccis consumendu est:aliquando vero malignum dinum,inaequale, crim dolcire piu1ctorio, quod manu curare & scalpro euellere oponet.

Encathisina ἐγκαυσμα, est sessio in inua medicata, ab imis pedibus,vel feminibus,vsque ad umbilicum,ita

ut supernae partes non madescant, .de composivedic.

per gen.c. i 3. Quod quidem iuxilii genus cum plerisque morbis conueniat, iis tame1Ysolis adii iiii q) iiii partes intra peritonaeam conclusas , insistant: itaque inflammatis renibus sedere conuenit in dococto faenigraeci, maluae hortensis ac sylvestris.& seminis linr. In calculosis affectibus conuenit εγκα xμα in iisdem plo-pter inflammationem, & praeterea artemis te decocto,

& rosinarini, & petroselini, mpicaenauli,quibus etiam

239쪽

in vescat morbo utendum est adjecta Iuta: Ad uterum vero, Artemiliae decocto,Saltilaea auri,& similium: Adsedem, Meliloti, Papaueris, & Roseruim . Ad hae morrhoidas de flux rati aeteri,Plantaginis,Polygoni, salicorij. Rosarumόμbmum, & eorum quae similes vires hin .i ci divuli et Rixero,ex quibus neruorum disten ita inaeo Rotest, Aqna Moleo. Quod sit ad lios prae iret ita. ffcctra micta iret potest, id accidit vel pb bal nei pentitiain,vel ob imbecillitatem aes soli, qui totius balnei xsim rio possit admittere,vel ob lupernae alicuius partis debilitatena,vel affectionem cui aquae perfu- sio inutilis sit, aut aliquod aliud impedimentum. Caeterum, qui in talibus decoctis selluri simi, .omnes sunt

illinendi & immergendi in aquam usque ad infimum

umbilicum. Oportet lautem partes quata non made-dicut , prius inungere , sed praesertim caput quod tegi debet, ne repleatur. QM Medicinam nunc faciunt, id

genus remedij Semicupium appellant. i Encepthalor, εγκεφαλ Θ, Cerebrum, Ude Cerebrum.

Encharaxis, ἐγχαραξι , scarificatio, eit cutis & subiectae uius carnis, per scalpellum sectio, non punctim,

sed caesim facta; multis foraminibus differt a Phlebotomia , quod haec uno vulnere venam adaperiat, illa multis sectionibus cutem, carnemque diuidat. Diuiso autem ipsa ctun multas habere possit differentias, in i tres tamen referri potest secundum Galen. libr. r. ad Glauc. aut enim tenuis & superficiata ess,aut e con-ri ario magnavi profundior: aut longitudine & profunditate inter eas media: quibus omnibus Galenus se usum rutile,prodidit in abscessuum curatione. Quae in superficie fiunt,non attrahunt e longinquo,non revellunt,non derivant, sed in summa modo cute haere . tem humorem, qua ulcuscula fatia sunt, educunt, uec

magnis morbis opitulantur Quae longae sitiat de profundae,plurimum sanguinis exhauriunt scuius mi Oxi-

240쪽

basius test is locuples est,qui sacrificato sibi crure, cuni pestilentia laboraret, duas sermo anguinis libras inde cetraxit) adeo ut animi, deliquium aliquando inducant ι & ὸ partibus etiam remotissimisi, capite sincrura, a crure in manum reuellaiit li& xpila lix carhem saltius adactae sunt, propriam i curationem an imosin, vulnerum e Magitant. inae ainbarum mediae sunt, e

rum patiter ineommoda declinant ; ideoque aliis praeferri debent, si quindo scarificatibnis.vsesinciderit. . Ea autem tribus de causis suscipitur se bd reuissionem, ad derivationem, ad vacuationem, humotis tum Corpore toto redundantis, tM ea in parte quae tarificia debet, impacti : omnia quamuis per phlebotomiam consequamlir, quia tamen ut ex Apollonio v sert Oribasius multum nocere solet corporibus venarsimo saepius repetita, ideo ea omissa, tutius est scarificariones moliri, quod eae citra validam totius. molis is corporeae commotionem, eadem quae & venae sectio . Commodo praestare valeat: Itaque si talara fluxione ve .Xentur,si phlegmone laborent, manns scariscare coh- ueniet, ut e conitario crura, simmus riale ata' fuerint:similiter si dextrum crus doleat, dextia manus sinistrum erus aut sinistram manu scarificare poterimus,quod reuulsio non tantum a summo deorsum ut

ab initio sersum,seg etia a dextris ad snistrain contra fieri recte possit, uti & secundu alias situs differentias. Encheriis olims sunt cerae modo facti in emplastris , dum liquida illis infundunturi .de comp. med.

Excl Oma, est sanguinis, & humorum in partem aliquam naturalis effusio , per quam, & partis eius Venulae replentur sanguine, & color vividus a Mbens ac maturalis parti inditur, ut in ira, verecundia, gaudio, somno, fit, diciturque Graece ἐκχύμωμα s ἐγχυμο Mς ἔeffusio si fiat praeter naturam, ut in vulnere con tineit,