Lexicon medicum Graeco-Latinum, a Bartholomaeo Castello Messanense inchoatum. Nunc verò in commodum publicum opera et studio Adriani Rauesteini ... Ex Hippocr. Galen. Auicenn. atque aliorum celeberrimorum medicorum monumentis. Tertia quidem sui part

271쪽

. Febris Pemphigoder, πελ ιγωδες,est , qtuae per caloris intensione,pustulas in ore,quae Graecis φλυκτίδεu dicit tur,generat,lib.fin. Insuper Pemphigodessebres,per spiritim effluuium evanescentes interpretantur sentimus enim plerumq; per febricitantiu cutes,aerium quenda halitum emtientem. Dicitur quoque Pemphigodes,fa--

. tutela febris,vel flato osse;sed hanc pleriq; vario modo interpretati sunt. Quidam Diariam febrem intelligunt, natam ex spiritibus accensis,quae &-; alij,

febrem madent em, dia humidam,ab eviuuio quodam Poroso, per cutem erumpente ; alii ,eam febrem sic vo Cant,quod veluti exilientisi,& manui occurrentiu sciniatillarum opinione praebet; vel ita appellatur pestilens, et φθουν,id est,quae cum pustulis efflorescit. Quanquam possit etiam per Pemphigorifebrim intelliginochiu non putris quam ob id insatiuam vulgus Medi- corti vocat,quod sanguinis calore febrili feruetis copia, venae omnes plurimu sint inflatae,& sanguine fatuoso,& bulliente,plenae. Verum Gal.in eam sententia inclinat,ut Diaria intelligatur,qtiae in spiritibus accensis,&rare ter putretibus subsistit,com.I. in c.de morb.Vulg. is Febris pestilens est, quae a calidiori ambientis aeris constitutione squalis maxime circa Canis ortum contingit,) vel a putrescibili vaporatione manifeste cor Calefaciente, excitatur In febribus omnibus simul corastici, est necessarium, & cum supra modum incaluerit,ipsum primum atque potissimum febrilcm calorem

suscipere, atque ad uniuersum corpus transmittere, a .de diff. febr. cap. . Vide Endemus. Febres putrida sunt,quae ex humorum putredine accenduntur, cum rigore, extremorum frigore, vel ho

rore incipientes,itatequalitatem pulsuum habent & calorem , siue in principio, siue in augmento acrem, &mordacem : Systole est velocior ipsa diastole , vritiae crhidae, eiusde febris declinationem integra nori

272쪽

subsequitur quies, i. de diis febr. cap.7. Generantur autem a praecedentibus causis, non a praecipientibus,

quaecunque enim in ipso animali sunt, vel dispositio

pes vel motus praeter naturam, a ritudinem praceden res causas nominant ἱ quae veIo cxtrinsecus adueniunt & alterant corpus , atque tranimulant naturam vehementer, nainciflentes appellant, de caus morb.c. r. Febris putrida intermittens, est,quaecunque ad sensi-lbilem in febricitationem peruenit , ortum habens ab humore putrido,qui per omnes corporis partes expultrice vi defertur, 1.de diis. febr. cap. i. cuius tres sunt omnino disserentiae, quotidiana, tertii na , quartana ἔ quotidiana , quae ex pituita putredine est , ex utriusque, vero bilis flauae quidem,tertiana; nigrae autem, 1. de differ. febr. cap. r. iEebris quartana, id e Febris Ptitrida. Febris quintana, sextana , septimana , est, cum aegri

non prorstis ah affectione morbosa sunt in crati, sic semen aliquod retiniicrunt; his via venit ad victuma conuenientem negligentioribus,saepe sexto die a prin- .cipio sobric.are , saepe septimo, non raro octatio, vel a alio; & cum sebris stata periodus cessauerit putantibus se prorsus esse liberatos aegris, eodemque onariinό victu utentibus,ex semine moibi reliquo,totidem die- ibus affectio Dbrilis prima redit. Non igitur ex vi morbi hic circuitus datur, sed ex residuo affectionis, & in ii

Ordinato infirmorum victu, comm.1. ila i. dg mordia

Vulg. . De quidem Hippoc. seripsit, litat .de i

scuram valde & dassicilem. Hippocratis very ide ea habentur 1 Gisiana pessima est omnium ;; etenim ante tabem, ct iam rabidis superueniensi, pcrimita H. Eebris quotidian , vide Eebm putrida intermittens 4 Febris remissio, siue Infebricitatio, totum illud te tia

Fas eri quod ac essio m sequitur , sata tempus ali i

273쪽

interuastum, alij, declinationem,submissionem, vel ab&rsonem nominant, de morb. temp. cap. 6. Febris reuersua est,non acuta,led diuturna, imperfectas habens solutiones,quae postea rursum eXOriuntur.

Febris sanguinis,est Febrissmplex,Synochus non putris dicta,ita qua sanguis secundum natura se habes, accenditur quide, sed non putrescens generat febre similem Ephemeris, dc quae ex inflammationibus inguinii accidit : nam & inguinis inflamatio,ex bono sanguine, sed accenso, fit, a. de cris. 11. Putrescit quidem interdum sanguis , sed ex eo simpliciores fiunt febres, quam ex aliis humoribus; similem vero accessionum proportio nem ait ruini,quale tertianae febres ostendunt. Q d, si sanguis supra modum assetur, pars eius subtilior, ac pinguior, in flaesam omnino conuertitur bilem , quae autem crassor,in atram;vt in carbunculis contingit,in quibus ianguine supra modum effervescente, ad mclancholicum humorem fit transmutatio, L. de diis febr cap. 9. Praesentem itaque febrem videtur reponere in ordinem febrium Synocharum, non putridarum, quo

etiam numerat febres diarias, '. method. 2.

Febris Ichesica, quae facile discutitur, opposta est. Febri hectica , quae dissiculter soluitur ; ut enim illa fit 'ita haec facta est, 8. method. id ' 'Febri emiteritanassiuae Hemitritam,έ m etdgo , est, quae ex quotidiana continua,& tertiana intermittente complicatis confunditur, a. de differ febr. cap. . Fit ex

pituita & saua bile sibi proportione respondentibus, ct aequipotentibus, ibid. cap. 8. I .r Febris significatio , quae Graecὸ ni μουσια dicitur : isti primus insultus, accessionis tempus indivisibile, exact, iam primum, libr. de morb. temper. cap.6. in quo solent linuere, refrigerari, oscitare, pandiculari,' dormitare, aut alia quaedam his similia pati, quae &dicitur, 1. apixor. i. yide Insulιm. - - i

274쪽

acuta est,non tamen supreme,sed simplicissima,& cum uitissimis signis invadit,quam Hippocrat.αυη- m,id est, mitem, nominat,seu boni moris, I .de cris.c, t 6. , Febrisfingultuosa est, in qua aegri singultiendo, ro,' dentem, acerrimiimque humorem vomunt,a quo singultu non liberantur,nisi febris in totum soluta sit,uel

Febres stiris fas quidam nominant quas Peue aliter appellanu ob difficilem anhelitum,in qui ius siquidem magnu creberque spiritus redditur

Febris6ncopalis, συνυπu πυρετὸς, est, Vbi propter . maximam crudorum succorum copiam, una cum oris ventriculi offensione, praecordia inflantur,totum corvpus ampliore mole, quam pro naturae modo,cernitur,

tum color ad albidius , vel liuidius , vel nigrius, seu plumbei coloris tendit, pulsus minores, obscuri, & innaequales, & syncope etiam solet apprehendise aegro, stomachica a laneth. 3, Est & aliud syncopalis febri genus , qu*4 mn ex cratarum , & crudorum sucinarum copiasit , sed ex tenuibus succis, qui pcissime ex 'halant; in qua aegri syncope similiter opprimunti κI 1'. meth.6. Priorem Vocat Avicenna Oncopalem Minmorosam ό posteriorem, Nopalem minutam. L Febrem Θnochan Graeci Medici eam appellant, qua una similisque fere accessio ab initio ad finem perr/ Pellio manet: cum enim accessionis remissio ex se uentium humorum transpiratione contingere soleat; non transpirant autem in vehementi stiparione, qualis est in Synocho; necesi e est igitur multorum dierum febrilem fieri accessionem , 9. meth. ι. Vel eacsto och , quae omni magna mutatione usque ad iudi Gitonem care haec a Latinis contin s dicitatest Cae-

275쪽

nochos eas nominant: natura tamen earundem mini

me simplex, unaque est; quaedam namque earum manifestam h*et putredinis notam,quaedam Vero prorsiis non hanent : quae ex diariarum febrium genere sint,illas vocamus Onochos putridas , Eas, nochos non putridaK ; Barbari hanc vocant θπocham , illam, I no-chum; Gal.9. meth & 1. de diff. seb. indiscriminatim, Vitaque voce utitur, &faochi,dc Onocha, utrasque sub nochi nomine coprehendens. Atoli 3II nochus febris,& noches, Graecε συνοχὸς, hoc est, Contines, Ec Continua, disserunt, quod infnocho nulla sit femoris remissio; in Onochis autem singulis, accessiones in remissionem sensibilem terminentur;neutra tamen ad infebrieitationem peruenit, 1 .de cris.6. vide Synocha. Febris tabsia, vide Maromin. Febris tertiana exquisita, est ea , quae tertio quoque die accessionem faciens, intermittit, cum breui accessionis tempbrexum frigore inuadens,sudore, bilis vomitu, & bilibsis excrementis terminatur in infebricita-

. tionem 1 bile Direscente fit, citi si aliquid horum deficit,iron exquinte,sed simplisiter tertiana dicitur, qudd, si intermissio sit minor , & accessio longior, dicitur

tertiana extensa, a.db differ. febr.8. & com. a. in 6. de morb. Febris putrida intermittens. Febres Πιtaophres, κιταρφυές, hoc est, tertianarum naturat ri referentes sent, quae tertio die inualescunt, a.de driffebr i. vide Tritav effebres. ' 'μμὼ Dp hὸdes, Ufφωδες, vide Febris Helodes. -

Hlis fisticulis , est Vesica' fellis, 1. de loc. affect

ferax sustiniat yeluti onus, idem ferὸ Dbd Cr Osintsegnituditie emistis animantis ossibila praestatis pracoiandiei; institibiae ossi alligatur, cuiusce os

276쪽

duo sunt exigui processus, quos Trochanteres vocanta quorma exteriorem qui longe maior est, Gluton, hoc est, Natem, appellant, libr. de ossib. cap. 1 i. Ferina desipientia, ride Desipientia ferina. , Frementatio, vide Feruor, dc ZIwUs. Feruor, sive Fermentatio, affetius est, ab atra bil proueniens, ubi amplius incaluerit, aut propter putre dinem aut febrem phlegmonodem , quina nullum anImal, ne ipsi quidem mures gustaverint: terra quoquόraditur ab ea, ac partes, quae ab atra bile raduntur,omnes in altum attolluntur, i . method. cap. 9.

Fibra, seu Visti, sunt tenues quaedam , & subtilsorehnemorum & ligamentorum propagines, aponeurosec& deneruationes,qitibus opitulantibus sperinde ut fia2nus digitis) nerui & muscilli actioiles suas obeviat,' de usu pari. 1. δύ n. de placit. cap. Io.'

Ficatio, vide Sycosis. 'Ficatum, idest, Iecur, sic dictum est, quod omiuiri animalis partium compactissimum ad coquendum dis ficile, tardeque permeet, propterea mactandi animalis

iecur, multarum ficuum siccarum esu praeparatur , ut euadat seipso melius, cum animal ipsi im caricas affatim comederit; qua sola ratione facttim est,ut hanc ap pellationem soriiretur, 3. de alim. fac. cap. II. Ficosus tumor, est tumor in mento, natius ex crassiori humore, & serosiori tenuitate, quam Varus, 3'. de

Fum es Tuberculum quoddam a crassiori humore oculi partibus affectis adhaerescente, cona. 3. id 3 . de morb.Vulgar. 8. Graeci S,συυ. σε; συκωσεις, Crupti nes ulcerosae sunt, rotundar,subdurae, rubicundae, qUas dolor comitatur; fit hoc malum magna ex parte in capite,sed & reliquo etiam in corpore ; fit etiam in ano:

M. Mari dicniu: in palpebris adhuc fit, & dicitue, etiam

277쪽

ellam συ nς, quod scilicet ficus granorum referat iis inititudinem, unde Hosam palpebram. Fi ila, Συειγξ, est angustus,& longus sinus, libr.detMNOr.cap. s . per translationein dictus a Musicis instr Fentis, quae oblonga obtinent caua, & Fistula nominantur,i .prognost. 6 . Nascitur ut & simas ex abscessit. Praecipua eius stibstantia callus est , materia autem humor melancholicus, qui discussis & per halitum digestis tenuioribus humoribus remanet: Itaque in genere tumorum praeter naturam continetur ,quamuis ob in ni Distam cotinui solutionem, inter ulcera potius quam inrer tum Cres numeretur a praestantissimis etiam M aicis Duae eius produntur differentiae caeca,quae oscu-lsina in profundo thium ad superficiem habet;occulta, uitae & os & sinum obtinet in profundo. , i , P Fistula urinaria, quae rethra, dicitur Graece, est meatus urinae reddendae accommodarus, qui in P ziae est, a ceruice vesicae ad extremam usq; glandem porrectus. Hic in viris longus,angustus,& S. Romanae Iiterae modo obliquus est In mulieribus vero, breuis, latus, & rectus. Ex neruosa tunica, contexitur instar coriaceae fistu- .aphor. 76. . , G hostulositi, sensatuUiis vide Coerno . Fiatoinus Morbiu, vide Hypochondriacus. : co Flarnostia stiritus,quii & dicitur,tumorem emeitans flatuosum, crast is ac vaporosis est vapor,neutia

quam tenuis; ille enim Aeri, qui Austrinis constitutio nibus fit hic vero,qui Acpillonaribus regnat, assimila, tur: estque bic is,qui in nobis secundum naturam est, spiritus,& pruin conseruandus , illo iveria ictu Gassissi

Jιmu's ivariciformis est plexus iliqvenarum, dc arte riarum in testibus multipliciter flexarum s in cultu pri- flexum pytibus sanguis sincerus Q. Itinsetur, qui

278쪽

certe in ultimis eiusdem flexus vasis,ad ipsos testiculos non amplius ruber plane est, sed iam quodammodo albicat succus is . qui in ipsis continetur, exiguum adhuc requirens ad perfectam substantiae seminis ge- Perationem, qudd ei a testiculis ipsis accedit, 9.de usu

pari. cap. . vide Gundulosi assistentes. Huctuatio cum sonitu, Graece κνύδειν, symptoma est facultatis concoctricis,& retentricis,nec arcte s alis,nec sufficienti tempore complectentis eamque ob rem insufficienter etiam concoquentis alimentum , unde eo diutius in ventre grauitas e x alimento manet, quo tardius concoquitur,praesertim. cum nihil in eo contin

tur , quod verti in flatum possit, aut cum ventriculus vehemeter fuerit perfrigeratus. Nam si quid in ieci hae sit,quod possit in flatum conuerti,flatus non κλύιέων excitabit, nisi sit admodum refrigeratus. Inflatulenta enim materia flatus fiunt a debili calore : a nullo autecalore nullus flatus est:itaq; rationabiliter ventris imbecilli symptoma creditur. Interim enim cum minita uciborum assumpsimus, non fiunt eiusmodi fluctitati

n.,complectente prorsus eos ventre,ac undique constringete.Interim plenus cibo venter est sonitus tamen suctuantis in eo humoris veluti ex vacuo eXaudiuturi

Cum enim pro sua natura se habet,ac constrictoria uti Luc utitur,quamlibet exiguum sit quod in se continetὰ totum id undique complexus, nullu vacuum relinquit lacum. Cum imbecillus est quacuque parte complecti exacte assumpta no valet,ibj laxum quoddam spatiumessiciens permittit ea quae in se coutinet humida, pro figuraru varietate ex alio loco in alium transire ac si ctuationum sonitus edere. Itaque cyti hoc sympidaborant,non possunt concoquere assicieter, &eo diutius

in eoru ventre grauitas manet,quo tardiuS concoqtratia

Fluxio, quaedam est inflammationum causa, nempe quae perindo ut inflammationes non admodum occul-

279쪽

ta , tametsi quandoque nulla sensibili fluxione praecedente , membrum confestim patitur isaflammationem. Affectio, inflammationem, quae generat, Rhetima , id es Fluxio vocatur: ipsa vero passio, Di uitio rheuma- tua, 1 ad Glauc. 2.Fluxio adhuc simpliciter dicitur,pia loru defluuiu,quod tabescentibus magna ex parte,atq;

ex diuturno morbo conualescentibus, euenit, lib.finit. Huxiones ventris, vocat Hippocrates, cum semper,& assidue humida dejiciuntur excrementa, sine tones. mo, & lienteria, a.de morb. Vulg. 6. Fluxus est. tenuium humoru delatio,quam cohibere Nequeas, non ex nostra volantate proueniens, lib. fili.

Flu xus hepaticis, est, in quo ob imbecillitatem ii patis, ab intemperie frigida inductam alui sedimenta,

aquae, in qua nuper mactata caro abluta est,redduntur simillima, s .deloc.aif7. Fluxus muliebru, est sanguis albi seniosi re utero profluuium, s.simplic. Acile maius, & minus, vide Cubitum.

Focus febris, vide Febris Deus. in tus , quo tempore in utero semen, seminis speciem refert, ut in abortu, & dissectione visum est) ab Hippocrate vocatur, ubi semen in uterum iniectum, Linguine repletum fuerit, & Cor, & Cerebrum, & Iecur , indistinctam quidem adhuc, & informem quamdam tamen coagulatronein. & magnitudinem alicuius

momenti prae te tulerint, carneaque appareat foetus substantia, & non amplius seminalis , unde neque nisuram amplius ratem formam appellat Hippocrases, sed foetum, i .de sem. Cap.9.

Folliculus fellis, vide Fellis folliculus. Τ Fomenta,& Foruo, sunt,qui per spongias calida aquae decoctionis alicuius simplicis imbutas , & expressas, Micui corporivarii fiunt, a.de loc. E. I. cacum Ar est, suditoriuι meaius 3 vide Au ' Mors

280쪽

ditorIus meatus, & Caecum foramen. Caecum vero dicitur, non quod retiera coecum sit, sed ob flexubiam meatus auditoris obliquitatem,quae causa est, cur funichium,aut fetam porcinam in hoc ipstim foramen immissam, transmittere non possis, 9.& Ii . de Vlu pari. Foraminulenta ossa, vide Cauernosa. Foratio,est ide quδd Perforatio, siue Trepanatio . qua utimur in fracturis capitis,cum usq; ad Cerebri inebranas,Caluaria diuidirnus,6.de comparaed.per Sen. c. 2. Formatrix virim, est ζ qiliae iacto in uterum semine, siue in terram, statis temporibus uniuersas Si singulas conflat partes eius, quod gignitur ; quae est optima, &summa ars, qtue omnia alicuius gratia molitur , sicut nihil otiostim sit,aut superuacaneum, l. de nat. Dc.C.6. Formica ',' quae & wrmecia, & Sessilis verruca dicitur . 1 .method. 2. vide Myrmecia.' formicans pusus, vide Vermicula, s. Formices , seu Testudines, quas Graeci malidas , ' φιλοειδέα vocant ; est forma , & figura concaua , figurarum omnium ad patiendum difficillima , qua Arma

multa aedificia confisturantur , ad cuius similitudinem, pars Cerebri intrinseca quaedam efformata, Fornix di et 'citur, i l .de usu pari. cap. 1 s. Vide Camarion. Foueola, est cauum ulcus, sed paruum in nigro oculi, libr.finit. Fradiora, vide Unionis solutis, & megma. Fractura caulatim, sime ad instar disruptor u cauli una & in medio perfracti raphani facta ; vide Abductio. Frictio squae Wivis in sicca, est, cum corpus Vniuersum solis manibus vel linteolo, nullo admisto humido aut pingui corpore,fricatur; cui opponitur Frimo hu mida, quae fit per aquae,&olei admistionem ; ubi enim cum oleo aqua confunditur , haud factu solubili mi stione coit, ita ut quibus corporibus ita inungituriaeum,necesse sit pluaulem inhaerere aquam: solae