Lexicon medicum Graeco-Latinum, a Bartholomaeo Castello Messanense inchoatum. Nunc verò in commodum publicum opera et studio Adriani Rauesteini ... Ex Hippocr. Galen. Auicenn. atque aliorum celeberrimorum medicorum monumentis. Tertia quidem sui part

291쪽

ne meatus ille a supernis cerebri partibus comprimatur & intercludatur. Glminatoriam medicamentum , quod & sanguinarium, cruentis opitulam , & enamon dicitur, est , quod vulneris oras committere , & glutinare molitur, 3. de compos. medic. per gζn. cap. 2. Guton. hoc est, Natem, apeellant alterum ex duobus processibus ceruicis ossis semoris, qui maior, &exterior, & gibbus est, lib.de ossibo cap. χ i. γλουτος autem ea apophysis quam & πό ρούηρα μέγαν appellant dicta est vel a similitudine quam habet cum natibus, vel quod musculi, quibus nates constant, ei praecipue

G cea medicamenta sitiar, quae aliquando purgant, di interdum, acres iliu mores indulcant quasi & ait xant, lib. de Dynamid. in prooemio. . Gomphos, affectus oculi est, qui Latine dicitur G--s, cum pupilla egrediens pelliculas uveae, superficie tenus operit, 'nde eius forma by quali Clauus, libr. de

RVul cap. 3 3. Vide Thisιοι, claualeS seu mQlares - .dentes,lunt dentes asperi, in*quales, ampli,lati,mole dis , atterendisque cibis comparati, a caninis ad extremam usque mandibulam pluribus radicibus affixi. Dicuntur γη ιφιοι,, quod clauorum modo genis infigat tur, unde &-dentium fere propria. Gomphosis, naerthaeoseos spocles, cum ad instar claui os, ossi infigitur ; vel cum os unum , alteri penitus est

infixum, itavi ne tantillum quidem veluti dentes suis alveolis) moueatur, libr. de ossib. in prooemio. Per γομφακην quoque iuncta quaedam ossa dici possimi in CarpO, Meiacarpo , Tarso , Pedio, & aliis quibuslam partibus, Synarthroses Enaathrosi, & Arthrodiae simiales, sola motuum magnitudine ab ea differentes. . . Gmorrhas, est seminis inuri & assidua excretio, Ruis non eximis. Goninhora inaem nomen plari

292쪽

compositum est , μέ οὐ PAν , , quasi seminis

genitalis fluor, ob imbecillitatem retentricem continentium ipsum corporum, 6.de loc. affect.6. V ro intento pudendo fit , propter conuulsionem accidit, inque ea duo morbi coniunguntur.

Gracitu, siue tenuis pulsus, est, in quo longitudinis dimensio, quodammodo duabus reliquis dimensionibus praestat ; in quo autem duae reliquae superant longitudinem, pubus huiusmodi turgidus, siue crassus appellatur, i .de dister. puls. cap. s. Grando , est tumor crassiis, in partibus interioribus palpebrarum coagulatus , ut quasi Grando videatur,

lib. de ocul. cap.9.

Graphioeides. ait Belenotides processus est raphio, seu Glo , & acui similes , qui & Hloeides dicuntur , a Columnae specie, quae partibus huiusmodi sese offert, renues ossium capitis processus appellitant, io. de ustipari. cap. . Adhuc Graphioeides & Soloeides processus, est Cubiti processiis , quem c directo parui digiti porrectum, a Graphij, seu Styli modo , Graeci disseLto

res, sic vocant, I .de anat. adm.cap. IO.

Grauatinus dolor, vide Dolor tristis. Gravedo, sise Coo , est tenuis & incoctus humor, qui per nares secernitur , 2. progia. 9. quem Galenus docet non esse pituitae speciem , ut quidam falso allerunt, sed excrementum, quod a Cerebro destillat,tenue, aut crassium, quod tum in senibus,tum iis, qui ratione quavis sunt perfrigerati, plurimum aceruatur. a. de naturai. fac. cap.9. Vide Cor a. Graveolentia, vide Beneolentia. Gravis, seu Grauitiuus dolor, vide Dour tristis. Gressis m. γλιχάδά. vocat Hippocrates totum id, quod inter inguina utriusque cruris est, cuius mediana Partem κωναον, nuncupat, hoc est, interfemineum, eo,

quod duobur semiuibus interjaceat. Est Intestinum,

293쪽

seu Intercapedo , quae ab exortu pudendi, usque ad

anum pertingit, ubi etiam vesicae collum , collocatum est, η.de artic. AN. Grumus, Graece est concretus sanguis lib.

de atra bile, cap. 1.estque aggregata concretio scia fibilis sanguillis,lib.de tumor.c. 1. Proprie quidem significat continuae rei fragmentum Sc frustum: Inde ad lac& sanguinem Medicis transsata vox est , qui Θρόμcωnν dixerunt,in lacte quidem quoties a puerperio foeminis lac fluere desinens, in mammis densatur , & in exigua frusta concrescit in sanguine vero, cum a venis uiis effusus, & in vicina spatia abscedens , siue per Diape- desin,siue eroso aut rupto quomodolibet vese similiter

coit atque condensatur, non in vesica modo , verum

etiam in stomacho,in renibus, in intestinis, in utero,in naso, in omni denique corporis cauitate. In qua quoniam praeter naturam inest I calorem natiuum amittit, indeque niger evadit & cogitur,tandemque putrescit, ivt & reliqua omnia quae extra naturale locu sita sunt. Gutrie vena, vide Apoplemca. Gula, vide Oesphagus. Gurgulio, vide Staph le, de Gargareon. Guttur, vide La M. Gutturosus, id est, ἐξεζρόγχους, quasi gutturemitos,v cat Hippocrates eos , qui prominentia in anteriorem partem , guttura habent Guttur enim GIaecis βρογ-wὶ vel totam asperam arteriam nominat, vel fauces

tantum, 3.de artic. 8.

G nacteia,id est,mulieru passiones,lib.de Gynarciis G nacomaston, muliebris mammae, & subiectae,additaeque mammis pinguedinis, auctio est, praeter naturam, lib.finit. γυνή μασὶν, muliebrium mammarum

summum incrementum : τὰ di , muliebria sunt, & mulierum mcnstruae purgat Deo.

H AB I

294쪽

Mis, qualem in nobis ipsis experimur.Sunt autem qui θ ά Παι nomine,omnem simpliciter dolorem dentium intelligant. Hamophobin, id est. sanguinis mitifidi timidus, v. methi. s. Vide P chrophobi . Hamopioicus is est,qui sanguinem sputo ejicit,lib. . de Comp. medic. loc. cap. . sive vomendo , siue tus. siendo, siue screando, siue simpliciter exspuendo, rojiciatur, 4. de loc. affect.3. Hamorrhagia, Ie est,sanguinis eruptio,& abundans effusio,quae si per magnum vulnus fiat,per largum obitur fluxum ; sin angustum,per iaculatione, ut in venis secandis. Differt autem Hamorrhagia,in Hamonhos- de quod illa sit abundans effusio sanguinis ex venis,inis differenter qualibuscuque, haec vero effusio sanguinis, ex ani,sedisve venis per dissultationem,ac paulatim facta, ut quae ut plurimum per vasorum erosionem fiat, lib. de sinit. unde Haemorrhoidas , sanguifluas venas, in

ano existentes,appellant, .de art. o. Sanguinis e Vena, vel arteria vacuatio interdum critica,vtplurimum vero

symptomatica est,& tribus de causis cotingere potest ;tunica earum diuisa,aut reserato earum ore per ανατο- μώπιν , aut transeolatus siue transmissus per δαπἡAmν. Diuiditur tunica vulnere,contusione,ruptione,erosio ne.αναςό-ms accidit propter tum vasis imbecillitatem,

tum sanguinis,qui ad os eius impetu ruit copiam, ad- haec acrem quapiam, quae illi extrinsecus incidat qualitatem. ex tunica quidem ipsa rarefacta,sa 'Fuine vero tenuato oritur: accidere praeterea interim 'potest & ex gracilium vasorum ore adaperto. Caete rum a partibus ferme omnibus profluere saguis potest, Naribus,Ore,Thorace,Pulmone,Ventriculo,Iecinore, In testinis & Haemorrhoidibus ; atque earum p tium

dicitur, quibus ille profluit.V rum apud Hippo, cinti siniplicitet dicistiti,non addito

Parris

295쪽

partis nomine , quae sanguinem fluidit, id modδ san-gilinis profluuium intelligitur,quod e naribus manat,

ut annotauit Galen. i.Epid. Cum autem ἡ ωψρραγίας,

nomine omnae sanguinis profluuium intelligi possit ;eo tamen proprie dicitiuo, quod confertim fit iam etsi σαγηναν, quod apud Hippocrat. significat ορμοῦν, hoc est , impetu & consertim prodire, ut Galenus in glosssi explicauit.

Haemorrhoides, vide Hamorrhagia. Halitu asera vaporosa sum quaecumque per cutem foras exhalare apta sunt i, humida , quae per Vesicam ;Acca, quae per aluum ; quipye , vincenti in singulis

eorum substantia, nomina ipsis imponuntur. Contraria Halituosis, & Diureticu Nicuntur FNlattomena, quae exiguis meatibus cutis, & vesicae inhaerentia obstruunt, & ea detinent, quae pcrcutim &vrinas expurgantur : quae vero opponuntur1olutiuis , dicuntur

Suphna, quod valenter adstringant, is .method. r. Halituosia vapor &-, est alicuius corporis partis humiditas,quae ad summu concocta, in tenuem halitum irtute insiti,& validi caloris soluta ansensibili ranspiratione in ambientem emuit; qui halituosus stiritus in animalis corpore ex succis , qui letare , sensimq; excalefiut,nascitur;ubi umo calor imbec1llior est, vel naturalis humor,tum semicoctus, tum crastus,tum glutinosus, atque particula densior, ubi crassior excitatur halitus, quam ut transpirare possit, I 4.meth. C.7. Harmonia in Osbinspecies συναρ ω ως est , in qua ossium structura,per simplicem lineam fit,non autem, ut in sutura anfractuosam. Sunt autem maxillae superioris, ad haec narium, & quaedam etiam capitis ossa, ad hunc modum inter se iuncta, lib.de ossibus in prooemio. Eo modo & pars occipitis infima,& ossa nasi, carpi, itarsi, secum connectuntur. Galenus etiam ad

finem comMeutar. s. cs scribit capitis ossa.

296쪽

hs ubi se tangunt,proprie dici ἀρμνέαι, sed transsato

Vocabulo,ραφας appellari. Caluariae enim ossa ait,inter se ηρμος ,id est,committuntur i, atque idcirco ipsorum contactus, ἀρμονίαν committi merito dicuntur:verum a similitudine eorum quae suuntur , αφαὶ 'uncupantur. Αρμονια etiam medicamenti nomen est in ca-

rapotia eoacti, & perutilis ad sistendas destillationes.

Galen. lib. . F-Est etiam medicamelum ανωδυνον βι ηκον hoc est,ad tussim comparatum doloris ex pers; cuius descriptio est apud Aetium lib.8.Est etiam fam/νέα emplastri nomen,qubd describitur ab Aetio. Hebetudo visera , quae & σῖ ratio visin nominatur, est silmma offensio visionis , siue causa manifesta, lib. Introd. C. i s. Graeci vocant ἀμαυρωπιν, Arabes, Guttam serenam : differique ab Ambi opta, αμβλυωπI )in eo, quod magis in illa,quam in hac laeditur visio. Si paulatim ἀμαύρωπις conflata est,causas habet easdem, quas etiam ἡ αμβλυωπίαisI vero repente unoque impetu in cidit,in causa est nerui visiui obstructio,a crassis & vis cosis humoribus subito illapsis, aut eiusdem nerui rea lutio. Habet & plures alias latentes & internas causas , habet etiam externas: ut frequentes cruditates, apulas, insolationem, capitis inustionem,atque ardorem aut refrigerationem,aut multam lectionem a cibis . aut balnei usum post cibum, vomitiones, & conmbi rus immoderatos intempestiuosque,spiritus violentam cohibitionem,1 quibus omnibus caput valde repletur. Haec quidem atque his similia,si minora imbe illioraque sint/eλωπιὰν: si veris & magnitudo,& vehemen tia ipsis accesserit, ἀμαυρωπιν efficiunt. 'Hestica febris duplicem habet significatione ; sic enim dicitur omnis febris solutu difficilis siue sit piamitosa,siue melancholica. opposita hoc est, febri solutu facili. Altera vero significatione , spe clatim magis dicitur BD Iica febris . quae dc putrida

297쪽

& Di te opposita sit,diciturque Hectica. quod in ha- . bitu corporis, ιν appellant,tanquam in subiecto consistat ; est enim Hecticafebris , calor praeter naturam in solidis partibus ipsius cordis accensus vide Febrishὸ tica.Hecticus pustu, ita ut Febris hectica Vocatur,qui no

magnopere ullo modo variat, caeterum manci in per' petuum sibi similis cohaeretque, nec soluitur unquaro, quod totus corporis habuus morbum induat, in eiuscemodi febribus,& pultibus,tib.de pulsib. ad Tyrones, C. 8. σφυγμὸς est species inaequalis pulsus in una pulsatione , & diuersis arteriae partibus , confinis formicanti , qui Graecis μυρμηκίζω dicitur, ted eo adhuc minor. Pthysi, Empyemati, & Febri hecticae proprius est, & sicut haec, ita nec ipse magnam mutationem sustinet, sed perpetuo est gracilis paruusque , quia propter siccitatem in longum & latum deduci nequit a teria, & debilis ob facultatis vitalis imbecillitatem, &praeterea frequens: quia cum propterouctum calorem pulsus velox esse deberet, nec tamen talis esse hecti iacis possit propter virium infirmitatem , necesse sit frequentia magnitudinem & velocitatem suppleri He Ticia stiritati seu insitus , & natura partium suba stantiae complantatus/iritui insuemi opponitur naturali,dc an ali,cum primis solidis corporis in partibus continetur, ex quo quippe compositae sunt, iisdemque in uniuerso corpore, nec diuisis , nec condensatis, nece loco suo motis conseruatur; re luitur autem spiritibus influentibus intensis: ut in phreniticis, vel dissolutis : ut in lethargicis , vel iis, qui cardiaco affectu laborant, lib. Introd. Cap. l 3. I Marius sexin , vide Glandulosi assi entes. Hedra, Sedes, Anus , Podex , dicitur & Graecis alio

nomine δάκτυλιο , & Φωκτος; est autem meatus ven

tris inferior , continendis, transmittendisque excree mentas

298쪽

mentis destinatus. Cum enim venter totus petitonaeo undique conclusus sit, duo tamen in eo sunt meatus, superior quidem ad stomachum, ,πυλωρος dictias : infe- .rior verb hic, de quo sermo est, ad rectum intestinum, cuius orae ultimae inambit: Est autem instrumentuin vacuandis excrementis comparatum. Cuius generis instrumenta cum sint duplicia,aliis excrementorum e suuiumqntempestiuum cohibentibus, aliis tempestiuum incitantibus , ea quidem ne intempestiue &praepi opere labantur,musculi sedem ipsam constituentes non sinunt. Sunt autem duo ad sedem musculi, quorum unus rotundus est , solatus , & sine pari siue Opposito musculo , per tiansuersum ipsi circumfusus, adeo ut rectum intininum exacte & firmiter occludat , & excrementa intus contineat. Alter vero sedis musculus est geminus,vel etia tergeminus eum namque in duos vel tres diuidere possis) qui oblique sepra

rotundam musculum situs sedem sursum retrahit.Quo fit ut si vando resoluatur aut reddatur imbecillior, sedem i psiani prociduam & prolabentem .ut in magnis contentionibus corporis fieri aliquando solet, sursum retrahere & reuocare non possit, sed ea omnino euersa manciat, nisi manu reponatur. Adhuc Hedra apud HippoCrat. lib.de vulneribus capitis, est ossis fracturis species talis, ut in eo teli vestigium remaneat, atque appareat,qua telum insederit Q em quidem affectuina telo acuto fieri necesse est, authore Galeno. ma , id est, Unguentum odoratum, I. de compos medic. loc. cap. 1. Η'δυσματα dicuntur Vnguenta ipsa, quibus ad suauitatem odoris, Aromata adjuncta sunt. Vnguenta autem ea, quae ηδύσματα olim vocabantur, succus tantum erant, hoc est,tiquida, ut quae .

solis fere constarent olais, eoque differebant, ἁ- p μματων, ut Plinius scribit, quod haec corpus habearent, hoc est, solidiora essent: utrisque tamen eadem

, odoris

299쪽

odoris gratia. Dicuntur λώ si ἡδε-ειν, quδd est sua α odore gratum facere: unde & ηδυσματα generaliter . dici possunt quae nque rem aliquam iucundiorem gratioremque reddunt. In qua significationet Galenus lib. 3, de alimentis , pinguedinem & adipem carnium esse dixit: Cibis enim suauitatem potius co siliant, quam in alimentum vertantur. Hegemonice, ἡγεμον)ψ, id est, principes animae vir' tutes, sunt rectrices, & animales, quae in capite collocantur, videlicet facultas imaginatrix, ratiocinatrix, &recordatrix, lib.de sympt. dissicap. 3 Holosia,id est,pustulae ulcerosae in capite genitae, i. de cop med.loc.C.9. E κυδριον dicitur omne inus par uu,nec eo nomine certa ulla species viceris designatur. Heliosis,uAIωnς, Insolatio corporis in Sole aprincatio. Remedij genus est veteribus Medicis usurpatu variis modis, quo alij ad Solem eiusque radios exponebantur, siue stantes, siue ambulantes, siue iacentes; quo remedio praemissa per suum euacuatione, iuuaribantur Hydropici, Ischi adici, Nephritici, Paralytici,

Elephantici, Caeliaci, Hystericae mulieres,& alba uteri fluxione laborantes, & Cephalalgici, ubi ex eo auxilio, corporis perspirationem uberiorem, sudores, alui adstrictionem, adipis consumptionem, tumorum laxorum, tum maxime hydropicorum detumescentiami cilem respirationem, omnisque superflui humoris absumptionem fuissent consecuti. seudas febris, vide Febris Herodes. . Helos, siue Craum,est callosiura tuberculum,album, rotundum, capiti clauorum simile, toto in corpore

proueniens ; sed pedum plantis , digitisque porisIm

ritum, & calcaneis accidit, & oculis; vide Clauus. HeIss, est curua ac reflexa palpebrae eversio, utrΟ-que oculi musculo conuulso , partemque Tarsi sibi soniuiuam,ad se ipsum x hepte,quod in m gnis ino

300쪽

bis magnum malum significat. Hanc ipsam palpebrarum contorsionem , Hippocr. Vocat Camnion, io. levsu pari. c3p. 9.Helminthes, vide Elminthes. Hemitriiaosfebris, ημιπσαιΘ πυρετίσ,Amitertiana febris, vide Febris semiaertiana. Hemἰcrania,afectio est dolorosa, circa dimidia capitis partem,aliquando dexteram, aliquando sinistram quae mxta futuism sagittalem terminatur) ut plurimuper re uittam exacerbatur, plerisque circa temporum musculos dolentibus,quibusdam in vertice capitis; quidam vero adeo vehementer dolent, Vt ne manuu con-' tactum facile feraiar , in quibus pellicula Calvam ambiens, laesa est. Dicitur etiam aliquando Heterocrania, Graece ετερ σria, a.de composmedic.loc. c. 3. Estque & aliud Hemicrania genus,quod Sphace-ιodes nominant,estque conuulsoritas dimidiae partis capitis dolor , 1.de loc. Meist. . Causa doloris tanti est Vaporum, aut humorum , aut Virorumque vel multorum, vel calidorum, vel stigidorum, vel acrium salso rumque influxus, siue per venas,sive per arterias. ARfluunt autem hi, vel quod a cerebro, eiusque mebranis seras pellantur tanquam redundantes aut vitiosi, vel quod a subiectis partibus sursum mittantur;ac Vapores quidem tensiuis doloribus afficiunttibiliosa excremeta mordaces inducunt e plenitudo grauitatis sensum adfert: rubor & calor,calidos humores significant. H -κει νικα dicuntur medicamenta topica, curandis hemicraniis comaenientia. Ea non sunt unius generis :alia enim magis,alia minus calida sunt:omnia taine calida esse oportet,multum quidem,ubi non est multus Calor,moderatius vero,si multa caliditas in dolore percipiatur:tunc enim ad reprimendum caloris excessum, calidis pharmacis aliquid refrigerans miscendum.Omnia etiam aliquid habere oportet, quod firmitatem &63 robur