Literae procerum Europae, ab imperatoribus electoribus, principibus, statibusque Sacri Imperii RomanoGermanici, ad reges, principes, respubl. liberas, et vice versa, in multifariis, tam laetitiae, quam tristitiae casibus, nec non belli ac pacis negot

1111쪽

Viri Honesti, clari mi, si Mulariter

amandi.

Nobis Reverendissimus & illustrissimus prin

ceps Cognatus Noster admodum Dilectus, Dominus Fridericus Romanae Ee lesiae Cardinalis Hassae Landgravius , Equestris Melitensium ordinis supremus per Germaniam Magister, Comes Catti Meliboci, Dieati , Ziegenheimii. Nidae, Issen- burgi & Budingae &c. amice referre voluit. Dilectionem suam apud praepotentes D D. Holundiae ordines, restitutionem bonorum, quae in Hollandia sita, ad ordinem Melitensem pertinerrent, paucis vero abhinc annis a Civitate Har-

Iemiensi vindicata sui sient, jam diu sollicitasse,

hucusque tamen aliud non impetrHue, quam quod in majoribus Comitiis sex civitatibus id tandem negotii datum sit, ut illae utriusque partis argumen ta, rationesque prius ponderarent. harum dein Telatione accepta, de causit ulterius futuro tempore disponendum fore. Cum vero memorata sua

Dilectio id pertimescat, ne huic negotio Deile reis mora injiciatur, illaque exinde legitimo iure suo

frustretur, interea transactio Anno'i376. Ganda- incelebrata, & hanc Anno 137'. secuta unio ultrajectina ei nihil sit profutura. Ideo a Nobis pol. Bulavit, ut cognationis, ex utraque nostri parte in tercedentis, ratione habita, iustissima sua deside-xia praedictis DD. Praepotentibus ordinibus Vobisque separatim) plurimum commendaremuς. Quia igitur Dilest suae in causa tam aequa morem non gerere haud possiimus, ideo hisce a vobis ele-PARs I. Tit mea.

1112쪽

mentissime & propenso animo petimus , consistis Vestris id inter alios efiicere conemini, ut quavis vitata prolixitate praedictae D. Lan digravit Dilectioni, in restituendis hujusmodi bonis interversis, &adhuc detentis, quo citius eo gratius efiicaciter iterum satisfiat. Quod ipsum aequitas tandem alias exiget, Nosque Vobis & optimae Civitati V strae favores vicissim regios, eosque propensos spondemus. Datae Coppenhagae in Nostra Residentia d. 13. Maji Anno IoJ2.

Procance arti Regni Polonia, Patria ejecti, ad DOMINUM SCHMIEL NIS KIUM, summum exercitus Zaporoviani Praeferit,m, quibus ipsi. ut arma exercitus sui cum Medicis conjuniagat, cs Proiectionis Polonicae jugum excutiat, auto suasorque es, IDa.

Magnifice Domine Ductor Exercitus Za-poro viani, Domine & amice observandissime. Oua ratione mea fida & laboriosa obsequia ab ephoebis tam Reipublicae, quam & Regibus

Poloniae cum risipendio vitae ac Hrtunarum mea- Ium praestita compensarit mihi Sacra Regia Majestas, innotuit id non inclyto tantum Exercitui Za-PorOviano, verum & universo orbi. Commentitis contra me variis occasionibus, maxime quod semper ad retinendam pacem cum exercitu Zapo Ioviano consilia mea expectarent, sinistre id i

ter . '

1113쪽

terpretando, ac si tacitam consiliorum meorum, cum Dominatione vestra exercituque Zapotoviano haberem communicationem, & quod in generali expeditione Nobilitas Κyoviam verius tendere voluit, mihi sae si fratribus meis dissuasissem

imputando,varios conquirebat modos, quibus me non ossicio tantum,privilegio advitalitio, a se eo cesso, non capitaneatibus, ab aliis Regibus Poloniae pro sanguineis meritis meis mihi collatis exueret, verum in tantum vitam meam appetiit, ut probaret impium & ante hac inauditum in Polonia absque ulla ratione in judicio suo Marschaliati contra me capitis ferre Decretum, impari mihi ad resistendum potentiae Regiae in exteras nationes divertendum , apud easque pro palpabili injuria mea, universo orbi demonstrata, de mediis bono.

rumque meorum Omnium recupetatione erepto

rum cogitandum fuit. Proposui itaque confer re me ad exercitum Zaporovianum , nihil ambiis gens, quin propensi mei erga se non ignari affectus, grato me suscepturi fuissetis animo: Verum conis stius efferatae irae Regiae in Vestram maxime Dominationem, quam omnimode e vivis Regia Maisjestas tollere satagit, placuit eo me divertere, quo loco Dominationi Vestrae & exercitui Zaporovia. no proficuus esse possem: Contuli me itaque Stockholmiam, ad Reginam svectae, & enarrata ei mea tanta injuria obtinui, quae in votis habebam, ut me & injuriam meam sub suum acceperit Patroin cinium, assignata mihi suffcienti Stockholmiae provisione, Sacrae Reginalis Majestatis gratia fretus, go securius injuriam, quam vestra Domina-

1114쪽

L ITER E

Ioastio & exercitus Zaporovianus a Sua Regia Majea state pastus est, Serenissimae Reginae retuli, suppiucans ei, ut Vestra Patrona esse dignaretur , qui omnino ex Serenissima Regina intellexi, eam maaxime favere Dominationibus Vestris, & esse propensam ad ineundam eonjunctionem, modo ipsi eam acceptetis. Condolet & ex eo Dominationiis bus Vestris, tam necessario toti Reipublicae, exercitui, per quem Respublica sere anteriori tempore cum gloria nominis sui potiebatur victoriis, a Sua Regia Majestate jura, libertates, imo & transactio, nes verbo Regio assecuratas , non servari; obtenta igitur ejusmodi Reginalis Majestatis declaratione ex nunc generosum Iasinsui famulum meum, cui confido, ad Dominationem vestram expedio, mandando, ut omnem in adeunda Dominatione Vestra navet operam, qui, rogo, bene tractetur& cito expediatur. Puncta haec sunt: primum, ut a Dominationibus Vestris simul cum hoc nunatio meo una vo duae personae dignae, quae talis

lent linguam graecam, huc expediantur, quippe Reginalis Majestas & scribendi & loquendi arte idiomate graeco optime pollet. secundum, ut quisquis ille a Dominationibus vestris mittetur, plenariam facultatem, tam a Dominatione vestra, quam toto exercitu Zaporoviano habeat ; omnia haec realiter & firmiter cum Reginali Majestate concludendi , quae in Commissis ipsi dabuntur. Quinimo in vobis est, ut aliqua persona spiritualis hic ad latus Reginalis Majestatis, ritus Ecclesiae suae libere

exercens resideat. propter faciliorem in omnibus Cum exercitu Zaporoviano communicationem. Quem

Diuitia

1115쪽

Quemlibet vero hic commoraturum omnimode

observare &sussicienter illi in omnibus provisum iri, pollicetur Reginalis Majestas. Promittit inis super Reginalis Majestas Dominationibus Vest; s,

maxime vero Dominationi tuae, magnifice Domine Ductor, fore ex ea tam totum exercitum ZapΟ- Iovianum, quam Dominationem tuam contentos,

quippe haec Domina bellicosa, promissorum tenax testantibus itidem pactis eum Caesare Christiano quomodo ea sacrosancte observet; & ego

hanc meam injuriam hic maximo commutavi sciis latio, cum talem invenerim Reginam, quae est miraculum totius mundi, dc ea, qua totum Regnum

de ex minimis subditorum prout saepius exaudivi, contenti existunt. Quoad liberalitatem, hac nemo regum in mundo reperietur, qui eam adaequare posset, quod &ipsi,Defo dante,experiemini:Quam vis vero ulterior induciis praefixus est terminus, justas tamqn Reginalia Majestas in adversum habet

causas, eas inducias esse a Rege Poloniae violatas, quarς non illi, sed Regi earundem causa solvendarum imputaretur. Exercitus sunt parati ingentes, vicinitas etiam non remota, qui exercitus adventum nuntiorum vestrorum praestolantur &post firmatam inseparabilem coniunctionem sinet mora movebuntur, supςrest tantum Dominationem

Vestram in his secretiis esse tenacissimam, illudque occultissimum haberς, donec in suum reducatur effectum. Ego quoque hic residebo, huic bello adfuturus cum Reginali Majestate, quae & ipsa in persona expeditioni adfutura est. optat quidem Rςx pacifice vivero cum Reginali Majestate, & his Tit 3 tem

1116쪽

temporibus iterum in Septembri Commissarii Regis Poloniarum Lubecae cum Commissariis Sueticis sunt conventuri: Sed conscia Reginalis Maje- stas inconstantiae Regiae ambigit, quin haec Commi ssio suum sortia tu rege him, maxima tantum in eo vobis adhibenda opera, quomodo secure &quam citissime, tam meum famulum, quam nuntios suos, quos Reginalis Majestas contentos reddet, expediatis, ne alicubi capiantur, vel maxima est agendum dexteritate ; interim sic res & exercitus vester disponi necesse est, ne ullis sese cum exercitu Polono objiciant periculis: cum Tartaris quam maxime habenda conjunctio. Per Dominia Palatini Moldaviae caute expediendum , non est enim cui fidatis, & ad Rahocium expedite eundum, ut vires Vestras cum illo conjungatis & ne vos ipse deserat: Isti autem exercitus Suetici, qui per Livoniam transirent, recte tenderent in Albam Rustiam Mahilaviam versus, facilisque illis cum exercitu Zaporoviano esset communicatio, imo cum illis,

qui per Russam recta ad Regem vergerent, & eo

modo Ukrainia integre exercitus Zaporoviani. hoste vacuata, foret. Certa spe securus maneo, hanc meam erga se & totum Exercitum Zaporo-vianum propensionem, grato Dominationem Uestram suscepturam animo, qua de re ulteriora mea communicabo consilia, illud tantum rogo , ut,

cum omnia bene persi ecta habebit, literae meae

per nuntium meum comburantur, ne in manus

Regis veniant, sicut illae priores, quae ad Berste-cho acceptae fuerunt, & meae ibidem sunt inventae, licet in illis nihil stertii continebatur. Commena dans

1117쪽

. Magnificae Dominationis Vestrae fidissimus amicus oe fervitor. Hieronymus Radaiejoushi, Procancollatius Regni i

Gera GENERALIUM FOEDERATI BELGII ORDINUM ad CHRISTOPHORUM BER

,. HARDUM Episcopum Monaseriensem, quibus - , Dominium Berculonense Ducatus Geldria fudi esses causas Comitum de Limbuet addicti ducar rus forum unice pertinere probare conantur, ἔθ' Reverendissime Princeps &Domine. Domini Deputati Provinciae Getricae retulerunt& repraesentarunt in nostro conventu propositionem. quam Reverendissimae Dominationi Veis strae postremo Decembris per suos Deputatos fa-eere placuit apud Dominos Consiliarios Provinciae Getriae de Dominio Borculo eum annexis: simulisque exhibuerunt libellum typis excusium cum hoc titulo: Relatio bene fundata de negotio Burculonensi scriptum contra dictam propositionem cum deductione juris, quod Provinciis foederatis Belgii non solum in commune, Getricae vero Provinciae sigillatim competit in dominium Borculo ; verum etiam jus, quod DominusComes de Stirum in idem habet Dominium, cujus exemplar literis his adiu ximus. Confidimus quod Reverendissima Vestra Dominatio aequo ac consilium ejus, informari se

1118쪽

patiatur de statu & particularibus causis spectat tiocis ad aequitatem negotii de Territorio & D minio Borculo ne niti non solum quomodo praedictum Do nimium manifeste habitum suetri proseudo extraneo quod notandum) Monasteriensi, ut palam fit ex propositione S. ι icta per Deputato, Reverendissimae Dominationis Vestrae, iud etiam quod a centum, ducentis, trecentis & quadringentis annis & singulatim anno Is o. Dominus de Borculo, cum Spirae a piseati imperii tax tus esset ad persolvendas certas contributiones imperio, conquestus sit apud MajestatemCaesaream gloriosae memoriae, veluti Ducem Getriae & Comitem de Zurphen, eum hac expressa duclaratiQne; quod praecessores ejus contributiones de alia onera

quod belli pacisque temporibus, velut subdiu

G triae obstricti huic provinciae purmansissent,nsi ipsi solum, verum etiam eorum nobilitas, officiales, ipsumque etiam oppidum Borculo, declara tes, habitos se fuisse velut fidelos subdito , quatenus oppida, castesta, munimenta, claustra atquς rep'-gula sua aperta esse debeant principibus Getriae &Comitibus de gutphen tam ad intrandum Auam

te eundum ad quςincunque usim & contra quos- .cunque absque cujusquam exceptione. item, quod Domini de Borculo locum habuerint inter Ordines Gelliae: nec non quod ante hac Domini. Getriae &Zutphaniae jam ab anno ra36. reservaTint sibi acta & signa specialia superioritatis & summae potestatis in Dominium Borculo.

Quod autetm aut i jus Getriae in praedictum

1119쪽

Dominium, nos auditis querelis Deiuncti Domini Iusti Comitis de Limburg dc de Bronchorst dcc. eo fine, ut Dominus dc Dominium Borculo, posisessio & Domus & Praetura de Lichten orde, dc alia bona injuste occupata per Dominum Episcopum & per Capitulum Cathedrale Monasteriense

Anno ι37'. po sit redintegrari in lucrum dc utit, talem Curiae justitiae Getriae, de per Dominos Te- 'trarchia: Neomagensis dc Arnhemiensis, junistis etiam, ex praevia requisitione,quibusdam Dominis ex magno Concilio, dc ex Curia Provinciali Hollandiae, quemadmodum etiam ex Curia ultrajectinadc Frisiaca eo deduci, ut causi haec juridice judlearetur ; per quam Curiam Getricam de per Con-sliarios adjunctos postquam conclusio facta effeti productorum utriusque partis dc renunciatum eci et ulteriori oroductioni, dc postulatum esset lus;

exceptione propositae a parte suae Celsitudinis Eisiectoralis Coloni en sis, vetur Episcopi Moqasterie sis, rejectae fuerunt; judicantes nempe 'inium Borculo cum suis adhaerentiis esse jurisdictionis

Getricae, dc mandantes, ut Procurator dicti Domuni excipientis ulterius procederet, secundum stylum sjusdem Curiae, vi sententiae latae I9. Novem. bris ibis. Post haec, audita aliqua propositione, facta per nonnullos Deputatos Monasterienses, circa dictam sententiam, utile iudicavimus respe- ctu suae Celsitudinis Electoralis dc Dioecestos Mo nasteriensis, dc ad conservandam amicitiam 3c bonam vicinitatem rogare illos, qui constituunt Senatum Ducatus Getriae & Comitatus Zutphaniensis, ut aliquos e suo Collegio ad nostrum mitterent Tit 3 con.

1120쪽

conventum, ut facta communicatione eorum, quae

circa hanc causam gesta essent, informaremur de statu totius negotii. Qua in re praedicti Domini Geltae libenter nobis morem gessere, dederuntqu informationem per De putatos sitos, tam in nostro pleno consessu, quam apud Comnussarios nostro idque in praesentia Dominorum DeputatorumMΟ-nasteriensium; ita ut videntes robur praedictae sensentiae, suaserimus dictis Dominis Deputatis M

nasteriensibus, ut conventionis modum quaererent, secundum declarationem nostram y. April. 1Hι . Dum vero illi, qui statum Monasteriensem

administrabant, pro eo, ut conventionis modum excogitarent, cauis suae inservire conabantur,ma

datis a Caesarea Majestate indultis, quibus Dominus de Limburg & Bronchorsi jubebatur abrumpere litem, & ubterius in causam non descendero apud Curiam Getriae; factum est, primo quidem, ut io. Aprilis 16is. a summa potestate Duca lux Gelriae prohibitum fuerit Domino Comiti saceroe quidquam eorum, quod praeiudicium posset asse re dictae sententiae': secundo, quod per sententiam latam ro. Decembris I 613. Celsitudo sua Elector iis, velut Epis opus Mon steriensis, condemnata fuerit ad evacuandam dictam possessionem,& ad

restituendum omnes fructus perceptos, cum com

pensatione jacturarum & impensarum Tertio: quod haec sententia executionem habuit. Ulterius deinceps interpellati per De putatos Monasterienses per declarationem nostram 2. Martii i6i6. iterum utile judicavimus, ut Domini Deputati omnia possibilia conferrent remedia, ad con-