M. AccI Plauti Comoediae. Accedit Commentarius ex variorum notis & observationibus, ex recensione Ioh. Frederici Gronovii 1

발행: 1684년

분량: 702페이지

출처: archive.org

분류: 문학

261쪽

i RSCEN A IV. Nunc ibo ad praefecturam, & jus dicam larido; Et quae pendent indemnatae pernae, eis auxilium ut

seram. : praesecturam. J solebant enim Praesecti in suis praeseAuris jus dicere.

Poster. g. Pendent indemnata. 4 Non ceperunt interpretes ignorantia formulae iuris lite pendente. Accessit & qui indemnatas, innocentes . suspensas & tamen nulla iudicis sententia ad laqueum aut suspendium damnatas interpretaretur proprie pendent indemnati, quorum lites sunt pendentes : qui non quidem innocentes, sed accusati & nondum peracti sunt rei. sueton. Domit. s. Reos qui 'ante quinquennium proximum aerarium apud pep/ndissent, umυerses discrimine liberavit. Quintilianus lib. 7. Inst. s. Cum ex praescriptione tu pendet, de ipsa re quari non es necesse. Cum igitur dicit, qua pendent,

N I mn . per nis auxilium.

simpliciter aeeipit, ut solent suspensae incarnario esse pernae : cum addidit in-aemnata, loquitur de illis, ut reis conti nuata αἰ ηγεία. inceperat enim : O ju dicam larido. Pl in. 4. epist. s. Occusatus si siub Vespasiano a privatu duobu/r adsedinatum remissus , diu pependit. l. 2I. D. de accus Capitis reiu suspers crimine causam dicere non prohibetur. Ubi male Gotho Redus, non habita ratione criminis. Cicero pro Cluentio: Harebant in bulo publicis rem accusator. Caeterum scripti fere ibo ut praefecturam: Angi. ibo in praefecturam. Lege: Nunc ibo in pra fecturam, ut jus dicam larido. Nam ire in praefecturam , quemadmodum ire in tra- uinciam. T. ut autem hie necessario poscit sequens ut feram. Gronov.

PUER HEGIONIS.

D Iespiter te Dique, Ergasile, perdant & ventrem tuum, Parasitosque omnes, & qui posthac coenam Parasitis dabit. Clades calamitasque, intemperies modo in nostram advenite domum.

Quasi lupus esuriens, metui ne in me saceret impetum. Nimisque, hercle, ego illum male formidabam: ita frendςbat

dentibus. Adveniens deturbavit totum cum carne carnarium.

Arripuit gladium, praetruncavit tribus tergoribus glandia.

si lupin σι ιν, me. J Admonet g me hie loeus versuum e sextosa Traium Ennii, quos ob elegantiam

adicribam ex emendatione Mureti l .is. cap. 7. Variar. latus, latituae cum ad diuippe sine cura, venis, sertis malupervaivina ex perius im-

suam mox alteriin ebligurria/ bona. Luid censes domino esse anima Z pro divum em sDum iste cibum tristis servat, tu ridens

. Glandia. J Plin. lib. I r. cap. i7. Tonsilla in homine, in sue ylandulae: qua de glandia dicuntur, sive glandula. Glandulae sunt in cervicibus , ideoque per P glan-

262쪽

CAr TE IVLI. .

Aulas, calicesque omnes confregit, nisi quae modiales erant. . Ocum percontabatur, possentne seriae servet cere. I o Cellas refregit omnes intus, reclusitque armarium , Hilervate istunc sultis servi; ego ibo ut conveniam senem. 1 icam ut tibi penum aliud ornet, siquidem sese uti volet. I am hic quidem ut adornat, aut jam nihil est, aut jam ni-

significari puto. Lamb--.

s. Possine feria. J Ae si quis orcvi nos rates, id est, carissalsamentarios Flei h-r nen) ad focum admoveri postulet; quasi antegrum bovem pariter, Herculis

βουφαγου in morem, primo velut peda- tu ablum turus. mouet .ro. in martum. J Turneb. Armarium nic interpretatur promptuarium, e quo pio milur cibus: at Lambinus locum, in quo nummi reconduntur. Vid. Epid. 2.3.12. Dicam ut bi, Oe.' Hoc est, si-

quidem volet aliquando genio suo in dulgere, censeo illi aliud penum quae-

rendum parandumque Nam parasitus tot uni carnarium deturbaverat, di aulas,& ealices e fregerat, & celsas omnes refregerat, & omnia denique, quae ad genium lepide curandum valent, conturbaverat. Haec vulgo male accipiunt interpretes, cum Larcinosis illis com l .menta is, α Salmas-. Sisi e uti su-: inpia est seipso uti, vel sibi

esse utibilis, non genio indulgere , sed quasi est et si sese eo volet uti. τοῦ sese --cr. , ut plurimis locis apud Plautum perinde foret si uti volet, si quod in po- iterum penum habere. Non voluptates.sed usus tantummodo necessarios signi-licat. Neque id ignoravit Lambinus. qui diserte: Penu iubintelligendum. v intelligamus antique dictum : si volet se uti penu, pro, si volet uti penu. Sed blandiente ingenio alteram esplicati nem falsam addidit. Gr-ου.

ACTUS QUINTI SCENA PRIMA.

3ηLGIO, PHILOPOLEM Us , PHILOCRATER Uvi Diisque ago gratias merito magnas, Quom te reducem tuo patri reddiderunt, Quomque ex miseriis plurimis me exemerunt, Quae adhuc te carens, dum hic sui, sustentabam: 's Quomque hunc conspicio in potestate nostra, Quomque haec reperta est fides firma nobis. Satis jam dolui ex animo, & cura me satis Et lacrumis maceravi. Hoci satis jam audivi

J Alu , reserendum adt orationem. Lamb. Sed ci ea tune versum , ut indignum Plauto, aut delendum cens. t. aut ita emendanuum : auas, dum te carendum hic fuit ,

s. vune. J Stalagmum. s. Heia satis. J sie ΜT.&editi, nisi quod Camerarius τὸ Hoe delevit Giuterus putat se belle distinxtile. placeret magis et Hoc totu jam.atidivi NM ἀ-rum 3, ad portum mihi quaι memoras )

263쪽

Tuas aerumnas, ad portum mihi quas memorasti. O Hoc agamus. PHIL. quid nunc, quoniam tecum servavi fidem, I ibique hunc reducem in libertatem seci Z HE. secisti, ut tibi, Philocrates, nunquam reserre gratiam pos Iim latis, Proinde ut tu promeritus de me & filio meo. PH. imo potes, Pater,& poteris,& ego potero: & Di eam potestatem dabunt,

IJ Ut beneficium benemerenti nostro merito munercs. Sicut tu huic potes, pater mi, facere merito maXume.

HE. id opu'st verbis Z lingua nulla est, qua negem qui quid roges. PH. Postulo abs te, ut milat illum reddas servom, quem hic reliqueram Pignus pro me, qui mihi melior, quam sibi semper suit: ao Pro benefactis ejus uti ei pretium possim reddere. HE, Quod benefecisti, reseretur gratia, id quod postulas, Et id, ela aliud quod me orabis, impetrabis. atque te Nolim succensere, quod ego iratus ei feci male. PH. Quid fecisti 3 HE. in lapicidinas compeditum condidi,

λI Ubi rescivi mihi data elle verba. PHIL. vae misero milui Propter meum caput labores homini evenisse optumo. ΗΕ. At ob eam rem mihi libellam pro eo argenti ne duis. Cratis a me, ut sit liber, abducito. PH. edepol, ii '

Facis benigne. sed quaeso, hominem ut jubeat arcessi. HEdicet. 3o Ubi estis vos i ite areatum, Triadarum huc arcessite. Vos ite intro. interibi ego ex hac statua verberea volo Ero

Irae agamus. Quasi sit, Hae, hoc, inquam, agamus. Nisi corrupta ea vox ex interjectione: Oh s satis sim audivi. Qua in hac ipsa fabula iam bis usus. Grouovim. io. Tecum. J Id est, tibi. Dauda. 2 o. Precium. J Id est, mercedem. sie

Ego pretium ob stultitiam fero. Lambin. 2 . In lapicidina . J Ita his. Cam. etsi tamen prius videbatur habuisse lupi i-

na quomodo adhuc servant Pall. . priores, ut notat Gruterus. Ita Heraldus con-

Jendit perpetuo legend. Hicinas.Gloss.

Iapidicinae, λαταμύα. Lapidarius, λατο- M Er. Taubman. cim ditum condidi. JCompedibus vinctum conjeci. Lamb 27. Libelram. J Libellam argenti, id est, ossem. Cie: Accus α. se unam libe iam argent id di is t. Id, pro Rose. dixit, ad libellam ribere t quod Horatius ad Us m. quando minimam pecuniam signiscare volebant , assem de liberam dicebant. v. N. Pseud. act. i. scen. I.

3 i. Interibi ego. Interea ex hoc verborones talagmo volo erogitare , id est, torgando extorqueIe. Taubm.

264쪽

α3ι C A p T E r vjE LErogitare, meo minore quid sit factum filio. Vos lavate interibi. PR. sequere hac, Philocrates, me intro.

AGE tu illuc procede,bone vir, lepidum mancipium meum. ST. Quid me oportet facere, ubi tu talis vir falsum at

Fui ego bellus, lepidus,bonus vir nunquam,neque stugi bona Neque ero unqugna: ne tu spem ponas me bonae frugi sore. 3 HE. Propemodum ubi loci fortunae tuae sint, facile intellegis. Sieris verax, tua ex re facies, ex mala meliusculam. Recta de vera loquere: sed neque vere, neque recte adhuc secisti unquam. ST. quod ego fatear, credin' pudeat, cum

autumes rHE. At ego faciam ut pudeat: nam in ruborem te totum dabo. IO ST.. Hacredo, imperito plagas minitatis mihi. Tandem i sta aufer,dicque quid fers, ut feras hinc quod petis. Hr. Satis facundu s. sed jam fieri dictis compendium volo. ST. Ut vis fiat. HE. bene morigerus fuit puer: nunc non decet. Hoc agamus. jam animum advorte , ac mihi quae dicam, edissere. 11 Si eris verax, tuis rebus seceris meliusculas. ST. Nugae istaec sunt. non me censes scire quid dignus siem rUr. At ca subterfugere potis es pauca, si non omnia. ST. Pauca

Modia contulit,versum hic inserit talem : tque ubi ego fui in Dpici u bonus vir, neque bona frui: Neque ero, Ocis. Muod ego fatear. J Credi sine fore, ut me ejus pudeat, quod fatear, sic. me recte nunquam quicquam fecisse: cum tu id dicas e Lamb. 9. In ruborem. Iocus. Quos pudet, rubore suffunduntur; dc qui loris caedantur,etiam rubent sanguine. Lamb.

1 o. Imperito.J Ironia, quasi dieat ; experiendo iampridem didici, quam sis plagosus. Tandem ista aufer, id est, eum

termonem omitte. Boxhom.

I i. Quid feri. J Quid in animo h

I 3. Lene morigerus, cte. ' id est, fuit impudicus, ec aliorum libidini obseeutus est, sed nune exsoletum & grandem natu non decet. Hegio ergo illa , ut Dusat, ad spurcitiem adolescentis Stalagmitraxit. Lambiη-. Via. cise l. act. q.

265쪽

A C τ υ s V. S C E N A III. 23sST. Pauca effugiam scio. nam multa evenient, & merito meo ;Quia & fugi, & tibi surripui filium, & eum vendidi. a O HE. Cui hominiὶ ST. Theodoromedi in Alide Polyplusio Sex minis. HE. pro Di immortalest is quidem hujus est pater

Philocratis. ST. quin melius novi, quam te, & vidi saepius. HE. Serva Iuppiter supreme& me doneum gnatum milii. Philocrates, per tuum te ingenium obsecro, exi r te volo.

I 8. Tauca effugiam. J A'o ροσδεκμον servilis joci in periculo.

HEgio, as Ium : si quid me vis, impera. HE. hic gnatum

meum

Tuo patri ait se vendidisse sex minis in Alide. PH. Quam diuidsuetium est 3 ST. hic annus incipit vicesimus. PH. Falsa memorat. ST. aut ego,aut tu. nam tibi quadrimulum I Tuus pater peculiarem parvolum puero dedit. PH. Quid erat ei nomenὶ si vera dicis, memora dum mihi. ST. Paegnium vocitatu'st: post vos indistis Tyndaro. PH. Cur ego te non novi 3 ST. quia MOS EST Oblivisci hominibus, Neque novisse, cujus nihili sit faciunda gratia. 3 o PH. Dic mihi: iste istic fuit, quem vendidisti meo patri, Qui mihi peculiaris datus est, hujus filius 3 HE. Vivitne is homo ξ ST. argentum accepi, nihil curavi ca

tertim.

HE. Quid tu ais 3 PH. quin istic ipsa' st Tyndarus tuus filius, Ut quidem hic argumenta loquitur, nam is mecum a puero pueri 3 Bene pudiceque educatu st usque ad adolescentiam. . HE. Et miser liun & fortunatus, si vos vera dicitis: Eo miser sum, quia male illi feci, si gia tus meia' st.

Elicui cur ego plus minusque sedi, quam aequum suill Quod

s. D Fculiarem. J V. N. Asin. in. 3. t mente poeno illi , elim scriberet pirium.. X M. r. ver 36. & S cenam hane i Ne quid plus minu e faxit, quod λοι pi sequent. v. I 6. lgeatpostea. Plus minus, πλ6ον η ἔλατ-I8. F- minusque feci. J Plus mali, ν. in quibus rebus omne vitium inminus boni. Lambin. Hae suerunt in t telligitur. I. Gulis

266쪽

Quod male feci, crucior modo, si infectum fieri possiet.2o Sed eccum, incedit huc ornatus haud ex sitis virtutibus.

an. OrnatMs haud ex Du. J Ita Muretur. Lapis di .A. idalius : ex mente Hegionis, qui filium suum non proinde, ut meritu, esset, accepeum indicat. placet & Grutero : quamvis I gat Mi. Cam. audax suis virtutibus :oc olim culi, di Pallat. audax suu v

ribus.

AC Tus QUINTI SCENA QUARTA.

VIDI ego multa tape picta, quae Acherunti fierent

Cruciamenta ; veruiu enimvero nulla adaeque est Ache

runs,

Atque ubi ego sui in hapicidinis. Illic ibi demum est locus,

Ubi labore Lilitudo omni st exigunda ex corpore. 3 Nam ubi illo adveni, quasi patricus pueris aut monedulae, Aut anates , aut coturnices dantur, quicum lusitent: Itidem haec mihi advenienti upupa, qui me delectet, data est. Sed herus eccum ante ostium, & herus alter eccum ex Alide Rediit. HE. salve exoptate gnate mi. TL hemi quid, ga te mi 3ro Attat, stio cur te patrem assimulescite& me filium: Quia mihi, item ut parentes, lucis das tuendae copiam. PH. Salve Tyndare. Tr. & tu, quojus causa hanc aerumnam

PR. At

r. A chreunti. J Veteres, ut melius inax ossicio continerentur homines,& a i celetibus absterrerentur, cruciatus infernales, quos imminere iis credebant, in tabulis depingebant, ut quasi prasen tes intuerentur Meti f. 6. upupa. J Hoc loco upupa non est malleus, ut stulte sunt interpretati: sed ἰρυξ, ut optime Glossiarii auctor exponit; non ea quidem plane forma, necide in instrumentum cum ama. nam haec ad terram fodiendam , & latior, unde patre Oiρν πλαθὼ exponitur a Grammaticis: illa ad ei tendos lapides, & adu ta, & non male rescrens upupae caputeum Ioli IO. Nobis et v nn pis, nomen tamen etiam upupa, vel epopa, vulgo retinemus: nam boue vocamus instrumenium illud ορυκπικαν. ut cucubam, quae est noctua, choiae appellamus. sic Dpupam vel opopam lapidicinis reddidimus. Salin. I t. diuia mihi , Oe. J Ad lapicidinas resero, quae sub terra erant tenebrosiae runde sit productus de quasi denuo in lucem opera Hegionis editus. Sub terra autem fuisse docet ille versus supra : Interdius sub terra lapides eximet. Quo pertinet illud cassi oriri, ubi de miserabili illorum vita qui in metallum damnantur, loquitur: Intrahi homines casiones nostinua : vivunt flue supera : exulanta Sole, O. . PiuOIis.16. Pec

267쪽

Acrus V. S C EN A IV. a 37Pu. At nunc liberin divitias faxo venies. nam tibi Pater hic est; hic servus, qui te huic hinc quadrimum surpuit, Vendidit patri meo te lex minis. iste mihi Parvolum peculiarem parvolo puero dedit. Illic indicium secit. nam hunc ex Alide huc redu-

TY. Quid, hujus filium Θ PH. intus eccum statrem geri m-

num tuum.

TY. Quid tu ais 3 adduxtin' illum hujus Captivum filium εχ O PH. Quin, inquam, intus hic est. Tr. secisti edepol & recte& bene. Pu. Nunc tibi pater hic est: hic fur cst tuus, qui patvom hinc te abstulit. T r. At ego hunc grandis grandem natu, ob furtum, ad carnificem dabo. PH. Mericiis est. Tr. ego edepol meritam mercedem dabo. Sed dic oro: Pater meus tune es Z HE. ego sium, gnate mi.*J Tr. Nunc demum in memoriam redeo, cum mecum cogito, Nunc edepol demum in memoriam regredior, aud ille me Quasi per nebulam Hegionem patrem meum vocarier.

HE. Eoo sum. PH. compedibus quas o ut tibi sit levior filius, Atque hic gravior servus. HE. certum est principium id pta

vortier.

3 O Eamus intro, ut arcessatur faberet ut istas compedes

Tibi adimam, huic dem. ST. cui peculii nihil est, i ecte secetis.

I 6. Pectiliarem.' Ut adolescentulis servuli custodes dabantur, ita puellis servulat, quae in lanificio una eslent', eas sectarentur & curarent. ii aeque, ut IC. loquuntur , peculiares illis plerunque crant, hoc est, in peculio. Et vero quae curabant puellam, aut in lanificio una erant servolae, Latine circa illam esse, dicuntur. I Gulielm. . LAt ego hunc gran . J Longe elegantius erit, si scribas; At ego nunc grando. Box horia. 26. Audisse &pet nebulam; si ea crassior sit, obtusius audimus , uti instrepitu. Alii tralationemem dicunt a sensu videndi, ad sensum audiendi: propter similitudinem, quam

Certum est. JStat sententia primum omnium id facere. Lamb. t. aeuoi yecutit. J Distingue; CHραώlii nihil s. Recte feceru. Stalagmus Pacatur , dc T. dem ita accipit , ac si alia omnia potius . quam Compedes Cubintelligeremur. Recte ergo

dicit facturum Hegionem, si det at quid illi, cui peculii nihil est. Eoo

268쪽

SPECTATORES, ad pudicos mores facta haec sa

bula est. Neque in hac subagitationes sunt, neque ulla amatio, Nec pueri suppolitio , nec argenti circumductio, Neque ubi amans adolescens scortum liberet clam patrern

suum.

1 Hujusmodi paucas Poctae reperiunt Comoedias, Ubi boni meliores fiant. nunc vos, si vobis placet, Et, si placuimus , neque odio sui mus , signum hoc

mittite: .

Qui pudicitiae esse voltis praemium, plausum date.

a. Ubvitationes. J Sti gitare 'nulieo rem eii lascivius eatri attrectare. 3. Pueri sun sitis. JPuerum supponere dicuntur mulieres, quae scitum alienum pro suo alunt,ac fovent. Hinc pueri

suppositi, id est, subditi. Lamb. s. Reperiunt. J Excogitant, fingunt, quod proprium Poetarum est. 7. Si num M=c.J Mihi videtur hoc gestu expressum fuisse signum : quod spectatores suo exemplo Grex imitati postu

FINIS CAPTE IV ORUM.

269쪽

M. ACCI PLAUTI

D RAMATIS PERSONAE

ARGUMENTUM, ut quibusdam videtur,

culto missus Phaedromi it Cariam, Ut petat argentum. ibi ille eludit annulo Rivalem. scribit atque obsignavit titeras. C ognoscit signi m Lyco, ubi vidit, militis: Ut amicam mittat, precium lenoni dedit. Lyconem miles ac lenonem in jus rapit. Ipsu sororem, quam peribat, repperit: O ratu cujus Phaedromo nuptum locat.

ALIUD ARGUMENTUM

CAMERARII. HUjus Comoediae argumentum est tenue ac simplex, in sola Parasiti

fraude fortuita paulo plenius. Nam introducitur adolescens amans puellain a lenone avaro, quam alle quidem redimeret, nisi pecunia deesset. Hanc in Caria se posse mutuo sumere sperans, mittit ili Parasitum suum, qui petat. Is pecuniam quidem, quam mutuo accipiat, reperit nullam: sed annulum in potu suffuratur Militis, a quo suerat ad coenam invitatus. Atque ut de eodem cognoverat, quod emisset puellam a Lenone, di pecuniam sitam esse apud Trapezitam, consignat annulo Militis litteras, easque Trapezitae reddit, atque opera hujus, mulierem abducit, tanquam a milite mistiis. Venit postea Miles,&se circumventum, inque ira& indignatione mulierem illam sororem esse luam cognoscit. Itaque petenti h)ec datur Phaedromo: & a Lenone XXX. mutae exiguntur. Res stetitur Epidauri.

270쪽

AC Tu S PRIMI SCENA PRIMA

PALINURUS, PHAEDROMUs.

UO ted hoc noctis proficisci soras Cum istoc ornatu, cumque hac pompa, Phaedrome ΘPM. Quo Venus Cupidoque imperat, suadetque

Si media nox est, sive est prima vesipera: 3 Si statiis condictus cum hoste intercedit dies,

Tamen est eundum, quo impcrant, ingratiis. PA. At tandem tandem. PH. tandem es odi olus mihi. PA. Istuc quidem nec bellum est, nec memorabile: Tute tibi puer es: lautus luces cereum. I o PH . Egon' apicularum opera congestum non seram,

Ex dulci oriundum, melliculo dulci meo λΡΑ. Nam

r. v s. J nae Comoedia , ut multae e ali ν, prologo caret, quia ab ipso auctore prologus non fiebat, nisi si quan

do in eo argumentum fabulae narrarent.

Alias cum fabulae post mortem auctoris in scenam referrentur a celebribus histrionibus, solebant illi de suo praestate aliquid, di in prologo rationem dicere,

cur hanc aut illam fabulam de novo reposuissent. Salmasius. a. ornatu. J Cuin cereo lanali in manu , & caetero inistrumento amatorum proprio. Lamb PO a. J Cum aliis se vis, qui vinum & ientaculum veneris gerunt. Lamb. 3. 2ua Hemo. J Cupido se Minor idem iis care videntur sed est diversitas. Cupido enim inconsiderata est necesDratu : Os- mar judicis. Nonius.

q. Si media. J Sponsionum & stipulationum formulas certis veriris concipiebant,& fere ordiebantur, af, 7ve,ni,nινα Vide Mercat. r. a. & pseud. q. 6. I. Gul. s. StatiM. J Stat μι dies vocatur, qvijudi-ῶι catissa est consti: titu cum heste, id est, peregrino. οὐ enim generis ab anta uti Ho-ses app/zabantur; quod erant pari jure cum populo Romano: atquehutire pant batur pro aquare. Festus. Condictus. J Conicere inquiunt J C. aenunciare es msa5VMa, L. . Tandem tandem. scilicet intelli .go te amare. Vel, desine insanire, re- si pisce de ad sanitatein reverteIe. Lam

s. Tute tibi puer es.JEx tot doctorum opinionibus nihil placet magis, quam illud scaligeri, sensus ut sit, tute lotus ex balneo tibi facem gestas. Puerorum sive servulorum erat ossicium dominis , caena vel balneo redeuntibus facem prae- Dite. At hic Phaedromus ipse nitidus, lautus, di e balneo veniens, facem po tabat. lnde Palinurus : Tute tibi puer es e Id est, i ple tibi ministras, te ipse ut pue-

Io uteris . Ut Mercat. s. a. Egomet mihi comes , calcator , equos, Vas', armiger.

Martialis 3 .6 . Defuerit ρforte puer, 'leasque libebit Sumere, pro puero pes erit irat, M. Deinde lautus luces cereum: id eiue balneo modo egressus prae sers tibi sa

tu , Oe.J pueri lauti, id est, uncti ters di splendide vestiti praelucebant novae nuptae saces . Qiipd hic amator praeter decorum sibi ipsa praeluceret, dicit. puerum eum sibi lautum esse la lucere coreum, id est, sacem cereain praelucere. Non aliud quaerendum. Salmasius. II. M. icula. J Planesio . amoribus meis. D- . 16. Salve r

SEARCH

MENU NAVIGATION