장음표시 사용
1쪽
PRAESIDI CONSILII STATUS CD MERE ET JvDICII AvLICI
Hoc exerciti tim Academicum detot cetera
2쪽
Vae homo homini praestare solet, vel pro, stat ex obligatione, qua quis necessitate adstringitur ad dandum vel haciendum . obligat. vel praestat ex liberrima voluntate nulla necessitate cogente, ari L. Ist. d. dov. Etenim vix homo sibi soli sufficit, ut indigentiam explere Possit Arist. S. Eth. Nicom. O pastim Igitur natura quandam cognationem inter omnes homines c'nstituit, ut teralterius ope supplere possit, quod sibi deest. L. s s
ur.Cum tamen omnes homines natura sint liberi, c. a.I. d. ANG.es C. non praecise natura V luit,ut alter ab altero invito quicquam exigere possiit, nisi is sua voluntate vel praeceitcnte vel concomitante vel siil,sequente se astrinxerit. Ad conservandam vero mutuam amicitiam inter homines multa natura pudori & honestati cuiusque reliquit, ut licet alter ab ipso exigere non p'ssit tamen is si,onte sua praestare debeat, multis enim cassibus evenit, ut obligatio sit in nobis & nullii ny ius in alio Grol. a I. B. ci P. L. a. C. D s. ins Hillig. ad Doν. Lib. ta. C. a. Hinc nonulli obligationem naturalem dividunt in plenam & minus plenam. Sutholt. in Disseri. ad Inst. de Obl. Ad oblisationem minus ple- nam referunt debitum gratitudinis, misericordiae, liberalitatis &c. Grot. d. t. quod tamen ita intelligendum
si tale debitum in suo statu sit relictum, nec a lege ul- A et terior
3쪽
terior obligatio sit adjecta, siquidem lex est quasi coim
mune pactum populi, Grot. d. d. LL.&sine dubio vini producendae obligationis habet L . de O. se A. Sic in jure nostro saepius occurrunt exempla, ubi gratitudo potest exigi, v. g. patronus aliberto potest exigere gratitudinem; Similiter qui prinstitit operam gratuitam non locari solitam, potest
quandoque .petere remunerationem & honorarium L. d. Anat. Cavendum autem, ne confundamus
debitum gratitudinis & misericordiae cum prohibita ingratitudine & crudelitate. Quod attinet ad libera litatem, haec ad conservandam societatem humanani maxime conducit. Ex hac liberalitate fluunt omnes. contra .ctus, quibus quis se adstrinxit ad rem vel operam gratis praestandam, quos contractus Grotius v
cat beneficos Lib. a. de P. C. ra. num. II. Inde
tiam fluit donatio & multa alia. Ad facilius quis u- . sum rei vel operae gratis praestat, quam ut rem animo non recipiendi donet i Etenim appetitus se suosque conseavandi saepius facit, ut tomo in acquirendis &retinendis vitae instrumentis plus sit occupatus, quam in iisdem jactandis: Hinc donatio non facile praesuinitur L. an . de Struvia adiit, de doti. nis aliaec rcumstantiae concurrant, quae contrariam praesumtionem suadeant. Circumstantiae autem istae sunt v
riae , & quain maxime praesumitur: donatio, si ex circumstantiis appareat, quod quis singularis pietatis exercendae causa aliquid dederit, impenderit ves promiserit. Cujus rei exempla cum plurima tum in nostro jure Romano, tum in vita quotidiana occurrant, animus cst de Samiiίis pietatu nonnulla pro ingenii modulo tractare. P
4쪽
Lex sumtuaria.. p. Vocabuli piem Et molet a. 8.
Descriptiosumtuum pietatis.Io. Ofare ita dicantur. ranam sumtis stant animo repetendi. It Ara quid agat negotiorum gestam is Dis obligat a. I ..Habet regressim contra princi
Iium in administratore rerum alienarum a. . In Abia expensae donata non presumuntur. In
Cuinam sumtua ex pietate facti
DE sumtibui pietatis acturum prius nosse oportet,
unde descendat nomen sumtus, aet . L. i. F. iis. Noe jur. quippe nomen ab origine derivare, dc ab homonymiae spinis vindicare, non tantum evis dens utilitas efflagitare'. sedec methodi rcceptae leges imperare videntur. Esse autem illud verbum derivativum, de a originem suam ducere a sumere constar varias tamen si
5쪽
s. hie meminisse lassiciet Proprie significat actum sumentis:
Usitatius vero illud dicitur quod sumitur sive insumitur vel impenditur, qua significatione etiam in hac nostra materia venit. Alias sumtus quoque dicuntur, impensae, impe ' dis, impensiones, expense Germ. Tntolicui runguit vidia Lex. Philolis. Martini Ab voce Sumimi quae impense communiter dividuntur in necessarias, utiles, de voluptuarias , I. i. I. g. r. II. T. de impens in rei dat. L. N.
de V. S. L. 3 a. s. ult. L. si. q. f. de her. pet. L. st. F. AER. V. Sumtuum vero saepius fit mentio in nostro sure: sic in L. i. st . de inof. dicitur inanibus sumtibus vexare. V. d. ex pluralitu L. 5 . f. dileg. t. Vs . g. s. L. i. f. e R. V. L. . C. eod. Imo integri tituli reperiuntur de sumtibus agentes. Sic est titulus de Religiosis O sumtinis Averum. De sortuli. O Am--Aibus in ditiem, iudieis faciendo. ID Vasci sumtibisDomihi 'tiitia praestent &c. Nota etiam est Lex sumtuaria, quae lata erat de sumtibus erogandis S moderandis, de praecipue o cupata circa vestimenta, esculenta de poculenta , aliasque res ad luxum spectantes, quo debitus ordo observaretur. Cuiusmodi ordinationes adhuc hodic observantur in non. a. nullisCivitatibus,de in hoc inclytoDucatu ejus generis plures
supersunt. Porro non praetermittendum nonnulla dicere de vocabulo pietis, uod Nonim a penitin deducere vult dum hisce verbis utitur: Putatem docti veteres hanc esse vota .runt, quod, qua in ea sunt, quasipenitus es hi penetralibis recen mistur , hoc enim re in antiquio libris o Philo horum tractatilis intienitur. Qi tamen, an Etymologiam genu nam sapiat , alijs iudicandum relinquo; audax enim eue et non ipse asserit 'Iartis in dict. Lex. Pol l . sub voce Put M. Mic p. quid sit, pure latinum illud vocabulum esse ex Cic. de ali spurae latinitatis scriptorib*s apparet. Proprie autem usiarpatur d* Deo, hinc Germanis dicitur deitcssur Ct. Sic
. ni in Cic. i. de Nat. Dcora Pietas ei IJustitia adversu: Dees, in-
dego transfertur in patriam, parentes, liberos de optimo
meritos. Sic pius dicitur qui debito modo oficiosus est:
6쪽
erga parentes, ci ita pli seli liberis debliuni
tbsequium, honos & reverentia. Est etiam pietas ergama tores de sanguine iunctos, Est pietas erga liberos , erga mi tres de sorores, L. ut . F. fam. reci c. L. a r. q. t. T. u. et . O. Sic etiam Masorum clementia dc benignitas erga subditos dicitur pietas in L. D. T . de oper. liberi. L. ets. pr. in s. i. C. denupt. Nonnunquam etiam capitur pro misericordia, quam quis exarcet erga alterum opem sibi ferre non valentem. Imo omne humanitatis ossicium ex mera liberalitate dc mia fericordia exhibitum nomine pietatis venire solet L.
ibi i 'mehdeiidum quo animo stimim faZim strutrum negetisam de uncti vel heredis gerit , vel ipsim hereditatis: an vero misericor iamel pleia i tribuens, vel a semoni, F. d. Pelio es , sumt. frum. Cui volupe est, non tantum haec, sed de plura vi dere poterit ap. Mattimum in Lex. Calvinum, in Lex Arariae. i
Hisce praemissis ad rem ipsam accedo, dc quidem primo ad definitionem Sumtuum pietatis, quos ita describo quod
sint impense ex pio Uectu animo non ripetendi facience velium fasta, aret. L. t.. s. r. p . de re g. et sumt. Dicuntur
impensae, quoniam, sicuti paulo ante dictum , impensae Osuintus sunt quodam odo synon Ena, de denotant omne id quod impenditur sve impendendum venit. Quoniam autem varii generis sunt impensae, disserentiae loco additur quod ex pio dentur affectu, animo non repetendi. Sumtus enim ex pietate facti, ad repetendum nullam producunt Mictionem, de T . G. de licet indebito solutum,' tamen si ex pietate iactum, condictio indebiti cessabit, L. i. g. e. in s.f. de condict. inalb. Sic differunt sumtus pieta- tis a sumtibus quos facit negotiorum gestor, Mandatarius, Tutor, Curator, Procurator, Syndicus, ct omnis alius, qui in rem alienam quid impendit. Sunt enim sumtus nonnulli, qui fiunt animo repetendi, cuiusmodi exempla occurrunt in negotiorum gestione, ubi gestor contra principalem vesibus heredes agit, ut indemnis servetur tam ratio- i na
7쪽
ve impensarum quam literi cessentis c. Nam
dum gestor utilitatem sui principalis promovet, illique praestat omne gestionis emolumentum, Amnumque ex gesti
ne non reste administrata sarcire, L. b. S. q. L. t. s. I. L. D. V eod. imo omnem culpam, interdum etiam casum praestare debet, si nimirum negotium periculi plenum subierit,
quod Dominus facere non sit solitus. L. t M. F. d. N. G. te-as, quum est, ut propter praesumtam domini voluntatem,de qua see. V .e O.ct s ille regressum habeat contra principalem, ne hie cum alienus damno fiat locupletior. Similiter quoad repetitionem impensarum sese res habet in mandato, ubi mandatarius a mandante impensas cta . omne quod ipsi occasione mandati abest, repetit peractio.
nem mandati contrariam, L. L. ia. s. p. maner8. Et has impensas repetit mandatarius etiamsi res mandanti sit inutilis L. Id. s. ult. F. eod. Sibi enim imputet mandans,quod tale quid mandaverit, ex qua nullam utilitatem vel capit, vel capere potest; Quod tamen in hoc contractu est singulare. Nam in negotiorum gestorealia est ratio,qui siponto de sine mandato agit, debetque tale suscipere negotium. ao ex quo certo sperat uillitatem in principalem redundare posse. I-ropter identitillis rationens idem obtinet in quo. cunque administratore rerum alienarum et In dubio enim pietatis intuitu expensae factae non praesiumuntur, quoniam hoc ficti est, de donatio non praesumiturni lac etiamsi dedo. natione ex conjectutis non constet, repetitioni omino ea. iit locus.
Qui vero sumtus ex pietate facti sint, dc unde colli gatur, quod ex pietate sint prosecti, infra suo loco erit e plicandum. Ut enim ordine progrediar, agam de petiynis, inter quas fiunt hi sumtus, de rebus , de modo faciendi licis sumtus, de probatione horum sumtuum, eetae idc
8쪽
PERSONIS OVE SVM TVsFACERE POSSUNT
Patris. Liberi possimi contrahere. I si fin--- obligetur ex voto sine consensu patri 3 6. Pater potest revocare impule rum liberorum vota indistincte. ZPubera m vcro saltem vota re, alia. iExceptis. phandisi etiam per finalia. io Stris iuris non sint participes.
Similii sint 'tili hemisti proprii, Iorarum canduin Competit marito coercitio. In Eaque modica. b. u. in jure snsita. ao. De rebm dotatili is mulier i otia peteII facere sumtus. an At bene de paraphernalibu . an Et receptitiis. M.
Pupisti nan passurumi facere sum
tu . a . Ratio. an Tutore autore pe sunt. ab. Minores etiam intilli hodie recipiunt Curatores. U.
Q ip sunt facere sumtud, M. Dioisio Procurator m. Qui Procuratorci rufini sim ius facere. Obligario manda/arii. i ii. Excessum 'on repetit. is,
9쪽
Aut pratextu equitatu. 3 . Luando' tamen repetit. Js. Potestas Procuratoris cum . Iibetra.' D.
Nun Civili. - , Procurator siue libera regulari, ter non potest ilonare. . a. Procurator cum ubcra proba, utero T . torci vel Curaism donarer non possunt. - , Pupillorum des Minorum lcmen nomine sumimpietat acere non prohibentur. I
risu tamen indistincte. - . Administratores Ecclesiarumio piamum domuum sunt de etincti ad sumti v pietatis
L NX posita descriptione sumtuum pietatis, monet in do, uti agamus de personis tanquam de potissima parte,& quarum gratia omne sui constitutum est L. et g. liam.Nec:
enim de jure vel injuria,Justitia vel iniustitia quaestio esse pot
test nisi adsint ad minimum duae personae, II. As.l. Ethic. . com. Cap. s. ubi dicit: Necessario sis in quatuor minimum, versitur. Nam ct quibus ut sit m accidit, o sunt (dua nimi
ram persina ct in quibis iis ipsum situm est, rei scilicet dua Personae igitur considerandae sunt tam quae faciunt hos sum. tus, quam quae recipiunt , aut quarum gratia impenduntur. M In hoc Cap. saltem agemus de iis, vae sumtus facem pos , sunt vel non. Respectu autem juris, quod personaein sa-33 milia consideratae habent, aliae sunt sui , aliae vero alieni su ri . tat. tit. de hiis qui sui vel al iur. illae quae alieno juri su tectae iterum: non uno modo se habent.. Sunt enim vel inipotestate patria, vel dominica. . Prius videbimus illas, quae: sunt in patria potestate.. . In patria potestate sunt non tantum liberi ex justisn .ptiis procreati, . verum etiam qui persecta, adoptione ado- , ptati, arrogati vel qui legitimati. sunt L. f.is destat. hom. Hi quoniam cum extraneis de rebus suis contrahere de la obibgare possunt, modo aliud, nihil obstet, L. I . g. delud. L. 3'.
c. insumtus riae lacere poterunt, . Q. Tendum tamentu .
10쪽
M Ellussam remoto obligetur Deconsensu patris p quoi tim
etdum, quia ex voto solum obligatur Paterfamisias di pei
a sui juris, quare ille hic excluditur. Num. XXX. ..s. p. antiquis . . Des.s . Hantasi Lup. a. Resol. s. Vio boraratui. de Poc . n. .. Quod tamen non ita simpliciter M.
serendum puto, sed facienda est distinctio inter liberos putares Ac impuberes Impuberum liberorum vota Pater Diuidem indistincte potest revocare, sed si puberes, solet dia ingui inter vota personalia, quibus aliquis se obligat ad sacrum ordinem, ad perpetuam castitatem dejunia, peregri, nationem dcc. Et inter vota realia Hujus generis Nota Pater Vlicite potest revocare; debet tamen revocatio statim fieri,simulac audierit, ne sciens tacite consensisse vel approbasse putetur. Et tunc filius non obnoxius tenetur sponsioni eo quod pater contradixit nisi sorio habeat bona castrensia vel quasi castrensia , aut bona adventitia extraordinaria. De '' his enim recte vovere, dc sumtus pietatis sacere potest,quo niam habetur pro patresam:Personalia autem vota tunc deismum irritari possunt a patre , quando vel ossiciunt domesticae disciplinae, vel patriae potestati aliquod praejudicium
In dominica botestate sunt servi & quodammodo n. homines proprii. illi quoniam nullius iuris sunt participes,
nemini se obligare aut contractum inire possitnt; Toti enim dependent ex nutu dc arbitrio suorum Dominorum in quicquid acquirunt illud Domino acquirunt sunt enim tanquam instrumenta pr. I. per quarum pers nob. acar. Non tamen hoc ire volo, quod servi nullius, ne quidem naturalis juris sint capaces, cetenim considerati ut homines omnino aliquo iure gaudent, quo respectu etiam dicuntur personae in L. ais.f. d. V. S. de Dominum sibi naturaliter obligare possunt, arg. L ar. f. de R. I. Hinc si servus a Domino occisus, poenae omnino subjacet) sed illud solum, quod ratione sui ct in se
considerati pro hominibus civiliter consideratis non habe. antur. Cujus effectus inde resiunt elucescere, quod non d a habe.