Centum arcana politica ex omni historia selecta per centum casus centumque disquisitiones quibus insertæ sunt Boxhornianæ proposita ubi de singulis variæ sententiæ ac decreta variique eventus observantur & exactum de iis judicium fertur autore Johann

651쪽

V. Iudices vero non secundum oradinarios, sed juxta hujus Decreti infra scriptas Leges de causa cognoscunto, satuunto. VI. Quod spectat interesse&reditus qui non ex personali obligatione sed hy pothecata, ut loqvuntur, h. e. possessione, conductione, usii fructu, fundorum, praediorum, agrorum, aedium aliorumque ejus generis bonorum debebuntur: Si ulla posse ri, conductori, usu fructuario, vel propter invasiones & direptiones militum exstiterint, inhabitala, inculta, deserta, infructuosa, a tempore incumbentium ejusmodi malorum is hunc diem usque debitores a debito solvendo immunes pronunciarator, habentor.

VH. Si eadem bona partim habitata, partim deserta, partim culta, & partim inculta; imo subinde tota culta aut inculta, habitata aut non habitata fuerint: judices pro ratione commodi & damni quod debitores acceperint & temporis debitum partim remittunto, partim solvendum indicunto.

652쪽

VIII. Quod si qui reditus ex persona- li obligatione debuerint, si calamitate temporum ita afficti sint, ut solvendo impares deprehendantur , a debito in perpetuum excusant'r. Si vero im- rpraesens tantum impares inveniantur , &postea solvendo debito credantur sus. fisecturi, judices solvendi necessitate nata in idoneum tempus disserunto,& creditorum acti.n sua id reiiciunt0. iX. Debitores interim accepta damneertis documentis in judicio allatis probanto, si creditores ea falsi convincere, iisque merito alia objicere possinconvincunto, objiciunto.

ii eo Decreti huius gratia ad

ignaviam, negligentiamque debitores Utantur, quamprimum & quoties lice; bit, ad agros, praedia, domuS, redeunto, ea inhabitanto & colunt ad nisi secerint, hujus Decreti gratia non fruuntor. V cini ad agros, praedia, domos reversi id ustria, Lex haec cuique & exemplu

653쪽

DECERPTUS,

EVENTUS.Ita ex hujus Decreti Lege omnibus st satisfactum , & operosae ac iniquae listes facillime sunt praeventae & integra aequitatis iudicum mansit fama , novo decreto stabilita; quanquam ab ordinaria juris dicundi deflecterent ratione. yUDICIUM. Judices & Magi stratus non recept logibus semper, aliquando tempori 3c necessitati adstringuntur, ubi inter vim aut arma, Civilium imprimis bellorum jure suo aliis uti haud licuit, strictum aliis in illos nec debet nec potest. Quo utem ordinarii judices nihil iniquitati aut affectibus in ejusmodi iudiciis tribuisse credantur: Supromi Principes &Magistratus & obviam eunt necessitati. ac illibatam xintegram conservam rudi cum famam, si novam inducunt judiciorum formam tempori, personis, rebus accommodatam. Quicquid enim contra ordinarias leges fit, quam contraria una est legibus receptis, tam legitimum nova lege invecta existimatur.

654쪽

sos Ex HisTORIA ROMANA

fr quando re quomodo Reipubi causa res privatorum possessiones, ut , 4- 1gros aedes ,aliaque; ejinmodi vendicare

ni aquam in Urbem aliunde, ducendam fornicesque in eam rem faciendos ; Impedi mento operi fuit M. Licinius ICrassus, qui periundum suum non pas- sus est aquae ductum derivari. Quaesitum igitur in Senatu : Quid iuris Praetores in possessionem hominis prirvati; Aut M. Lucinius Crassus pro re PriVata adversus Praetores haberet p

SENTENTIAE

Pro Crasso dicebatur

L Magistratussu remos & Principes omnia etiam quae privatorum sunt, Iin-

655쪽

perio quidem, non autemDominio pocsidere. Imperio,accepta potestate condendarum Legum, secundum quarum dictamen res suas tenerentur adminia strare privati. Non Dominio, quia id non omnium est, sed singulorum respectu rei, quam quis suam& privatam habet.Jam autem no tantumImperium sed Dominium censeri,hominem priva tum invitum cogere ad rei suae alienationem II. De possessionibus suis incertos

continuo suturos privatos, Si Magis

tibus aut Principibus rerum eaS alienani sibiq; vindicandi continuo futura si potetias; iam autem Reip. interesse, ex Civilis etiam juris praescripto, ne dubia incertae sint possessiones rerum priVatarum : alias enim imminui Civium industriam, nec facile quenquam excolere velle res suas, quas paulo post metuit jusM Magistratus non suas diutius, sed ublicas futuraS. III. Idcirco agros publicos areasque ublicas in principio conditarum Civi- Cc 3 tatum

656쪽

tatum non nullas relictas, ut ex iis data occasione satisfieret Rei publicae, aedibas agrisque privatorum intaciis. Quid igitur in possessiones privatorum pG

tores nunc iniicerent manu Sp : IV. Ad voluptatem tantum, & orna. illum facturos aquaeductus: Ejus autem icausa rei suae tradendae aut vendendae rhomini privato non debere imponi ne- cessitatem. Huius enim solitis titulo c. ari, si qui authoritate Magistratu es in peccatur in privatos. V. Frustra a Praetoribus pro CRASSI agro pretium offerri. Non posse enim possit lentis& nolentis alienare bona ia. cile testimari. Si enim ex alior uti. judicio satisfiat aestimationi, nondum sa tisfactum judicio & aestimationi ipsius Domini, qui nullo cum pretio suasaep ocupiat immutata. Et eo loco agros CR ASSUM habere. Pro Praetoribus contra In mediuiserebatur.

I. Uerum se id agnoscere. Principesia Magistratus non dominio, sed Impe-

657쪽

rio tantum omiua possidere: neque hercle in id nunc impingi; non enim dominium exercere Praetores. Neque enim eos suum credere quod sit Priva, rum, sed suum facere constituisse prestio iusto oblato; quomodo rerum suarum privatis inter se permisis sunt alienationes, quidni eodem privati publicae exspectationis Imperib satisfacerent , ΤInter privatos volentes fieri rerum alienationes, quod par in parem Imperium non habet. Contra inter Magistratus uvientes S privatog coactos admittis o se alienationes, quia Magistratus Imperium habet iis privatos. Non tamen absolute id posse Magistratus , sed ad persolvendum pretium teneri. Quia in is res privatas nullum dominium post antusurpare ; atque ita agere praetoreS constituisse. H. Agros olim& areas communes Reip. fuisse assignatas, sed pro modulo civitatis quantillae in primo sui exordio erant. Nunc illis auctis , praesidium merito peti ex possessionibus privato- Cc ruma

658쪽

εio Ex HisTORIA ROMANArum, praesertim, cum quicquid publice sit, fiat etiam incommodum singi

rum.

II I. privatos se &sua omnia debet Reip & accepta &conservata,etiam sanguinem & vitam quidni igitur bonae, lmam qui majus debet, minora etiam , f

haud dubie debere intelligitur,& tanto quidem magis, quia oblato pretio non gratis agros suos CRASSUS .aliique ii

Remp. sunt collaturr. I Ut Urbanorum &rusticorum praesiliorum inter privatos quaedam sunt fer vitutes, ne scilicet hominibus ossiciatur, ne supra praescriptu in altius extollantur aedes, it transitus& iter altaq; aliis con-Cedantur . Ita tacito quodam contractu

videri Rempubl. hanc sibi servasse potestatem, & privatis indixisse servitutem, ut, quotiescunque opus, quam minimo feri posset privatorum damno, privata publicae cederent necessitati. Naturasiem igitur,& juris Gentium hic esse ob- igationem, qua hoc casu Cives patriae

659쪽

V. Facile autem posse aestimari prisVatorum Bona, nimirum,si & pro bonis satisfiatpretio vulgo recepto,ubi emptiμOnes, venditionesque agrorum interis privatos instituuntur, &, si pro rationet damni, quod ex coacta alienatione sena

sit Dominus, Magistratuumaudicio inssuper quid adjiciatur. Neque enim ua quum eis ut ubi cum republi initur

contractus, in infinitum extendaturo pretium finitae rei. Eo casu contumaciae Privatorum & iniquae aestimationi non praemium sed poenam deberi. . DECRETUM. Quae quanquam magnificὸ dicerentur,alias vim& locum habitura,praeUaluere tamen, qui pro Crasso loquebantur.

Non quod nihil ReipubUiceat in privato loco invito Domino, sed quod plurimum referre arbitrarentur Patres, aliquidiae pro RepubI necessario fiat cum incommodo privatorum , an ad voluptatem & ornatum duntaxat. Aquaeductus autem isti quos moliebant irprae- ture Praeter ornatum&voluptatem nul

660쪽

yenderentur, Gentiu iure, aut privato uini bit l,sa libertate. Et sane si muniendi oppidi causa ducendi muri, sossae

aut vice publicae aperiendae, fori construendi privato agro aut Insula opus esset, posset pretio soluto sumi ab invitis. Cum enim nos nostra b omnia si ut dictum est, ReipubL debeamus,si ea ultro non offerimus , ubi opus venditio coacta non ademptio est , sed condictio

repetitio 3 ab ingrato. Id ipsum in Batavia quoque & limitaneis si ve praesi- diariis Belgii. Civitatibus continuo ob- servatur. Interim prudentia Magis

stratus, cum coactae illae venditiones privatis incommodae sunt, non nunquam multa ejusmodi incommoda possunt praeveniri, si decretis nimirum in tempore conditis obstent,nequae tara in agris suis moliantur privati, quaeRei pubI causa destruere postea aut demoli- ri sit necesse. Ita , quod & in Belgii 'nonnullis limitaneis Civitatibus obseruvatur, praedia di aedificia suburbana ,quae obsessis noxae & Obsidentibus commO-