Lodouici Cauitellii patritii Cremonen. Annales. Quibus res vbique gestas memorabiles à patriae suae origine vsque ad annum salutis 1583. breuiter ille complexus est

521쪽

2 3 ram Aeseris tu, por Ron cadolphum ibi ad presidiu tribus

ira illiticis Ped C sti :bus, ter centum equestribus degentem OPPUgriar icit, & cum ipsina apertis eius moeni j sin sui potestatem r digere non ualuissent ea dimi sta irruperunti eius agriam eo in direpto ibi firmarunt castra per Rationulcorum diacem septein millibus pedesti ibus & sic et agitata

equestriti. cxpugnato Limiaco ibi ad sui pr indiu ui duce

IVili arcte Hispano, & per eos munito Treuigio. Et MediollarierisCs,& alij, qui defecerant ad Gallos soluta multalpectarii a Suit ensibus ad Sfortiani redierunt. Et Cremoliae ciles ad sui pressidium uocarunt. dc introduxeriat copiis Christophorum Palla uicinum nartholo meo Vitale duce Galeatio Sfortia Pisauri regulo ibi rcctore. Et tunc perlodio dies ceciderunt plumar,& ult: madicaer prstermo id om Gitobscurus,& multa tonitrua,de fulgura uiguertit. list Suit enses,& Rheti irrumpentes Galliam subalpinam libi Vercellas, ac Hastam.&'multa alia illic occuparunt.&liride ab ibi incolis eos accusantes Gallis au&iliatos su illeio Ultam pecuniarum summa extorsici unt , multamq; pre-l clam abduxerunt. Et cκ alijs Suiten lib. uiginti millia seculiunctis Germanis equestribus quinque centum quinqua iginta quinq; Caesar o Oidorico duce in gratiam MagiiDi- inani Caesaris irrum perunt Burgundiam , eamq; diripue runt, ac ferro, & igne traitarunt, & Tramolia ibi pro reget eis occurrente decem in illibus pedestribus Jc mille equestribus ex pugna Nouata elue m italia incolumibus secum conductis repulso. Id ingi est a Digi unum illud obsederui, & sibi per eum promulis quatuor centum millibus aureis pro medietate soluendis intra dies quindecim, & alis intra trimestre & Germanis leptuaginta millibus,& facta promtisione, quod Rex Gallorum sublato concilio Pisano paruisset immii Potu. nec eius subditis i psum opem, tutiiset,

522쪽

tulisset, nec eos bello infestasset, ac dim isisset Carolo Austriaco partem Burgundiae sibi spectantem ,&Sfortiae amces Mediolani,& Cremonae, & nec cum, nec alios in diato Mediolani,& Gallia cisalpina vexasset, omni iure sibi inco dominio spectante ipsi cesso,& nec aliquos Suitenses ad sui stypendium conduxisset, niti cx licentia suorum rectorum, & Rex haec omnia approbasset, habitis a Trana Olia pro eorum obseruatione obsidibus,inde redierunt do na um,& cum t ex hec approbare nolui siet, seu ierunt in Duces suos. Et Genuenies, dum Octavianus Fulgosius habitis a Cardona tribus millibus Hispanis Marchione Piscariae duce Genuat se appropinquasset,&Flisthi,& A- 'durni autoribus Hieronymo,& Antonio ito, ut patriam a bello liberarent, inde Spediam ab ijsi cnt eam li: occupassent cum multis alijs in ipsa regione,& Genua dimisissent fulgos ijs, se uendicarunt in libertatem, & ibi Octavianus factus fuit Dux per eum numeratis Hispanis octuaginta millibus aureis,et Adurnis, et Flis is ex Spedia illuc pro citis,et per illos obsessa Genua inde repullis graui strage,

tentarunt arcem ibi Lanternae ad eam factis cuniculis demoliri. Et classis Gallica ea munita eae mari Thyreno traiecit in mare Normanicum. Summus Pont. et Hispaniae, et Angliae Reges, et Genuenses fedus percusserunt aduersus Gallos,et Loti agnus arcis Mediolarit,et Ioannet tus de Herbo uilla Benonus cognominatus arcis Cremonae prPiceii oppressi graui inopia, ac distisi auxilijs Regis illas di

misel unt S fortiae. Et Suit enses sibi per eum pronussis au-lircis ducentum quinquaginta millibus, & quotannis per annos uiginti quinq: quadraginta millibus assumpserunt eius,ac domini j sui patrocinium. Et Hispani recepta G nua regressi sunt in agrum Placentinum, et inde profecti Bergomu eo sibi dedito, ac cxpugnata, dc direpta Pisclici

523쪽

ria et an closia,&Columna,et Marchione Piscariae ducibus Progressi sunt in Venetos castramentantes in agro Veromeri se,'et eis pedem referrentibus ultra Adice, et Ballono duceritiam equestribus, et tercentum uelitibus et bis milibus pedestribus pirafecto Triuigium,et Alviano reliquo remiscicra Patauium, eoq: munito propugnaculis, iunctis Cis Caesarianis, et per ipsos receptis Vincetia, peninsulatio digij, et Limiaco. et aliis dimissis P Venetos et castris v atis Montagnanae. inde exhortatione episcopi Gum .eritis profecti Patauium illud obsederunt exercitu decen illi iam pedestrium, mille tercentum equestrium et qua- uor centum uelitum, et ibi utrinq; csimis prelio eκ eis Icciabuertim circiter quatuor millia, et ex Venetis triati illia, et illuc superuento Gurgense sex contum pedestri bias et ducentum equestribus pontificijs ipsum oppugna runt, et faetis cuniculis ad illud, ipsiusci: apertis mentis graui oppressi pςnuria eo dimisso illinc abierut Vincentiam . Coestr έ et Margarita eius filia Gubernatrix Flandriae pro Carolo nepote, & Henricus Rex Angliae unitim arma pararunt in Rege Galloru &Angli duce Talbotto,ac Caesar obsederunt dema ense Iuuij romam in iPicardia muniram pressidio ducentum quinquaginta equestrium, & bis millium pedestrium,& cum Reκ Angliae una cum Carolo Duce Sumerseti alio exercitu illuc accessisset, & circaei cxtarent quadraginta millia pedestrium, & quinq; millia equestrium Anglicoru & totidem pedestres,& equestres bis mille Germani,& ex Gallis triginta millia pedestrium, dc tria millia equestri u Longe uillano principe Rhotolini

duce irent illuc, ut ei opem,& annonam ferrent, Angli,di Germani dimissa parte exercitus ad Teroana eis occurrentes ad Chignatium uicum ad euentu mox nuncupata

Calcariam, a Teroana per tria millia passuum distatem,

524쪽

ibi utrinq; comisso pretio die quinta, decima , di vigesin aquarta Augusti ipsos profligarunt Longeu illano, reg is Baiardo, Onio, di Claramon ip captiuatis AEductis in Angliam. & occisis Berna, Bu ino, Biandono, dc Palisia,& utrinq; sexdecim millibus in exercitu Gallorum militantibus deccm millibus Germanis qx Duc tu Geldriae. Et Caesariani,& Angli Theroana statim potiti ea demo- ita prosecti Torniacum olim Nervios illud obsederunt&inius suum compulerunt sibi solutis per Gallos ibi ob se s aureis centum millibus pro eorum redemptione, ano sancti Quintini eorum quinq; millium prs sidio munito . Et Iacobus Rex Scottorum sororius Regis Angliae exercitu quadraginta millium armatorum Vi o ducem gratiam Regis Gallorum irrumpit Angliam, & sibi eam diripicti occurrente Hau ardo Surreo ibi dimisso rectone

per Regem una cum Catharina uxore, & Scottis ablatas

aliqua prςda,eiriq; illata graui strage ev pugnauit,ac diripi iussit Norbana,& mox obsedit Berniccum , & ad Tuenda i die decima Septembris factu utrinq; conflictu profligati

fuerunt Scotti ex eis una cum ipsorum Rcge occisis circiter duodecim millibus,& octo millibus c/ptiuatis, & uiginti duobus tosin emis helli s magnis. & multis alijsantissis, & ex Anglis de sy deratis octo millibus & totidem captiuatis. Et Caesar in Gei mania,& Rex Angliae in Angliam factis indu ijs cum Rege Galloium redierunt. Et Rex Angliae Ducem Sosserti aemulum suum,&ex Angliali in Galliam, ad ibi Regem profectum ,& mdc reuoc tum in Angliam,& ibi captu decapitata iussit. Et Laurentius Cerites dux Veiactorum ad pristidium Cremae inde die tertia Iunij prosectus Belgomu, quod tenebant, di valde opprimebant Hispani, illud cum arce occupauit ibi plurinus ex eis occisis, &Francisco Spudeo e0rum Quistore

525쪽

cum piavrte aureorum uiginti quinq; millium exactorum a Bergomensibus captiuato illuc prsm illis Mathco Cagno. la Bergomese tribuno impigerrimo eius cohorte, & alijscopi s etiam Ront ij tunc ingressis agrum Cremonensem, eo ci iripientibus,& per Soncinates,&Romenen gales, α alios ibi incolas assumptis armis repulsis ex illis occisis ultra centum, & multis alijs uulneratis. Et Sirci ades sibii unctis teretatum Hispanis ex mille, quibus Antonius

Letua eorsi dux secum iunctis alijs bis millibus pedestrib.ec centum equestribus sub Antonio Co. Lodronij obse derat per mensem Pontisvicum , ipsumq; suppeditarat, die ultima Iulij Silvio Sabello,oldrado Lampugnano,& Caesare Ferramosca ducibus Bergomu recuperaturi, eius agrum ingressi fuerunt, ipsium* diripientibus occurrete Rentio,& utrinq; comisso prstio pari marte illud obsederunt, di per Venetos illuc ad auxilium transmissis sex centum equestribus sub Christophoro Albanense,& Sabino

de Lant ijs eis occurrerunt, & hinc inde commissis multis leuibus prslijs diuerso marte,in quibus occubuit Guerrerius Cellanus Cremonesis ductor equestrium Sfortiadu, di tandem profligatis Venetis receperunt, PBergomenses multo a re numerato Hispanis, quibus se subiccerunt

eu clusis Smrtiadis sibi infensis ibi constituto rectore M theo Granatino, qui cum factis cuniculis ibi arcem in sui potestatem redigere tentasset expillula a tormento bellico em i sta suit occisus,& mox per ibi milites arce dimissa,& adhuc ex Rent ij copijs tercentum equestrib. & quinq; centum pedestribus Matheo Cagnoia,ti Marcello Valla Romano, di multis alijs ducibus egregis Cremam,&mgressis Bergonaum, di ibi captiuatis Capusio Procere, dc Antonio Ripam era duce Hispanis, cum pecuniis, quas a Bergomensibus receperant . Et cu Sfortiades,& Hispani

tercentum

526쪽

ercentu uelites, & equestres octuaginta,& alii pedestresum bis millibus euocatis ex monte Briatiae eos illinc abentes insequuti stillant, Rentius ipsis occurrens copi suis,& cum illis pre lio congressus eos profligauit. Et p ariani Maranum in Istria iuxta mare dolo quoq; occupa

unt. Et du Veneti illud recuperaturi Io. Paulo Mantro, io & Baldesare Scipiono ducibus, ac Andrea Lauretanoedato obsedissent, & Christophorus Frangi panes eius ille ad subsidium illuc profectus fuisset comiti etiam ibi arrinq; prelio Venetos fudit ex eis multis occisis . Et alii Sesariani,& Hispani ex Vincentia curii runt,ac diripue frunt, ferroq di igne everterunt agros Vicentinu ,& Ι' tauinum usq; ad stagna Venetorum . Et cum Aluianus, ut eis resisteret egressus Pataurum ibi dimisso prςlidio co-gruo exercitu pedestitum septem millium, equestri uini quatuor millium,& uelitum bis millium sub multis insignibus ductoribus di tribunis Italis Andrva Grito,& Andrea Lauretano legatis & munita uallis,& aggelib.utraq ripa Bachilionis,& Rhenonis fluminum, & impeditis itineribus, illucq; accersito ex Treuig o & secum vincto B liono eius atte. & illinc Theodoro Triuitio eius copijs de

stinato ad prς sidium Vincentiae ipsis redeuntibus grauior da onus iis Veronam cccurrisset, et per illos traiecti flumine Bachilionis ipsos insequente. ac lacesccnte Ber- nardino de Antoniola eius turma uelitum, in Venetos quadrato agmine primum ducente Carclon et extremuColumna couersi, et cum eis inuito Alviano, sed incitato per Lauretanum comissa pugna die septima Octobris Ballono tenente dextrum cornu, Antonio Pio sinisti una, et Alviano medium agmen ipsos profligar ex eis tum occisis, tum submersis circiter septem millibus, inter quos fuerunt quatuor centum equestres, et Pius, et Conitan- . tinus

527쪽

a 7 tirius eius filius , et Lauretanus legatus cum multis alijsici si grii laus proceribus, nobilibus, ductoribus,ac tribunis,

Ct Capriuati fuerunt Ballonus, ac multi alij et iam insignest nobiles, et ductores et tribuni ex eo exercitu Vendio. Et Alta ianus una cuGrito altero legato reliquo exercitu propetrauit Triuili u. et Patauiu. Et Caesariani et Hispani Patacis ex eis di yderatis adhuc incursatis. et depopulatis ac ferro, et igne eversis agris Patavino, Triuilano, et Vero lac sic et peninsula Rhodigij supuenta layeme pro parte siti Est iterum in agro Vicetino et uicis finitimis et p parteli Deciant in agrum Brixiens m ad hyberna ., Et Columnaclia CCntum equestribus, ducentum quinquaginta uelitibi et his millib. pedestribus ingressus agrum Crcmonensem hy bornatus fuit Soresinae et Romenen glii. In mari Norim a n dico classes A nglica, et Gallica non nullas pugnas co-lmai scrunt inuice in quibus occubuit odoardus filius Co. Siarentis pri fectus Anglicae et per nauem Anglicam cuml cluabus Gallicis comissa pugna, et omnibus combustis, et cx cis bis millibus, et ultra utrinque desydcratis, et mille quin' ; centum submersis in mari utraq; classis inde abi; t et Gallica die quintadecima Octobris in mari Anglico euprocella remansit dissipata. Et die decima Februarii fuit

Lingens terremotus, ct mons ad finem Italiae, et Orobiorusupra delingonam in Ducatu Vcdiolani corruit. et impe

dito ob id cursu aquarum suminis Breuis in alueu Ticini, et occupatis ibi per eius aquas labentes in lacum Verba nitio nullis pagis factus est illic alius lacus longitudinis milialiarii. Et apparuerunt duo soles in mane duorum dieru, ei carum noctibus totidem lunae. In uniuersa fere Itidia peste, et fame sevientibus. Et Cremonae pretore pro Sortia Lernardo dc Comitibus Patauino sicariis quam plurimis cie mense Decemb.extremo supplitio assectis Matheo

528쪽

vlario Bussetano scelerum uindice in dominio Mediola

rense.

Anno subsequuto Christophorus Frangi panis Germa nis bis millibus quinq; centum pedestribus, & quinq; cen um equestribus, &BOemis octo centum, di Austriadis nille, & turma Crouatorum de mense Februari j obsedit Asoptain, quod solum ex Foro Iulij permanserat in fide Ucnetorum, & per Hieronymum Sauornianti ibi ducemul prs sidium eius copijs in ipsum illud oppugnante facta

eruptione repulsus fuit graui strage, ac multorum Cede.

Et Alvianus prodita in lucem coniuratione in eum facta er Caesarianos ab ipsis in Patauiu destinatis siccarijs ad um occidendum, ut ipso sublato facilius occuparcnt Pru autum & captis 1lacariss & ultimo supplicio asseetis, ex Patauio profladius in auxilium Asopij ducentu equestrib. quinq; centum uelitibus ,& sex millibus pedestribus cum Ormentis bellicis leuibus, & expugnato Padernono, ubie firmarant Germani equestres Ricino duce, ut eum pro-;redi impedirent. Et cuFrangi panis dimissis Asopo inde ibi; sset secum coniuncto Savorniano eius copiJs, ipsum auit insequutus,& assequutus, & cum eo pretio cogressus,rofligauit ipso. & multis alijs uulneratis,& multis alijs ccisis, eiq; adeptis septem tormentis bellicis,quibus op-3ugnarat Asopum,& omnia ibi occupata per Caesarianos

3 reter Goritiam,&Gradisca recepit. Et dum equestreseptem centum, totidem uelites,& tria millia quinq; celium pedestrium Daualo,& Alarcono ducibus secum co. 'unctis Germanis mille quinq; centum Veronam egressis x Montagnana,& Colonia concursarent, ac diriperent grum Patauinum usque Patauium,& eis resistete Anto iola erumpente Urbicula uelitibus tercentum illuc pro-ecti ipsam obsedissent,ac cipissem die uigelima tertia Iu-

529쪽

nij una cum Antoniola, Ic eius uelitibus,& Veneti adirem sus eos collegissent ibi, & ad Uincentiam, & Marosticam omnes copias, quas habeban t in ea regione. ex Foro Iulij redij t Patauium,& inde egressus septem centu equestrib. mille uelitibus .& septem millibus pedestribus castra fiminauit in agro Vicentino,& moκ pedem retulit in agrum Patauinum. Et Cauarianis oppressis penuria dimissis ibi occupatis pedem referrentibus progrestiis recepit Ateste ibi captiuatis octo centum uelitibus sub duce Coruiera,& auctis copijs in eos castramentantes ad Montagnanam

proiectus illos prouocauit ad prςlium, eisq; regredientibus in peninsulam Rhodigi j cursitauit, ac diripuit ibi ola usq; Veronam.&per Malatestam Balionum ducem uelitum Albanensium eis locatis in insidijs in montibus Ve ronensibus,& per ipses prouocatis Carcirianis ad prςliu di in eos irrumpentibus profligatis ad uicu sancti Martini Zacharia Germano, Gotifredo Calcadio Veronense.&Alphunso Romano ducibus captiuatis. Et Cardona di missis ad pressidium peninsulae Rhodi Fij tercentum eque stribus, di mille pedestribus regresso inde ad opem agri Veronensis in Aluianum progressus incam peninsulam Rhodigium ibi cppit illic tercetum alijs equestribus cap tivatis una cum Garsia Meritio duce illinc transmis Ve nctio.& alijs. qui ibi erant ad presidium Insulae ea dimiis a

profectis uersus perrariam, eam totam sibi uendicauit cu Limiaco Malalest, duce. Et S fortiades de mense Maij re paratis uiribus direptis agris Cremensibus ducentum equestribus ducentum quinquaginta uelitibus & bis millibus pedestr ibus Hispanis Cremam profecti illam muni

tam presidio ctiam toti lem equestrium, uelitum , ac pedestrium obsederunt ,& ibi utrinq; comi ilis diuelsis pretiis diuerso matte, di facta P milites ibi obsessos Marcello

Kk a Valla

530쪽

Valla duce eruptione in ipsos castramentarites ad uicum Calcinate quamplurimis equestribus ex eis captiuatis cortrinq; direptis castris capto Ferrainosca', ac clirepto Umbriano Antonio Filetino,&Baptista Plentino duciti. cis etiam per Venetos profrigatis, exutisq; preda occisi, bilentino, & uulnerato Plentino, & nec multo post mortuo cum multis aliis, & cum Rentius oppressus graui inopia nocte diei uigcsimi sexti mensis Iulij facta eruptione

ex Crema in Ssortiadas ducent si equestres, totidem uelites,& mille quinq: centum pedestres eam oblidentes, ut

presertur psbs inde reputiiset ipsorum cobustis impedimentis , eisq; adeptis tribus uexillis, & quatuor tormetis bellicis Petro Cagnota duce pedestrium, & Fortebratio equestriti. & graui illata cis strage multis ex ipsis desyderatis, &Cagnota uulnerato per Benedictum Salernum Cremonensem Ssortiades pedem retulerunt Laudam. Et Bartholom eo Marti nongo de Villa Clara, & Nicolao Scottollenti j ducibus copi)s coactis in agro Placentino illinc egressis agrὼCremonensem,& ibi facta in ulta preda die vigesima septima Octobris transmissis Brixiam,& eius tentata occupatione mox introductis in Cremam perii Scottum mille quinq; cctum pedestii bus, captoq: rursusit Bergomo bis millibus pedestribus & nonnullis equestri libus Mercurio Vipera, & Malatcsta Ballono ducibus illuc destinatis die quinta Nouembris inde Hispan is qui erant ad ibi presidium eYpulsis, di ex eis captiuatis centu equestribus, & mox illuc profecto Rentio quatuor cent u equestribus,& ducentum uelitibus Cardona,& Sabellus illuc acccdctes die tertia declina illud obsederunt,& oppugnarunt quatuor millibus pedestribus, quatuor centu equestribus, & sex centu uelitibus cis uiriliter relistente Rentio motis ctiam campanis ex turribus ecclesiarii,& effusis,