Lodouici Cauitellii patritii Cremonen. Annales. Quibus res vbique gestas memorabiles à patriae suae origine vsque ad annum salutis 1583. breuiter ille complexus est

531쪽

ci ex eorum aere liquefacto excussis tormentis bellicis, dc Scotto, dum ex agro Placentino per agrum Laudensem illuc iret ad subsidiu octo centum pedestribus intercepto per mille ducentum Helvetios. & Rhetos,ila captiuato,&conducto Mediolanum,& ibi decapitato post multas Bergo mi oppugnationes, & leuia prilia ibi utrinq; commissa plurimorum csde per Rentium factis inducijs cum Hispanis,& Sfortiadis,& sibi,et militum suorum promissa incolumitate,ac bonorum dimissione, & per Bergo menses solutis Hispanis, ct Sfortiadis octuaginta millib. aureis pro illorum redemptione, & liberatione a depopulatione ex prudelia, et benignitate Columnae Bergomum dimissum

fuit die quinta decima Nouembris Hispanis. Et Coluna rediit cius copijs Cremam. eamq; obsedit, Et Hispanis, qui erat ad obsidionem Bergo mi munita Brixia praesiidijs

progressis in agrum Veronensem aduersus Aluianum castrai nentatem apud Litniacum,et secum coniunctis, Alarcon ZI Dauato eorum copijs, et aliis ex eis, qui erant ad prς sidium Pischeriae . di Veronae, et alibi, et cum eo diripiente agrum Veronensem comisso prςlio, in quo multi

utrinq; occubuerunt. Alvianus dimissa peninsula Rho digi; regrestus est in agrum Patauinu, et ibi iuxta flumen Adigis castra firmauit. Et Hispani, et Caesariani hybernati sunt in ea peninsula. Et Veneti etiam mari, et terris obsederunt Maranu Ioanne Ucturio duce, ct dum in eius auxilium Frangepanes mille pedestribus, et ducentum c questribus uoluiiset accedere, Veturius ei occurrit, et innita pugna eis profligatis cum captiuauit, et transmisit Venetias de mente Iunij,et dum oppugnassent Maranum, inde repulsi fuerunt per Caesarianos, qui ibi crant ad prς- si diu, et mo Α,cii reparatis uiribus illuc redire intenderet. Et ex Germanis,Cro itis,et Boem is mille equestres, et

532쪽

D ia millia pedestri u properarint ad eius opem timentes ab illis opprimi inde abierunt Vtinum in Ciuidate,unde dum Germanis,& alijs concursantibus,& diripientibus ibi regionem, ut id prohiberent occurrissent, captus fuit per ecos Veturius, & dum secum coniunctis alijs quatuor centum equestribus,& mille ducentum pedesti ibus occupato Monte Falcono adhuc incursata, & direpta regione ipsa obsedissent Ciuidate, & Malalesta de Soliano sexcentum equestribus,& bis millibus pedestribus, di Sauorni,nus alijs bis millibus in illos trasiluissent, utrinq; comissa alia pugna aliquorum cede eos indc repulerunt,& qui redierum domum. Summ. Pont. Persis per Turcas profligatis transmissis legatis ad Caesarem, Reges Gallorum Hispanorum, Anglorum, & alios Principes ,& ciuitates libcras christiani nominis omnes adhortatus fuit admovendum arma unitim in Turcas, & ut facilius fieri posset, Operatu5 fuit per Caesare, Reges Hispaniae, & Angliae fieri

inuicem inducias per annii cu Rege Gallor u, ac Suites es, di in sarem ac Venetos procura uri conciliare & sibi eoru comissa controuei sia, declarauit inter eos est e pacem, co-ditionibus per cum exprimcndis intra annum N per Caesar cm dinussis Patavio, & VincentiaVenetis . di per ipsos sibi Triuigio, pincsq se Cremarcposita di percae socio

intra men scin ratificata hac declaratione , ei peripsos so lutis aureis uiginti quinque millibus, & totidcm intra trimestre S per sum m. Pont. sibi solutis aureis triginta millibus ab ipso obtinuit Mutinam inde ex cius arce expullo Rongono, ipsiusq; , ac Regii, Placentiae, & Parmae creauit Duccm Iulianum fratrem suum ae celans etiam Occuparei errariam, & eum fratrem ipsus requisiuit creari Regem Neapolis Et Rex Gallorum intendens recuperare dominium Mediolani, & ob id ad bestum se accingere,ientauit

habere

533쪽

habere in partes suas Suitcses, eis oblatis aureis quatuor centum millibus, & in futurum alijs octo centum millib dc ut facit vis uotum suum adimpleret transmissis leoatis ad sim una Pont.eum exhortatus fuit ipsi ad rere, sed Caesar & Rex Hispaniae id sibi disiuaserunt, & Suitenses erunt pro eoru in stypedio mensuatim sex nullibus aureis impcdire Gallis iter in Italiam,& aliis quadraginta millibus irrumpere Burgondiam uiginti millib. Et Rex Gallorum desponsata Claudia eius primo enita die decima Octobris Francisco Valesio dic quintadecima opera Lungi ualensis principis.& Rectoris Normandiarso traxit pacem cum Rege Anglie ducta uxore Maria eius loroi e,cum dotC aureorum quatuor centum millium sibi dimisiis Tornraco,& ali)s occupatis ex Normandia per Anglos, eorum Regi per ipsum sblutis aureis octo centui giDus infra annos duodecim, & in qua comprehensus fuit Archidux Austri .i Tres luna infectae sanguine cumcir is desuper igniti per duas noctes continuas,& duo stiles in.auro pi)-rnsrunt. Ex demensie Nouemb. RO-mae fuit tcrre motus, di fulgure fuit percussa arx Adriani hin excussa imagine Angeii,& cadentibus frequentibus pluuiis inuramentum creverunt Tyberi . Padus.& ljasi

seu alim te quinta Augusti Cremonae, & in eius

gro cecidit gran 'iinstar ouorum galljnac rurum. Anno Millestino Quingentesimo Quinto decimo Re demptionis humani generis Ludovicus XII. Gallorum Rex, dum maturae s tatis nimis incumberet Veneri cum noua nupta, infirmatus die decima Ianuarij ono decim0

534쪽

Ludovica eius sorore, & ex Ducibus Aurelion sumi anno. rurn uiginti duorum de more apud Rhemos fuit eoronatus Rex Francorum, qui percusso sedere cum Caesare, de Carolocius nepote ipsi desponsavit Rhenaiam erus e

gnatam annorum quatuor cum dote seκ centum millium aureoru, & Ducatus Bituricum, per Caesarem cesto omni

iure sibi spectante in dominio Mediolani & Britania Regi Gallorum, & in quo sedere fuit comprehensus Dux Geudrensis, S confirmata pace cum Regr Anglorum' &tentata cum Suitensibus, ac summo Pont. deliinatis Romam

ad eum legatis Gulielmo Budeo,& Antonio Maria Pall, uicino, & receptis in eius partes Venetis, ic Genuensibus Octauiano Fulgosio eoru Duce, ipsis inscijs iam sibi ede rato, ac Duce Ferrariae, & Principe Mantuae, & contracta amicitia cum Ducibus Geldrense, Clitiense, ac Legiense, I nupta rore Caroli Ducis Borboni eius magistri mili ita Duci Lothoringiae,& aduersus eurti: ac Venetos pCNcusso sedere per surninum Pont. Regem Hispaniae, ac orentinos, & Suit enses, qui promiserunt tibi solutis aureis triginta millibus mensuatim inuadere Burgondia, ac Delphinatum,&Rex Hispaniae Regi Gallorsi ad Galliae mes mouere bellum, & nec ab eo desistere, donec dimisisset liberum dominiis in Mediolani, de Dipsunt, coad β exescitubis millis quinque centum equestrium:&octo milliues uelitum sub Duce Boi boni & Principe Boiorum Sc Auera orum, & pedestrium quadraginta millium alijς bis milibus habitis a Duce Genuensu in sub Nicolaeo Fulgosio, calijs est ijs auxiliaribi a Dirce Allobrogum eius auun ulo destendit cum eo, ac Ducibus I.othoringi ei&Genarn Italiam ducti, relo. Iaeobo Triuiti operui .ssa pili inusiatus clam Sui telisbus 3 4 sfortia con sueta eo uitinere Rcupa ntibus .es ex quibus Grent decem millia Susis,to-

535쪽

tulam apud Pinarolum,& octo millia Salviij cardinale Sedunense eorum duce, ac legato apostolico. Et Regio, ac Parma, & Placentia munitis prςsidio pontificiorum, ac Florentinorum Laurentio Mediceo duce. Et Caesariani agro Vicentino cursitato, ac direpto Venetis sibi occurrentibus Aluiano duce utrinq; comissi, pr lio inde ipsos repulcrunt, eisq; pedem reserrentibus Patauium regressi sunt multa prs da Veronam. Et Prospero Columna degente equestribus mille quinque centum apud oppidum Villae franchae Galliae subalpinae, die quintadecima Augusti illuc prosectis sex centum equestribus, di mille pedestribus reguli Albri cotti,&Paliliar per cos ex insperato, captiuato,& transmisso in Galliam una cum Petro Morgano eius L. T. ac Branca leone, di Co. Policrasti, e ae sare Ferramosca, & Hieronymo Oldoino Cremonense ex eis ducibus,& multis ali)s militibus, et plurimis utrinq:'O cilis. Suitenses Gallis castramentant ibus apud Taurinudireptis Villactanca, Cliuasco, et Vercellis libi annonam denegantibus progressi sunt Nouariam. Et cum per Gallos receptis Casietatio Alexandrino, Derthona, & Vercellis & interceptis pecuni;a sibi tritismusis per lanam uin cint . pro eorum stypendio tractata compositione cum Rege, eisq; intendentibus ex Nouaria abire transimissis ali s pecunijs per Regem Hispaniae, & lutis pro eorum stypendio ibi substitissent, et mox profecti Galaratum

illic eκpectarent ex aliis uiginti duo millia. Rex recepta Nouam cun ibi arce sibi pr6dita per Ludovicum Anci num Cromonensem cognominatu Ficum illius prisectu motis castris ex Vercellis luit Papiam, Tri ultio duodecim milli . ex eo exercitu in uaco Binasthi subsistente.& inde

mox progressis Mediolanum septem millibus pedestrilla& tribus millibus equestribus, cum Suitensibus comicniti Duce

536쪽

Duce Allobrogum ac fratre,& Odetto Fusio regulo Lau trecchi autoribus secum habere pacem donec uixisset, &post respectu citis succetarum per deceptum sibi dimissis

uallibus, quas tenebant ex dominio Mediolani, di solutis aurcis sexcentum millibus ais olim promissis per Tramo liana, & alijs tercentum millibus, & quotannis alijs quadraginta millibus, an nullata inpensione aliorum quadraginta millium olim sibi facta ac nupta S fortiae nobili Gal. lica cum dote Ducatus Namurti j annui reddit s aurcorii duodecim millium, ac data turma equestrium quinqua ginta, Sc stin hoc st de re coprehenderentur Summus PP. per eum tamen dimissis Regio,Parma, ac Placetia,& Dux Allobrogum & Marchio Montis ferrati, sed cum mox superuentis alijs Suitentibus liscina perfecta remansissent,& ex eis triginta millia Mediolanum properassent di octo millia ab alijs discordando Alberto Petra, ac Desipasio ducibus redi sient domum ,& septem centum equestres, Octo centum uelites,& quatuor smissi a pedestrium ex Hi

panis dimillis Veronae ad ibi prssidium seη centum e tum stribus, totidem uelitibus δε bis millibus pedestribus Germanis sub Marco Antonio Column/, & l rixiae innie dii zentii in Germani spe stlibus, ex Vertina, Lλurentius ledicetis recepta per eum Rubcria a Guid sene Rongo no ibi solutis aureis duodecim millibus, aliis c questribus septem centum octς centum uςlixibus,& quatuor millib. 'edestribus accesserint Placentiam, di Sedunensis ex Crenona illuc eos ad ijs et ad principium Septemb. Niς0lao uigosio quinquagint equestribu*,&alijs rixis cohorti, us agrum Lau densem, di Rentio bji in illibus pellas rib.

2 quinq; centum uelitibuI usq;. Creii Olbi cum tantibus,ic diripienti b. i Et per Rentium die vigesima quarta iiiiij xpugiino Callroleonis, una cum Sexto, Paterno,&Grumello

537쪽

mello ibi cum ruralibus comissa pugnat in qua multi illic

perierunt, dc dum mox regre lius fuisset Bordolanu ficta in eum irruptione per Cremonenses,eoel; ibi cum incolis comisso alio prstio in quo multi etia occubuerint, capto, di direpto,dc inde multa preda reuerso Crema,Cremonae rectore Ambrosio Mayno, nouem centum equestres , dc mille quatuorcentum uelite sis quatuor millia pedestriuVenetorii ex peninsula Rhodi gij Alviano duce illuc properar ut, de inde die octaua luci unt Soresina, & inde Laudam,& cum Gallis castramentantibus in v ico sanctae Brigidae inter Mediolanum, & Meleg nanum, pontifici j ,&Hispani imposito ponte super stumine Padi exhortati per

Sedunensem eo traiecto irrumpillent agrum Laudensem,

di ibi facto pri lio curia Gallis sibi occurrentibus inde multis ibi ea lentibus repulsi, & inter se discordes, & nec sibi

inuicem fidentcs.lcgressi fuissent Placentiam,& Rentius orta discordia inter eum, ac Alvianum Laude, ubi erant, direpta illinc se contulisset ducentum equestribus,tc totidem uelitibus ad stypendium summi Pont. Suit enses habitis a pontificiis in auxilium quatuor centum uelitibus

sub Ludovico Vrsino Cona. Pitiliani, dc Mutio Columna incitati per Sedunensem ad eos ex Cremona profectum Mediolanii, ab eo facta eruptione in Gallos eos uirili toraggressi fuerunt, & cum eis longe illis pluribus prstio audacter congressi die decima septima Septembris usq; ad horam quartam noctis,& ex tormentis bellicis Gallorum interceptis quindecim, et mox reliquo tempore noctis dato quieti corporis die sequenti usq; ad extremam lassiitudinem, et alia die graui odio, et Venetis opportunae si peruentis in auxilium Gallorum iusto itinere pedem retulerunt Mediolanum ex eis Occisis nouem millibus dimissa uictoria crueia Gallis, ex ipsis desyderatis quatuordecim millibus

538쪽

millibus pedestribus,& sex centum equestrib. cum multis

proceribus, ac ducibus inter quos fuer ut principes Tala. monil, Sancerri,Sabricordis, Bouisius,& Chiapinus filius

Com. Pitiliani, & delusi per Hispanos .ct pontificios non sibi dato auYilio iuxta fidem datam Sedunensi petito nec habito stypendio a Ssortia, eiq; ad sui presidium dimissis

mille quinq; centum & data fide quam primum redeundi ad eius opem regressi sunt domum. Inter Cremonenses factiosos etiam comissa pugna ad foru maius Cremonae, dc ibi occiso Apollonio de Multisdenarijs, Stortia eis Suitensibus mille quinque centum, & quinq: centum Italis, Hieronymo Moroni, Ioanne Gonraga,& nonnullis ali snobilibus Mediolanen. ingressus fuit arcem Mediolani inde transmissio Franci co fratre in Germaniam ad Cars rem ab eo petitum auxilium aduersus Regem Gallorum, qui eredio in loco cOflictus pro memoria uictoriae templo ibi per triduum celebrari fecit missam lemnem pro ius. fragio a1arum ibi occisorum, & per Mediolanenses transmissis oratoribus & eius exercitui solutis aureis tercentumillibus. ipsoq: recepto in Ducem suum ivit Mediolanu.& cu Suiteses ei dimissis Vallibus, ac Bel in ona prs ter ibi arcem, ac Lucerna cum arce solutis ibi custodibus aureis sex mill bus, & Rheti retenta C lauenna properassent domum . Et Galeatius. & Christophorus Pallavicini equestribus & pedestrib. se recepissent Cremonam ad ibi auxilium. eiam die ultima Septembris Theodorus Triuitius note E egis Gallorum ingressus su it. Et Sfortia obsessus in arce Meuiolani per Petrum Nauaram, dc ad eam factis cuniculis , & in uico Gariboldi Ducatus Mediolani uisis duobus equestribus in aere congredi, coq; , qui Disius fuit apparere ab occidente, & ab ea parte, ubi extat Gallia, et staturae plusquam humanae priualente,& flumine Brem-bio

539쪽

263bio in alpibus Rhclijs risu Ibin lacu Verbani diruto ponte

quo coniungebatur' alveus Ticinij ultra milliare,& uico ibi uicino cohorte Eluetiorum, quae illuc se retraxerat ac ibi incolis usq; ad unum submeriis,& ibi regione por duodecim millia passuum inundata territus his prosag ijs, ac diffisus uiribus suis, cum cssct iners,& uilis animi,& crapulae,& libidini tantia deditus se Regi permisit dic quarta Oetob. sibi dimisia ea arce cu toto iniOMcdiolani. ei pro-m issis p Rege solui, donec uiueret in Gallia, ubi debcbat morari,aureis triginta quinq; millibus quotannis, et tunc alijs undecim millibus pro soluendo aere alieno, ac stypendio Suitensibus, qui secum crant .autoribus Morono,&Gonzaga eis dimissis ipsorum bonis, quae habebant in codominio, ac promissa Gon Zaghar annua pensione,&cclebratis superastis instrumentis ductus fuit in Calliam tras adpinam. Et Rex receptis in sui gratiam Calcatio Vicecomite,& alijs qui sequuti fuerat partes Sfortiar, & tractata compositione per Duccm Borboni cum Suit ensibus medio ducum suorum toto fuit potitus dominio Mediolani. Et Asula, & Lunatum defecerunt a Principe Mantuano ad Venetos, ac pcr eos fuit expugnata Pischeria tercentu Hispanis ad eius subsidium profectis profligatis. Et sina. Pont. dimissis Placentia, & Parma Regi Gallorii permissis inde abire eius copijs, ac Hispanorum incolumibus. quo uolu erunt, cum ipso pcrcussit fidus, dimissi, per eum tributo Florentinis quod l: bi tenebant quotannis pendere; ipsisq;, dc Medictis receptis in sui protectioncm, & Iulia. no, ac Laurentio promissa annua pensione cum studia lurliano in Gallia, ac Laurentio turmacquestrium,&Franciscum Mariam de Rupcre ci,ac Mediceis infensum,quia cum fuisset sepius dux supremus cxcrcitus pontificij iecusasset ire cum Lauretio Mediceo aduersus Gallos Placen

540쪽

tiam . excommunicauit, expulitue ex eius dominio, ac Pisauro, Coq ., ac uxore, & filijs profectis Mantuam Lau rentium Mediceum nepotem suum ibi constituit Ducem ex aut Oritate cardinaltu preter Grimani Vrbini episcopi,& die decima septima Decemb. conuenit cum Rege Bononiae & ibi triduo collocutus fuit,& firmauittidus di in sui gratiam creauit cardinales Adurnum, Boisiensem, ac

presulem Constantiae, & dimitti iussit Georgium Supra saltiam penes tum captiuum, quia secutus fuisset partes Gallicas, & in sui gratiam recepit Ducem Ferrariae, eiq; pi omisit dimittere Regium, & Mutinam sibi tamen soluatis aurejs quadraginta millibus per eum solutis Caesari,&ctiam Regi concellit nominationem prelatorum ad beneficia, quae in Gallia uacassent, sed renuit in sui gratiam recipere Ducem Vrbini. Et Rex in gratiam summi Pont.

dimissi Prosperum Columnam sol matertia parte aureorum triginta millium eis, qui eum captiuarant, promissic rum, ac promisit ei deno tueri aduersus ipsum Hetruscos preter Lucenses quos sub protectione receperat sibi soluatis per ipsos aureis uiginti quinq; millibus, & data sibi facultate per sium.Potamortuo Rege Hispaniae , qui mi nimbatur, sibi uendicare regnum Neapolitanum, decreuit ii sum m. Pont. destinare ad Caesarem legatum Egidium sit prcmum moderatorem Heremitarum diui Augustini, ut dimitteret Venetis Brixiam, & Veronam. Et Rex mox redijt illinc Mediolanum,& dimisso omni exercitu preter

sex centum equestres, quatuor millia Germanoru, di totidem Gallos pedestrium destinatorum ad proidium ibi domini; sub Borbonio illic constituto rectore.&Cremo nar pretore Guidone Malarono dc Granopoli di arcis prefecto joann ino de Arbouilla nuncupato Lenono, & percusso *dere cum Suit ensibus sibi promissis adhuc aureis G centum l