장음표시 사용
21쪽
totis nostri, & Apostolorum dictis conferat equidem sententiqac cogitationis nostra causas minime obscura profect collectione deprelaendet. Quam enim languidus rarusque& perple' Xus nunc siit Virtutis usus gnorari nequit ab his quib' aliqua est cum hominibus in ipsa Reipublicae luce conuersandi necessitas&Occassio. Quorsum eRim euasi quaese prisca illa integritas animorum qimesima excessit Christiana pectorum humanorum beneuolentis refrigescet Charitas, inquit Paulus . id quam e re praedictum siti, quantumque nunc usu ipso deprehendi queat res in conspectu collocata monstrat. Vitiorum autem quanta sit colluuies, quanti perfidiae atq; improbitatis cumuli, sine dolore maximo nec cogitari nec commemorari potest. Quantus iitae luxui quanta in vestibus profusi, di boni, quanta licen tiae atq; impunitatis persuasio Paulti antea inciuilitas quaedams imma circa pedes ac genua spectata est at vero quae nunc circa iuguhima circaq; verticem aures visituri huc enim Emblemata illa,ut ita vocem, infanda Diabolicaque commigrarunt: Vt qua antea inconcinnitas Barbaries';&luxus circa femora ac tibias, inferiore illa corporis parte propedebat; in arcem ipsam hominis ac partes corporis superiores euolando illustriore nunc tandem loco constitit, ex quo stulticiam, superbiamque: procaci tatem iudici humani arguat ac demonstret. In actionibus verbnulla amplius sinceritas, nulla affectio Christiana regnat. In mΟ-ribus spectatur dis lutio,&ea quidem tanta; ut aliquam restitui aliquando integritatem posse, sperare vix audeant boni fa-pientes. Quanta dirarum, eXecrationumque&Iuramentorum cst frequentia, auiditas, consuetudo, impunita quanta Ebrietatis, commessationum, luxuriae licentia quanta immodestia, quantaque impatientia correptiones admonitionesque bonorum audiendi Z Iam quantae qualesq; telae conuiciorum' quanta calumniaru sugillationumq; cenat quantus famosortina libel- . . G lorum
22쪽
lorum foetus 3 Denique ut nihil desiit malitiae; scelerum proter-
uia, Virtutis nomine coloratur: patronosque flagitia reperiunt; minorque non est facientium numerus, quam consentientium
His moribus finem consummationemq; seculi huius indicari Paulus Apostolus ostendit. Sed communes bonorum Omnivn1 querelas oratione non persequar prolixiore. perator M A XIMM AN et 44 1anorum Iuta icti ulmo, hos itidem Romanos Caesares ad eum quidemodum eoque rationis genere descriptos a me, dedicandos esse statui: tum quod cruditionis praeclara fama primas iam parte Sinter omnes Baaperi Magnates regnorumq; Principes obtineas: Tum qubdanimi tui beneuoletiam cognouerim erga Gentem nostram quae ut alias saepe, ita proximo bello Suetico ipsaque Pacificationis actione abunde perspecta esto explorata: Petoructiam humiliter, ut hanc animi erga se nostri significationem placere sibi Maiestas tua sinat. Scio delectari Maiestatem tuam bonarum literarum studijs lectione. Itaq; audacior fui in hoc opere tibi dedicando quod quamuis scholasticum tantum est&tenue gratum tamen ob utilitatem iucunditatemque lectionis Maiestati tuae futurum esse arbitratus sum: qua ne destituar fiducia; serenitate vultus tui atque approbatione perfici expedirique posse puteS. Est&vetus iterarum possemio in familia Austriaca Et Carolum Quintum Maiestatis tua patruum, inter eos qui ante illum intra quingentos pene annos Romano regno praefuissent;&consilio maximum, Moderatione summum Imperatorem scimus ita delectatum esse Historiarum lectione; ut iam in senium vergens Thucydidem sibi in Hispanorum lingua conuerti tu it quem is authorem semper siccum postea habilit,&diligentissime legit De patre autem tuo audiuimus apprime
23쪽
prime fuisse institutum illum cognitione literarum quibris tua quidem Maiestas ut Imperio succedit ita doctrina liberali ante-αellit adeo ut non lingua tantum Latina venuste concinneque proloqui; sed& dextre de authorum scriptis praeclarisque inge niorum monumentis iudicare posmi. Quo nomine minu me tuo hanc tibi Caesarum Italicorum historiam offerre: ubd te de toto scriptionis generein complexu rerum recte pronunciare posse putem. Scio male apud multos audire dicendi genus hoc Poeticum: huius mulctae non ignoro causis. Sed in scit is mei, qetae quidem hoc Orationis gnaro in vulguis; in uent; nitii. modiori- cum ies magnas grauesque necessarias complectaro explicem: procul absim a conuicijs sugillationibus qua una re sibi nomeniam pridem mulii miserum profecto inuidiosum comparauerunt. At nobis alio genio aliaq; Via contendendum fuit ad nominis ac elegantioris cuiusdam studi memoriamin commendationem qua de re Maiestas tua, MFruditi qui in Maiestatis tuae aula sunt& multi hercle ire stantes viri sine acerbitate ut spero, iudicabunt. D 'lendum autem est antiquam illam: elegantem diuinae, Oeseos facultatem huiusmodi quodam ceu ab uni importunitateq; paucorum hanc ruinam trahere ut quae una summis olim Monarchis summisque principibus Augusto Tiberio, Tito, Hadriano, Seuero: alijs non placuerit tantum unices sed exculta admodum, irimo semper loco habita sito collocata nunc ceu contempta iaceat rarosq; tum fautores inuenerit, tum admiratores experiatur. Haec labes ut deploranda est, ita sunt omnino ad monendi Principes ne quid iudicium de redi grata ijs Miri-cundissima hominibus praecipitent omnemque hanc scribendi rationem aestiment ex quadam imperitia audaciaque etiam paucorum sibiq; eam prorsus negligendam eme putent cum, quod
in reliquis vitae partibus omnino faciendum est, etiam hic sibi
24쪽
consectandu esse duxerint, ut utilia ab inutilibus, moderata 1
petulantibus, docta commodaque a coagmentatis insulse voci-hus secernant eaque laudent demum amplectantur; quae dc utilitatem publicis adferre studijs, honorem praemiaq; ex bonorum hominum censura applausuque mereri posse videantur. Sed hac de re commodior erit in Physicis nostris ad dicedum locus. Ad nostra vero opera quod attinet ita scio temperatum in Omnibus argumentis esse Stylum ut cum publicam utilitatem consectatus sim in singulis equidem nullos laeserim: naoderationem cum suaserim commendarimque alijs; tum ipsi eam mihi retinendam exprimendamq; ubique esse existimarim qua de re Grato illa tmis Medis omnium xaestatui simus Maii,MH docti pronuginiabunt. Diligentiam autem commendo hanc Lectoribus; ut in ista Classium, quas nos deprendimus fatali sectione admodu considerent qualia Classitum Capita, quales fines in isto Imperatorum ordine extitissent. Cum Iulius simam classcin exorsus es set vir&princeps fortuna, sapientiaque rerum gestarum magnitudine excellentisJmus equidem in Domitiano illa desijt: qui truculentia: inepta gubernandi ratione inuisum sese patri-α ius, imperio indignum esse declaravit Secunda a Nerua optimo atq; innocentissimo viro inchoata, postremum habuit Heliogabalum, qui deformitate scelerum&petulantia omnes non modo principes, seddi homines propemodum vicit Uuperauit. Tertiae prim Erat Alexander, sapiens irinceps liberalis sed desiij in Dioclatianum, cuius excellens quidem erat politicaci ciuilis virtus,sed tanta atrocitas furorque in Christianos ut quae sub isto Caesare in Ecclesiam mota est persequutio, reliquas Omnes diuturnitate temporis,&cruciatuum tormentorumqua arietate,& immanitate denique suppliciorum viceritvi superarit. His
25쪽
His expletis perfectisque Imperita litium Clalsibus Deus obseruitiem ac crudelitatem gubernatorum, o mi maernet halis, transtulitquc Imporis apsemine digesitatem in Oriznrem : Italiamque paulo pbst in gentium variarum praedam collabi passus est: vi quae tantum fanguinis innocui sit ne causa pro nidisset; aequalia, im duplicia recipiens suum vicissim anguinem profundi, loca amoenissima vastari; iugii seruitutis oppressa libertate iiiij ci in humeros suos aspiceret pateretur ac deploraret &c. Sed haec sunt cognita ex historijs. Tu - , Inuictim a diser Maximilianos Minoa in nostrum: clomontos suscipcre,in patrocinio quinae se Hore ligna a b Har is Qtiod sit volim late tua atque imperio id fieri sentiam esequidem operam dabo Deo gubernante, Ut dij-ciantur simili orationis Nethodoin facilitate etia Graeci Germanicique Imperatores Omnes eaq: ratione Deruditorum Voluptari; studiosorum omnium profectui omnin consulatur. Existimo autem operam hanc nostram multis ex eo gratio rem fore quod Maiestatis tuae nomini liber inscriptus sit: cum ea plerunque studiosi libentiusti lectitent: probent, quae eruditioribus,&in ijs quidem maxime principibus pastoribusque populorum, Ut eos scriptor Graecus vocat; oblata dicataque esse vident. Et profecto opera dedi studio, ni quid fallar, non etiam mediocri; ut placere doctis haec scribendi colligendiq; cura posset, vel hac causa nomineq; maxime quod non siimplicem tantum ceu nomenclaturam Caesarum contrahere infercire que Voluerim sed Historias ut in fontibus descripta Ordineque comprehensae sunt, praecipuas complexus sim quo nomine una Eruditis iucunditatem arbitror me haud attulisse minima dum quae pridem in authoribus historiae Romanς lecta sunt ex huius Carminis occassione reuocari sibi& sub memoriam referri sentiant: quod quidem gratum,&, Vt dixi, iucundum docti exercittatisque
26쪽
tatisqtie hominibus futurum esse putem. Tum vero iuuenibus, qui inmus adhuc fortasse in Hiss oriarum fontibus versati sunt: animum tamen gerunt, avidum certe cognitionis rerum maximarum, quae studio ac labore ex ipsis Scriptorum monumentis Petendae sunt&comparandae; occasionem dederim plurima in Authoribus ipsit inquirendi de quibus e tenuioribus scriptis non admoniti, nec fontes ipsos inspicerent lcgustarentq;: nec fatis solerte cura ad rerum maxima tum pulcritudinem & cognitionem aspirarent atque assicerentur. Ita utrisq; hac opella scriptionis nQstrae consultum csae volui: quae si placere posmit, concedatq; inutilitatem studiosior una equidem satis magnam me laboris multi gratiam mercedemq; praecipue cro in multiplici hac iudiciorum variorum d crasia ciniquitate Iconsequi l- tum essὰ credam. Non studeo fontes ipsos & autho res Roman historiae Graecos Latmosque studiosis eruditae vetustatis hominibus e manibus excutere sed viam aperio primas clivi maximi asperitares subeuntibus qua adiuti progressJque, non ita labore deinde maximo ad rei omnium pulcerrimae in fructus uberes laetosque promittentis, summitatem atque fastigia cum voluptate enitantur. Ha cniam diri pote qu----entiis secum attulerit ad victoriam. qii prunis Moliat ars ἔS.CXercita-
lux peditio m sibi cum aduersari SE viaia Famlaciam colluctandi roddidi via Latia m. Ita qui ex libellis tenuiorib sed concinne tamen ion nimiti ieiune coaceruatis,rei magnς gustum, ordine: piaecipua membroru capita, methodo aliqua non inelegante ad claroru authorum lectione detulit equidem
in fontibus maiore hunc utilitate versiari poste dixeris quam si rerum rudis omni uo ignarus,ad lectionis necessarie perplexeq; cumulos ac dignitatem accessisset Membra enim comprehensia prius animo, uniuersam postea legenti cogitantiq.& faciliorem
effecerint, minus insuavem gubernarint discendi actionem. Et
27쪽
Et haec quidem potisssimum hoc in labore a me spectata sunt. Tua vero Maiestas ignoscere velit orationi paulo fortasse prolixiori; sed neccssariae tamen ad mediocrem instituti consiliij que nostri, rei totius explicationem Imperium tibi ad nominis sui Gloriam si lius Dei augeat&protegat. Vale. Francosorti ad Moenum, III. die Feraruarij, Anno 1 7 .
T. Maiest: deditisi: Cimb Erasinus Michaelius Lae
28쪽
Axima virtutum Regnis in causa quis in G, di si negat, quaesola a s complestitur omneN, Iusticiam rhac reliquis ita in virtutibus ut quam totas, cunctis usums ac iura necesse est Tosse , ac nuta fundum deinc luce teneri
cuidPietas, ni iustas et 'quid Fortiter acta, obsint iusta putes 'Moderati an ti beata fusticia ruatur Olementia, Gratia, iuste sonsistant iustissit Lex obnoxia formis urnas fusticia sobolesset aquastarenti. Etriplici medenim quodiustum ess ordine si
Humano infundit generi pars una Deo, sed Parrit os atte pars ipsum tertia iusto
Restici obsequio, orcss aequissima format. vi superos ectat sic demi m ingratasuissomnibus una quidem numeris perseriti nihils
29쪽
se ostiis seris Deum deduxem aras
sit' tu coelesti non iussum Doceprobaris. st alip qua lusticu parsseruiat huc te 'pulerit ne quid libeat fecisse, quodacri e ter- vitam studiums es nomina damno in ciat quacunque quidem te Iura vetamni Passariis os alieno infundere motus.' Vi aceparte, SALVSpopuli, tibimaxima lexsic Qua , tibi qua fieri iesies, decernier hisce jusserit, ac alijs qua sunt aqualia reddi. Huc omnis rerum ratio en quapublica flectat:
uocunsillagradu, quocuns exorium actis scribit lucem subeundas munera condit. Frima es externis in moribus actio, cum tu Sic conuersaris, ninoeda licentra tete
Transuersu erat: ais istud fortassi equare Terficia go alios quotidi posse putandum II,
. Dumsoluat iunctas deperdita Patia mentes. Troximus ossici docus Hesdum tute petentem Confitetumue operamue iuucs veros fauore Prosequeris quoscuns alios, quos mutua virtus
30쪽
Ultima Iudici pars in obnoxia primu Hic porunque autem peccatur a ibi . an tu fusticis cursum sepiens moderare dia
Heu quantum iniusta inflententia is omnis ubi In multos odi'. quidenim 'cum nuta fuisset Causa neci iam causa neci confingitur: sit Uictima, quem legumseruare potentia posset: PQue tum tutela labat ni foeda T)rannis Subuertat totos iurisci actu inis asses. t vero Regnis lectandum eni demas, ne quido,dccidat aethere quod factumforte Tonanti
liceat iuste si miseris sententia semper
Decernendareis T umquo ortasse licebit Seruare , hos serues si non violata putentur Tublica, s ex Iosurgant malo periclo. Sane quidem virtus digna inclementia marmis Regibus interea tamen oerfeceris, Ut non
sementiinsultet crudelis Patia cunctos Terdere vel boni non iudicis speputandum eis.