장음표시 사용
11쪽
ctis Resproeliet sibi vindicent, idque per Procuratores criminal. rerum administretur; cum hanc nimis generalem assertionem non modo refutet eost carpe quas. Cris io 3 seq. Da Thomas in nos. adluber clo adtit. Is de pubi Jud. S. g. Sedin ipse H berus ad tit. . de Accusis Inscrip. g. q. notet, quod etiam privati hodie si velint, non sint excludendi ab aeculatione allegans Anthon Muth ad lib. 8 g ni. go. cap. 2. num a. Nec etiam distinctio delictorum in nominata minnominata suo destituitur fundamento, quicquid contra sentiat Anth. Matth in Prolet Crim. c. a. num. I 3. Probationis loco allegari potest . . D. Stellionatus via Tabor racemana th. I. Illa r. Dr L . de Linai Anal ad Sim S.I. c. rahc. . m. 13.
F. VI. Autor autem delicti non solum is dicitur , Aid deli- eum committit, sed etiam qui ad illud pei petrandum aliquomodo concurrit. Et quidem i. auxilium ferendo, sive ut quis delinquentem ad ipsius delicti executionem juvet, vel ante crimen, vel in ipso criminis actu, vel post crimen perpetratum, ut si post delictum v. g. participet de rebus furtivis, eas occultet &c. a. jubendo, ut si quis alteri committit desicti executionem. 3. Consilio, quatenus vel simpliciter adhortatus est ad delictum committendum, vel delinquenti ad delim uendum consilia suppedita verit ejque modum inoccasionem delinquendi ostenderit , quo sane modo idem delictum cum delinquente committitur, LIa. f. ad L. Iul. de A Ah. In genere vero au-
tor criminis haberi debet, qui ad Executionem istius aliquid con tulit vel faciendo, re non faciendo, quod facere debebat.
S. VII. Restit adhuc, but specialius quaedam videamus , quae lac delictorum species oecurrunt. ubi distinctio rari nobis,
12쪽
si diverso ad ire Romano scnsu allat quod alia nempe delicti
publica sint, alia privara, usum suum ostendet maximopere. Publiea enim ista diximus quae immediate Rempublicam laedunt, privata, quae directe iangulos violant, tempublicam per consequentiam. Prioris generis est Crimen Laese Majestatis , quod a subditis contra summam potestatem committitur , ac dupliciter sumitur pro Majestatis in speciein Perduellionis in me in te'. h. frui Leg. Iul. Maj Hoc dicitur, em quis animo hostili adversus Rempublicam aliquid machinatur vel si quis seditiones in urbe vel exercitu excitat, qui hostes adjuvant, aut onsilialiterasve cum illis communi tanto maxime vero, qui vitae Prim eipum inpraecipuorum Magistratuum insidiantur. Dd. ix seqq. f. d. t. Majestatis in specie illud vocatur, reum quis j ra summae potestatis, ast sine hostili animo usurpato ut is qui vectigalia colligit, Monetam cutit, carceres privatos habet. Huc referri quoque debet peculatus, qui nihil aliud est, quam furtum pecuniae publicae, mitus mille modriormaeque Simbliter Repetundarum crimen, quo illi tenentur qui in Magistratu potestate, curatione, legatione aliove munere publico positi, peeunias acceperunt, quo plus, aut minus officia ilia facerenLDd. in I. I. T seqq. f. de Leg. Iul. Repetund die Ambitus p stulantur qui corruptis suffragiis viam sibi ad honores sternunt, unde liquet, quod hi, qui Reipublicae prie sunt, reum pretio vel pecunia accepta officia publiea vendunt, de utroque repetundλ- rumin ambitus crimine teneantur Peculatui affine est erimen Residuorum, quod ab istis committitur, qui peeuniam in pub-Ikos usus sibi concreditam intervertunt, sibique retinent, Demnique hoc quoque pertinet Crimen Annonae concussionis. ID lud committitur ab his, qui malis coemtionibus o agunt ut annona carior fiat, i quod cum ad universae Reipublieae salutem pertineat, graviori sane poena, quam apud Romanos afficiem dum v. l. a. S. vlt de Leet. Iul. de amor. I. b. de atraord crimimSed lio sequenti cap. uberius explicatum dabimus me vero
13쪽
nempe Concussionis vocatur, eum quis praetextu potestatis quam habet, metu injecto pecunias ta extorquet. Ex his de coeteris, quae Rempublicam immediate concernunt, facile judicabitur.
Ad privata vero delicta primum reserimus Homicidium, quod duplici modo consideratur quatenus nempe voluntarium est, in quatenus invitum Hoc autem iterum dividi potest in invitum per vita per ignorantiam. Quae distinctiones usum suum exhibebunt in cap. 3. sub circa dispensationem in dei bestia. Invitum per vim dicimus cum quis defendendi corporis sui vitaeque causa invasorem intersicit Per ignorantiam vero, quod absque proposito occidendi casu sertuito perpetratur, modo in re licita versetur Quod si enim in te illicita se versari noverit licet animus occidendi ab fit. tamen de cae te quam commiserit, tenebitur, ut si quis in rixa hominem rerentina occiderit iracundia. Via tamen Cap. 3 vostra Q. Crismen homicidi excipit parrictiliam, quod in illum propie commi citur, qui in recta sanguinis linea nobis est Lonjunctus. reliquorumen in caedes propinquorum tali nomine non notantur licet homicidia
atrocior tat. Viae S.I. In it depsibi jud. I. n. C. det, Mi Parent. Huc quoque spectat Adulterium , quod est violatio thori alieni. Item. Stuprum quod viduae virginisque honestae corruptio est Sic Raptu virgiv viduaeque honesta hic locum sibi vindiea A quo non excludendum Crimen falsi. quod est ficta veritatis imitatio vel suppressio in fraudem adierius dolo facta, cujus phirimae surit1pecies alia aliis vel graviores vel leviores R. I. I. S. f. L 2. I. r. ad L. Corn. de Fa cui amnis est calumnia in toto F. de Calumn. Sic Magia quoque ad privata pertinet delicta, quae quando pro Veneficio sumitur homicidio aequiparatur Proprie enim est Crimen eorum, qui ope Diabolica praestigiis, artibusque veti
tis in tertii damnum grassantur Denique suti di stellionatus
14쪽
erimen hue locandum illud pro vario objecto varia recipit nomina, aut enim homo, quod per plagium aut animalia quod Abigeatus, aut res aliae mobiles furantur, quod in specie fureum dicitur. Hoc vcro omne erimen indigitatur, quod specibli nomine caret, a stellione versuto animali , quod se in omnes formas mutare dicitur, adeoque omnes talianum species in se continet l. vlt. F. de Stillion.
CAP. ILDe Jure Principis circa delicta dc
EXppilii Iam generalibus, progrediendum mne ad ipsa
iura, quae principi circa delicta competunt, vi pol statis a civibus concessae , quae potissimum consistit in facultate delicta puniendi, condendi leges , quom do delicta puniri debeant,' in jure mitigandi ta terandi poenam a se sancitamin constitutam l. tot tit. C. de Sent past se restit Faber m C lib. q. t. ad def. I. n. I. Cum igitur illud jus, quod 'mopibus circa poenas competit, certa a Mat principia certosque sontes, e quibus derivatum Reibublicae accommodari debeat, accuratius hic procedendum, ut licitum in poenis irrogandis ab illicito probe separetur
gruum erit, prius indigitare quid nobis poenae nomine veniat, is quotuplex ista sie Quid poena lito raricliolasticis non silli sed Ictis vix duo erunt, qui eodem modo definiunt, adi aliud genus quae
15쪽
eunt, nonnulli definiunt per ultionem commissi alii ad satisfactionem memendationem. Nobis roti desinitio quod poena sit malum paulonis, quod infligitur ob malum Actionis, intre coeteras locum tueri posse videtur. Nam quae Ziegle-iu, ne idenus hic desiderant, facili modo componi posse, o inta in Coll. Grot ad h. t. arbitratur. Malum dicitur, quatenus dolorem intormenta affert homini, contra Stoicos, qui ne malum quidem vocabant, licet aliquis ultimo visceretur cruciatu.c 1,bst ista I. Eodem sensu accepit Isodorus olig. Dupliciter malam adpellatur, quod mo facit, alteram, Eo patitur eurb facit, peccalimus, quod patitur poena Actionis vero malum dicitur , quatenus sub hoc nomine quoque continentur, quae eonsis tua in nrittendo. Alias desinitur poena, quod sit de .licti sive criminis ultio vel coercitio Viae LI3I. S. r. f. de verb, Aris
Culac in Paratu C. de para describitur delicii aestimatio via viseeb ad tit. I. de petet. S. Id. Infligitur igitur ob malum actionis; nam licet multi inis
remmoda patiantur, ea tamen non patiuntur ut poenam, si nullum praecessit delictum. Dictitat enim ipsa natura, ut qui male secit malum patiatur. Neceuitatem tamen puniendi eum in statu naturali non detur superior, lex naturalis nemini ij. ponit. Quatenus ver superior praesupponitur, concedit et quoque ipsi jus ad puniendum. Eo jus non solum ex Justiti Universili vi cujus summa potestas secundum eandem normam. qua leges fert, transgressores etiam punit, sed ex ipso etiam delicto peccantis nascitur. Inicenarum enim irrogatione aliquid esse, quod ad contraehrum naturas accedat, cum Grotio senibmus, sicuti is qui vendis, etiamsi nihil peculariter dicat, se ad venditionis naturalia censetur obligasse, ita qui deliquit, consen-ssse videtur in poenam cum crimen grave non possit non esse pu-nibile, quique vult antecedens, consequens etiam voluisse credenis dumo
16쪽
dum maxime cum in jure consentire, inconsentire debere, unum sit idemque Non comm ad In . pr. de Oblig.,rae ex s. di activascuntur.
Dividitur poena in civilem, quae pertinet ad privatum Actioris interesse, incriminalem, quae iterum in capitalena dividitur de non capitalem, prior est, per quam insertur mors naturalis civilis, per mediam nempe maximam capitis deminutionem. Zors. S. I. f. ad h. t. Non capitalis dicitur illa, quae corporis equidem continet afflictionem, sed non vitae amissionem, uti abscisso membri, fustigatio, relegatio, nec non poena pei tui a ceris jure Civili quidem ignotas. S. S. o. hos se h. t. anon tamen jure minoribus permissa c. ap. in sin X de T. Dividitur etiam poena in ordinariam, quae a legibus desinita indeterminata, inextraordinariam, quae legibus non continetur, sed arbitrio judicis relinquitur, quae pro iactorum casuumque dive sistate inferenda est, cum non omnes casus delictorumque genera legibus vel JCtis comprehendi possint per L ia. F. de LL. Hinc quoties poenae simpliciter in Legibus fit mentio, toties intelligitur extraordinaria, quaeque pro qualitate delicti ac pro Circumstantiis, ut jam diximus, potest applicari, dic etiam ad mortem vandoque extendi potest l. q. t. de Foraord Cris . .
Exposita jam poenae desinitione ejusque divisone ad ipsum sinem, sine quo nulla poena inferri juste potest, progrediemur Lieet enim in se non iniquum videatur, ut malum perpetrans malum patiatur homo tamen non recte poenas exigit, si nulla inde resultet utilitas. Poena enim non eo sine est imponenda , Vodelinquenti absque nulla utilitate aegre fiat, adeoque illa inhumana millicita censenda est. Qui igitur nihil nisi dolorem spectant, illi vilem parvumque animum satis ostendunt, ac ipso de linquente
17쪽
linquente non sunt meriores. Semper igetur ad bonum mediis humanis obtinendum poena disigenda est revi modissime legitimus poenarum sinis exprimi posse, si dicas, primeipalem esse securitatem cietatis humanae rubordinatos, delinquentis emendationem, enervationem vel extiuctionem, nec non aliorum territionem. Quod rotius eo modo profert In poenis respici vel utilitatem ejus, qui peccavi , vel ejus cujus intererat non esse peccatum, vel indistincte quorumlibet.
Sed eum poenae aestimatio mulium prudentisin aequitatis desideret , nosque in rebus nostris nimium amore proprio vel Mlio assectu eorrumpamiviri multae semiliae demum in civitatem coieruut judicesque ac Principes constituere illos, vos prudentissimos judicarunt, quibus lola data potestas, ut jam h. c. S. I. si ius indicavimus uindicandi latas, ademtri ceteris, quam natura indulserat, libertate. Nam quod hi Grotio opponi solet, parem in parem ins in statu naturali non habere puniendi jus ita crude acceptum admittendum non eue censemus. Nam Iicet sacile concedamus, inter pares tantum in statu naturali obtinere bellum tam a bellica, utique ob alterius reristentiam , reginlis poenalibus haud adstricta esse fieri tamen potest, ut laesus adversarium ita in angustias redigat, ut resistere hie amplius nequeat, i tum jure inpotentia ipsius reddatur velut Imperans, hinc jus puniendi isto calia ei tribuere nil vetat, certe pacest, ut
is in malis inserendis , leges poenales observet F. VILCum igitur in principem collatum sit omne jus, quod
musis ante constitutam civitatem competebat, justum quoque, ut Princeps ante dictos i natura propositos fines in puniendo pro qualitate delicti observet Liberum tamen ipsi, an omnes, an uni
18쪽
per poenam securitati Reipublkae consulatur. Sic Ioc ad hunerit inire via condendo Lege imendere debeat Reipublieae tranquillitatem, quam promarat partim tollendo partim deterrendo alios severitate exempli, non tantum levioribus, verum gravioribus, si alias nocens corrigi nequeat, ita quidem ut
princeps juste Faevidere possit, quod levioribus poenis praedicti sine obtineri nequeant, quod tunc ves in ipse sero poli adtactuas reum majori assicere poenLS. VIII.
Qnamam vero justitia in plectendis noxiis attendi debeat.
an distributiva, an commutativa, an vero plane sumtia univers lis, non una Doctorum est opinio, nonnulli enim justitiam distributivam, uti vina pr. In . h. r. n. a. ali commutativam observandam esse a Mamant, uti Strar, Exac. I. s. o. Adhuc alii pro
universali sustitia , veluti Dyrri in Rachelius pugnant Verum antequam hae opinionum nubes juste dissipari possint, dispiciendum prius esse puto, quid sit justitia distributiva. quid commutativa, cum hic Doctores non conveniant. s. IX. Iustitia igitur distributiva dicitur eo an inperpetua v
luntas jus suum cuique circa res communes civibus qua talibus tribuendi quae eontistit in proportione Geometrica, seu quae habet respectum personarum, hic obtinet Regula: Dao cum faci-aenitalem , non es id ne commutativa vero est, quae consistit in Proportione Arithmetica, id est, qua praecise consideramus datum Macceptum, Quaeque versatur circa res civium proprias, ita sere schambage Comm. In . de I. I. Etia instas eodem titulum. Aliter haec proponente Strur Verc. I th. a. Quae duae spe etes nihilominus in eo non discrepant, quod utraque , espiciat debitum aliquo modo, quatenus reddatur alicui, quod suum est,
deinde, quod utraque faciat aequalitatem, disserunt in diversa ra- a tione
19쪽
tione tabiti , quam residerant. Commutativi propriam repraecisai rei ad rem Distributiva etiam ad remotam, consistentem in aptitudiue ad persenam. Ita aes eo uit O n. cI .F. X. Qbbus explicatis distingrendum vvprimis puto,inter poenam jure
divino dc terminatam, v. g. in poena eius, Id sanguinem emi lithum num Minter superiorem, seu principemo Judicem inscriorem, cui data est a principe potclla puniendi delinquentes pro a bitrio P imo easu existimo, superiorem obugatum esse, ut alienda justitiam conmmutativam, id est nullum habeat respectum persdnarum. Legibus enim divinis absolute possitis obtemperare debet, cum legibus istis Princeps subjectus sit. Sectindo caui in superioris arbitrio positum, an in poena interenda attendere velit justitiam distributivam, dummodo finibus poenae, ut iupra dixi, satis stat.
Q id autem judicem interiorem vel tertium casum attinet, in hoc distingiendum cum Scho scro ad L .F. h. t. puto inter poenas uni tarma Marbitrarias. Uni rines uint, si Princeps certam poenauaci terminavit, ut v. g. si plebejus duello se commiserit laceri sim nobilis, gladio puniatur. In his igitur poenis rebiormibus iudex interior justitiam commutativam, id est , sine respectuita sonarum poenam a superiori piae scii pia cxe vi debet, In
arbitiariis vero paenis, quae judicis arbitrio relictae, justitia distributi, attentenda, hoc est, personarum respectus, nobilique ob idem nialeficium poenam pecuniariam, rustico relegationem xcivi carcerem dictitare potest. Sch fer. c. I. Quanquam facile largui possimus , quod quidam e moderni JCtis auerunt, quod haec divisio plus dissicultatis, quar utilitatis habeat, inquo inloto illa plane non attendatur
S. I. Quaeri hae occasione potes An iudici semper sit imposita necessitas poenam a superiore praescriptam infligere reo. Sed
20쪽
respondendum eist autumo Judicem semper adstrictii esse talem poenam noxio irrogare, qualis ipsi prete scripta. Curriri dicis sit judicare secundum leges, non vero deJegibus, ita quidem, ut si judex probatum crimen aut impunitate donavit, aut molliorem poenam injunxit, infamia notetur pcris s. I. C. de riptibi. Non cita in exccdatio nam statutam judex, quia exigeret plus
a reo, quam debet, oes. h. t. v. b.
Sie, a aestio est, An judex poenam extraordinariam, seri quae ipsius arbitrio relicia est, post extendere usque ad mortem, quod quidam negant, putantes, arbitrio sudicis tantum permittere, durum esse. Verum, si atrocitas delicti tanta sit, ut poenam mortis mereatur, quoniam alias non scissa cienter puniretur reus, quin id ipsum fieri possit, negari non potest, cum toties poena sit iusta , quoties delicatim talem poenam promeruit. Si ergo delinquendo mortem meretur, quare poena mortis assci non possit, causam nullam dubitandi subesse censeo. Secundum nomnullos tame cautius dicitur, quod debeat adesse expressi legis concessio . ita ut non in omnibus des ictis poena ad mortem extendi pollit, sed ubi talis extensioniis in lege stat mentio
Oritur praeterea quaestio, An poena ordinaria possit in se ri ex praesumtione, cum praesumtio liquidam probationem non faciat, qualis requiritur iti criminibusus in Cod. de probat crum hac lege non obstant , non improbabile mihi videtur quod quandoque possit poena ordinaria infligi ex praesumtione urgente, seu illa, quae probationi plenae aequi polleat, cujus praeuamtionis exemplum habemus in lege M. C. ad Leo Iuliae Adult Praecipuae vero in delictis occultis , quae difficilis sunt probationis , quale est adulterium insimilia. Ex ista nempe ratione, ne crimina maneantinipunita quamvis tamen communi usu receptum ut poena