Apologia chymico-medica practica Johan. Oberndorfferi ... adversus illiberales Martini Rulandi ... calumnias

발행: 1610년

분량: 112페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

eum ὀ deponito, ct nihilominus tamen cum rudicula vertito, donee in s)ba concrescat frigeficat. Deinde concrusm Antimonium abra pulvcri-Ia,aut inmortarao contunde rursus in lapide conteresibiibIer, contritu rurisses,ut niea,igni admove es paulatim linta confortandine P vertendo eum rudicula in interm spontidonec rursus lique cereo vasa rere velli σι pareat, va quasilvesicat. Tum iterum ab igne deponito, rudic semper moveto, donec rursim in glebas quasdam concresecat frigescat . Ego sexie ,septius, octies ausepius calcinavi, donec omnem amiseri mum, album aut rubicundu sectum. Tum ut ante ecuniano terito in lapide,

sjam pulvis Antimoniis ibi plane si cineri albeficenti das coanter

bare an perstodumsitosatis calcinatum ,si in ardente carbone nustum am

si per ignitos carbones, donec extra 2 nim ignesiat,postea injice parum de illopulvere Antimonii calcinati, ct in s liqueficere, donec Antimonii liquor

quescens aut uper marmor velopidem alium. Si satis eni calcinatum, tune 3 sim colorem rubeum, aut rubivite ranati restra: sin adhuc nigrum D, tertio igni admovetot tertio ignempaulatim confirmato, donec tandem quod multo tardius; qua ecundo loco, uisecundo tardius,quamprimo feri consiuevit fusus imparum liquescereo a Vere videatur, iuncώ-birio dabit*mum magnum,ctquamprimumsatu est, tunc quasi momento de- ραfimum dare, ac tunc iterum deponito ab igne, ct vertas rudicula; donec frigescat,acsinonis ebuias evaserit terum terito, ct tunc etiam non

amplius intillat. Eo istic in glinsciad pingarichi Prinnein viati iii gleicheincr scholacia cis enaschcn. Fostquam in calcinatum est s

impone materiam olla vitreatae,affunde aqua erventem, agita eum baculo, ubipaululum resederit,innatantem aquίstem velmateriam cum cochleari detrahes aluruoties move/m adhuccales aqua. o ea ubi bene resederit, desinde aqua, affunde nova calente quidam a fundunt acetu riis udestillatum siquidsipernatat, tolle. Tertio rursus atteratur, interiis acetum calem eodem modo affunde, depone, materiam renatantem, T s cum

32쪽

to intinctextraparumsemper infimito,ct 'a liqueficere tamdiu, doneel uoris crucibulum mim ignis colorare cessant, Tun uda in marmor

viat, das semer perffenusique ad ignitionem is crucibis, reti asso

Stile ea certis mo parandio lanandi b, cu seu dosissunt gr. . . . s. . . L. Io cum totidem Masticos, est pauco succotroficis. Bibitust p. dictatimparumjuris piserum. In Cl eribin datvrsne pondere in Cois a sectione Iohan.Uvieringr. iij aut . infundisper noctem in vini unciati paulo amplim, deindeperunteum vino colato admisiGpulveris Canellae.. HE, Cinamomi electi pauxillum, quod bibendum exhiberi Rutin infindit totidemper noctem tris aulpro necessitate . vel sin aqua est liquores conveπiento morbo ct hoc pacto mira praesta Idem etiam cum ciboprabor, sialiter oferre non potest. Or citer operatur,

Rulan exmram um, tanquam experim Medicm. didici in quartanapbre curanda, in Mero, in abissbribm, Epilem, Aphmate, I hiade, Paral , sin omnib misi morbis est in olica. Et ego infuso ejm curavio m Misopem, Pulmonis, Iecoris, Lienis Ventriculi, Saliorum membrorum agritudinci omnes mira DEI OPT MAx .gratia est Θυore. Sed cavear ab hoc abstineatriuscunque e virtutis arcana est ignarus O Haverim

33쪽

Hactenus Martinus Rulandus Senior, qui hunc Chymiae Thesau-

posteritati suae, ut κειMηλιον aliis non communicandum reliquit.

Quo is, ut ex superiorib patet,in gravissimis morbis usus est, sed ita, ut idipsum Antimoni uin liquorem aliquem juxta placitu&palatum aegri aliquot infuderit horis, eoq; tandem colato patieti exhibuerit, titulo non tam specioso, quam gratioso decorato Aqua nempe bene dista insignito Mindito. Judicent nunc Viri boni, docti ac prudentes,nu haec cum titulo tam splendido atq; magnifico cOveniat, an secus; an benedicta vel maledicta sit,salutarisne,an maligna. Martinule sapientule, lepidissime Philosophule,qui hactenus ab aliis publico scripto sepius admonitus,ut hanc divinam aquam evulgares, doce nos meliore, aut dedoce. Haec enim de verbo ad verbum ex tui Parentis aureo Secretorulibro descripta est. Istum inspice iterum atque iterum evolve, ac si inveneris saniorem,propter bonum publicum aendem nobis communicare non dedignare. AEquum autem fuisset&laude dignu ut haec aqua tot decanta ta laudib.jamdudii in conspectuExcelletissMedicorumldiisset: tuemulti hac centaurica medicatione,autverius mordicatione, recte aliis monentibus,in extrema repente discrimina, vomitus vehementissimos,Colicos dolores acerbissimos, Diarrhsas crudeles,convulsiones lethales, syncopas frequentes,& praematuras mortes nunqua inducti fuiment. Sed haec, delicatule Rul adule, minime tibi stomachum moveant,cum nihil hic affecti b. tribuam,sed rationi, veritati, quam metiuntur sapientes Bono,non privato, sed publico,omnia Veritas quippe scopus est, ad que haec omnia dirigo: coli imo ut sacrae Artis Medicat dignitas colervetur&unice tueatur. Si autem meliorem priore habes, non amethodicam aut Empirica, qualis est illa, huic nocissimilis, quae in dispensatorio Georgii Mel hi invenitur& apud alios. sed salubriore, securiore, sine ulla violentia crante, nec ullam naturae vim inserentem, substitue, eamq; nobis propala. Haec n. Vehementia pharmaca in exigua dos exhibita, dulcib.admista,sub qui b.sspe venenu latet, palato grata, saluti minime; ad conatura coturbant,&tantopere exagitant, ut cogatu susq; dc qiqua potest, se eX oneraret atavioletia,ut aliquadocum spiritu uexolutione mors subitanea&inopinata, aut morbus priore deterior c5 sequatur.

Insuper nec rite hoc purgat, tollendo nempe id cppeccat, sed sine delectu irritando naturam superpurgat, sie, ut tam inferne, quatri superne

34쪽

superne ii sat omnes humores valde diGrmes, poderis& virtutis

quantitate non imminuta. Quoties enim idem infunditur, toties novam purgandi vim liquori impartitur, citra virium ponderisque imminutionem. Quare ii viderint, quomodo artem suam tueantur, qui id laudant, exhibent sinc omni delectu Id certum est, Vitrum Antimonii ori ventriculi inimicissimum existere, in venas raptum&distributum per corpus etiam reliquas partes lacessere dc vellicare, sed levius, ut quidam volunt. is, .. Ais Testantur sancte Chymici, se nunquam vitro Antimonii usos δὲ, fuisse. Non enim in vitrificatione consistit vera ejus virtus, quam ultima omnes Philosophi Chymici improbant, sed in cra ejus praeparatione, quam Basil. Valentinus Monachus ordinis S. Benediceti, qui

longe ante natum Paracelsum vixit, edocet, si modo&huic credendum. Nec opus est, ut aegrotantes nostros invit pericula per tam

violenta conjiciamus, quae vires potius convellunt, ventriculum enervant, labefactant&eundem erodunt, nec non totum aegrorum corpus purgationum torturis exagitant, cum tutiora nobis ad manum sint, qua ut d facili tolerantia&levamine expurgant. Cum enim suppetant fruges , frustra vescimur glande, ut non immerito Asclepiades sortia medicamenta purgantia reiicienda censuerit. unde etiam magis cavendi Eugiendi hi, qui Antimonium&hujusmodi pharmaca alia, ne veneficia eorum de praehendatur, varie mutant, alterant, pingunt, Tarpe nomen illustre nefario medicameto inducunt; aut it abbscurant, ut quid significet, nullus plene intelligat. Quod apud hos magnae est artis; alias Chymici Medicino sunt, nec habentur,4 si hisce obscuris&monstrosis non uterentur vocabulis, tunc pulcherrimae, secretaein pecuniosae ipsorum artitantum decederet, ut non haberent, quo panem atrum ex hesterno

jure vorarent.

Vera autem hymica perlaudata remedia me, ut Malios peritos Modicos non fugiunt, nec mihi desunt. Ea autem sunt blandiora&securiora tua aqua benedicta, quibus Mindi versis astectibus feliciter

utor, habita semper ratione temporis, sexus, aetatis, consuetudinis. aliarum circumstantiarum. Quare si Chymica tibi tantopere cordi, vera, non falsa, rationabilia, non anilia, salutaria, non deleteria in medium posthac asserto, alias omnes unanimite statuent, te in fornace quidem natum, sed in ca non bene excoctum cile.

35쪽

cΗΥMICO MEDICA TRACTI A. ai

Dia donites citharicum.

Verum quia xlhaec aqua Benedicta gloriamin honorem suum turpiter amisit, patefacta fraude per Medicos Lavin gano, alios vicinos, eam nihil aliud ei Trini si Antimonium in liquorem aliquem infusum: tibiarius hic omnia subiens, ut posset ditescere, minime autem probus fieri, Diacydonites sivum Catarcticum hujus vice exconi-ravit, quod hic Lucidum appellavit, ex gntidotario Iohan secabi et eri furtim desumptum, quod is Diacydonium sitiatum appellavit, cujus haec est descriptio:

1. Descriptio.

Do ii Drach. unapim minu/prosi mentis visitari Quo modo,ut in aliis omnibus, eos imitatur, qui dum boni viri videri volunt, pocula aliena surripientes, ansas mutant in is signia tollunt ne possint agnosci ira hic nil aliud facit, quam ut inventis alienis paululum quiddam, aut nil prorsus immutans. sibi usurpet&adscribat, putans suum esse inventum, quod est alterius, sicque suum nomen omnibus suis remediorum formulis ventosa jactantia praefigens, semper noVa in annum novum excogitavit remedia. Nunc vcrban&hoc salutare vel benignum, an φαρμα- κω ς κακοη, judicent boni, docti atque periti Medici Mihi satis est, sentire cum sanioribus&sapientioribus, Antimonium vitrificatum obtinere temperamentum corpori nostro prorsus inimicum,&hine vires cladesse irritandi tantas, quae expultricem facultatem cogat in locum impetu magna cum pcrturbatione ex corpore bona simul cum malis ejicere,&per inferiora&superiora ea ducere&evacuare, instar Mercurii prata ipitati&aliorum venenosorum pharmasiorum. Si autem hoc illi sua opinione tutum medicamen, io nili extremis morbis adhibendum, expcriatur id ipsum in semetipso, non in aliis tunc Sole meridiano clari his videbit, cundem etfietiim id habiturum, quem habuit in Singeri adu dicis Reichen pachensis Conjuge adniinistratum a Fiatre. Ea, ut hodieq; testabitur cumularito, intra

36쪽

intra 24 horas circiter ducenties Mad deliquia evacuata ,haud dubie ad imminente usq; mortem,ut hic quibusda& a te Beth, nisi Theriaca adversante venenis venenatam illius vim compescuisser. Heu scel lheu nefas rem eo deductam hoc seculo impio, ut non adjuvandos &purgandos,sed ad jugulandos homines tale φαγμακον repertum it, quod nullo nec odore, nec sapore praeditum,in exigua dosi vel mole parva, Hominem turpi,sed certa calamitate e medio saepe tollat ut divini Hipp. verbis utar testante id ipsum simul quotidiana abunde experientias Quemadmodum autem Lucripetae hi Medici aegerrime serui, ut sua abdita,Viris bonis aute abiecta, palami ponatur,ac editationes vane Abscindantur sacraq; Mysteria Plutophiliae ex adytis in clara luce evocentur; ita oes in peclius advocant dolos& artes,ut ea celent, undeno genuina, sed adulteri na,speciem veri habentia substitu ut. Idipuetiri hic Letum, quod tamenViri boni non est. Ne vero fraus manifestetur, tunc Diacydonites cata cum cum miracto Mechoacan or Diaσridio cum suis correctivis compositum fingit,&subdole eomminiscituriu citi sic faciens, quasi ab omni culpa liber nunquam Antimonio usus fidisset. Hinc vel Sole ipso artus sit quam artificiose&fraudulenter multos hactenus hisce cireum venerit pharmacis; taceo damnas potius palato & gulae litare studens,quam divae Hygiaeae. Non possum lite non Nobili T. Viroru,videt D n. Octavi iRoboretia 'Aberg, defridi Ste his est Hectoris Mosesiliae S. C Majestatis Cubiculariorum Medicctrum, judicium&censuram de hoc in medium afferre, qui sic unanimiter sentiunt sentimonium suamvisa late damnari non posse videatur, quodnonnullis aliquando opis aliquid

attulerit: indisserenter tamen usurpatum,ut Empiricorum mos esΨ, omne eodem Calopodio in ere multorum incommodorum cause se poteLE, ob insin emo maximam rim vim TVatura nostra admodum inimicam qua quidem is de ostenditur quodin tampauca quantitatesumptum,ita violenterit msursim,ium deo sim, indisserenter ta bonos, quampradios humore pum edim,sidebilioris Cordis,ais angusti pectoris patientib. temere exhibeatur, praeter θncopas. Lipothmia ex imis violentapurgatione, non leve etiam alicujm,asis disruptιonis, inde Phthisis, ac mortis periculum immineat,

Elpropterea cum muri tutiora habeamu medicamenta,non immerito a me-

ψym classis Medicis 6-ssis tanquampericulosidimu evitetur.

Aqua

37쪽

Aqua Antipodagrica.

Antimonium nunc in ordine sequitur Me ni octi rica, anactenus messe auream exercuerunt Rulanssit. Nam lib.j. pond. medicinalis hi, nunc x florenis, mox X coronatis, interdum pluris ven. dideruntυciijus descriptionem quantumvis in secreto apud se more Circumforaneorum retinuerunt, ne quid turpi decederet lucro nihilominus genuina haec a Celeberrimo Viro Dn. Philippo Mope is artis Medicae Professore in Academia Ingol stadiens, mihi ante ali quot annos communicata fuit. Quale autem id sit magnae certe&divinae artis artificium, ars vero pecuniosa, ad vertite paucis 3 sed risum tenete Amici.

I. EscRIPTIO. Hujus descriptio hoc modo se habet:

e q. pl. lib. iiij.

Bulbant tribuUrvori , colato liquoriadde e q. rtu mortificatabb. iiij. .frtis viva id est, qua nondum venit inusium Aur labrorum, Unc ij. Tingantusucco eidecocto Myrtillorum, vel Lino Brasilio, vel Minio Servetur in vitreo vase Fortiorst, si addasMercurisubumati ta .pra stim q.

Haec an benesca vel venefica, salutaris vel lethalia sit, an plus periculi ab hac, quam ab ipso expectandum morbo Boni ieriti Medici, quibus salus Hominum cordi, dextre judicent. Nulla certe curationis capitalior pestis est, quam illorum, qui

cum maxime laedunt ac nocent, id tamen agunt, ut boni Viri esse videantur; nullo modo venena, quaeratione indomitae suae main

litiae nunquam juvare, im semper laedere nata sunt; sed salutaria, que citeros latent Medicos, semper exhibuisse, non solum sibi sedis aegrotis ipsis, falso persuadent. Verum maxime dolendum est, huneis ejus asinae Homunciones ad eb parvi, imo flocci tum veritatem, tum salutem humanam pendere, ut glori illis sit, experimenta in hominis pernicie reduntatia per mortes fecisse. Hac aqua Antipodagrica tantae oli existimationis fuit, ut a. ali-

38쪽

aliquot doliolis repletis Lavinga cum Medico migrarit in Austriam;

inde gravis aere domum crumena reversa, tantum laudis Negotia

tor iste culi ac sua merce adeptus est, ut fallax& fucosi ubiq; proiiamata iit, nec de reditu unquam amplius cogitarit, scd domi vitam agens schedulas instar Agyrtarum, quae adhue in ambus hominum versantur,imprimi curarit, cum ventoso titulo prostare aquam cer/tam Antipodagricam Lavingi apud Martinum Rulandum Seniore. Hujus vestigiis insistens Martinus Filius hienatisbonae cande praeparavit, sed tanta astutia, ut dolus non facile animadversus sit. Eam enim non omnibus postulantibus divendidit, sed in secretis tenens, solis Podagricis,iisque divitib., quos in cura habebat,iacite adhibuit, unde ille messem aureamin uberrimam messuit. Postquam autem Andreas Rulandus advenissiet, suam operam primum Senatui Amplissimo obtulit Is cum ejus opera minime opus haberet, cepit per ΜIsERi CORCIAM DEI, IsCERA CHRisTI ob secrare mendicare, ut in numerum ordinariorum Medicorum reciperetur, parce Rulande vera dicenti quibus precibus, intercedentibus ela rogantibus pro mendiculo hoe aliis, impetrat stipendiu satis honestum. Verum dum id ad alendam familiam non sussceret, omnes intendit nervos, quomodo&ipse dives ficri posset. Nam muscae famelicae, ut pulices, altilis infigunt aculeos. Itaque eum illi sufficiens defuerit stipendium, Nemo enim curat undet, beas sed oportet habere necessario quaesivit compendium. Et ne lucrando Fratri cederet, Tucrum enim ex qualibet rebonumsquod pudori praestat)parare ipse hane aquam coepit, sed non ea astutia atque has improbas venales passim extrusit merces quae etiam Noribergam missae sunt ad asilium Pesterum Pharmacopoeum insignem,& alia loca, cum elogio surtio admirandae virtutis hoc modo:

sustion grunt ex musculis,ex articulis, vinculis, membranis ten dini b. pituitosos humores,& quavis materiam peccame uni adirdi

39쪽

Rulando Medicinae Doctori ordin. opter Daid in de δων

Quis nunc aded stupidus& bliteus non animadvertat, riaec plusquam Agyrtarum commenta esse, ubi plura proferuntur men. dacia,quam oraculai Prariere malum adest principium. Finis ergo bonus nunquam subsequi potest, cum in ipso statim limine repugnantia proferat. Saniores Medici sentiunt, oda diram imbecillitatem esse articu AE aib.ra krum cum diuturna xione Cujus interna causa immediata sunt humo mst

mi in primis autem pituita hili singuis pituitosis vel bibosius.

40쪽

ta sate1 imitose interdu colligitur in ipsa parte;& ut testatue Hipp.in lib. de glandulis, plerumque pituita, que vel Podagricu vel Ischiadicu facit dolore, a capite defluit per spinalem medullam a spinali medulla ad os sacru,ab osse sacro usq; ad ipsam coxa,a coxa se pead genu, a genu ad articulos pedum. Ita n. natura comparatum est, ut semper pars sortior detrudat materia ad partem debiliorem. Id de manifeste sentiunt aegri humorem ex capite per cervice, latera,dorsum,instar aquae defluere eum horrore vel levi frigore, quod motus humorum es lacit. His capitis gravitas precedit, Cerviciso scapularudolor ob Catarrhum. Omnes n. tales maxime Catarrhis obnoxii sunt, ac multum expuunt, precipue quibusNatura dedit Epar calidius una cum Cerebro tunc hoc propter patentes meatus prompte hos vapores recipit, quos&sua natura attrahit,cum id, ut loquitur Hippo sese instarCucurbita habeat. Bilis vero saepe mittitura jecore.Nullus n. locus alius, qui mittat bilem ad locum affectum, praeter jecur. Sed haec omnium vehementiissima&intolerabilis est Podagra Sanguis mittitura toto corporis ambitu; pr ipue aute ab ipso etiam jecore, cum ab eo gravatur. Etenim si ob hanc causam in aliis partibus oriuntur inflamationes, quis in articulis ob eandem nasci pota, immo erebrius, inficias eat 'cum articuli peda,ut qui a fonte caloris longius absunt, c teris humani corporis parti omnibus sint imbecilliores. ad recipienda partium superioru excrementa non solii opportune positi, verum etiam quodammodo fac i& co firmati videantur. Caus intema mediata piti res sunt. In primis au te est pedum imbriosi quae quanqua sepe oriata causis externis, plerumq; tam e solet

esse nativa. Et hinc est multis in locis dicit Gai .ex Podagricis fieri Podagricos, Epter nativa videlicet pedum imbceillitate, merito cuj u ad suscipi edas fluxiones apti vident. Quare no preῖter ratione dixit Plutarch.in l. de sera Numinis vindicta,expedire, ut statim Filii Poda pricoru curent, quandoquide videtur necessario, utPodagricoruFilii fiantPodagrtii. Preter peduimbecillitate est Dom corporis, spositio, veluti est laxita, oriatitudo vasisu, pseriimstedub manuu. Propter hanen .humores facile: a capited a toto corpore in pedes praecipitantur. Causat& Podagram ventriculi imbecillitM, Jpter quamuli humores pituitosi crudi 'onerandur,qui deinde,per venas deducti ad extrem membra, hane efficiu Pt.

Inter has causas estis saeus. Na Mulieres minus assigunt Pod graviris:unde Hipp. MulierPodagrano laborat, nisi mestrua illi de

SEARCH

MENU NAVIGATION