Commentariorum De bello aphrodisiensi libri quinque

131쪽

HORATII NUCULAE

INTERAMNATIs COMMENTA sRIORVM DE BELLO APHRODIss I E N S I . LIBER TERTIVS.

AHo Melas Bota bi situs ,

em Cidiarphei Nepos Curva M bis praeclarae eius urbis Rexerat, ut illius provinciae opes sunt, ualde potens, qui non aequo animoserens, Turcas maritima Afri: cae loca , munitaq; oppida er occupare , ersmis praesd3s tenere et iam inde si principio cupiebat, occasonem dari, qua Turcae ex Africa exigerentur: er sciens Caesaris Caroli potentiam pari coniunctam iustitia , qua in omneis uteretur , in eos praecipue , qui se illi

I iij

132쪽

i g DE BELLO APHROD, in idem , , clientelam darent, in primis cupiebat, socia illi arma iungere , ais, cum eo sae usi ire: ex eo enim in sem ueniebat, brevi secius rei, quam maxime cupiebat,ccmpotem, re : namsi munitae Africae uret bes , quae in maritimii locis sitae sunt, erant ab exteris ditione tenendae , eas a iusto Imperratore, quam ab impis, praedonibus teneri malebat . Sed quanquam eo animo iampridem erat, Clinquam tamen conficere illud inuiuexrat. Cum Vega igitur, , Auria in Liba Aphrodis3 expugnandi gratia traiecigynt, tui quamprimum cribendum esse censerunt:

ut uel eum ad permanendum in sententia i stiteris incitarent, uel altem non suis rationibus, coeptisq; adversantem haberent . eas rvm lucrarumsententia talis vit. Cum proxime huc eo animo traiecerimus, ut Aphrodisium Vrῖem e piratarum nobis , uobisq; insitorum manibus extorqueamus ,

133쪽

LIBER TERT ivs I sob rerum , uirtutumqi tuarumsmam , qu*praeclara ubiqs est et nobissciendum existimavimus, ut has ad amplitudinem tuam dare: mus literas , ijsq; tibi tantummodo ieclarares mus, nos eam in te uoluntatem contulisse ,

ut quicquid iuste, plegi tua causa scere possit:

mus, libentissime totum ad te deferamus . caetera suae teflcire oportere cemimus, ex Mara

homela Benceieno Syri se cognosces et qui tiabi omnia explanabit et isdem habeas, ercum ad nos remisses, omnibus de rebus, quas nobiscum communicandas, agenda ,q, censue: ris, ei mandata des volumus . vale ex castris

ad Aphrodi tum quarto nonas Quintiliis . Hic Benceienus Syri sus , quem ad Curubis regem a nostris disjum commemorauimus , puer quoniam in Tripolis expugnatione captus Hugoni Moneadae Hilano Siciliae tunc Pror iseruiuit, a quo O in Christianorum numerum ad scriptus, er libertate donatus

I iiij

134쪽

i 6 DE BELLO APHROD.

iut . Sed cum postea uxorem duxis et afram genere poli quartum, O vigesimum annum, ex quo Christianum religionem pro et uisuerat, nesio quo malo daemone in gatus, illa relicta , iterum at Mahometis petam reuerasus est; tr ab Aeteno Tunetis rege ob eam causam multis benesciis affectus, ipsiq; cum Florenti simiae ipsius res est erit, in primis charus. Postquam autem is poliatus regno, orcbatusq; luminibus a suo Hamida sui, tamiam impietatem hic de te latus, ut diseri potast, aliquando ulcisceretur, illius aduersarios sibi conciliauit, i isq; obnixe placere Stuavit. Itaq; diu apud ariis Gutetiae praesectos uixit, summoqs istudio ; aesdelitate res Caesaris adiuuit. Hic cum Ludovicus persius il lius aracis Praesectus in cat ira vem 't, ut pro parate sua Caesaris regis sui opes, ditionemqs una cum Vega , caeterisqi ducibus augeret, cum eo illuc prosectus eii eo interprete , ut i

135쪽

LIBER TERTIus iss Tinfernuntio ob multarum linguarum peritiam V a, Auri agi uir sunt; eiusq, opera summa

cum ide , O diligentia protita , ita hoc in bello enituit, ut omnium animos sibi conciliarit, Syri si nomine maxime gaudet, quod omneis, qui uel si Mahomete, 'quos intersere eri, uel a regibus originem trahunt, se in Utica appellari erunt. Huic Sorijo iblud praeterea mandatum uit , ut pro egregia

in Caesarem uoluntate, er praei litis antehae

Cicibi, magnas io regi gratias ageret quamq; illi grata semper accidissent, quae in

ipsum constiterant, exponeret : etiam Ziligeter cum eo ageret, ut quoniam aduersus ima manes tantum cythas priuatim iesi, totis Africae infestos hostes eo Caesaris exercitus traiectussuerat, eodem e se animo , ais in eadem sententia , quod maxime decebat, permanere uellet. Praesertim quod nemo erat, qui nesciret, Caesarem riss gratum esse, ut

136쪽

i 8 DE BELLO APHROD.

de cunctis benemeretur quaeq; sui inutipsos

noui set, benesciss quamplurimis remunera et ret : id quod poterat ex maximis illius in Aetenum Tunetis regem meritis cognoscere et que insuum regnum Hariadeno inde tyranno ui exacto , refZituit et deinde iterum ab Hamita illo aede eiectum , omnis auxilio desitutum non moco insua regna excepit , sed prolixe , ac magnifice illi ad regio apparatu, cultues utrauendum necessaria suppeditauit, at , ita de eo usquequas meritus suit, ut nihil is priae: ter orbitatem sentiret; atq; ingenue fatereatur , optime secum actum es se , quod in eius

se principiisdem dedi fiet, qui discere, ersinentare reges pos et . Ad ea Curubis rex uera esse : quae per Vegam, Aurianis scripta suerant, res oniit, seq; illud, er alia

exempla qu1mplurima non ignorare , quibus magnitudo animi, bonitas ingeni, , O pro lixa , beneficas Caesaris natura in optimum

137쪽

LI PER TERTIvs Issy uems pr.esertim in eius ipsius Eulosos iam pridem p. rliceretur, egi paratum vique quaque es e , in rebus omnibus , quas ad illius utilitatem , decus spertinere, uel isepcoeanimaduerteret , uel ab imis admoneretur , egregiam, quam in ipsum contulerat, velum talem declarare ; req, ipsa quanti illumsaceetret, eiusq; imperium auctum uelit, ostenderare. Cupere tamen ab eo tantum in se coiiserari beneficium , ut adversus Ha mida m Tunestis regem , acerrimum sibi hostem auxilium

praestaret, oppilaq; Monasterium , Staguet lemq; tandiu ditioni suesubiecta uellet, dumbrannus ille iss potiri, uisuis, conten eret. Etiamsi illo e regno per Caesarem exacto, a later,cuius se amicum fre pollicebatur in eo

imperio constitueretur, id ea conditionesearet, ut dum vita ipse frueretur, eorum opplet dorum possessione nequaquam careret. Quet quidem si Veta, Aurias; concedere inducet et

138쪽

iso DE BELLO APHROD. animum , cupere ea conuentorum, er pactionumsrmulasaedus inter erire . Convenit igitur inter eos, ut illud ijs conlitioni bus iceretur ,ses uici sim stipulatione alligarent. Sed cum ille rei instare des siet , ut uiteret prius,

quis eueritus , stiis se rerum esset, noibi, ne cupide velle cum eo amicitiam iungere uis derentur, rem delita opera intermissisient , dilatum tandiu negotium itit, dum Draguates, qui magna manu nostros opprimenti causa venerat, a nos Pris non parua caedesus

sui; di profligatus it . Ouod quidem, cum extemplo postea rex mi siet, qui illi insta

ret, aut urgeret, ex sententia conssctum est: Propterea quod duces ere Caesaris esse pers utebant , si ille rebus nostris non aduersaretur. Quamobrem Vega ipse , b Auria exsaeiere Monasterrum , Si a lenies eius imperiosubiecere, di ipse pactis, conuentis fletit er quae pollicitusferat, dum exercitus

139쪽

LIBER TERTIvs Issnoster in ea prouincia versatus est, bona se prae Sitit. Sed ut ad rem , unde degreusi sua

mus , reuertamur , cum animadverterent

nolitri , nihil iam earum rerum deesse , quiabus tormenta instrui, machinae aedificari, se Cuniculi agi, caeterae; quibus ad oppugna nadam urbem opus esse arbitrabantur, apparari posient, non cunctandum rati omnia quam primum inchoari, infirmaris, ut mature confici possent, imperarunt . Sed quoniam primum omnium , uallum,Hyamgi prosuci, O nouos aggeres iaci uolebant , ut tutius noi Iri ad urbem accederent, Oscultas cons D tendi in muris, hostibus eriperetur , vide: bat veta ad eam rem persciendam, vastos, ulmina si deesti et quae cum e proximis Iocis oleis constis petenda essent, ipse illo profacifici statuit : cum quod audierat, non eo ordine, quo decuisfiet, superioribus diebus illuc a nostris, qui ob eandem causam missi erant,

140쪽

ria DE BELLO APHROD. uentum se: er eo nonnullos Afros consanguinitate 3s, qui Aphrodis, obsidebantur, coniunctos partem nostrorum palantium agag resios eqse , ex 3s alios uulnerasse, alios autem morte assecisse, b Aluarum ilium illorum Ducem animiserocia hostes cupidius qua deceret, insecutum pene circum uentum ab tysum; tum ut ipse loci naturam, fitumgrix: ploraret et propterea suos putabat, aliquam externam vim aut ab tes. Dragute , aut a Tunetis tyranno, caeterisse regibus, Afriacsiniiqi populis, quibus pene nullam habebat sic m. oriri pse et ursiquando id usu uenieret, noli Oet eorum locorum, quos inis sco locandis aptissimos a uirerat, imperitus . Sed antequam e castris abiret, prudenter instituit, cautiq;, ut illorum munitiones dilie genterservarentur. ut sifrte hostes erupatio em cx oppidosacerent, quod nostros inde de lucto. Upe, vel indiligentius seruare arbia