Commentariorum De bello aphrodisiensi libri quinque

211쪽

LIBER QUAR Tvs a a 3 Normanai stius praeclara indole iuuenis, im in pacis, belui se artibus admirabilis , ac non parua auctoritate cum sex mi ructis triremibus e Mileto Brutiorum oppido a let ductus , tum industria , opera , diligentia , atqs urbis potentia aliutus non Messanam

modo , sed etiam uniuersam Siciliam a versbo Maurorum dominatu si is , prosigati g, quinq; immanissimis eorum ducibus, quorum princeps Raxis appellabatur, ad sempiter:

nam diuini non iras , μ' , em Mamertinoetrum gloriam liberauit. In castrorum prae siet dio Ioannem Gusmanum, ac Berear dum Soralerium cum uis militibus, en Graecorum cenet turia relinqui mandavit, sq;suum Aluarum prore Fe quem monuit, ut quinquaginta pradites in aggere extra castra iacto collocaret : m duos, quibus tormentorum cura mania ta erat, adiungeret,atq; eos omnes in illius,, turrium cui odia vigilare iuberet. Illud

212쪽

ard DB BELLO APHROD.

in primis illi praecepit, Aligenti Frae caueraret, ne ad arma conclamaretur sed si qui is te acciteret, nuntium continuo ad se mitteret, exquo qui quii id e st,quamprimum inet te ligeret, em pro re ipsa, O tempore prosvideret. Hos bono esse animo in si, ac ceratam pem habere, ipsis si oppiJum expugnas

retur, praedae partem non defuturam. Inuardendae urbis signum tuba militibus iari pla,cuit, ac speculatoriam nauiculam ail littus avsse , quae , tubae sonitum perciperet, o Principem Auriam de tempore certiorem sceret et ut ipse quos oppilam triremibus cir cuinfusis inua Zeret , oppidanos i propugnastionis, ac de sensionis gratia As ineret. quoἀquium suo tempore Princeps scit, ut lieriam, ex hos libus partam non minus pruZenet ter pro partesua, quam deligenter alium f. Hoc tilem Carolus Bortia cum summi Pontia scis Iulii.III. militibus, hoc itemsecit lardu

213쪽

LIBER QUARTus et a snus Vrsnus cum iss, quos a Cosmo lorenatinorum principe cum classe acceperat, erastor Ballionius, b Antimus Sabellus , caeteries Itali nobilitate praestantes, qui cum

rerum Caeseris flatio si mi sint, se ultro ad

id bellum contulerunt, seq; in eo Itala virtuste , flendores dignos praedii terunt . Non sine ratione accidit permirum multis Vegam ausim e his paucis copi' tantam prouinacia suscipere ais oppidum egregie natura, opere, er valido munitum prosilio inuade re: certe putabant f re, ut re insecta Ziascederet. At j e non militum multitudine , sed uirtutes eius, non dubiam uictoriae stem acceperat et qucntum enim illi valerent, non modosndo audierat ,sed ipse etiam expertus permesuerat e etenim cum Legatus abhine quinquenium Rotirae Us et, ut Paulo JILPont.

Max. Caesaris mandata exponeret, in Gallia

214쪽

or 6 DE BELLO APHROD.

marchione, qui ibi imperium tunc ius i. Caesaris . obtinebat, aegrotante, ejisdem Caesaris mandato prosci ci iusius , ysdem militibus ea edidit sacinora , ut aflictis imperi, rebus opaportunam ope erret et ibi enim Gallos ho se essempiternos uexauit, multos occidit, cespit, dissipauit, multa castella , , munita oppida improuiso a tuentu suo expugnauit , Cesaris rem pene collapsam restituit . ibi etiam , paucis ante annis Pompeiopoli in Hii pania citeriore cum illius regionis Prorexe set, impetums Gallorum , O conatusflet mel, O iterum perfregisset, hos milites, quorum pars ibi aderat, eorum uirtutem nouit: uiderat enim utrobis eos ad nutum moncntis intentos esse , signa sequi, ordinesservare , quod imperabatur, omneis axaudire, ob mere , circumire , discurrere, in cornu mutare pugnam , nonsecus, ac duces calitere; humi cubare, ineliam pati, frigus, calorem i

215쪽

LIBER QUARTvs a a poesu rre , ustilare , omnia denis militiae munia inrenue emper obire nec in Galliaci alpina , in Hyania solum , sed etiam paucis ante diebus in pugna aperto campo aduerses Dragulam inisses irruentem cometi missa , illorum virtutem , Or rei militaris scientiam agnovit; in sua uix eptingenti mistites quatuor millium impetum sustinuerunt, mox, quod tam audacter restiti sient , cum crevisent animi, magna illorum caede uictores uere , insu mali, illos uertere . Et non moto hic hostes uicti, set etiam qui eruptios ne ex urbe scia castra nostra oppugnas rant, temerari' ausus Penas dedere . His

igitur pugnacissimis copiis conssus Vega

Aphrodiso urbe omnium munitissima bresui potiendi certam lem cepit et O tantae rei

magna cum omnium admiratione compossit. Nuns interea tormenta aenea a terrae parte muros, turreiqi quasiare desierant, ut cum

216쪽

aa S BELLO APHROD. putarent hostes illac tantum nostros impetum in urbe Euros, se ibi duntaxat ad remedum pararent , pio esto ita eam partem,

altis, latisq; ductis sillis , stipitibusq; .sum:

rno praeacutis, ac dimidiatis ballis erro mutnitis in illas desaeis etiamferreis hamis per spatia intermissa Asyatis, em tormentis, erignibus artificio consectis c suemadmodum supra demonstrauimus ) munierant, ut iris a parte maris urbem capi posse praeuisum uis: set, machinas illa ad maenia deipienda excorgitata , nullisvns uiribus victoriae compotes

nostrisui sient. Ex quo quanta sit ingeni, uis, decus scite persticitur et quod tames in re

His fere omnitus praestare viribus animadet vertimus ; tamen illius excellentia in rebus bellicis maxime nitet: cum pleruns uidea: mus, magis molertia ducis, quam exercitus uiribus res magnas geri et O apvil auctores tum Graecos, tum Latinos legamus, olimsea

217쪽

LIBER QUARTvs aac penumero illustribus Imperatorum in Esmaximos exercitus modicis cosi,s usos, ais internicioni datos . Pruientia igitur, ensim

gulari Vegae ingenio, ais industria,er mar

gita Garsae solertia prouisum es,ut,quod ub

rium prasantia non poterat,ingeni, acumine vinceretur. Machina igitur, in qua postas es erat euertendae urbis , priuiequam it a oppugnaretur, ante lucem ab hominibus eius rei peritis agi caepta , ais, at Zelectam antea

in mari locum , qui ab urbe passiis circiter dus centos er quinquaginta distabat, perducta rem inie oppidum magna oppidanorum iactarra pulsari, ac sua lari coeptum. praesertim

quod tribus aliis maioribus tormentis, quae in paruo sumi i promontorio in mare procurorenti istatuta erant, ea in muri pars,quamquam non dire Ee, uerberabatur; Zamnumsmaximumsciebat. Praeerat meis machinae tormentis machinator optimus, ex cui res

218쪽

ago DE BELLO APHROD. quens illorum, em magnus erat usus Anboriacus Spinosa nomine , cui posequam tormens torum, em machinarum cura in Africa manegata ess, magna at rem peragendam , belulumq; conjicientum est acta progresso. Hic

murum tanto impetu a mari quatere illis corari, ut, quoniam non ea frmitudo eius erat, quae anterroris ferat, liquido appareret, breui magnam illius partem euersum iri Ops pilani ubi uiderunt ab ea se parte peti, qua nunquam putassent, quam ob mare potius ualidam , quam ob maenia exissimarant, nutet iisq; munimentis c cum nihil inie timerent binabilierant, inopinato percubi malo, quid agerent, prorsus nesiebant. Cum autem

pos a se collegislent, latam, prosim tamqj ducere fisam a parte interiore parabant quod tantisper illis permisium fili, dum mu:

rus tormentis quassatus euerteretumquod quidem infrinitate murorum,et crebris tormem

219쪽

LIBER Qv ARTUS a 3 itorum ictibus non magno atmodum negotio

fiebat et si quibus ita uexebantur , ut ab ea parte nemo po fiet consistere. Relinquebatur igitur, ut, quoniam nec munire, nec si quid deiec um e flet, reparare ictuu m crebritate postient , se uicissim cohortarentur, ac conssmmarent, ut euersis muris nostros ii ruina pentes uel alitu prohiberent, uel fruter pura Dango mortem occumberent: cum longe prae lare existimarent, cum gloria mori, suam eruitutem, algi alia indigna ob bo;te pati. Magnum igitur agmen cogunt,avs in eo loraco illaudum flare iubent, unde prostratis maenibus ad nostrorum irruentium impetum excipientum concurrere quamprimum posset. Prouident etiam, ut medio fro aliud peditum agmen armatum, atqs instructum in ubi, sitaret et ut si frie primi nostrorum impetu pellerentur, ibi recentes Je illis succedendore lintegrare praelium, ac rectituere rem

220쪽

a a DE BELLO APHROD. provirili tentarent. bis nonnullos equites agadunt, qui ordines pugnantium nostrorum perturbarent, obuios plerosq; obtererent.

quicunqiserre arma possent, armari iubent ;quibus tela, e ras deessent, ut lapidibus, suisibusq; pugnarent, hortabantur. mori bant praeterea mulieres, ut non tu Eui, ineratibusq; querelis, en lachrimis, quibus nihil profecturae essent, se lederent: sed ipsae quotiesuperiore et trium parte saxa, trabes si in hostes de cerent, em quoquo moto possent, aduerses illos praeliarentur ; a quibus, si uia flores essent, urbe , potirentur , in nurferam seruitutem trahendae cum paruulis natis erat. Dum oppilani se mutuo cohortantes ita ad urbis defensionem oblinatis animis praeparant; Turcae, qui in turribus, er propugnaculis erant, poste, animaduertunt, se a parte metris tormentis peti, quam maxima possimi uinituntur , ac laborant vehementer, littora