Commentariorum De bello aphrodisiensi libri quinque

231쪽

LIBER QvART sv a 3 millis ornamenta commemorabo et cum excploratum nobis sit, vos non illis magis, quam ingeni, bonitate , em , tremie agendi consuestudine ad vir utem excitari . Sed dicam , , quidem paucis, quae commoda Christianae Reip. hac parta per nos uictoria sintsutura: quantum decus ad Caesaris imperium , quod propagari maxime uolumus, em studemus , accesurum sit; quam gratum denique, quamq; acceptum Deo Opt. Max. habendum, quodsi missima uerae pietatis , diuinis cultus foedamenta per nos hac in prouincia iacta sint . Memmistis enim milites his proximis annis ita hoc mare inserum praedonibus rea sertum , ut praeter negotiatores quamplurismos, qui nauibus, mercibusqs, em uita stos liati sunt, multae Italiae Urbes, multaq; prosvinciae Siciliae, Sardiniae , Balearium, cae: terarumq; insularum maritima loca capta ,

ac misere direpta sint , Caesaris classis para

232쪽

adg DE BELLO APHROD.

rum proficeret , cum hoc potissimum , atipialia Africae oppida illi haberent, quo se tuaio recipiebant. Expugnata igitur hac urbe , en e Dragulis illorum principis, sed crudestis diranni manibus extorta , iam vel Ira virtiuae liberari Italiam, explicari Siciliam uns

dis periculis cinctam, er quicquid in instro

mari omnibus piratarum iniuriss maxime obsnoxium in optimum restitui flatum uidetis et receptu enim illis per nossublato, uel liberum hoc mare relinquant, oportet, uel non magno admodum negotio captiui nosZris clacbibus omet nes ducantur ; atq; in miseramseruitutem redigantur . Hac vistoria parta milites, tan:

ipsi propugnaculo uestra industria expugnario, acile Caesar totius Africae imperium obtinebit ; tantams ditionis suae, uel potius nos fine propagationem uirtuti tantum uel irae acceptam referet . Hac capta Vrbe milites, colonia es Christianorum illo ieducta, en pro

233쪽

LIBER QUARTus a sfanis Mahometis aedibus Christiano ritu conssecratis , atq; unius, O trini Dei cultui de dicatis , quantum Caesariani imper sines proserentur, tantum C hriniana religio, uera si pietas augebitur. Ex quo non humana uos modo , sd coelestia illa , quae non humaanae capit coniectura mentis, manent praemia.

Non est milites, quod incommota hic commemorem, quae cunctis sutura efflent ,si hinc re inficta ( quod Deus auertat) discederemus: propterea quod uirtute uestra conssi non nisi

certam victoriam animo complectimur . ex qua , praeterquam quod nomen uestrum coinsmendabitur immortalitati, maximis etiam diauit ijs, ea Frtunis,quibus Aphreisium rethrtum est, locupletissimi omnes setis . Haec loraculus incitatis antea sua Donte militibus, deinde uehementer oratione inflammatis, Anccontinuo dedit et qui maxime alacres Chris Tiservatoris nostri, dirus Iacobi invocato nos

234쪽

a 6 DE BELLO APHROD mi nec ut His ani milites praelium ineuntes sempe cere confieuerunt b urbem versus

quadrato agmine contendunt. Iam primaer altera acies a terrae parte invaserae urbe ad pomsterium, murums anteriorem tormeristis stratum peruenerant , subireis parabant , ut utra que praescriptum alterius muri locum peteret, ea i in urbem irrueret , cum ilinae,

qui in portae statione uersabantur ( quorum Frti Funus Hala princeps erat ) a quo, cum

inuadendi tempus instare uideret, ad Mahometis sectam tuendam , ad Draguli magno duci, liberalis fidem seruandam, ad opinionem, existimationemqs uirtute antehac pars eam retinendam oratione cohortati, in flammati ferant, in duas partes diuisi, a dextra, leuaq; nostros aditu prohibere conantur: cum qi nostri contra obniterentur , ibi acriter utrinque pugnatum , multis utrinque, sed ex illis plures ceciderunt . In ea pugna

235쪽

LIBER QvARTvs avHalis illorum praestitus Frtiter pugnam mortem occubuit em , quod ipse euentu arum praedixerat, urbem scilicet, dum ipse

viveret, non capientam, euenit: Tandem

hinc, en illinc turcae ad portam usque ualia dis munitionibus ab ipsis Frmatam retem sunt, nostri es ad loca , quae petebant, pera ueniunt, summa , ut aggrediuntur . Sed prima acies quanquam in eam muri, turrisse partem, quae principio non uerberatassum, sed etiam fi ris deiecta ( quam ueterem miliates verberationem appellabant) audacter euasit e tamen propter muri altitudinem, flasas , di stipites in terram Zesaeos, em taleas erreis hamis inimas, aliasse munitiones , quibus eam partem Frmatam ostendimus , ingredi haudqvagi potuit. Ibi Galar Gusa

manus, qui una cum Amatore, eius se signia ero,cui Richelmus nomen erat, albigi pauscis irruere tentavit, glandis ictu alterum

236쪽

a 8 DE BELLO APHROD.

pene brachium amisit, Richelmus autem viri Erenuus, friisq; cecidit , caeteri omnes uetiectisunt . Altera acies, quae in alteram partemsecundo loco pulsari caeptam, quam dicversam asuperiore nouam nuncupabant, ima petum ecerat, turrim, quam partim eversam tormentis diximus, nonnullis turcis, em opopidanis , qui eam defeniebant, trucidatis, quamprimum cepit .sed si polleriore eius turrris parte hostes, quaerat transitus in murrum, quem mare abluit, disturbarunt; ut sisne nostri ea turri potirentur, ea in comet mi Funa illi murum transeundi, atq; inde in urbem ingredienti potestas auferretur et poetsuerant tamen longismum, sed angustum in ea parte tignum , qua ipsi ad illius loci se fclionem transibant et atq; id magno sine eo

nomine colligarant, ut cum nostri illae irrumperent incile illud in urbem eo adminiculo subtraherent . sed impetu niurorum militu

237쪽

LIBER QUAR Tvs agyita oppressii sunt, ut illius a frendi scultas ipsis prosi eriperetur ea circiter quin et euaginta ex nostris ingrederentur et quorum pleries diui Ioannis Hierosol mitani militererant: sil primus omnium FerZinandus Traletus Trib militum animi priestantia, coraporisse robore uir in ignis. reliqui omnes conruersi gnis tertiam secuti sunt aciem : quaequans Ferdinandum Lupum tribunum umuix ex aggeribus egrega , quod Sclopesti ictu suciatu erat, amisit: tamen nihil eo res

morata , nec quod per melios suffui sibi ad

oppidum perueniendum erat , aquam audas cter ingresa , aqua propter uada , b inra aequabilem locorum uarietatem hic ab hume ris, illic si pectore, alibi a fimmis tantumserioribus extabat, omneis dissicultate verax uite ac per muri ruinas machinae tormentis deiecti, hostibus prius , qui illuc ut nostros

aditu prohiberent, concurrerant, magno

238쪽

ESO DE BELLO APHROD. acto impetu reiectis irruit. Sed inter eas murri ruinas, O urbis tecta parvo listantia insteruallo instructi oppidani constiterant, quier repulsos suos redire in proelium iugere ,

em impetum nonrorum eo excepere animo , ut cum in una virtute omnem salutis pem consistere arbitrarentur, pro nudata moenibus

patria corpora opponerent, acsrtissime praeliarentur et ut notiri intelligerent, res ipsexperirentur sibi cum Frtibus uiris negotiuhabendum et quorum nemo nec pedem res re bat, nec nisi cum vita telum relinquebat: eteoenim cum hinesses, illinc gesseratio animos irritaret, noliri omni ui capere, illi defendere uilem nitebantur e , quo acrius, magis consertim pugnabatur , eo pluressus

ciabantur . se Z iusta bellis cepti causa , Caesaris, V aes elicitas, summa miliatum uitrorum virtus tangem e fecit, ut noet

stri superiores efflent. praesertim quod milites, quos

239쪽

LIBER Qv ARTus a S Isuos ad inferiora tormenta insubis ijs poisitos supra memorauimus , iugli a Prorege duce Garsia certantibus notiris auxi lio prosciscippportune illuc peruenere , suoqi adventu nos Eris animum auxere . attamen non prius ibisnis pugnat it, quam omnes e re barbari, suse irrupentibus nonris oppo uerant, internicioni darentur . ita obstinatis animis pugnavere . sed non pauci ex nostris quos desiderati , quamplurimi vulnerat unt . Tunc nors ri, ut uictoria uterentur , divisi sunt: plerarique enim a laeva parte vicum, qui adfrum

Zucit ingressi hi e turribus fluctiorum ,

O corneorum arcuum ictibus uexabantur,

vulaeras multi accipiebant et praeters quod cppidani spassim res fiebant, atq; ita obni: nate, ut liquido appareret, captae ab hossis bus patriae eos superilites em nol e r nam avedacter bi alcatis ens bus, ici bactis , non nulli, cum tela non haberent, lapidibus praee

240쪽

asa DE BELLO APHROD. liabantur , caecissurore in enses, telaginofirorum militum irruebant , er uictoriam remorari pro uirili quisque parte nitebantur. in eo uico Ferdinandus Toletus Trib. milietum graviter vulneratus pauetis post diebus inter t. Melchior Sumarraga Centurio interfectussuit. utebantur tamen nos fri uictoria obuios oppilanos passim caedentes . Interea ex iis, qui a dextra parte praeter murum , qua nostris aditus patuit, progreii coeperunt,no nulli per scalam , quam muro admotam invenere , ad hones in eo ad nostros praeter et gradientes paruis tormentis, lapidibus se in sinandos positos subire conabantur et ut uel captivos illos ducerent, uel inde uisummoueerent et qui quidem tametsi in murum evaseere, ais inde honium jugam scere et deinde

illos captiuos duxere: tamen noli prius id a lecuti sunt, quam acriter cum rum; praeliati es: sent. sed qui pri mus omnium per eam scalam