Commentariorum De bello aphrodisiensi libri quinque

251쪽

LIBER QvARTus 263 quam ut ulla hominum indium , aut ullo qua rivis magno exercitu illam suisse expuagnandam putaret. Quamobrem dum nihil laudis, nec uigilantiae, indvnriaes suae, nec militum labori, uirtutis tribuendum censet; sei ad Deum tantummodo auctorem immemsam tanti negotis consecti gloriam refert, se talem esie ostendit, ut omNes ipsius curas cogitationes , singulasse actiones, em operara ille assidue dirigat, ac summa cum laude persciat . Quare iure optimo in primis cucrauit, ut Christiani quamplarimi, qui anatea in seruitutem per Barbaros abstracti ter tro adhuc carcere coercebantur, in t bertatem a Fererentur : etenim misit continuo , qui carceris ualuas Oringerent, misera servitute illos liberarent. Erant ibi inter caeteros pueri complures et erant mulieres, em nonnulli sacerdotes, quos omneis non solum emitti, sed etiam adsuos intactos, b incolumes remitti voluit.

252쪽

26g DE BELLO APHROD. magnum autem carceris vectem, claustrum , adse afferri mangauit etiam cogitans urbis a se captae Dolia ad Pontificem Dei in terris Vicarium Romam mittere , ais ea per illum diuino nomini coniferare: vi sui uictoriam

concesserat, uictoriaeflohs in templos eus rueretur. Itas, signa hostibus per uim

adempta, corneos turcarum arcus,sagittais, salcatos enses Leones praeterea, ac per

pulchros Equos in eam rem secerni iussi ; ut suo p ea tempore persceret, quod omnibus Christianis Principibus , qui uietariam ex Christi hostilus consequerentur, maximos ret iocumento . Curauit praetera, ut prophana Mahometis aedes, quae sibi perpulchra erat.

in Christianae relistionis usum conuerteretur

ibiq; Chrissiano ritu res diuina quotitie secret. Itas ab idoneis sacerdotibus, quos apud se habebat, consecrata et diuis Ioannis normentili ipsius permisu , ais tu inditum

253쪽

LIBER QUARTus et os fit. non ea tantum causa , quod Ioannes illi praenomen spi ; sed etiam , quoi Afri glaeuum Ioannem vehementer colere , ato uenes rari videntur et ut ea re frie allecti Chrissianum dogma sectari iniucerent animum , em Christianorum in numerum adscriberentur . Prouidit insuper, quibus locis militum cussos diae dilanerentur , uigiliaeqserent ' ut loca maenium ruinis exaggerata purgarentur , ac partes, quae disturbatae tormentis fuerant, quoquomodo possent, repararentur et ut, squa externa vis, quod seri poterat, orta es

set, ea scite reprimi pollet . quanquam s

munitionibus, ut tunc erant, ita conflibat, praesertim tali praesidio frmatis, ut totius Orientis opes, uireses non'rmidaret. Caespit etiam, quoniam magna laxitas urbis erat, de ea minuenda cogitare et ut em munitior illa feret, em militum manu non a Xmodum maet gna custodiri posset et ex illlius enim collis, in

254쪽

a 66 BE BELLO APHROD. quo castra communierant, propinquitate , ab hostibus , qui eum locum tenerent, mulatis assici incommodis poterat: quae ut deuitanda essent , si usu ueniret, ueteres urbis mucnitiones, domos se, priuata aetificia ad aede usque, quae media ere urbe est, disturbanaeda, em inie nouis maenibui, turribusq; G propugnaculis illam muniendam cenquit. Et si re ad consilium relata, erant nonnulli, qui

in alia omnia ii sedebant, qu Jexillimarent Carolum Caesarem compenti, loco maximum novis illis munitionibus sumptum ficturum et tamen edocti illi sint, multo plus in stipendia militum , quibus tantus Vrbis ambitus desindendus esset; quam in noua illa moenia , prospugnacul agi impensum iri. Ouamobrem prato nobili architecto , quem 'ae agenti risens tentiae persticiebat; cuius etiam opera in aedia sci' confiruentis, ac locis, urbibuscis murniendis assidue utitur, negotium dedit , ut

elus

255쪽

a6 DB BELLO APHROD. eius firmam exprimeret, ramis recte at arachitecturae leges expressam ad Caesarem ipse mittendam curaret : ut ex ea ille quale aedifrcium turum est et, cognosceret, em quod seri uel et, posthac mandaret . Formam igituraliturae munitionis urbis ex sententia excpresiam, or illius captae nuntium ad Caesare in Germaniam per Ioannem Ofrium Quinetnionium sisnemfium persirendum curavit. Huic quos ad sumum Pont. Iulium eius nominis Tertium dedit literas: quibus illum se exapugnato itidem Aphrodisio certiores ciebat putabat enim (nec decipiebatur ) illum aeque

ates ipsc Caesarem eo nuctio laetaturum:cum exploratu haberet antae integritatis , em sanctimoniae uirum es e , ut Caesaris dignitatem, opes se, quas ad publica omniti utilitate para: ta , ais expostas animaduertit, augeri, christianam aute remp. quam ipse omni cura , atq;vigilantia cum illo rit, se saluam illudet,

256쪽

a 68 DE BELLO APHROD omni metu, er solici tuitne liberari uelit e quod expugnato hoc oppido, avi ex immaranium barbarorum manibus extorto, contingere uiteat . Misit etiam, qui Provinciis Sicialiae eam uictoriam signiscaret et quoniam ea re bene gelia cum nulla alia praeclarius actum eist et Et nuntio tam iucundo, tamsi omnibus expectato tantam ipsa Ietitiam praesetvllit,

ut in singulis eius urbibus, oppidis, pagii , locis persupplicationes cons Zim decretas, sodemnas sacrifcia ritesta immortali Deo

gratiae innumerabiles actae , ac per ignes trietui', quantui se areis , , compitis ediettos, em sunalia innumera in summis turrisbus , domibus , undis collocata , b accensani hi l iucuntius uniuersae prouimice accidere potui se declaratum sit. Non ent hie stentio praetereundum , quod post eius urbis expua gnationem V a permisit Auriam, ut anatea solitus,erat magna secum potestate uti,

257쪽

MPER QUARTUS a Cytit ostenderet se tantis er summae rerum isalum praeesse uoluge , dum rei bene gerendae

facultas, quam adesti cernebat, non impeet diretur et nam tametsi multum Auriae emper tribuit, cunis aeque, ac patrem habere Euaduit : tamen cum ipse rei militaris peritus, videret, dum negoti3 conjiciendi tempus es:

set, illum si se peissimo publico hyentire, nos

Ivit commillere , ut illius magis , quam Caea faris rationem haberet et , cum primum id quod cogitarat, summa cum laude executus

eii, suoqi in Caesarem, em Christianam Rempub. ossicio sati scit summum impesrium . quodsibi iustis de causis presenti an irmo iuriserat,comiter, humane deposuit vel verius commune sibi, ut antea, cum ipse Principe esse uoluit. Illud quos baud nobilomittendum putauimus, quod tum ad Verae in rebus bellicisse licitatem demonstrandam , tum ad eam victoriam scilius obtinendam

258쪽

aZI DE BELLO APHROD. pertinere arbitrati sumus et is enim perpulichram in castris habebat ceruam cicurem quidem, ac tractatuscitem : quae aggressionis die ut primum heri uocem, O tuba gnuaudiuit, ante instructos, armatosqs milites nostros oppidum uersus oppugnandi gratia cotendentes, magnis saltibus petere urbem caespit : ac non armorum sonitu, non militum

uocibus, non ascense per muri ruinas dissicili

remorata non tormentorum aeneorumbomet

bis, non parata in muris ad defindendum turcarum , oppidanorumqi amatorum multituet dine deterrita , urbem intrepida antequam nostri ad moenia peruenirent, ingresia est, certamq; omnibus uictoriae stem dedite ete: nim cum primum milites nostri cervam anis mal natura ignavum , nulla timoris signis: cationescia, sed imma potius cum audacia

in oppidum introius e perstexerunt ; ersi ipsi praes per se aut potiri oppido, aut Frtia

259쪽

MBER QvARTVs a ZIter pugnando pulchre mori omnes decrevecrarit; tamen cervae exemplo alacriores, fratiores scti, uictoriam ex hostibus euersa , expugnatas urbe absti sunt. Itas non mos do milites, qui se dignos tanto duce usque: quas eo in bello praestiterunt, sed etiam raettionis expertia, timidas animalia naturae suae prorses oblita magni, inuicties animi exemplupraebuere . Ouod quidem Ducis VCaeselicistati duntaxat adscribendu censemus ' na cli nihil eorum, quae ad solertissimum, algi optimuquens Imperatorems ectant, ullo loco praestermittat, omnia etiam, quaeseri ine posse uidentur, qua Oelicissime illi eveniunt oua ob re pulchre dicebat graecus ille Chabrias maleste se cervoru exercitu guce leone, quam leonu duce cervo et cum ille milites e re omnes in sui ducis naturam, mores is mare se niti, at se ipsorum ortunam cti duce uel stare, uel cade re no ignoraret. Quod aute ad ceruam attinet,

260쪽

aZa DE BELLO APHROD. etiam egregius ille dux Sertorius albam cerclvam per a peros Lu tantae colles secum trachebat, a sua admoneri se, suae aut agenda, aut vitanda egent , fimulata religione praesdicabat, milites* non invitos ad omnia mili taria munia obeunda habebat . quanquam sunt, qui dicant illum re vera cervam rerum

gerendarum indicem habui se et , sol citum aliquando , ac tristem suis e , quoi cervam et

cum nusquam appareret, amissam credides rat et qua postea demum con pecta , ma et spei plenum uos in aciem eduxi . Sed quam veta nec ob superstitionem, nec alia ob causa

in castris habebat, nisi quod dono illi ex Stacilia a sua ussima Isabella silia in J.suerat,

non illius unquam auctoritatem , quae nulla

re smulata amphilyma per se semper extitit, apud milites auxit , era licis illius certamianis causa sui te quo munitissmum ill ui oppi dum captum est , quoi Caesari imperium