Nosologia methodica : sistens aegritudines morbos passiones ordine artificiali ac naturali

411쪽

inflammatur, tensio ad summum, minime vero ignoti voluminis 'augmentum, seu tumor, diiudicari potest . Saepius oriamus in hepatiti de dignoscenda; verum liaee praecipua signa sunt; I 'grauitas in dextro hypochondrio, ab hepatis distensione oriunda; unde difficilis in alterutrum latus d suolutio ac decubitus; et ' dolor, vel grauatiuus, vel tensivus, circa costas spurias, pleuritidem mentiens, imo ad iugulum extensas, deorsum tracto mediastino; 3' febris amphimerina vel noctu ingrauescens cum pulsu duro, si extima hepatis membrana inflammetur, secus minor febris, pulsusque minus tensus; ψ' dyspnoea cum tussi,' saepius sicca. Cetera symptomata speciebus diuersis tantum propria sunt, ut thymos, pulsus durus, inaequalis, cibi fastidium, sitis intensa, lingua rubra, dein nigrescens, auriginosus color, urina rubra, flammea, alui adstrictio, eet. 'I. Heparitis er)sipelatos ; vide Amati Lusita iri centur. I. eurat. 28. pag. 169; Heparitis a bile Ionsoni id. viatu. medie.

biliosa, fontii de Med Indor.

Mulier quadragenaria maior acuta febri amictabatur, siti

intensissima cum linguae ariditate et nigredine cruciabat ari stomachi subuersionem maximam absque vomitu patiebatur, Ct circa ieci notis regionem querebatur; totam noctem insomnem transigebat, cibum non gustabat, sed auidissime gelidam bibebat; cum

supra iecur manum admouerem, magnam inibi percipiet 1am caliditatem, et aegrotans dolorem, de quo potissimum cunquerebatur; nullus tamen ibi erat rumor, aut inflatio aliqua. Erysipelas iecoris his signis denotari contendit A, natus, et merito, cum fuerit eius inflammatio sine sensibili voluminis augmento; partem vero hepatis, quae ventriculo contigua est, magis a mei crediderim ex desectu tussis, dyspnoeae, seu affecti MI im pectoris et praesertim ob assectionem ventriculi, ut docet OXperientia; ergo inflammata erat potissimum pars hepatis com atra. 2. Impatitis pleuritica , Suspirium irruptum Panti Aegine rae; vide Amati Cent. IV. Cur. 1; Duraut dourn. de Med. Μ Υ

Ab inflammata parte gibba hepatis procedit, dianos. iturqueeX eo, quod piacter dolorem et tumorem hypochonditi tactu e N- asperatum, adest tussis et dyspnoea, non tam n ita g nuctsi sicut nec ipsa febris ita vehemens, uti in vera pleuritide, Pro qua ta

412쪽

CLASSIS III. PHLEGMASIAE

nien non raro habetur in praxi, exempla prostant a Galeno, quae videro est apud Zacutum Lusisanum lib. 2. Med. princi p. histor. ΣΟΙ, et loco citato: praeterea aderat sputum cruentum. Disti it guttur tamen a pleuritide dextri lateris imam partem afficie ite dolore punctorio mitiori, quandoque nullo, tum exspiratione sa-cili, quae in pleuritide est dissicilis, uti et inspiratio, nee non tussi

saepius arida et mitiori. Distinguitur a colica et ab hespatalgia per febrim acutam, tussim et dyspnoeam, morbique totius acutiem. Urinae in hac specie dicuntur aquosae, non flauae. Vtut genae rubeant in vigore morbI, cutis nauescit non raro.

3. Impatuis muscularis Etlmulier. de inflammat. hepatis p. 291. Bouet. Sepulchr. Obs. 29. Musculorum abdominis inflammationi debetur haec species, et inde compreta, quandoque etiam ab eadem caussa concuso hepati; certum porro est, pluries errasse Medicos, qui hunc morbum hepatis inflammationi tribuerunt, ut patet ex Vallariolae libr. q. observ. 5. Bartholini centur. 2. epistola 45.

Dignoscitur contactu cutis, pulsatione tumoris, eius et rccm-

scriptione, quandoque ultra hepatis limites et supra costas extensi, absentia tussis, dyspnoeae, vomitionis, singultus. Similem morbum a graui huius partis contusione ortum pro hepatiti de habitum

cum cadaueris apertura vide in Bone ι Sepulchret. Tom. 2. p. 3II. obe 29: abscesius erat pugni magnitudine. 4. Imparitis c sica; vide Boueti Sepulchret. obseruat. IO, Tom. a. pag. 3O3- lVeram hepatitidem reserebat, in qua ita contusa fuerat cystis sellea, ut rupturam pateretur, quod citra grauem huius dolorem et phlogosin fieri non potuit; bilis effusa fuit; aeger intra quatriduum obiit; ex simplici vulnere cystidis huius exsurgit tym- p nitis obseruante Alex. Stwart in Philosoph. Transact. Sed ex graui proiectione eorporis contra scamnum, puer, de quo hic agi tur, debuit inflammationem simul cum ruptura cystidis experiri. 5. Imparitis obscura Ionsoni Idea viatu. me die. Spuria Bartholin. Obs. 73. A tuberculis, furunculi suo hepatis pendet, vel ab ulcere, lvomica fouetur, vel a calculis tum cystidis selleae, tum hepatis lexcitatur, sed ita eXiguis stipata symptomatibus, vi pyrexi a sit vel

nulla, vel fugax, vel lenta, seu hectica; vel si febris adsit, dolor

413쪽

exiguus sit, lenitentiaue, aut tumor, deficimi, vel ab hopatis infatione, duritie, pendeant; vel demum tantummodo sit phlogo sis hepatis. quam intemperiei calidae nomine Veteres designant; ea vero species inter ii paritidem et hepatalgiam ulcerosam, scirrhosam, cet. ambigit, irasque varietates distinguere in vivis valde

arduum est.

6. Heparitis suppurans; Febris r)phodes Torsi ob s. 37. libr. I. Durand Journ. de Med. Mai 1757. pag. 377. incisione sanata.

Est morbus secundarius, hepatit idem veram subsequens, ab ho patiti de exquisita distinctus, eX eo, quod veluti eius recidiva sit, et in longum tempus protrahatur, atque in purulentiam hepar abeat cum febri initio acuta; nam cum suppuratio instituitur, se-bris intensior videtur, noctu exacerbatur, et secto pure hem ea evadit; interea tumor hypochondrii maior, mollior, dolor constans sitis vrget, lingua sicca et aspera est, aeger macie notabili in dies crescente absumitur cum calore acri; tum vel superuenit hepa- tirrhoea, vel rupto introisum abscessu astites purulentus, vel extrorsum a Chirurgo abscessus ateritur, et si pus album, laudabile, essiuat, spes est sanationis; si amurcosum, biliosum, immedicabile malum est. Vide etiam Moraud Mem. de PAcad. de G tr. T. a. p. Impatitis veru a. a. periodica. E. N. C. dee. 3. a. q. p. 186. Sarcoue I.

e. g. 265 sq.

Sub frigore hepatitis: post insultum crisis impersecta per

sputa et aluum : tussis mediocris, sputa copiosa, faciliora. Salusa kinhina, audacter propinata, quamuis subsequens paroxysmus sortior sit praecedenti, deinde soluentibus. 8. Hepat. septica. Fores. l. 16. Obs. 46. Selle pyr. p. 18ς. Eata in n. ach. Havn. vol. I. p. 97. Latet saepe, an simplex febris putrida, an eum hepatiti depraesto sit; pretarius enim et obtusus cardiae dolor cum aliis putridae signis incertam diagnosin praebent. Solum ex incremento dolo iis post emeti eum, ex sanguine Phlogistico, et urinae saturato coloro, icteroque maius lumen accenditur, nisi et labrisphlogisticae simul indolis sit.

414쪽

CLASSIS III. THLEGMASIAE

dissimulata. Biauchi hist. hep. T. I. p. 23 . Sauυ. pleuritis se. 12 sq.οι. partis epigastricae. Ferreiu l. c. iII. II alitis υerrninosa. Med. obs and. in l. xol. L p. o libres hypochonditi dextri, acus ictui sintiles, cum doloribus se ipulae alternantes a taenia ventriculi. 12. Hepatitis vera.

a. lobi h pochondriaci dextri.

α. partis conuexae. Sauv. 0. 2.

b. Ibbi eplastrici. Ferrein I. c. . A catamen iis instantibus, aut suppressas. 13. Impatitissuppuratoria possetnat a. Hepatophthoe. Sauv. hepat. sp. 5 et 6. heparalia sp. 7. tetartuba sp. 6. phthisis M. 15. aurigo sp. 7. Hist. morb. Vratisi. hectica hepatica. a. 17OO. p. 2ΙΔ. Mem. de rae. de chir. T. 2. et t. q. p. IO5 sq. Hallerop. pasti ob s. 37. h. i. Phil. Trans vol. 56. p. 92. Lentin. mem. Pag. ΙO7. Acret clair. Vors. p. 359. 361. Sinisteu T. s. pag.

Io 6 sq. Sarcone l. e. Bang in nov. act. Havn. Vol. I. P. TO7. Hepatis phlegmasiae, tuberculorum, vomicarum, hepatoli. thiasis, cysthepatolithiasis comes et pedisequa. Dblor hypoehondrii dextri, citra renitentiam et tumorem, exiguus, grauali uus, compressivus, pulsatilis ; alias hepatalgia atrox, ad viciniam et pectus delata, tribus a pastu horis maxime recrudescens. Fespiratio anhelosa, anorexia et nausea insupera bilis, flauedo cutis saepe pruriginosa aurigo pruriens), urina intense flava, rubra, coloris etiam brunnei, ut cassee, crassa. De- lectiones iam nimium durae, iam liquidae et spumosae, hepatii rhoea: Symplomata phthiseos, ascitis, hic vere purulentus, nisi pus arte educatur, dolores cruris, aut surae, in primis deX- trae, intolerabiles, constantes. Dolor hypochondrii pulsatilis ciet- cit, dum pus larmatur: abscessus cognoscitur ex fluctuatione invmediti hypoch. dextro, sensim ei escente loco, marginibus, byro' lchondrio dextro et epigiario, resistehtibus.

415쪽

PARENCHYMATOSAE. HEPATITIS.

Apostema aut totum liepar depascitur, et foras pus emittitia ut offunditur pus, vel in abdomen, vel in intestina, vel per dia-

Pliragma et pulmon*s, exesa transit, vel resorbetur. a. in parte conuexo. DP.Pr- tr. q. e. z. Pag. 2 6. Dolor maisr ex anhelitu, ad partes eXtern S, tussis vehementior : empyema pneum ophthoe simulata. b. in parte concaua. Serapiou I. m. c. Anorexia, nausea, vomitus biliosus, sitis vehemens, di arrhoea, hepatirrhoea. c. si iis felleae. Journ. de med. T. X. p. q32. Hist. de Pac. des se. 1759. Sabatier l. e. P. 7ψα. merastatica. I. Bolu. de vulta. let. p. 2ΟΙ. Morgagni 15 - 23. LII. 9. Id. 16. A metastasi puris ex vulnere capitis.

β. apostatica. Eertrandi in Mem. de lae. de chiri T. 3- pag. ψ85- A pyo genia, per vulnus capitis, excitata in hepate, deposito

Pure, non metastatice congesto, repetit Bertrandi. Vomitus bilis viridis, paraphrosyne, conuulsiones, sanguinis ex ore, OculiS, auribus, essiuxus, genarum tumor, iugul0rum palpitatio, hypochonditorum conuulsio, aut in comato sis, stupidis, delirantibus iugula tament et liueiat, et hypochondria intensa dolent. Abscessus hepatis piolandi, saepe dissimulati: a phlebotomia etiam geniti ictero testa n te. 9. dissimulata. I. pneumophthoeu simulans. Ameteli ob s. T. 2. c. I. 2. em ema simulam. Haller op. min. T. 3. P. 3I9ὸ simulata. I. aneura a pectoris Halter i. m. e. p. 32 O. 2. rumores a bile cystica retenta. Mem. de rae. dessi. de Par. 173q. I pq O. 17ψ3. 1745. tr. de mal. chir. T. I. p. 239 'Iq. Imparitis feros. a. aquo a. Comes et pedisequa a seitis.

existentiam euincit. I 6. Heparitis atrabitaria. v. nosolog. hepatemphr. in Suppl. 17. Impatitis lithi a. v. nosolog. hepatolith. in Supplein a. t usica. Stubatier l. c. p. 7 .

416쪽

CLASSIS III. PHLEGMASIAE

Signa cysticae: calculi sub tactu tumoris ἰrypocliondrii dextri agnoscuntur. 18. Impatitis sarcomatica. Morgagni ep. XXX, I. n. 18. cf. et Playsconiam . . Hepatis moles ingens ad Tq. libras et vltra, chronitam he-Datidem, hepatis intarctam, innuit. Tumor laypoch. dextri, d0Iorgrauatiuus, inappetentia, polydipsita, vomitio biliosa, rel. 19. Imparitis scirrbosa. v. Syst. aegr. T. I. p. 261.2O. Heparitis toxica. 1. aeruginosa. Scheucbeter iter alpin. vol. I. p. 12. Ex vino, butyro, lacte in vasis aeneis, Reruginosis, contentis. et T. Impatitis Petitia Mem. de rae. de chir. T. I. vid. ascit.

XXIV. SPLENITI s. Lienis inflammatio Sennert. libr. 8. pari. q. cap. 5. Dolor pochondrii suifri, et splenitis Plateri. Iu- flammation de la Late. Est phlegmasii , euias praecipua symptomata sunt tumor inhvpuchondrio lini sico, lienis molem et figuram reserens, aut loeum

o upans, cum renitensia, dolore tactam non solerante, calore, et o.rexi a viplurimum i emittente i

Distinguitur a nephritide sinistri renis, quod tumor in splenitide magis extrorsum protuberet, quod altiorem locum obsidear,nuod pulsatili dolore stipetur, quod hominem medium quasi cui- oat dolore obscuriore notetur Pyrexia praeterea est quarto qu0oue die utplurimum eXacerbans, pedes et Senua rubent, nares et res uuandoque pallescunt; adde respirandi dissicultatem, et ab-J sentiam symptomatum nephriti eorum, ut dysariae, retractionis te-1. Spleuitis phlegmonodea. fametqui ep. XXXIV. n. 2I.J Cognoscitur ex tumore lienis, utplurimum, locum, figd δ' iretinente d0lore, e lore, et pulsatione eiusdem, cum labri acu ta, cibi fastidio, liti, decubitu supra latus sinistrum di melli.

Curatur eodem modo, ac hepatitis; de quibus consulatur Γι- 'oerius; verum ita rarus est hic assectus ut praeter qui bis

419쪽

hune se obseruasse refert, nee describit, neminem nouerim, qui

eius existentiam testetur.

a. Spleuitis neruos, irritabilis, saepius occurrit. 3. Splevitis suppuratoria. Guv. splenalg. sp. 3. et pleurisp. I9. C. Staip. v. d. II et c. I. hect. splenet. his. morb. Vratisi. I O. p. 215. v. M teteu 3. 958.

Anxietas cum moestitie et morositate, color corporis et saei et luridus, et subliuidus, pedis sinistri intumescedatia dura, cum dolore contusorio. Aliquando simulat pleuritidem. . Splenitis fero . Ascitis comes, audior et pedisequa. Splenitis venerea. Seser ma lienis A ruc. i. c. l. 4. 's. s. n. 36. Spleuitis farcomatica. Morgagni ep. XXXVI. a. 18. v. physeon. 7. Splenitis scirrbosa. v. Suppl. et nosol. Syst. aegr. T. LP g. 62.8. Splenitis traumatica. Non rara, etiam spontanea, quasia rim, nixu, splenis ruptura. vid. scrip t. chir. et medic. pubi. s. sor. cf. eti. splenalg.

XXV. ΝΕ PARITIS, Renum infaminatio Sennerti libr. 3. pari. 7. sed . T. cap. 8. Phlegmone reuum Pro . Alpini. Nephνitis Hel montii. Inflammat ou des Reius, Nephretique. Aegri M-pbritiei. Est phlegmasia aeuta dolore lumbari e regione renis, urinae ardore, mictione frequenti et pyrexi a stipata, quandoque

etiam vomitione, cruris stupore, cet.

Dissert a lumbagine inflammatoria, quod aeger antrorsum flexus erigat truncum sine notabili dolore, in lumbagino cum atroci; quod in nephritide sit dolur, ureterum iter sequens, dyM-xia, urina, quoad colorem valde mutata, non vero in lum hagine In nephralgia nulla pyrexia est, unde a nephritide discrepat. Differt ab lenteritide, quod dulor raro ad exteriora reseram tur, in onteritide et spleniti de saepe ad anteriora, seu ad abdomen; a colica per febrem acutam et dolorem in rene fixum, et viarum utrinariarum affectus, excepro, quod in colica etiam istburia accedit. 1. Nepbritis vera.

420쪽

CLASSIS III. PHLEGMASIAE

Esst ea, quae a febre ortum ducit, non vero in qua febris dolori superuenit, ob calculum commotum; in vera scilicet no0 adsunt cruris stupor, testisque retractio, quae adsunt in calculosa;

de cetero labris nunc vela emens et ardens, nunc mediocris cum Pulsu parum duro; renum, aut renis alterutrius, dolol gia uatiuus,

distendens, aut pungiti utis, qui respondet infra tertiam c0stam ab ima numerando, et tres traia suorsos digitos a spina dorsali; accedit sitis, anXietas, peruigili uni, nausea, et vomitio; reiiciuntur statim contenta in stomacho, dein bilis; virum rei ieiuntur materies, urinam redolentes, valde dubito, nee eXperimentum in cane captum ligatis vasis renatibus hoc mihi umquam ostendit; aluus est constipata, urina flammea, ardens, quandoque cruenta, in Vigore morbi quandoque suppressa. Curatur repetitia phlebotomiis, ptisana lenienta ex insesssorum maluae, violae, radicum althaeae; vespere emulsiones narcoticae, imo ad dolorem sedandum laudanum solidum interdiu praescribantur; clysmata ex castia et soliorum maluae decocto iniiciantur addito oleo, vel aeger ex decocto cassiae purgatus babneum ingrediatur tepidum; purgatio autem parari potest ex unciis duabus pulpae cassiae, florum maluae et violarum, pug. Ι. bu Iliant in seri lactis, vel aquae pulli, libra una; fiat potio pro duabus

dbsibus.

Viti potest autem purgari, nisi repetitis ter, vel quater, in die phlebotomiis dolor subleuatus fuerit; balneum vero iterabitur; imo si nulla sit suspicio saburrae in primis viis, tempestasque sit

calida, ante balneandum est, quam ad catharsim devenias. Si vero febris saburram primarum viarum pro principio, aut fomite, habeat, ut si lingua sit sordida, sapor prauus in ore, morbus abliorrore inceperit, vix balnea in morbo conueniunt, etiam post catharsim; e contra vero si ab equitatione, itineratione, calore summo, viqiliis, liquoribus ardentibus ortum duxit, sine signis sa burrae, in bilioso, aestiu0 tempore, phlebotomiae et balnea sunt summa praesidia. a. Nephritis calculosa Carol. Pison. de morbis a colluvie serosa. Sauυ. neplarat g. sp. I. Dignoscitur a nephriti de vera; dolore acutiori, a calet loper exercitium, iter in rheda, commoto, pertinacius reuerten P, in interuallis grauatiu0j a' urina cruenta, quand0 2ue a. nulosa,