De vita excellentium imperatorum

11쪽

NO dubito, ore plerosque, Attice, qui hoc genus

scripturae leve et non satis dignum summorum virorum personis judicent, quum relatum legent, quia musicam docuerit Epaminondam aut in ejus virtutibus commemorari, saltasse eum commode scienterque tibiis cantasse. ISed hi erunt sere, qui expertes litterarum Graecarum, nihil rectum, nisi quod ipsorum moribus conveniat, putabunt Hi si didicerint, non eadem omnibus esse honesta atque turpia, sed omnia majorum institutis judicari, non admirabuntur, nos in Graiorum virtutibus 10

exponendi mores eorum secutos.-Νeque enim Cimoni sui turpe, Atheniensium summo viro, Sororem germanam habere in matrimonio, quippe quum cive ejus eodem uterentur instituto. At id quidem nostris morubus nesas habetur.-Laudi in Graecia ducitur adolescen 15 tulis, qukm plurimos habere amatores.-Νussa Lacedaemoni tam est nobilis vidua, quae non ad cenam eat, mercede conducta.-Μagnis in laudibus tota sui Graecia, victorem Olympiae citari.-In scenam vero prodire et populo esse spectaculo, nemini in eisdem gentibus 20

12쪽

2 PREFACE. fuit turpitudini. uae omnia apud nos partim infamia,

partim humilia atque ab honestate remota, ponuntur. -Contra ea, pleraque nostris moribus sunt decora, quae apud illos turpia putantur. Quem enim Roman rum pudet, uxorem ducere in convivium aut curusmate familias non primum locum tenet aedium, atquc

in celebritate versatur ' Quod mino fit aliter in Graecia Nam neque in convivium adhibetur, nisi propinquorum; neque sedet, nisi in interiore parte aedium, I quae gynaeconitis appoliatur; quo nemo accedit, nisi propinqua cognatione conjunctus.-Sed hi plura pers qui tum magnitudo voluminis prohibet, tum festinatio, ut ea explicem, quae exorsus sum. Quare ad propositumVememus, et in hoo exponemus libro de vita ex laneiamt Imperata .

13쪽

ΜΙLTIADES.

I. Miuiains, Cimonis filius, Atheniensis Quum et

antiquitate generis, et gloria majorum, et sua modestia, unus omnium maximo floreret, eaque esset aetate, ut jam non solum de eo bene sperare, sed etiam confidere cives possent sui, talem futurum, qualem cog 5nitum judicarunt; accidit, ut Athenienses Chersonesum colonos vellent mittere. Cujus generis quum magnus numerus esset, et multi ejus demigrationis peterent soc statemn ex his delecti Delphos deliberatum missi sunt, qui consulerent Apollinem, quo potissimum duce te Iorentur. Namque tum Thraces eas regiones tenebant, cum quibus armis erat dimicandum. His consulentibus nominatim Pythia praecepit, ut illiadem sibi imperatorem sumerent id si fecissent, incepta prospera sutura. Hoc oraculi responso illiades cum delecta manu classe 15 Chersonesum prosectus, quum accessisset Lemnum, et incolas ejus insulae sub potestatem redigere vellet Atheniensium, idque Lemnii sua sponte sacerent, postulasset; illi irridentes responderunt, tum id se facturos, quum ille domo navibus proficiscens vento aquilone venisset oiamnum Hic enim ventus, a septentrionibus oriens,

14쪽

4 ILTIADES. adversum tenet Athenis proficiscentibus. iltiades,

morandi tempus non habens, cursum direxit quo tendebat, pervenitque ChersoneSum.

ΙΙ. bi brevi tempore barbarorum copiis disjectis,

tota regione, quam petierat, potitus, loca castellis idonea communivit multitudinem, quam secum duxerat, in agris collocavit, erctbrisque excursionibus locupletavit. Neque minus in ea re prudentia quam elicitate adjutus est am quum virtute militum hostium devicisset I exercitus, summa equitate rea constituit, atque ipse ibidem manere decrevit. Erat enim inter eos dignitate regia, quamvis carebat nomine; neque id magis imperio, qtam justitia, consecutus. Neque eo secius Atheniensibus, a quibus erat prosectus, ossicia praestabat Quibus I rebus fiebat, ut non minus eorum Voluntate perpetuo imperium obtineret, qui miserant, quam illorum, cum

quibus erat prosectus. hersoneso tali modo constituta, Lemnum revertitur, et ex pacto postulat, ut sibi urbem

tradant. Illi enim dixerant, quum vento orest domo

2 prosectus eo pervenisset, sese dedituros se autem domum Chersones habere Cares, lai tum Lemnum incolebant, etsi praeter opinionem res ceciderat, tamen non dicto, sed secunda fortuna adversariorum apti, resistere ausi non sunt, atque ex insul demigrarunt. 25 ari felicitate caeteras insulas, quae Cyclades nominantur, sub Atheniensium redegit potestatem. III. Eisdem temporibus orsarum re Darius, ex

Asia in Europam exercitu trajocto, Scythis bellum inserre decrevit. lontem secit in Histro numine, in copias 30 traduceret. Rus pontis, dum ipse abesset, custodes reliquit principes, quos secum ex Ionia et 2 lide dura erat; quibus singulis ipsarum urbium perpetua dederat imperia. Sic enim putavit acillime se Graeca lingua

15쪽

ΜILTIADES. 5 quentes, qui Asiam incolerent, sub sua retenturum potEstate, si amicis suis oppida tuenda tradidisset, quibus se oppresso nulla spes a. lutis relinqueretur. In hoc filutum numero illiades, cui illa custodia crederetur. Hic quum crebri afferrent nuntii, malo rem gererem rarium premique ab Scythis, illiades hortatus est pontiacum Es, ne a fortuna datam occasionem tibinandae Graeciae dimitteroni. am si cum his copiis, quas secum transportaverat, interisset Darius, non solum Europam fore tutam, sed etiam eos, qui Asiam incolerent Graeci Iogenere, ii ros a Persarum suturos dominatione et periaeulo. Id facile essici posse. onte enim rescisso, Regem vel hostium ferro vel inopia paucis diebus inte iturum. Ad hoc consilium quum plerique accederent, Histiaeus ilesius, ne res conficeretur, obstitit, dicens: Isnon idem ipsis, qui summas imperii tenerent, expedire,

et multitudini, quod Darii regno ipsorum niteretur dominatio , quo extincto ipsos potestate expulsos civibus suis poenas daturos. Itaque adeo se abhorrere a cael

rorum consilio, ut nihil putet ipsis utilius, quhm eonfidi omisi regnum Persarum. Hujus quum sententiam plurimi essent secuti, Miltiade non dubitans, tam multis consciis, ad fgis aurasinoninia sua perventura, Che sonesum cliquit a rursus Athenas demigravit Criua ratio etsi non valuit, tamen magnopere est laudanda re quum amicior omnium libertati, quhm suae fuerit dominationi. IV. Darius autem quum ex Europa in Asiam redisset, hortantibus amicis, ut Graeeiam redigeret in suam potestatem, lassem quingentarum navium comparavit, meique Datim praefecit et Artaphernem hisque ducenta peditum doeem millia equitum, dedit causam intera rens se hostem esse Atheniensibus, quod eorum auxilio

16쪽

6 ILTIADES. Iones Sardes expugnassent, suaque praesidia interfecis.sent. Illi praesecti Regii, classe ad Euboeam appulsa,

celeriter Eretriam ceperunt, omnesque ejus gentia civea abreptos in Asiam ad Regem miserunt. Inde ad tibi cam accesserunt, ac suas copias in campum Mathona deduxerunt. Is abest ab oppido circiter millia passuum decem. Hoc tumultu Athenienses tam propinquo tamque magno permoti auxilium nusquam nisi a Lacedaemoniis petiverunt,ihilippidemque cursin em ejus generis, i qui hemerodromi vocantur, Lacedaemonem miserunt, ut nuntiaret, quam celeri opus esset auxilio Domi autem creant decem praetores, qui exercitui praeessent, in eis Μiltiadem. Inter quos magna sui contentio, utrum moenibus se defenderent, an obviam irent hostibus I acieque decernerent. Unus illiades maxime nitebatur, ut primo quoque tempore castra fiErent. Id si actum

Θsset, et civibus animum accessurum, quum viderent doeorum virtute non desperari, et hostes eadem re ore tardiores, si animadverterent, auderi adversus o tam

2 exiguis copiis dimicare. V. Hoc in tempore nulla civitas Athenionsibus auxilio fuit praeterilataeenses. Ea milia misit militum. Haeque horum adventu decem millia armatorum completa sunt: quae manus mirabili ilagrabat pugnandi 2 cupiditate. Quo actum est, ut plus, quam collegae, Miltiades aluoris Rus enim auctorit in impulsi

Athenienses copias ex urbe eduxerunt, locoque dotaeo castra secer t. Deinde postero die sub montis radicubus, acie e regione instructa, nova arte V summa,s proelium commiserunt. Namque arborea multis locis erant inratae, hoc consilio, ut et montium tegerentur

altitudine, et arborum tractu equitatus hostium impediretur, ne multitudine clauderentur Datis etsi non

17쪽

MILTIADES. vaequum locum videbat suis, tamen, fretus numero copi rum suarum, confligere cupiebat eoque magis, quod, priusquam Lacedaemonii subsidio venirent, dimicam utile arbitrabatur. Itaque in aciem peditum centum, multum decBm millia in oduxit, proeliumque commisit: in quo tanto plus virtute valuerunt Athenienaes, ut d oemplicem numerum hostium profligarint; adeoque perterruerunt, utiersae non castra, sed naves petierint. Qua pugna nihil adhuc est nobilius. Nulla enim v quam tam exigua manus tantas opes prostravit IoVI Cujus victoriae, non alienum videtur, quale praemium illiadi sit tributum, docere, quo acilius i telligi possit, audem omnium ivitatum esse naturam. Ut enim populi nostri honores quondam suerunt rari et tenues, Ob eamque causam gloriosi, nunc autem effusi Ioatque obsoleti sic olim apud Atheniense suisse repe

imus amque huic iltiadi, qui Athenas totamque

Graeciam liberarat, talis honos tributus est in portiou, quae Ρoecile vocatur, quum pugna depingeretur Mar thonia, ut intactoom praetorum numero prima ejus imago 20 poneretur, isque hortaretur milites, proeliumque commi, ieret Idom ille populus, posteaquam majus imperium t nactus, et largitione magistratuum corruptus est, trecentas atatuas Demetrio Phalereo decrevit

VII. lost hoc proelium assem sopinaginta navium MAthenienses eidammiltiadi dederunt, ut i insulas, quin barbaros adjuverant, bello persequeretur Quo impaeio plerasquo ad ossicium redire oogit, nonnulla vi expug- avit. Ex his Parum insulam, opibus alam, quum. oratione meonciliaro non posset, copias e navibus eduxit, Murbem operibus ol uait omnique commeatu privavit odi indo vineis o Batudinibus constitutis, propius muros Minossit. Quum jam in eo esset, ut 'Pido potiretur,

18쪽

η ILTIADES. procul in continenti lucus, qui ex insula conspiciebatur,

nescio quo casu nocturno tempore incensu est Cujus

flamma ut ab oppidanis et Isugnatoribus est visa, utrisque venit in opinionem, signum a classiariis Regiis datum Quo laetum est, ut et Parii a deditione dete

rerentur, et illiades, timens ne classis Regia adventaret, incensis operibus quae statuerat, cum totidem Muibus atque erat prosectus, Athenas magna cum offensione civium suorum rediret Accusatus ergo prodituis nis, quod quum Parum expugnare posset, in Regae aptus insectis rebus discessisset Eo tempore aeger erat vulneribus, quae in oppugnando oppido acceperat. Itaque quoniam ipse pro se dicere non posset, verba

pro eo fecit rater ejus isagoras. Causa cognita, la capitis absolutus, pecunia multatus est, eaque lis quinqua ut talentis aestimata est quantus cim classem sumptus actus erat Hanc pecuniam quod solvere in praesentia non poterat, in vincula publica conjectus est, ibique diem obiit supremum.

20 VIII. mi etsi erimino Pario est ocusatus, tamen Mia sui causa damnationis amque Athenienses propter Pisistrati tyrannidem, quae paucis annis amonierat, omnium suorum civium potentiam extimescebant.

Μiltiades, multam in imperiis magistratibusque versatus, is non videbatur posse esse privatus, praesertim quum Gominetudine ad imperii eupiditatem trahi videretur Nam Chersones omnes illos, quos habitarat, annos perpetuam obtinuerat dominationem tyrannusque saerat appellatus, sed iustus Non erat enim v eonsecutus, sed suorum a voliuntate, eamque potestatem bonitate retinuerat omnes autem et habentur et dicuntur tyranni, qui potestate sunt perpetua in ea etinate, quae libertate usa est Sed in miado erat quum summa humanitas, tum mira

19쪽

ΤΗΕΜISTOCLES. comitas, ut nemo tam humilia emet, cui non ad umaditu pateret magna auctoritas apud omnes civitates, nobile nomen, laus rei militaris maxima. Hae primi respiciens maluit eum innoxium plecti, quam so diutulus

eas in timore.

I. Themistoeses, Moesi lius A ,--is. Hujus

vitia ineuntis adolescentiae magni sunt emendata virtutubus, adeo ut anteferatur huic nemo, pauci pares putentur. Sed ab initio est ordiendum Pater ejus Neocles gen rosus fuit. Is uxorem Acharnanam, civem duxit, ex Ioqua natus est Themistocles. Qui quum minus emet probatus parentibus, quod et liberius vivebat et remfamiliarem negligebat, a patre exhaeredatus es Quae contumelia non regit eum sed erexit. Nam quum judia casset, sine summa industria non posse eam extingui 16

totum se dedidit reipublicae, diligentius amicis famaequo serviens. ultum in judiciis privatis versabatur; saepol concionem populi prodibat nulla res major sine eo gerebatur, celeriterque quae opus erant reperiebat; neque minus in rebus gerendi promptus, quam excogi 20tandis, erat, quod et de instantibus ut ait Thucydides,

verissime judicabat, et de suturi callidissime conjiciebat. Quo actum est, ut brevi tempore illustraretur. II. rimus autem gradus sui capessendae reipublicae bello Corcyraeo. Ad quod gerendum praetor a populo si sactus, no a solum praesenti bello sed etiam reliquo tempore ferociorem reddidit civitatem. am quum pecunia publica, quae ex metallis redibat, largitione magistratuum

20쪽

M THEMISTO M. quotannis interiret, ille persuasit populo, ut ea pecuniuesassis centum navium aedificaretur. Qua celeritor offecta, primum Corcyraeos fregit, Binde maritimos Praedones consectando mare tutum reddidit. In quos tum divitiis ornavit, tum etiam peritissimos belli navalis secit Athenienses. Id quantae saluti fuerit universae Graeciae, bello cognitum est Persico, quum Xerxes et mari et terr bellum universae inferret Europae cum tam iis copiis, quantas neque antea neque postea habuit qui I quam. Hujus enim classis mille et ducentarum navium longarum fuit, quam duo millia onerariarum sequebantur; 'πεstres autem exercitus svtingentorum millium pedulum, equitum quadringentorum millium fuerunt. Cujus de adventu quum fama in Graeciam esset perlata, et maxuI me Athenienses peti dicerentur propter pugnam arath niam miserunt Delphos consultum, quidnam sacerent de rebus suis. Deliberantibus ythia respondit, ut moenibus ligneis se munirent. Id responsum quis val ret quum intelligeret nemo. Themistocles persuasit, 20 oonsilium esse Apollinis, ut in naves se suaque oonis rent eum enim a deo significari murum ligneum. Tali consilio probato, addunt ad superiores totidem

naves triremes, suaque omnia quae moveri poterant,

partim Sesamina partim Troezena asportant; arcem 2 sacerdotibus paucisque majoribus natu, a Sacra Procuranda tradunt; reliquum oppidum relinquunt.

III. Hujus consilium plerisque civitatibus displiucebat, et in terra dimicari magis placebat. Itaque missi sunt delecti cum Leonida, Lacedaemoniorum rege, qui 30 Thermopylas occuparent, longiusque barbaros progredi

non paterentur. Hi vim hostium non sustinuerunt, eoque loco omnes interierunt. At classis communis Graeciae trecentarum navium, in qua ducentae erant