De vita excellentium imperatorum

21쪽

continentemque terram, cum Maasiariis Ragis eonflixit. Angustias enim Themistoclea quaerebat, ne multitudino circumiretur. Hic etsi pari priviis discesserant, tam--dem loco non sunt ausi manore quod erat periculum, ne a para navium adversari reum Euboeam superam. ancipiti premerentur periculo. Quo factum est, ut ab Artomisi discederont, et exadvissum Athenas apud

Salamina classem suam constituerent.

IV. At Xerxes, herm mylis expugnatis, protinus Isaccessit astu, idque nullis Mendentibus, im ectis a cerdotibus quos in arce invenerat, incendio delevit. Cujus fama perterriti classiarii quum manere non aud

rent, et plurimi hortarentur, ut domos suas discederent, moenibusque ae defenderent Themistocles unus rostitit, Ilet univorso pares esse posse aiebat, disperso testabatur

perituros; idque Eurybiadi, regi Lacedaemoniorum, quitum summas imperii praeerat, re assirmabat Quem quum minas, quium Vellet, moveret, noctu de servis auisquam habuit fidelissimum, ad Regem misit, ut ei nunti mare auia verbia, advsmario ejus in suo osse. Qui aidiscessissent, maiore cum labore M longinquiora tempore bellum ciuisecturum, quum singulos conmotari coger-r; quos si statis aggrederetur, brevi universos pressurum.

IIo eo valebat, ut ingratiis ad depugnandum omnes mcogerentur Hac re audita, Barbarus, nihil doli subesse credens, poturidis alienissimo sibi loco, contra opportunissimo hostibus, adeo angusto mari conflixit, ut ejus multitudo navium explicari non potuerit. Victus ergo magis consili, Themant lis, quam armis M

V. Hi etsi malo rem gemerat, tarnon tantas habebat reliquias copiarem, ut et L cum his opprimore posset

22쪽

hostes. Interim ab eodem gradu depulsus est. Nam Thomistocles verens, ne bellare perseveraret, certiorem eum secit, id agi, ut pons, quem ille in Hellesponto secerat, dissolveretur, ac reditu in Asiam excluderetur; idque ei persuasit. Itaque γε sex mensibus iter ec rat, eadem minus diebus triginta in Asiam reversus est, seque a Themistocle non superatum sed conservatum judicavit. Sic unius viri prudenti1 Graeeia liberata est, Europaeque succubuit Asia. Haec altera victoria, quae I onmmarathonio possit comparari tropaeo. Nam pari modo apud Salamina parvo numero navium maxima post hominum memoriam classis est devicta. VI agnus hoc bello hemistocles suit, nec minor in pace. Quum enim halerio portu, neque magno I nequ bono, Athenienses uterentur hujus consilio triplex Piraei portus constitutus est, isque moenibus ci oumdatus, ut ipsam urbem dignitate aequipararet, utilutate superaret. Idemque muros Atheniensium restituit praecipuo periculo suo. amque Lacedaemonii causam 2 idoneam nacti propter Barbarorum Xcursiones, qua negarent oportere extra eloponnesum ullam urbem haberi, ne essent loca munita quae hostes possiderent, Athenienses aedificantes prohibere sunt conati. Hoc Ionge alio spectabat, atque videri volebant. Athenienses 25 enim duabus victoriis, arathonia et Salaminist, tantam gloriam apud omnes gentes erant consecuti, ut intelligerent Lacedaemonii de principatu sibi cum his ceri me fore. Quare eos quhm infirmissimos esse volebant. Postquam autem audIerunt, muros instrui, legatos Athes nas miserunt, qui id fieri vetarent. His praesentibus desierunt, a se de ea re legatos ad eos missuros dixe runt. Hano legationem suscepit Themistocles, et solus

prim prosectus est Rel'ui legati ut tum exirent,

23쪽

quum satis altitudo muri extructa videretur, praeevit. Interim omnes, sorvi atquedi es, opus morent, neque ulli loco parcerent, sive sacer esset sive rosanus, alva privatus sive publicua, et undique, quod idoneum ad muniendum putarent, eongererent. Quo factum est, ut Atheniensium muri ex sacellis sepulcrisque com

atarent.

VIL Thomistoeses autem, ut Lacedaemonem venit, adire ad magistratus noluit, et dedit operam ut uiuulongissime tempus duceret, causam interponens, ae 10 collega expectare. Quum Lacedaemonii quererentur, opus nihilominus fieri, eumque in ea ro conari allere; interim reliqui legati sunt consecuti. A quibus quum

audimet, non multum superem munitionis, ad Ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum impe 15rium erat atque apud eo contendit, salsa his esse delata quare aequum esse, illos viro bonos nobilesque mittere, quibus fides haberetur, qui rem exploraretit; interea se obsidem retinerent. Gestus est ei mos, tremuelegati, uncti summis honoribus, Athenas missi sunt. 20 Cum his collega suos jussit proficisci, eisque praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitterent, quam ipse esset remissus. Hos postquam Athenas perveniam ratus est, ad magistratum senatumque Lacedaemoniorum adiit, et 'iud eos liberrime professus est 'Athenienses 5 suo consilio, quod communi jure gentium sacere possent, Deos publicos suosque patrios a penates, quo acilius ab hoste possent defendere, muris sepsisSe, neque eo,

quod inutile esset Graeciae, secisse. am illorum urbem ut propugnaculum oppositum esse Barbaris, apud quam 30 jam bis classes Regias fecisse naufragium Lacedaemonios autem malo et injusto sacere, qui id potius intuerentur, quod ipsorum domin*tioni, quὲ quod universae

24쪽

Graeciae, utile esset. Quare si suos legatos recipere vallent, quos Athenas miserant, a reminerent, aluerillos nunquam in patriam recepturi.'VIII. Tamen non effugit civium suorum invidiam. Νamque ob eundem timorem, quo damnatus erat wltiades, testarum sum agiis e civitat HBotus, Argos habitatum concessit. Hi quum propter multas virtutes magna cum dignitate vivoret, Lacedaem mi legatos Athenas miserunt, qui eum absentem accusarent, quod 10 societatem cum Rege Porsarum ad Graeciam opprimemdam Reisset. o crimine absens proditionis est damnatus. Id ut audivit, quod non satis tutum se

Argis videbat, Corcyram demigravit. Ibi quum jus

principes civitatis animadvertisset timere, ne propter se

I bellum his Lacedaemonii et Athenienses indicerent ad

Admetum,molossorum regem, cum quo ei hospitium fuerat, confugit. Hue quum venisset, et, praesentia rex abesset D majore religione se receptum tueretur, filiam ejus parvulam arripuit, et cum ea se in sacrarium,

2 quod summa colebatur caeremonia conjecit. Inde prius egressus non est, quis rex eum data dextra in fidem reciperet quam praestitit. Nam quum ab Atheniensubus et Lacedaemoniis exposceretur publice, supplicem non prodidit, monuitque, ut consuleret sibi. Dimellem enim esse, in tam propinquo loco ut eum versari. Itaque Pydnam eum deduci jussit, et, quod satIs esset praesidii dedit. Hic in navem omnibus ignotus ascendit. Quae quum tempestate maxima axum ferretur, ubi tum Atheniensium erat exercitum sensit Themist 30 cles, si eo pervenisset, sibi esse pereundum. Hac necessitate coactus, domino navis, qui sit, aperit, multa

pollicens, si se conservasset. At illo clarissimi viri captus misericordia, diem noctemque procul ab insula

25쪽

THEMISTOCLES. is

in salo navem tenuis in ano is neque quenquam ex ea exim passus est. Inde Ephesum per tenit, ibique Thmmistoclem Exponit cui ille pro meritis gratiam postea retulit. IX. quo ita soripsisse, Themistoiaem 5xerre reDanis, in Asiam transiisse. ego potissimum Thucydidi credo, quod asinis proximus erat, qui illorum temporum historiam reliquerunt, et ejusdemoivitatis suit Is autem ait ad Arta 'em eum venisse, atque his verbis epistolam misisse. Themistocles veni Ioad te, qui plurima mala omnium Graiorum in domum tuam intuli, quum mihi necesse suit, adversum patrem tuum bellare, patriamque meam defendere. Idem multo plura bona seel, postquam in tuto ipse, et ille in periculo esse coepit. am quum in Asiam reverti vellet, proelio 15 apud Salamina facto, litteris eum certiorem feci, id agi, ut pons, quem in Hellesponto Beerat, dissolveretur, Nque ab hostibus circumiretur. Quo nuntio ille periculo

est liberatus. Nunc confugi ad te, exagit&tus a cuncta Graecia, tuam petens amicitiam. Quam si ero adeptus, mnon minus m bonum amicum habebis, qukm seriem inimicum ille expertus est Ea autem rogo, ut de hiarebus, quas tecum colloqui volo, annum mihi temporis des, eoque transacto, me ad te venire patiaris.

X. Hujus Rex animi magnitudinem admirans, cupi mensque talem virum sibi conciliari, veniam dedit. lis omne id tempus litteris sermoniquetersarum dedit; quia bus adeo eruditus est, ut multis commodius dicatur apud Regem verba fecisse, quam hi poterant, qui in Perside erant nati. Hi quum multa Regi esset pollicitus, gra sotissimumque illud, si suis uti consiliis vellet, illum Graeeliu bello oppressurum magnis muneribus ab Arta erxe donatus, in Asiam rediit, domiciliumque agnesiae

26쪽

I ARISTIDES. sibi constituit. amque hanc urbo ei ex donarat, his usus verbis; quae ei panem praeberet ex qua regia me quinquaginta talenta quotannia redibant; Lamp.

Sacum, unde vinum sumeret; Μyunta, ex qua opsonium haberet. Hujus ad nostram memoriam monumenta manserunt duo sepulorum pr- 'pidum, in quo est sepultus statuae in foro agnesiae. De orius mori multimodis apud plerosque scriptum eat; sed nos eun dem potissimum Thucydidει auctorem probamus, qui I illum ait agnesiae morbo mortuum; neque negat, suisse amam, venenum sua sponte Sumpsisse, quum se, quae Regi de Graecia opprimenda pollicitus esset, pr. stare posse desperaret. dem, ossa ejus clam in Attiina amicis sepulta, quoniam legibus non conc eretur, I quod proditionis esset damnatus, memoriae prodidit.

I. Aristides, Lysima issius, Atheniensis, aequalia fere fuit Themistocli. Itaque cum eo de principatu

contendit namque obtrectarunt inter se. In his autem cognitum est, quanto antestaret eloquintia innocentiae. 20 Quanquam enim adeo excellebat Aristides abstinentia, ut unus post hominum memoriam, quod quidem nos audierimus, cognomine UsTu sit appellatus tamen a

Thomistocle collabefactus testula illa, exilio decem annorum multatus est Qui quidem quum intelligeret, 25 reprimi concitatam multitudinem non posse, cedensque animadverteret quendam scribentem, ut patria peller tur, quaesisse ab eo dicitur, quare id saceret, aut quid Aristides commisisset, cur tanta poena dignus duceretur

27쪽

ARISTIDES. IT a ille respondit se ignorare Aristidem, sed sibi tum

placere, quod tam cupide elaborasset, ut praeter -- Iustus appellaretur. Hi decem annorum lagitimam poenam non pertulit. Nam postquam Xerxes in Graeciam descendit, sexto sere anno, quam erat expulsus, populi raesto in patriam restitutus eati

II. Intersui auteiri pugnae navali apud Salamina, quae acta est prius, iam poena liberaretur. Idem praetor suit Atheniensium a d Plataeas in proelio, quo Mardonius usus, Barbarorumque exercitus interfectus 10 est. Neque istin est ullum huius in re militari illustrefactum, quam hujus imperii memoria justitiae vero et a uitatis et innocentiae multa in primis, quod ejus

aequitate iactum est, quum iu communi Masae esset Gra ciae simul cum Pausania, quo duce ardonius erat 15 sugatus, ut summa imperii maritimi ab Lacedaemoniis transserretur ad Atheniens amque ante id te inset mari et terra duo inant Lacedaemonii Tum autem et intemperantia Pausaniae et justitia sactum est Aristidis, ut omnes sere civitates Graeciae ad Atheniensium socie 20tatem se applicarent et adversus Barbaros hos duces

deligerent sibi, quo facilius repellerent, a sorte bellum

renovare cana1-ur.

III. Ad ass- aedificandas exercitusque o Mandos quantum pecuniae quaeque civitas daret, Aristides mdelectus est, qui constitueret Rus arbitrio quadringena et sexagena talenta quotannis Delum sunt collata. Id

enim commune aerarium esse voluerunt. Quae omnis

pecunia postgro tempore Athenas translata est. Hic qua suerit abstininitia, nullum est certius indicium 30

quam quod quum tantis rebus praesuisset, in tanta pampertate decessit, ut, ut esterretur, vix reliquerit. Quo factum est, ut filiae ejus publico alerentur. et de communi 2.

28쪽

IS PAUSANIAS. aerario dotibus datis collocarentur. Decessit autem serct Post annum quartum, quam Themistocles Athenis erat

I. Pausanias, LaceHaemonires, ε us homo, sed

varius in omni genere vitae suit. Nam ut virtutibus eluxit, sic vitiis est obrutus. Hujus illustrissimum est proelium apud Plataeas amque illo duoemardonius, satrapes Regius, natione edus, Regis gener, in primis omnium Ρersarum et manu sortis et consilii plenus, cum I ducentis millibus peditum, quos viritim legerat, et viginti miIlibus equitum, haud ita magna manu Graeciae sug tua est, eoque ipse dux cecidit proslio. Qua victoria

elatus plurima miscere coepit, et majora concupiscere Sed primum in eo est reprehensus, quod ex praeda I tripodem aureum Delphis posuisset, epigrammate scri'to, in quo erat haec sententia Sae duce Barbaros apud Platoeas esse deletos, usque victoriin ergo Mommidonum dedisse. os versus Lacedaemonii exculpserimi, neque atri scripserunt, qukm nomina earin civitatum, 2 quarum auxilio Persae erant victi. II. ost id proelium eundem'ausamam cum classe communi Cyprum atque Hellespontum miserunt, ut ex his regionibus Barbarorum praesidia depelleret. arifelicitate in ea re usus elatius se gerere coepit, majora resque appetere res. Nam quum, Byzantio expugnato, cepisset compluresiersarum nobiles, atque in his nonnullos Regis propinquos, hos clam Xerxi remisit, immians ex vinculis publicis effugisse ; et cum his Gongylum

29쪽

PAUSAΝIAS. Is Eretriensem, qui litteras Regi redderet, in quibus haec fuisse scripta, Thucydides memoriae prodidit: Ρa sanias, dux Spartae, quos Byganti ceperat, postquam propinquos tuos cognovit, tibi muneri misit, seque tecum amitate conjungi cupit quare, si tibi videtur, dea ira

filiam tuam nuptum. Id si feceris, et Spartam et Met ram Graeciam sub tuam potestatem se, adjuvante te, redacturum pollicetur. His de rebus si quid geri via eris, certum hominem ad eum mittas sace, cum quo colloquatur.V-Rex tot hominum saluto, tam sibi neces Io Sariorum, magnopere gavisus, confestim cum epistola Artabazum ad Pausaniam mittit, in qua eum collaudat, ac petit, necui rei parcat ad ea perficienda quae pollicetur. Si fecerit, nullius rei a se repulsam laturum. Hujus Pausanias voluntate cognita, alacrior ad rem gerendam 15sacius, in suspicionem cecidit Lacedaemoniorum. In

quo acto domum revocatus, accusatus capitis, absolviatur, multatur tamen pecunia r quam ob causam ad la

sem remissu non est.

III. At ille post non multo sua sponte ad exercitum mi rediit, et ibi tum allida sed dementi ratione cogitata patefecit Non enim mores patrios solum, sed etiam culium ventitum pae mutavit Apparatu regio utebatur,

veste odica satellites edi et gyptii sequebantur;

epulabatur moretersarum, luxuriosius, quam, qui ade mrant, perpeti possent. Aditum petentibus conveniendi non dabat; at wrbe respondabat, et crudeliter impor bat Spartam redire nolebat. Colcmas, qui locus in agro Tmade est, a contulerat. Ibi consilia quum patriae

tum sibi inimio eviebat Id postquam Lacedaemonii mrescierunt, legatos ad eum cum scytala miserunt, in qua more illorum erat scriptum nisi domum revertereter, seeapitis e- Natur . IIo nuntio commotus, φω

30쪽

rans, se etiam tum pecunia et potentia instans per culum posse depellere, domum rediit. Huc ut venit, ab Ephoris in vincula publica cori tus est. Licet enim, legibus eorum, cuivis Ephoro, hoc facere regi. inc tamen a expedivit; neque eo magis carebat su icione. Nam vini manebat, Bum cum Rege habere societatam. Est genus quoddam hominum, quod Helotes Vocatur, quorum magna multitudo agros Lacedaemoniorum colit, servorumque munere fungitur Hos quoque Micitaret sps libertatis existimabatur Sed quod harum rerum nullum erat apertum crimen, quo argui posset, non tabant, de tali tamque claro viro suspicionibus oportere judicari, et expectandum, dum se ipsa res aperiret. IV. Interim Argilius quidam, adolescentulus, quem I puerum Ρausanias amore venereo dilexerat, quum epist tam ab eo ad Artabazum accepisset, eique in suspici n- venisset, aliquid in ea a se esse scriptum, quod nemo eorum rediisset, qui super tali causa eodem missi erant, vincula epistolae laxavit, signoque detracto OP

20 novit, si pertulisset, ibi esse pereundum. Erant in eadem epistola, quae ad ea pertinebant, quae inter Regem Pausaniamque convenerant. Has ille litteras Ephoris tradidit. Non est praetereunda gravitas Lacedaemoni

rum hoc loco. am ne hujus quidvim indicio impulsim sunt, ut Pausaniam comprehenderent; neque prius vim

adhibendam putaverunt, quis se ipse indicasse Damae huic indiei, quid fieri velletu, praeo inunt. Fan un ptuni est Taenari, quod Mari nefas putant Graeci.

Eis illo index confligit in vir confodit Hano juxtam loeum secerunt sub vitra, ex quo posset audari, i. quia quid loqueretur cum Argilio mo ex Ephoris quidam desconderunt Pausania ut audivit, Argilium eonti ima in aram, perturbatus eo venit. Quem 'mum