장음표시 사용
131쪽
iii: Hoc comperto, regina tertiam par, tem copiarum ct filium adolescentulum ad inii perseqjendum Cyrum mittit. Barbari vel iit i uti ed epulas in V itati,primum ebrietate vinluto cuntur iriOX reuertente Cyro, uniuersicumiti edolescente obtruncantur. Tomyris exerci-lm tu ac suo amisso,vel matrisvel reginqdolore
l anguine hostium diluere' promptius, qua 'potivi ii lachrymis parat. Simulat diffidentiam esperatione cladis illatae, paulatimque ce-endo , saperbum hostem in insidias vocat, i quippe compositis inter mosntes insidus, CC.M. Persarum cum ipso rege deleuit: ad ecta super omnia illius rei admiratione , Suodne nuntius quidem tantae cladis superta fuit. Regina caput Cyri amputari, atquiit: in utrem humano sanguine oppletum con l. hci iubet non muliebriter increpitans et Saniate, inquit , sanguine quem sitisti , cuius per annos triginta insatiabilis perseue-
CAPUT VIII. i Darius rex Persarum Sythas Fans, s . gatur: Macedomam, S I nas vincit. CAthenienses cum vita sua
multorumque disicrimine aggreditur.
132쪽
adeptus est. Regnauit enim medius in Cambyses Cyri filius : qui deuicta Egcunctam AEgypti religionem abomina cerimonias eius re templa deposuit. Pol etiam Magi sub nomine queni occideralgi S, regno obrepere aui qui quidem mcprehensi ct oppressi sunt. Darius itaque ex his qui Magorum audaciam ferro co
erant,coNssensu omnium rex creatus est
postquana Assyrios ac Babyloniam a Irum regno delicientem , bello recupeam At tyro regi Scytharii hac vel maxime tabellum intulit , quod liliae eius petit nuptias non obtinuisset.Magna scilicet sitas pro unius libidine hominis DCCIrorum periculo mortis exponi. Increi
quippe apparatu cum DCC M. armat Scythiam ingressus , non facientibus lbus iustae pugnae potestatem, insuperritinis incursibus extrema copiarum diIatibus,metuens ne tibi reditus interruptte Istri fluminis negaretur,amissis LXX bellatorum,trepidus refugit,quamuis amissorum numerum inter damna nolxerit: ct quem habendum vix quisquanbire ausus esset perditum ille non sensit Aliam Macedoniamque aggressus perdcit. Ionas quoque nauali congressione suuit.Deinde in Ailaenienses quod Ionas asum se auxilio iuvissent, impetum fecique arma direxit. Porro Athenienses, viventare Daritam compererunt,quam Uxilium a Lacedaemonius poposcissent, ti
133쪽
cum detineri quatriduanae religionis otio copertum haberent,spem occasione sumentes, instructis tantum XM. armatorum ci Uium, se Plataeensibus auxiliaribus M. aduersum: h. DC.millia hostium campisMarathonias pro- . ruperunt.Miltiades ei tunc bello praefuit,quii celeritate magis quam virtute fretus, alacri satis expeditione prius hosti comminus inhaesit, quam posset expedito sagittarum ia- ' expeditio ctu propulsari. Tanta in eo bello diuersitas certandi fuit,ut alia ex parte viri ad occidendum parati, ex alia pecudes ad moriendum' praeparatae putarentur. CC MePersarum ad campos Marathonios ea tempestate cecide- Erunt Sensit Darius hoc damnummam vietus et fugatusque arreptis nauibus, refugit in Perori' sas. Cum autem instauraret bellesin, Sulcisci in victores moliretur,in ipso apparatu concidit,o inpia de septuagesima quarta, hoc est, i t. post urbem conditam anno CCLX XV.quoto tempore Romae Popillia virgo ob crimen stuc; pri viva defossa est.
ae Terxes rex Perarum cum numero Jhno exercitu a Spartanis paucis duce Leonide n- gentem cladem accipit , ablaque vinci-XErxes Dario patri in regnum succedens,
bellum aduersus Graeciam a patre susceptum per quinquennium instruxit quod Demaratua Lacedaemonius qui tunc forte apud F Ae
134쪽
Xerxe exulabat, per tabellas primu scrideinde ceratas, suis prodidit. Igitur X
DCC M.armatorum de regno, re CCChauxilijs,rostratas etiam naues MCC. OIrias autem tria M. numero habuisse narivi merito inopinato exercitui immens classi vix ad potum flumina,vix terras agressium, vix maria ad cursum suffecissimoratum sit. Huic tam incredibili tem bus nostris agmini, cuius numerum NuIficilius est astrui, quam tunc fuit vinci,nidas rex Spartanorum cum IV. M. hnum in angust ijs Thermo pilarum obs erXe S autem contemptu paucitatis ob iniri pugnam,co seri manum imperat. Pilli, quorum cognati S commanipula icampis Marathoniis occubia erant, , ciminis simul ct cladis extitere principDeinde succedens sibi turba maior ac se Or,cum iam neque ad procurrendum lilneque ad pugnandum expedita,neqile agiendum prompta, solis mortibus subris tur,triduo continuo non duorumpugnet caedes unius populi fuit. Quarto auten cum videret Leonidas undique hostem cunfundi ,hortatur auxiliareS socio S ut trahentes se pugnae, in cacumen monti Sidant,ac se ad meliora tempora reseruen tvero cum Spartanis suis aliam sortem subeundam: plus se patriae debere quam tae. Dimissis socijs,Spartanos admone
gloria plurimum, de vita nihil sperandiaeque expectandum vel hostem, vel di
135쪽
: sed occasione noctis perrumpenda castra,cem miscenda arma, conturbanda agmina fore. Nusquamvictores honestius,quam in castris hostium perituros. Persuasi igitur mori mal se,in ultionem futurae mortis armantiar, tant: m Mutin ipsi interitum suum re exigerent de viri Mirum dietu, sexcenti viri castra
dicarent. sexcentorum M. irrumpiant.Turmillus totis
ti castris oritur. Perse quoque ipsi Spartanos adiuuant mutuis caedibus suis. Spartani qum rentes regem,nec intianientes : caedunt steri nuntque omnia castra Peruagantur uniue a,ct inter densias strues corporum raros homines vixsequuntur victores sinedubio,ni- in maiorem partem diei tractum: ad postreii in vincendo fatigati,ubi quisque eorum, deficientibus membris visus est sibi mortis suae ultione satiatus, ibi inter impedimenta C cadauerum,campumque crata ' semigela to sanguine palpitantem assius lapsuistinor
CAPUT X. Xerxem Them Foctes dux Atheniensium bel lo excepit.Dem um Imas ab eo alienasset,
st mr Erxes bis victus in terra , nauale pr*I1is hum parat. Sed Themistocles dux Atheniensium,cum intellexisset Ionas quibus duauxilium superiori bello praebet, in se Perea rum impetum verterat, in auxilium Xerxis instructam classem deducere, solicitare eos
136쪽
parti sum,hostique subtrahere statuit. Et qcolloquendi facultas negabatur,locis quil
Iones accessuri nauibus videbantur, propisymbolos,saxisque affigi iubet, socios quc
dana ct participes pericii lorum,Hunc aut iniustem agentes apta increpatione co iens,atque ad antiquorum iura foedorum Iigiosa adhortatione persuaden S :prqcipta admonens, uti commisso praelio cedenti vice inhibeant remos,seseque bello aufera Igitur Rex partem nauium sibi detinens,sctator pugnae in litore manet.Contra aut ' Artemidora regina Alicarnasei, quae in xilium Xerxi venerat, inter duces primo cerrime bello immiscetur, ita ut versa in viro feminea cautela,in femina virilis dacia spectaretur. Cum autem ancepSpus esset, Iones iuxta praeceptum Themisto paulatimsecertamini subtrahere coepertquorum defectio Persas iam fugam circuspicientes,aperte fugere persuasit. In qua spidatione multae naues captae mersqque splures tamen saeuitiam regis, velut imia utatem hostis timentes , domos dilabun Anxium tot malis regem Mardonius agiditur,suadens regem in regnum redire o3tere,priusquam auersia fama nouas res dimoliretur.Se autem,si residum sibi copiae derentur, ocultionem ab hoste exacturi
ignominiam domesticam propulsatur aut si aduersa belli perseuerassent, cessurse quidem hosti, sed tamen sine regis iamia. Probato consilio , exercitus Mardo
137쪽
tradi tur. Rex Abydum, ubi pontem veluti victor maris conseruerat,cum paucis profici l i citur. Sed cum pontem hibernis tempestatibus dissolutum offendisset,piscatoria scapha trepidus transit. Erat sane quod spectare hu-- manum genus S dolere debuerat, mutationes rerum hac vel maxime varietate perme- tiens,exiguo contentum latere nauigio, sub quo ipsum pelagus ante latuisset , ct iugulat, captiuitatis suae iuncto pon te portasset .vili sino unius seruuli egere ministerio: cuius potentire,dum montes exciduntur, valles replet . tur,arianes exhauriuntur , ipsa etiam rerum natura cessisset. Pedestres quoq; copiae, quie ducibus commisi e fuerant,labore, fame, ac metu ita distabuerunt, ec crudescentem Or- bo,tanta pestis,tantaq; foeditas momentium exorta est,rivi viae cado veribus replerentiar:
dirae etiam alites at mimprobae bestiae, escarum illecebris solicitatae , moribundum se-
Mardonius Xerxiv ectus, dum reliqua heleti exequitur opus amissis, aufugit Aer
xes dum a suis ut infortunatus contemnitur,occiditur. A T vero Mardonius,cui reliqua belli Xer-
. - xe Sconamiserat,afflatus primum succe
su breui,mox in extrema deiectus est. OIynthum siquidem Graeciae oppidum expugna-
138쪽
uit. Athenienses varia solicitatione adduci re in spem pacis aggressus, ubi inexpugnablem eoruin libertatem videt , incensa urbparte, in Boeotiam omnem belli apparatus deducit. Illuc quoque eum centum mill Graecorum insecuta sunt , ct commisso firmora praelio,Mardonium,deletis copiis ipsUS velut e naufragio nudum, cum paucis fi recompulerunt: castra regijs opibus reta epertint, non partio quidem antiquae ii I ustriae danino. Nam post istius praedae diusionem, aurum Perlicum prima Graeciae vii tutis corruptio fuit. Urget igitur inceptusnferoS extrema per i itio. Nam forte eo dei
die quo in Boeotia, ardo inj copiq deleta supars Persici exercitus in Asia sub monte bl cale nauali prasio dimicabat. Ibi nouus rpente rumorsutriusque classis populi inpleuit aures, Mardona j extinctas copias, Grcos extitisse victores. Mira diuini iudicijorinatio, in Boeotia Oriente sole bellum fuiscommissum, in Asia meridianis horis sub eidem die, tantis spatiis maris terraeque inite, ruino- iacentibus, nuntiatu qui rumor ca Vel mimagi xime rei astipulatos est,quod Persas, audi clade sociorurn,primum dolore,dehinc dsperatione correptos , nec bello expedito nec stigae habiles reddidit.Atque ita constenato Sprofligatosque, constantior factus histis successu felicitatis,inuasit. Xerxes bello Vr.aecia infeliciter gesto, contemptibilis fusa imis,per Artabanum praefectum suum in
139쪽
derio& recordatione dignissima: Odies illos inoffensae serenitatis,qui nobis veluti e to nebris respiciendi proponuntur, quibus breuissimo interuallo de visceribus unius regni decies novies centena millia virorum,tribus proximis regibus,tria bella rapuerunt ut taceam de infelicissima tunc Graecia, quae tollium hunc, de quo nunc hebescimus,numerui moriedo stuperauit. Leonidas ille clarissimus Lacedaemonioru in bello isto aduersus Xerxem,quod supremum ipsi atque hostibus fuit,cum sexcentis suis famosissima illa incita maenia dixisset. Prande te tanquam apud inferos coenaturi .auxiliaribus tamen,qUOS excedere bello iubebat , misericorditer suasit, ut se ad meliora tempora reseruarent. Eccecu mille pro milit futura meliora, isti asserui eliora praeterita , quid aliud colligi datur, troque in suis detestante praesentia, nisi aut maper bona esse, sed ingrata aut numquam mino futura meIiora
CAPUT XII toma gravi' 'lentia, letis intermisiis, d cureata. De bello exulum Ofugitiuorum, item AEquorum S D corum.
T Romae, ut ad id tempus redeam unde digressus film : (neque enim interuallo seriarum ad alios transire compellor, sedit se quondam esserues centia ubique ma- ipsis altibus colligarunt, ita etiam permi ret feruntur: nobis quippe conferre interismpora orbis, non cuiusquam partis eius
140쪽
Iaboribus insultare propositum est Roergo post urbem conditam anno CCXC.
spenso ad modicum bello,grauis pestilenquae semper ibi raras inducias aut factas
tercepit,aut ut fierent coegit,per uniuerciuitatem violenter incanduit , ut mea praecedente prodigio coelum ardere vis sit,quando caput gentium tanto morborigne flagrauit.Nam eo anno Abutium Suilium ambos consules pestilentia conscpsit, militares copias plurima ex parte cfecit multos nobiles, praecipitem plebem da tabe deleuit : quamuis etiam superi quarto anno oborta iam lues,eundem polum depopulata sit. Proximo de hinc aiciues exules seruique fugitivi, duce Hernio viro Sabino, inuaserunt, incenderui Capitolium ubi fortissime quidem. Vati consule re imperatore , obstitere iunio sed adeo atrox ct graue discrimen proeliiit, ut ipse quoque consul Valerius ibi fui occisus, Si indignam de seruis victoriam
super etiam sua morte foedauerit. Sequiann Us,in quo cum victo exercitu consul isessus est. Nam Minucium consulem congrium praelio AEqui Volscique superarunt :fugientem, in Algido fame ferroque cinrun t: actumque infeliciter foret, ni Quinius Cincinnatus,praecipuus ille dictator,tatam obsidionem oppresso hoste soluissqui repertus ruri , ab aratro accersitus fasces,sia mpto honore, instructoque exertu, mox vitior effectus, iugum boum eq