장음표시 사용
101쪽
Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
sed is imperitia consitum alteri nocivum etiam bona fido praebeant. ad resarcitionem damni inde secuti obligantur. I. a. g. qui ις Iuris in ah. ibi: si assessisti imprudentia Jus aruer dictum fit, quam opor
ibor suati Medico ιmputari eventus mortatitatis non debet, ita quia per ιmperitiam commisit . imputari ei
Διιι : praetexta humanae fragditatis , dehatim dee
pientis an potetiti hominis Dexium esse non debes
Ratio est quia hoc ipso , quod ex ossicio consilia praebeant, ex quasi contractu obligati existunt. necessaria ad id habere . di comparare scientiam ;sne qua, s ossicio hu iusmodi sunguntur, di ex imperiistia consilium damnosum subministrant, culpam latam mmittunt: Culpa lata autem, in jure aequ/parat ut dolo I. r. s. Si Mensor 1DIstim morim diserit, ibi: Iara culpa plane duo comparabitur.
Exceptionem objiciens non videtur de intentione adver- .sarii confiteri.
1 Simosfectum, in quo acior Irim intenti em fandri. faretur quidem, sed exeipa, onus probandi
6 Sa Mui secure confidit, quod Actor factum, in quo
Qisse non intelligitur fuisse eonfessus. Quaeritur L Quomodo haec Regula intelli Mnda ρ de quis verus illius levius fit ρ Resp. tam se esse in--ligendam: quando quis ab alio aliquid petit .seei
praetendit, ec hic quidem expresse non negat. nec expresse constetur factum, in quo intentio actoris, seu petentis lunuatur, seu tamen excepit, seu ponit exceptionem aliquam contra huiusmodi petitionem. non renietur confiteri intentionem aduersarii sui. id est, pintentis aliquid ab eo; V. g. Aliquis in sudicio.ac sat qaedictam dicens: ego dedi huic minuam pecuniam mille florenorum, quos necdum solvit; ego peto, ut ibi Pati vel venuidi illi domum meam. & ille nondum solvit; peto ergo ut compellatur ad lolvendum: alter vero expresse non negat quidem mille forenos sibi re tuo datos, vel domum sbi esse venditam, neque id euia presse latetur , excipit tamen dicendor iam pridem sol- vir vel , adest pactum de non ibi vendor vel , remisisti mihi debit tim; hic non cenietur fateri intentionem asvei sarii petentis. Ratio est; quia exceptio est actio viis & intentionis excluso, qua reus, seu ille, a quo aliquid petitur, id, quod petitur. v. g. solutiorem de bitam. intendit improbare, di tacite saltem negare art. I. 2. is de Excepi. ihi: Exceptis dictis es, quos qu.6
δM,Aum δε . Ergo per eandem exceptionem scitetinen censetur intentionem sui adversarii, Tum quia hoe est eontra essentiam, & intrinsecam naturam ex
ceptionis juxta primum dicta. Tum quia, si exeipiens lateri censeretur . eaee Io duos sibi eontrarios effectus
haberet, consessionem videlicet, dae negationem intentionis, quam adversarius praetendit; quod inconveniens est g. l. 2bn omnis, Is.f. de Reb. eradisis, OL Legat. 39. L. de Drat. I.
Exemplum Iuris Libetur eis. e. cum Venerabilis, ε. 3. A cep . ubi orta inter Episcopum Sabinensem δε Nonasterium Farsense, lite, agente & praetendento Episcopo, Ecclesiam S. viti cum spirituali. . retemporalibus milesionibus S pertinentiis ad se pertinere: quam intentionem 1uam antequam iussiciemersundaret Episcopus, Procurator Monasterii praepropere excipiendo respondit : Ecclesiam . eis olim ad Episcopum pertinuisset. desino tamen ad Monast rium pertinere ex causa permutationis. Quo audito Episcopus suam intentionem sussieienter fundatam dicebat ; qui aiebat si Monasterium causa permut tionis Ecclesam obtinuit, ergo antecedenter ipsa ad ii pum pertinebat. Quo non obstante Papa demin .dit, Episcopum intentionem suam minime fundas'. 'allogando Regulam nostram, ibi; mia exceptionem Ofieisas de istemis, panis adversae non isse igitur beonsessus. Hine Resp. II. Verus Regulae sensus seqimns esto suam 4ri Betis eantra intentionem aEbris exceptionem opponit
adiersarii intentianem non ee et e fateνi, nec btiis, scd Risa adiresario incumbit laus prooanda. dtimmodo si in Eum, in quo nremio actoris fundatur, absilare non fu-- areetis. Per Iura, ct rationem allegata. Dicitur autem notanter: dummodo factum, in quo sistentia Λεινis fundatis, assolute non fateatυν ; quia si Reus satetur, tunc actor suam intentionem jam satis sundasse in tantum censetur, ut relevetur ab onere piobandi, & Reo incumbat cinus probandi 'ain exe prionem, v. g. Si Caius actor dicat . Titio, mutuos dedi mille forenos, quos ut mihi Glvat, petor vel , vendidi Titio meam domum trecentis aureis, quos, qua non civit, ut ad solvendum compellatur, insto; vel , Titius meum parentem occidit; ergo peto sati
factionem; aritim vero respondeat: sateor quidem, uni.nisi mutuos dediss. io . florenos; sed nihilan aiis ei debeo, quia pridem iam solvi e vel quia mihi hoe debitum iam duduω condonavit. Vel , Verum quidemesi, quod injus mihi vendiderit domum, sed pretium non amplius debeo; quia loco huius, ipso v lente &instante Cato aedi aliud bonum immobile .
Vel, verum est, quod oeciderim Patrem ipsus, sed ob necessariam mei defensonera. Per huiusmodi enime sessionem iacti in quo intensionem Crit actoris stim datur, Caius, uti dictum, ab onere probationis res vatur, S Titius eo gravatur, ac suam exceptionem probare debet; cum tali exceptione sat Actor I. i. t de Τωυι. ibi: Affare .riam is videtaν , qui exce*tione Mitis; Ham reus in exceptione AEM est. Et de ista nimeri hujus doctrina amplius diximus, eamque 'Nob
Vimus Lis. I. Tit. 2 s. s. an. 9 I. ulteriori argumento
102쪽
Regula LXIV. Quae contra jus fiunt, debent &c.
de excipikηe te munitam asseveras , de hae tantum a Wi
ε Hine Doctores communiter eum Glossa hie bene
monent, caute esse procedendum eum exceptionibus , ct in praxi observandas cautelas cit. I. si quidem . Et qui dim primo,s reus certus est, vel indubitate confidit' actorem non posse illud v. g. sactum , in quo petitionem, S intentionem sundat, susscienter pro b re , non excipere, sed absolute negare debet iactum tale. s ut bene monet Clossa )eaeteroquin iecurus est in conscientia: v g. Si quis inique a te petat selutionem dati mutui, quod revera fideliter iam solvisti: ct b ne scis, quod mutuum tibi aliquando datum probare
non valeat, prorsus nullam exceptionem opponere ,
sed absolute negare debes, quod mutuum tibi dederit , intelligendo mutuum necdum ibi utum;quia tune Astor probare debet mutuum datum: qui si in probando deficiat, tu liber ab alio onere prohandi abiolveris a nam actore non probante reus abibi vendus est. c. cum in Eccle . a. de Caas posse s. D, 'op. iuncta I. Qui accinsare. 4. c. de Edendo. 7 Et nare Doctrina bene notanda, quia sepissime, de optime servit, quando actores duplicem solii ionem . vel alias injusta inique petunt. Nec committitur an n gatione hujusmodi facti, in quo iniquus actor 1uam inj 1tani intentionem inique di dolote sundat, aliquod mendacium, sed simplex & nuda profertur veritas rdum enim v .g. Actor inique petit 1blutionem mutui jam siluti. dicit mutuum a se datum sbi nondum esse lutum , dc consequenter petit iblutionem mutui nondum oluti cum autem mutuum tale nondum solutum Reus non habet, cum Omni veritate negare, di dicere po-eest. 1e mutuum ab actore nunquam areepisse; in eo
videlicet sensu, quo Iudex interrogat, & actor inaque petit, mutuum nempe nondum solutum. Et quoniam se negando absque omni amphibologia , aut restricti ne mentali puram dicit veritatem, in casu necesssitatis etiam juramento purgatorio. si ossertur, negationem sitam simare, sicque est cere valet, ne ipse insuste patiatur, di ne iniquus actor ex sua malitia , fraude, ac
dolo commodum reportet contra c. Sedes. I s. dc e. M
unare. s. de Rese pr. ibi: Fraus dati, ascui patraeandri Bon debent . Quod idem die de malitia , quae , ut te lata culpa , dolo aequiparatur per dicta supra . Et conducit haec doctrina tunc vel maxime , quando innocens Reus exceptionem tuam, quam v ram dc justam habet, non potest probare : uti saepe contJngit.
8 Secunda cautela per eis.1 si quirim: insinuata est quod si Reus dubitet, an Actor factum, in quo inten-
tionem suam sentat, probare valeat necne, possit Utrumque cumulare , nempe negare factum , di subconestione, si probetur, apponere exceptionem , dbcendo v. gr. nego, datum mihi satae mutuum: & s , dato, non concesso, datum esset, aut quamvis probaretur, datum fuisse , tamen nulla obligatio amplius
solvendi existeret; quia jam tblutum est . vel quia adest pactum de non silvendo. Quem modum ut tutiorem suadet Clossa, eamque approbant innus ,
Strein &Canisu He dieentes in tali conclitionata con-sdsmone facti adhuc remanere onus probandi penes Actorem, eoque non probante, reum ablbi videbo re. arg. e . Cum Venerabi5s . 6. de Laecepi. ubi Procurator Monasterii hoe modo negandi iactum, &in casu probationis suturae exceptionem apponens lucratus est casum; quia Episcopus satis non probavit ,
Sabine stibii Bis , eam tamen non poteνar Episcopus τInfligare, quam ex premtitutionis causa Fursense Manisu rium obtinebor. Ex eo enim, quia Procurator Monasterii iactum non absolute eonfessus est, s alias enim Papa ipsum condemnasset J sed sub conditione, si so san subsisteret, exceptionem appotuit, Papa dixit . Discopum intentionem suam minime fundatisset ore sium Ap tiones . mes praeuratoris suprad cti responsi
nem; quia excep tionem Oficiens se in ratione partis a
Monasterio pronuntiavit. Ut proin nunquam consultum si, exceptἰonem pu- sram, vel nudam facere, v.g. petente Actore Abibi uti nem mutui puram sinplicem exceptionem obiicere,
dicendo: non teneor , quia Jam seisi , vel, quia adest pactum de non fodiendri. Quamvis enim .sc huiusmosi nuda exceptio adhue reiic at onus probandi. mutuum v. g. datum esse, in actorem perdicia. di probata ii pranum . . Tamen quia non desunt Doctore , uti Dynus , strein . Canisus, ct alii dicentes : in tali ea ii onus probandi exceptionem suam illico ineum beret eo exeipienti, idque ex illo sundamento, quod is , qui citetur, te jam solvisse. sateatur etiam saltem in1 plieite . sosuisse debitorem; cum, qui latetur unum ,
per consequens sateri censeatur . quod sequitur ex illo e. cum super. 23. de Ose. Del νat. Hinc merito pro pravi suadetur, ut nunquam exceptio pura Ac nudasiat, sed vel factum ab istute negetur . s satis apparet. id ab Actore iussicienter probari non posse, per dicta M. f. Vel si de hoe dubium exstat, ponatur ev-ceptio eum conditione , s factum , in quo intentio Actcirit fundatur , suffcienter probetur , aut revera subsistat per dictan. 9.
Quae contra jus fiunt, debent utique pro insectis
s , quae conira Ietem duntaxat proluentem sunt. 3 Iuxta commvinem aereo sum dae iis, quae eontra i ritantem , ves maescribearem fostmam actus. 4 Quae sententia is hie tenetur: ae firmattirexe ID Iuris, ac n. seq.6 Non seriata Ioema stib Atiati actus per legem ,
s uuis contra legem prohibentem fiunt, etsi valeam, xumen plerumque invalidari possunt. Ius cari aucL Reiff. Tom. αio Quia eensendum is DNintrem de effectum actuum Dis invalidorum, remissime. Esumitur haec Regula ex I. Non dubium s. c. d. rLegibus. ibi: Niatam enιmpactum, nuIIam commmionem , natium contractum intre eos viriri visimus f se rem, qui contrahunt Iege conreuiare prolatea re e qaod ad emnes etiam legum interpretationes , tam veteris, quam nomelias trahi, tene Ater imperamus
concordant ean. mperian. I s. eau. 2 q. a. ibi: Impeia
103쪽
s , Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
HaΓιonstitutione apertesumitum est, tit ea, quae eontra
I as uni, a solum inviuia, sed etiam pis issem, his Masci fini. a Quaeritur I. Quomodo haec Regula intelligenda ρ &quis verus illius sensus si Ante Responsionem Notandum, quod Regula haec in pravi quidem 1 re uenatissima, tamen etiam dissicili mast, Doctoribus in ea explieanda , ob utriusque Iuris contrarios textus, in diversas partes abeuntibus, ct in eo praecipue haesitantibus, utrum Regula non tantum sit intelligenda de ii, quae sunt contra ius , seu leges , vel canones irritaniates, sed etiam de iis, quae sunt contra jus, seu leges , vel canones simpliciter prohibentes, vel praecipientes aliquid. Abbassio videmine. Nullis, s LE LEPH se e naenum. 7. cc plures alii putant, cam etiam deii . quae simpliciter duntaxat prohibuntur , vel praeeipiuntur , intelligendam cist, indeque ea quoque vi Regulae invalida, de proin ctis centeri debere, quae
contra legem nude, ac simpliciter tantum prohibentem , vel praecipientem fiunt . Pro quibus stant clari textus priori num .ex I. Non dulium. 3. c. de Leguus. ean. Imperiali. ib dem ali Λιι.s E contra communi sima DD. sententia est , Regu lam intelligendam esse solummodo de iis, quae conirajus, seu leges, ct canones irritantes : non item de iis, quae eontra simpliciter duntaxat prohibentes, vel praeiacipientes sunt nisi qer has praetcribatur forma actus ;quae sententia principaliter fundatur in e. Ad vo ILeam iε. de Raegesar. ibi: Musta fieri prohibemur, quae .s facta svolat , obtinent roboris fimitatem: di variis exemplis Iuris infra a num. 4. ω seqq. allegandis .
4 Resp. I. Regulam intelligendam esse iuxta cominu
nisJmam DD. sententiam prec. num. adductam , ade
qua illa pro insectis haberi non debere , quae contra te gem. vel canonem, simpliciter duntaxat prohibentem. vel praecipientem sunt. nis per hane praescribatur su, stantialis forma actus, qua deficiente . actus utique etiam invalidus, Ecero insecto habendus est, utpote carens forma substantiali, seu essentiali . Fundamem tum praecipuum responsonis est textus ex e. Muta post
Leam . praec. nuat lcgatus, Variaque Iuris me mola .
Sie enim licet matrimonium eum simplici voto eastita his inire sit prohibitum, indeque illicitum, tamen comi , iam valet. & pro insecto habendum non est. c. un. de πιιι in ε. Sie pariter eis a Iure prohibitum , ae illieitum si, contrahere matrimonium contra interdictum Ecclesae, tamen ita contractum validum existite. i. de Matrim. contra inter dict. Ecetiffla rursus quamvis universaliter prohibitum habeatur eum impedi mento impediente, v. g. stantibus sponsalibus desum-rocum una, cum altera matrimoninm inire , initum tamen firmiter subsimi. e. 2. eod.
. Sie ulterius, licet Episcopis alienos direces os sine proprii episcopi licentia ordinare praviter si prohibἱ-
tum tamen ordinatio ab eiulam facta uset ar . . eati s. q. a. Pari sermiter eis Episcopis prohibitum sit alienas Ecclesias, vel Altaria consecrare, tamen iacta ab illi,eonsecratio est valida. ean. Episcopus . 23. ca . . q. I. Sic denique tacendo plura alia mempla, quamvis pro
hibitumis illicitum si Sacerdotibus celebrare Misam vel alia administrare sacramenta in statu distratiae: nihilominus celebratio Mi de consecratios tec aliae administrationes saetamentorum in tali statu sanae validae sunt. Ex quibus, & aliis huius indi exemplis abunde patet, cu ea, quae contra jus, seu leges, vel ea-nones simpliciter prohibentes vel praecipientes fiunt. illicita quidem. depectaminosa, non tam n invalida existant, nee pro insectis haberi de ant: sicque R gula de iis intelligenda non veniat. Dicitur autem notanter in responsone n 4. data: κ μ εμν h ejermo adsub an agitis perimens praescribarin ; haec enim ubi a lege praescribitur, es non servatur actum pro insecto Ec invalido haberi debere, extra
te enim forma substantiali, et essentiali requistorei alicujus, rem ipsam corruere per se necesse est. Sie enim alienatio rerum g esae eontra praescriptam a Iuro sormam inualida est , dc pro insecta habenda, juxta
dicta Io. 3. Tu. t 3. de Beb. Ecctis. Hien. HI non. s. a. Sic Testamentum, non Observata praescripta Iuris forma , nullum atque irritum .dc pro insecto habetur per dicta , di probata Lib. III. r. 16. de Tes lamem. Sic matrimo nium contra praescriptam a Tridentino serinam circa assilentiam Parochi, dc duorum testium, non tantum illicitum, sed S invalidum, ae pro insecto habetur . Concit. Tradent ses a GRUM. eap. I. Sic electiones contra praescriptam substantialem Fcelesiae sermam celebratae invalidae sunt. Ec pro insectis habentur cit. e. avita propter. 42. Uel. dce Hinc
Ref. Il. Verus, ct genuinus Repulae sensus hie est i
aut Iegem, qua actus irritatur, vel nutius declaratur, aut
Ad Iura, quae ab adverariis a. I. allepantur. Re- 1 spondetur, ea non obstare, tum quia etsi non de lege irritante, tamen de lego formam praeseribente bene imtelligi possunt, exigente sic defacto vigente consuet dine . quae est optima lesum interpres. e. cum dilectio. s. de Censes de aliis textibus atque exemplis Iuris c trariis n. .st . allegatis, quae eum aliis Iuribus pro possibili , concordare oportet e. Cum expediat. 29. de Uta. in 6. Tum; quia quamvis L 2 datum . 3. c. ri Letisti, iuxta tenore. A rigorem latelligenda 1
ret, per consuetudinem contrariam modo vistentem abrogata censetur, prout teste Herincaep. a. disp. 1. deis. n. 3Φ plures contestantur authores.llud tamen notandum: quod, licet ea, quae contra slegem simpliciter duntavat prohibentem, sunt , invalida non sint, tamen plerumque a Iudice praesertim ad instantiam partis adverse annullari valeant cain Maes A. io. dis. io. ibi e quia quia contra Ieres aecipimur , per Ieres dissolii meretur: prout id ipsum in pluribus ca-sbus praecipitur. Dicitur autem pleramque ; cum eta nonnulli putent, id universaliter seri posse, Me t men verum non sit; quia certum est, quod matriminnium contra legem prohibentem illicite, valide tamen contractum nullari amplius nequeat: quod idem dic
do ordinatione, consectatione, Et aliis n. s. adductis.
Caeterum quid in Ero interno censendum sit de es, roctu illorum , quae Ob legem irritantem nulla, di invalida sunt, vide dicta Lib. I. Tn. a. de consistit. s.
104쪽
In pari delicto & causa potior est conditio possidentis.
1 Regula unde la Tanirin tera inretiisentia, ἐν sensus Rcluis. Me in pari desino, is causa melior fit e disio possidentis. Ibi
s Dasa Daiei os iHusam seminiam νepeti non possunt:
4 data meretriet os usum eorporis.1 Repeti aurem pvies desum alleui, ne turpe quid
ibi: cum par defatim s.ciorum , semper oneratur m ιιιαν, ἐν melior habetυν possessoris causa. Altera pars,
videlicet in Dei causa absque delicto desumpta habetur ex I Inpari, Iri. f. eis. Ia pari causa possessus iiij haberi debet. 2 Quaeritur I. Quomodo haec Regola intelligenda diquis verus illius sensui sit 3 Res Regula intellige da est in sequenti vero illius sensu: Quisnaa dua in eudem causis re sunt ducti. v g. fiunti, ex desino dat, is aeter ex deficto uocipit, metiop est conditio modeηι is iιa
sam assae delicto babent. pMiser metior est c. sitio phs demis, adeoqtie a pestimare abiei non pales , donee au- mersurius legitime probet, se metiori gausere Iare. Ratio Regulae quoad utramque partem est; quia in pari delicto, vel eausa possestat duos habet titulose unum
dubium, eundemque quem habet adversarius, vid licet. num rei proprietas ad se pertineat nec ner alteis,
incertum, & indubitatum, nempe possessionem iquo titulo quia adversarius caret, merito Iura magis favent possidenti. praesertim cum duo vincula plus ai-gent, quam unum, ara. e. I. de euga ἐν Paceae alias
in judicio petitorio miserar personam rei agat. reus autem ordinarie gaudeat, majori favore quam actor per dicta ad vet. XI. de R. I. in s. dc I. Favorabiliores, ta ff. de R. I. ibi: F oratiliores Rei potias. quam . Eiores habenivν: ac insuper risessio magnae semper consd rationis sit, & inter alios etiam effectum pariat, qui resertur s. Retinendae, 4. Incliti de Inreνdict. ibi: C-m,sam durem possisndi in eo es. qum etiam fi Hus νes
non sit . qui possari, si mori actor non potueriistiam esse
probare, remanet injuo Aea possessor proster quam e Iam eum osse a Iuni virtusae Iura, conrra petitorem
Iudici pecuniam, vel munera alia dat, ut serat injustam sententiam, ab eo repetere datum amplius non potest, quia utriusque tam dantis, quam Meipientis versatur turpitudo, & Iudex in possessione accepti , consequenter melioris conditionis est. au ean. Nonsa ne a s. eau. 14. q. 3.&L3. ff. decens B. turpistis ibi: Ubi aut in , dantis , aeripientis turpitudo mersatur .
non posse repeti, is dirimus muris pecunia δει , ut
4 IIem es, fia funam daram fit, ut dicitur I. 4. n. feod. cf. 3. . d. quod merer ei distis, repeti non potest . Concordat I. a. c. ma. ibi: cum te propter turpem ea
sum distim aderisuriae dedisse profitearis, frustra eam
tibi restitii de arease eum in pari causa Gessoris eamitti Meti, habearis. Ex quibus legibus Doctores univerialiter inserunt ea, quae ob turpem quamcunque causam dantur, Et accipiuntur, repeti non amplius
posse: cum ubi par est delictum utriusque, tam male dantis scilicet, quam male accipientis, hujus tanquam posset ris melior si conditio . . Ubi tamen eum Taecinobis, & aliis advertendum, suod; et si datum dc acceptum M turpem causam, seu elictum repeti non amplius valeat r tamen id, quod quis dat, ne alter turpe quid . seu delictum committat .
v. g. ne iniustam sententiam ierat, ne surium, noh micidium , ne adulterium, ne proditionem faciat, ab eo, qui accepit, iterum revocare valeat, ad quo in tali casu melior conditio possidentis non st; cum non par in utroque . sed in uno duntaxat, volente nempodelinquere , & accipiente versetur delicium. textu claro I. i. s. a. f. de condier. M iuv. eatis ibi: S, turpia eausa necipienti uerit, etiamsi es Ierusa β, repeti potes. Etiemplificatur hoe I. a. feia. illis verbis: visura. a di id , ne sacrilegium facias , ne furtum; ne hominemaeeidas, in qua specie dianus scribis, fi risi des ja .
ne Minium occidas . condies posse. Concordat I. Irim 4. s. a.F. eod. ibi: Quoties darem solitis accipientis itio riso versatur, Cessui ait, repeta pulse, me si s tibi d dem , ne mihi ituriam facias. Pro altera parte Regulae, In pari eausa. sne deli- .cto, exempla Iuris dantur plurima: veluti s duo eandem rem a duobus non dominiis bona fide emunt. ille cui res etiam tradita est, prae alet; quia in hae pati causa potior est conditio possidentis. Ici. sede aurem P. s. si duos as 4. f. de NubLeiuna in rem actio . Item, si duobus eadem res obligatur. & nescitur . cui prius: melior est eonditio possidentis rem. I. Si debitor Io. f. ae Niqnis. Sic ulterius: fi a Sede .apostoliea. vel Legatoi vis uni. D. M Ordinastis alte et eodem dis idem beas
malia e si a Sede . si . de Praebenae, Dignit. 6. Sterursus, si in iudicio utriusque testes aeque idonei & pares sunt, in hac pari caula praeseruntur depositiones testium . qui pro possessore testantur e. Ex Atreis, 3. s. Quia de Pisbatio,. ibi: uvii ambarum partium to ιμι aeque id ei, possessoris totis praeferensuν . D. siam ho se possiere contendunt, prae Walent . qui de an liquiore possessione deponunt et Licet causam, s. eia.
ubi summarium sic habet: s Aθον ἐν Reui in interditi.
etinendae possessonis probant. obtinet is, qui ant/qui
rem msse nem probat in Ut proin semper in pari causa
melior sit eonditio misdentis, de specialiter attendatur ad possessionem; quod ipsum non ex minimis praerogativis est, quas affert possessio, uti cum aliis bene observat strein. hic a. l. Porro procedit Regula etiam contra Ecelesiam alia D rque causas pias. & privilegiatas, nisi snt de quatuor specialiter favorabilibus . videlicet testamento, libe tate, conjugio. 3c dote: de quibus vid Lb. 2. Tu. II. n. 46. ita ut, licet harum savor, etiam dum acto res existunt, potior st, quam Rei, tamen quando causa pia . vel alia privilegiata eum profano litigat, in parieausa potior si conditio possidentis proscini; cum magis semper attendatur ad titulum possessionis, quam qualitatem litigantium. ut post Fulgosum GUI. 38. b. 1. de alios bene advertit stre in bis n. a. patetque inter alia etiam in easu, quo quis dubitat, an emiserit Otum, necne; tunc enim , quia libertas in possessione existit , potior est conditio ipsus are. c. Ex parte.
18. de ce ANee dicas: ex hac Regula foveri seres, pratilones, g
105쪽
q8 Caput II. De Regulis Iuris in sexto.
& raptores, Damprimum possidere incipiunt. Resp. quod simonἱace receperunt, restituere coguntur: Gἔotiis, neque hac Regula, nec alio iure horum posses. autem restitui debeat vid. Lib. s Tu. 3. num sionem defendi, sed quam pri inum de illis, ut talibus, 29s. onstiterit. eos. non obstante possessione, ad restitu- Fallit et . Quando uxor lenocinio viri adulteratur; hoe i, tionem rerum ablatarum . una cum fructi hus. & ad reis enim in casu, eis par videatur delictum utriusque. ta sarcienda damna illata illico compelli textu claro cap. men soluto per mortem uxoris matrimonio, vir dotem Gravis i a. d. Restis. vo5 t. eum concordant. quam pollidet. non potest retinere. sed illis. quibus 9 Quaeritur II. Ad 9 ct quas Fallentias patiatur Re- alias ab intestato, vel ex testamento competit, rest, gula LXV. e Resp. tam sallere r. Insimonia rea- tuere debet. I. cum muAeν47 fgoluto murrim. ubi les; etim , eis par se delictum dantis di reeipientis gislator etiam rationem suae lexis proponit; ibi e cum
smoniaco , tamen qui munus taliter recepit , non mia re viri lenocinis adulterarissuriit, nil eae dote eritis obstante possessione, teneatur restituere, org. cap. De netur; cur enim improbet maritus mores, quos ipsemethoe ii. de Simon. ubi etiam Reges, di Principes id , aut ante corrupit, aut postea proluetit.
Cum non stat per eum , ad quem pertinet , quo minus
conditio impleatur , haberi debet perinde aetaimpleta fuisset . ,
a Regula viae sta T- αν teris sensus, is inrelibentia pertit . 3 Loquituν duntaxat de casu , cua quis impediatur a taA , cHas interest conditisnem non impleri. Adducitur ratio Raerulae.1 Fremastiν exemptiι Itiris r ω AM. seqq.
ἐν ad haereatim refiit titione, predaeitur is e. Concordat . In exemtione 8 . s. . . de laeta. ObId. ibi: uvicti se sub tona tione olfinitis curaveris, ne conditio exseret , iubilominus obligetur. a Quaeritur: Quomodo haec Regula intelli pendat Et quis verus illius sensus si Res p Regulam intelligendam esse iuxta sensum sequentem, qui proprius illius est: manas in Icie , contractu testamenia , vel alia diam tune aliqvid in ah qui fai,em ora1natur subter ad quadam eonaisione, Ois . cui apponi ν conditis, eu, qaantum es inse, nihilque 'aerem tris eorum, auae ad Misitionem implendam spectis ηt, is tamen impore Bon potes, eo quod ab EA. milus interes condit onem non impori, i pediatur, pertude haberi. , far e frui a beι , ars condit onem re psa di Ieses. Dicitur notanter o Quiando aliquid in ali das faverem isdinatur; quia
Regula loquitur, di intelligenda es de illis dispositi
nibus. quae in ancti tis Diorem fiunt. apposta tamen conditione, uti patet ex verbis ediemplificatoriis Roxu civilis n. I. at lcgatae, eκ qua desumpta fuit Regula canonica, ibi: suos nutibe tatim Iciatis ad hae kedum instititiones pertintrin. quae cuncta sunt favor bilia pro iis, sui libertatem, legata, vel haeredit tem, consequitiatur.3 Dieitur etiam notanter: eo quod Λb EA. estis intemos condationem non impari, impediatis; Nam ut post Dynum hie bene advertunt vivianus di alii. Regula me omnia declarari di intelligi debet iuxta Regulis agi. g. de R I. num. l. allugatam, utpoteex qua catamnicam uetumptam diaimus; ibi aut ni expresso habe
phνi quo minus conditio imphatur: per quod etiam diliiΛguitur haec a Iluuia aia. m 6. In vitam non debet ei, per quem nonstat, non faciat, quod per eam fuerat faei Iam . illa squidem ets smilis videatur pra senti. tainen ab illa digeri in eo. quod Resula 4 . t quatur de casu, quo quis impeditur per alicujus eas L entum, vel per tertium, cuius non interest rem sieri, vel non serit praesens vero proprie loquatur de cani. quo quis ab implenda conditione sibi Imposita imis peditur ab eo, cujus interest. conditionem non impi H. puta, quia conditione ad inpleta aliquid amissu ius est, aut praestare debet. innis, S Uivian. I e. e. eυ, Stiein hoe xtim. i. ct aliam dissereni iam addit, videlicet. Regulam XLI. duntaxat velle . non debere illi imputari ad culpam, s non saeit, quod sacere non potest: praeientem vero Regulam non solum a culpa eximere illum, cui appostam conditionem non adimplet, dum impetitur. sed insupervelle, quod conditio etiam habeatur pro adimpleta, s quis impeditura tali, euius interest conditionem non impleri: quod non dicit Regula XLI. ut ore vi cujus quidem excusatur quis a culpa. s non facit, quod sacere non potuit. nullum tamen praeterea conlequ tur fructum A esse ctum. uti contingit, quando quis impeditur a conditi nibus ad ualorem Et usum Sacramentorum neeessariis ubi l cet quis careat culpa, attamen nullum fructum lcessectum habet sacramentorum: vi praesent;s Regmiae autem non solum a culpa quis immunis est, sed de eundem essectum habet . aes conditionem reipsa adimplesset. Res magis patebit per exempla Iuris insta an. s. ω seqq. adducenda. Interea adducitur Ratio Regula . videlicet, quod, 4 quia nemo potest ad impossibile obligari, iuxta RQ 4.ri R. I. in ε. legislatores, A aliarum dispostionum authores non censeantur saltem in ordine ad illos, qu rum interest. non impleri conditionem, quam iniuste impediunt conditiones aliter apponere. quam, seas implero post bile sit: noe velle lavere illis, qui malutiose impediunt, nee luero di favore designato privare eos. quinihil omiserunt eorum, quae ad praescriptam raditionem adimplendam spectant. In quo dic ai An thores divinam imitantur bonitatem. quae etiam salam voluntatem. dc possibilem. licet irritum conatum aeque remuneratur, ae opus ipsum, uti constat de Abraham Genes. 22. qui ex eo. quod bonam voluntatem, dc d bitum conatum sacriscandi stium habuerit. idem me ritum . eundemque essectum apud DEUM reportavit, aes actu filium occidendo sacrifieasset, eis ab hoc per Angelum sueri impeditus: ara ean. Si quisitet, Σα
Declaratur. de firmatur Regula amplius exemplis sIuris: Sic enim, squis instituitur haeres sub hac conditione, ut decem det Titio, qui alias ah intestato su
106쪽
Regula LXVH. Quod alicui suo Meti licet nomine, &c. D
eederet diconses ureras 'ulti e est. condis,nem ex alia quaeum maia. vel easu sonuitii impeditur,
.us ea haeredi offerat, haeres autem, eurus,
Uvo non priuaria illa hariet, es: se itide lito ac si aereptaset haeres. deeone Maiss
per eum eloci stetit. slim, I. f. de candition. ἐκ A. Sic etiam di si quis eum altero e trahit. Ac promittit dare eidem derem, s astendat in Casemaluiti, dc petpromissorem stat. quo minus alterascendati ut te impeditu ab viqium bis inhetor pro impleta raram eonditio non habenameo impleta eum eandem etiam se ta jam liberiale adhue adimplet per diem, legem comtur 'stir lay Uretarem quirim ipse a ius pestpenset . ni με ipse seretis Mureis Mimp ου Gaviri
Obiicies a. Si quis Cato letat mille meum eonditi sne 's filiarii Husducat, lemia antentim as moriatur,
f pre haeredem, strupis eam cai Masgitariassus es r o ριν finiuiros eastis, in Iuretatem poemeniat. Er go Regula non tantum est intelligenda de castas, inqui se ditionem adimplere volem impeditur ab eo cum smodi tamen easibus strum modis intelligenda est Resulii per eicta u. x. Tuiri, quia casus in leto mitus est si ae late illis, in quibus apponens eondit Mini absolute messo praesutatur, latvidimpleatis 'Utitiae in quamcunque causam non impleta conditionate promis- I-umnae Valeat et incviusmodi casbus Retulam locutic uiusmieresi, eo *gonein non implari r i setiam, si non hasere extra controveHam ess
Quod alicui suo non licet nomine , nec alieno licebit.
ν Fatiis Reeuia is eas bus, ubi in propria, ἐν altera presona non est eadem mobibitionis ratio. a Metiratur Ne exemplis Iuditi: ἐν duos.sqq. i r Esumpta videtur haec Regula ex L Tisa sat e , 4 s a. s. i. g. de Aa Urat. rerum ad crvitat. pertia. ibi: quod quispuo nomine Medicere mobilestur, id me posti eciam pedonam agere deler, ἐν can. Sicas non βοio. dis M.
a Quaeritur I. quomodo haec Regula intelligenda δ& quis veru, illius sensus si ρResp.r. Hane Regulam in dupliei sensu proe ere, A intelligi posse; di quidem 'amo taliter: quod alicui suo nomine in propria perso na serere non licet, nec alieno, id est . nec per alium seu per substitutum eidem licebit. secvnao ita: quod is suo nomine, seu pro seipso licite facere non potest, id neque alieno nomine, id est, nec pro alio poterit . Exempla utriusque sensus pas m habentur in Iureo &procudit potissimum de malesciis, seu desitas , non tantum Iure divino & naturali, sed etiam humano prohibitis; Sie v. g. quia non liret mihi nomin/ meo i di
in prepria persena innocentem occidere, vehiarium, aut usuram committere, ita neque alieno nomine, id est, nee per alium pro me, nec pro alio committere
licebit. H e Resp. II. verus sensus Regulae sequens est: Quod squis prohilente Iure Lilao. naturaΓ, aut humana I ruefacere non res suo nomine, id me alia nomine. M s . me per alium prose, nec in propria presona pro alio, I eire faceri 'teris. Ratio est; Tum quia, eum suis regulariter in quovis negotio ad agendum pro se . N ad se aliquo modo pertinentibus facilius admittatur, quam
pro aliis, arg. ean Prohibentur. 14. cati. 2. q. a. conse
quens est, quod s quis suo nom ne quid agere prohisetur, multo magis id alieno nomine agere prohibitus este censeatur. Tum quia, s quod non licet*roprio nomine, liceret alieno, admitteretur aliquid una via. quod alia via prohibetur contra Reg. 34. de RI. in s. ibri cum Wala una via prahibetin alicui, ad id alia viis κω δεια asmari. Declaratur , εἴ smatur Regula ulterius exempl;s 4
Iuris ;&quidem , abstrahendo a prohibitis Iure divino,
ct per se patet, loquendo de prohibitis iure humano:
Sicut Clerico non licet nomine suo exercere sanus. ωἱdem ei non licet nomine alieno, cit. n. sicut non suo, ero. dis. M.;bi: Sicut non suo, ita nec assum nomine alDquis clericorum Menere faenas arrentes. Indecenses enim crimen futim commodis alienis impendere.
Sic pariter, quia excommunicato non licet proprio s
107쪽
Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
N. excommunis Itis eras, cum procurationis o clara assump*r ipsum ranquam pro ratorem nou daaamas simi tantam .
Aie etiam uti proprio. ita ex altiso nomitae album Pnaetoris corrumpere illicitum est, L Si uis, . s. δεδεν MEM. Sila plotima alia in Iure habentur exempla . ex quibus aeritur II. An, dc quas Fallentias patἰatur hae
Regulae Resp. tam univerialiter salsere tunc. quam do ratio prohibitionis in mea persona existens cessat . seu non reperitur in aliena eique non obstat. ita DD. communiter ς Sic enim, risimita non liceat coiitrabe re matrimianium eum mea consanguinea, c. 2b d Mea. de coae santiu n. b QDin. possum tamen cum ea nomine alieno , leu pro alio non contanguineo vel affine ut procurator ipsius contrahere. c. Ex parte. I . do Re fit. Spatiat. ἐγ e. . de vroe vi. in 6. quia ratio prohibitionis . consa uinitas nempe, quae in mea per uata, non reperitur in alia.
tris. quantum ad temporalia regulariter loquendo. non possit agere in judicio c. a. dehiciis in s. tamen nomine alieno, seu pro alio agere potest. e. Duare nera iter. s. de Procurat. in ε. ibi: Neatim vera ad nuo iis . seueriam adiudacia potes, ius milia absae patri, a sensu fieri prae,raι- : quia ratio prohibitionis , ne filiuG-mili xjuvenili sua imprudentia sbi, vel patri circa te poralia noceat, cessat in alieno negotio. in quo ueprocurator nee sbi, nee patri praeiudicat; eum iudex non contra procuratorem, sed contra principalem proserat sententiam. EL hic sibi imputare debeat. quod sciens talem constituerit procuratorem . D
Sie ulterius, quamvis per fundum allacium. In quo sim servitutis non habeo, nomine meo ire. vel iumentum agere non valeam: tamen id mihi licebit facere nomine alieno ius servitutis in praefato fundo habentis . Sin paratus, rii. g. de V. O. quia ratio, quae me prohibet, alium non prohibet, qui jus servitutis infundo habet . quo iure per se, vel per alium uti potest juxta Regulam stati v sequentem : Potes eati per alium, quod
Sic rursus, eiu Episcopo non liceat suo mmine alie- 1. nos diaeces in ordinare: tamen id ei licet ex commi sone, de nomine Papae. vel Ordinarii loci. e. i. de Tempstr. Ordinat. in ε. quia ratio prohibitionis, carentia nempe auri uti bonis in alienos subditos, cessati. Ordinario loci, cuius nomine eccommissione Epist In alienus ordinat. Sic pariter, licet munere dc tete carens, iudicare aliquem nomine suo non valeat, nomine tamen alieno, causa n&surisdictionem delerante de causa sibi commissa cognoscere, judicare, detententiare potes , integra Titis Liscis, puto. δε-
Potest quis per alium , quod potest facere per seipsum
I. ita. f. de His viaνmata: quibus amnis etiam est Reg. a. de R. . in ε. cur Deiι pee aluum, espeetida,
Qumritur l. Quomodo haec Regula intelligenda 3 de quis verus 1llius sensus sis Resp. I. Regulam id velle dicere: quod , cum in commerci humano plurimae sint catisae, actus, ct negotia. quae quis ipsemet inpers,ta agere, aut tractare, Vel impeditus non potest, vesex quacunque ea usi non vuli, possit alterῖus, ad rem idonei, ac debite qualiscati opera dc auxilio uti, Sper eum tam in , quam extra iudicium sacere, quod ipsemet licite, ac legitime iacere potest, hie Ax nune autem ex eausa sibi nota facere non vult, vel impeditus non potest. Quae Regula potissmum delegatos, se stitutos, procuratores, manistros, di ossiciales conce nit, per quos causas & negotia sua principales agunt . ac pertractant. Hine Resp. II. Verus Regulae sensus hie esto mi ΛΓquid. x
v g. contractum. aEum, ne otium, causam G. prese
Atim valide, Iisue serie, ves tris aνe meest, ma-Ier i. 1 tim rei aIium ad Me Moneti . G delire ἐν isI eartim vestri ἐπ Leire fisceri. Ratio Regulae est; Quia, cum juxta jam dicta hominum negotia plurima. t varia snt, quae quantumvis ad se spectantia quivi a per seipsum peragere saepe non potest, utpote vel aliis
magis urgentibus, vel infirmitate, vel necessaria a sentia, aut alia ratione impeditus: vel quia ex causas bi Mea peragere non vult: vel quia actus itabor, aut negotium per seipsum agem eius person non con uit. maximum non raro quis pateretur. in rebus suis damnum di praeiudicium, s per alium sacere non posset. quod ipse quidem, absolute loquendo, perseipsum ag re valeret. hie de nune tamen impeditus vel non potest, vel ex eausa non vult peragere. Ob quam etiam rationem procuratorum, & similium hominum, ali na negotia agentium, usus ab ipso Iure omnino nectς sarius agnostitur Li . s. a. e. de Procurat. ibi: Usus aureis T curatoris per qtiam necessarius es, at qui rebus sis
quia juxta dispostionem iuris quod quis facit per alium peianis
108쪽
Regula LXIX. In malis promissis fidem non &c. 3or
6Ande est . ac si iaciat per seipsum: eis. Rer. a. d. de cle P. non re fidos. ita: cum istisuri Ereti . .ese
R I. iu ε eis, uiam miniseriam eam uti dehiareit, talis is Me. Dicitur autem notanter: per aliam ad Me idoneum persera suarMur, quae resue e in Aeo, is curam equi Oe. id est. Meessaria ad id icientia, potestare, ordi- per seipsum valeas exerceri r runcto Coneil Trident. ne, aliaque requista qualitate praeditum; enim vero Seg. a s. c. i. de RUMm. dc Q. . c. a. eod. ubi species, ubi Me noti est . utique Regula non procedit. arg. eo. ter de necessaria residentia personali: item dide ossiciosis rati. s. q. s. Hinc licet Episcopus uti per se, ita di divino recitando, accis paenitentia peragenda; hae per alium Episcopum ordinare suos subditos possit enim ex natura sua non per alium, sed per seipsum pastion tamen id potest per simplieem Sacerdotem, cum nitens exequi debet, ct corporali praelantia sunt pec-
hie ad id non sit idoneus, utpote earena potestate ose cata confitenda: can. Quemlaenitet. 88. . . t. de Paeni clinandi. tent. Idem die de sineptione aliorum Sacramentorum s Exempla Iuris Regulam declarantia, &eons am excepto Matrimonio, utpote quod per alium e trahiria fero innumera existunt. ac cuivis vel obiter consido potest, e. D. de Hore r.eanti facile patent; nam ut statim ad hominem exem- Idem ex natura Ex institutione sua, Iurisque dispo- t plii at innus hic nam. r. Sicut possum per me ipsum stione requirit eoniectio Testamenti. Ec haeredis in emere , vendete, locate . litigare, dare eleemosy- stitutio, utpote quam te lator per seipsum serere d mam aeceptare beneficium: ita idem possum sacere bet, Saltemus arbitrio, seu dispositioni eommittererer alium: ara eis. I. I. s. us.2. e. de Proeur. dc ι. sed non valet: I. IIIa an utilis. 3 a. f. de Haered. iasi . ibi r/ un M. 17. s. Is is M. f. de Indo. Manus Abest cum Lia an iratio adeo vulas os, quati asena a, bitrio pedimi Concora. es: viam satis constanser Terra/s .ererenum, te aman-ε Quinimmo sunt plura, quae licet per se pias certae roram Iura ipsa per sesema esse oportere, nan eu alieno persisnae ob dignitatu statum, desectum virium, scien- arbiινιι pendere. Nee obiteias c. cim tibi. t. de Toatiae, aetatis, vel ob delictum. aut aliam inhabilit, m/nt. cuius textus videtur contrarius textui primum etem facere non possint, per alios tamen ea sacere v. Etam: ibi: In se ad quis tione duimus, quia, qui
lent ac debent. Sic per nae nobiles. ae ulu tres non Demam talia ratem Mahorus ui minionem committi t.
perta pias, sed per procuratores in judicio litigare de- Maviae ν deradere intemtus. Resp. erim eum GloK. Dent. I. Quieti ua. 23. m. c. . Heurat. ibi: aui. ine. e. m lib. - aio non m quod eis de beni-eunqui primoria uae, ves ωνha raefectura Iultime 3 gnitate canonica Diu tus . non decedere intestatus, silium, vis maei reicio mi irari, vescas oriana e . Qu ultimam voluntatem alterius dispostioni commit- mirmis infirma merueris deuitatis. UeImoes uiari das tit, tamen revera testatus non decedat; eum prorsus
alaestis, avi moris farest fune sustias, fi nullum si testamentum; ubi haeres per seripturam, vel
uia ab ea anseriis mutum, veI referiin, procinator1s vocem ipsus tellatoris non est expressus, textu. lato I
me ite eapti, re alii hujusmodi ex natura inhabiles, non tum, is nomen haereati, ves naum non fuerit manu i per seipsia, sed per alios in judicio litigant. ara. c. Pa is pe- ,-Ivoce comam testabas nunctimum , Me ostiati. 14 ia n. do Iudieiis, ubi Haiscreta. id est, tela amam remis epas ιμών: cum Concord . vel carentes debita discretione appellantur ejusmodi perso- dac eum Innocent. Panormit. viviano inc P. de pluisnae. Sic etiam, etsi propter delictum excommuturatus rabus aliis, textum loqui de Testa nemis ad pia eauperie in judicio stare non possit, conventus tamen po- ω; eurulinodi testamentum quis alterius dispositionitest, & debet per alium responderer c. Inteliaximus. committere. 8c dicere potest: eommitto tibi. ut post T. de Iud etiar ibi: Qua Iasia nobis, viro mortem omnia mea bona pauperibus. Ecclesiis. Moeommunieritis in Judmos νε possit; respondemus, quia natiariis, vel alus priscatas pro tuo arhitrio distribuas.
nienis pore'. is ari/ιρον alium resp. aere iriuakio, Quod etiam Summarium Capituli habet illis verbiti
per advocatum, vel proeuratorem litigare in judicio ea as secundum inremctam notabiliorem. Ratio illo debenti ean M. cau. s. q. 3. ibi: qu Et scopus univer rum est . quia testimentum ad pias uias etiam alii, Mui siseria res ad sum I uiam Dei benorumque ομ- solemnitatibus ei villibus earens valet, dum inodo conia is .ctiones eans rutimur, debet unusqu3sque eorum ram me de voluntate testatoris: eap. . de Suras. Misis
m. Ereti fluis . quam etiam prosius a Uibuas eαι- cum Concord. Et inhaerendo huic sententiae,quae omni pl. ν M. mirifieri erimine) batire advocatum non ma- no probabiIis est, tamen manet sallentia Regulae in Te ia fama suspinum, sia bona opinionas, ἐν laudabilis stamentis ad causas profanas: quam sallentiam Jura arii, iam alum. Sic fidem Epileopi, Praelati dK Cidi quoque specialiter de adoptione , sc arrogatione statue Hei habentes altam rurisdictionem de causa sanguinis te Pol mortem. 26, s. i. st . de Adam. ibi: neque ad ra non per se, sed per alios cognoscere, ac iudicare pos N, nequa arrogare quis absens, neque pre hέ sunt di debent chriei, vel M acti in s. abi: modi salemnit rem peragere potes. Nais seri ci Visis ea os sanguinia agatare non licear, Fallit 3 Quando alicui nudum ministerium, seu tam ii Ga ad ea ea Dei iraianι aeηι temporal-J de cutio sine iuris11ctione specialiter committitur, v. e. tiat ἐν p. αι, metu riseruiaritatis rassante , aliis iniunctio paenitentiae, dispensatio in irregularitate . ex delerare . communicatio, vel absolutio ab eadem, praedicatior Quieti rej II. de quas allentias habeat Regula erueis dec. haec siquidem delegatus exeepto Sedis Ap Hriens Resp. tam cillere in pluribus veluti t. quan- stoli, Legato) per alium praestare nequit, textu et arcido ad negotium aliquod, vel eauiam expediendam spe- e. n. s. caeterem, de QR. desu. ibi: Caeterum fallis L cialiter electa est industria Ex fides certae personae; haec rarorum Seius Amstatuae aiatiam Ie)aian, os remmis
enim nonnis per seipiam, minime vera per aliam ne- δε- Derit praea re erucem, excommunicare, vel a
gotium expedire potest. e. s. s. Is aatem. de Oo . s.fieri isti os, dispessare cum irreguiaribus, veri u Iud riIu. ibit praetraquam , inquiinionem seri, wI aera paenitentias, tierat haec de eaerere alias Aman re; geri filia Hausis. vel aliis mi Dis proidem mam quia non ibi Iurisdictio, sed ceriam mim eriti, mitissisa,emus 1 eum in hir omnibus ea bus in striam, is ommissituris Me parte. fidem pissisae, cattrita ea mittimvis. Higere videamin. Fallit Quanas intra parter speeial ter eonventum 1 a Concordat c. Iscua. a. eod. ius. dctu . . s.f. c. decim est, ut non per alium, sed per seipsum res sate uti
ducis. totienae . . . . ec in casibus, ubi ex speciali loci consuetudine, auts Fallit di. In iis, quae edi Im natura. dii Etutione statuto, vel tellatoris voluntate , excluso alieno, per sua. .el speciali Iuris dispostione iactum prepriae per- sonale ministerium specialiter requiritur. Tvlah. g. F. senae requirunt, uti sunt residentia Episcoporum, P cones. ν. Fachin. a. I. contris. e. 24. Streio. de canis rochorum, de eanonicorum, es. Quia uuae ui. s. hie. n. n. Ius cia a. anari. De. Tam. n.
109쪽
io, Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
In malis promissis fidem non expedit observari.
Datum meretrica ob remessum usum eisporis reperi
non potes. o Num utilem moraria promissum servari riberi in
foro eonstrentiae, cinnam a es inter dictores' aliis a firmontibas, aliis negantibus. Ponantinfiandamenta negantium.
Haec Regula censerer ex parte desumpta e e n.
Quiritur. Quomodo Hre Regula intelligenti &quis verus illius sensus stρ Ante Responsonem N tandum cum Glossia hic, inno. Vimano, Λ aliis rverba Regulae. In mutis premissis. dupliciter posse intelligi, uno videliret modo, ut signiscant rem malam, turpem, peccaminosam . quae promittitur, v. g. h micidium. furtum, adulterium. smoniam&c. quae
si quis promittit, utique nec eupedit, nee licet semservare. Altero modo . prout indieam male promissa, seu male concepta, malitia se habente non ex parte promittentie, nec ex parte rei promisne, sed promis
1arii cluntaxat, qualia censentur illa promissa, quae ex dolo. metu insulte incusso . a promittente extorquentur, vel alias contra Iuris praescriptum Obti
De quo autem modo Regula loquatur, ct intelligenda sit, ps ne non eonveniunt Doctores; Strein enim cum Barhoas, , di aliis, vult, eam intelligi debere de malis promissis in secundo sensu acceptis: Tum , quia si in ptimo sensu intelligeretur, non differret a Reffusa s8. sed in ea jam contine et ur, seque supersuaviueretur; quod de Pana Regulas condente'rael mendum non est; hoc ipio enim, quod promimam malum in pVimo sensu, si u de re mala, turpi, peccamino a factum, e iam juramento firmatum observandum non si, n eos latio sequitur, multo minus observandum esse nu tum , seu i nolex promissum sne juramento de huic modi re mala aestim. Tum quia, cum repa in
ha P Iula utatur ternti no non expedit servare fi em,
di non uicat, rantieti servare sdem, seu non potes se vari sdes 1 non viderer Regula intelligenda de malis
promisss in primo sensu, utpote quae servare non tantum non expedit. sed prohibitum. ac illicitum sieque.
in sensu Iuris etiam impossibile est; sed de malis, seu potius male promissis in secundo sensu, utpote quibus
proprie competit terminus Mae edis; cum eis ex parte promittentis sicite servari valeant. ea tamen servare non expediat iuxta dicenda infra. Ita in re prae- ati Doctores, nee absque sundamento. Alii econtra eum Taecino hie docent , praemissa verba, In ma-
Iis pismissa intelligenda duntaxat esse in primo sensu . Sed Rei p. I. Regulam intelligendam esse de malis pi missis 4n utroque sensu aeceptis. Sic sentire satis clare apparet Cloisa , Dunus. vivIanus, quos immerito pro se allegant alli; Me ipse enim , quod pro declaranda Regula addueant exempla Iuris de malis promissis
in utroque sensu sumptis, in utraque sensu Regulam intelligi volunt. Dynus squidem die n. a. cum Glo: a se exemplificat: Si premitio tibi eeei νe hominem, comis Histere 1υν rum. mantam, me si ahia liave, non ex uisse Λνifim. Eece exemplum demas, promisis in primo sensu. Dem ulterius dicit: s. interveniente dolo, vel metu fit promissum, seu male promittitur . tune licet promissum teneat de Iuris rigore, non expedit tamen fidem servare; quia promi soli datur exceptio I. Si is cum atisre. 34. f. de V. .cb'ig. En exemplum de malis promissis. in secundo sensu.
Nec obstat responsioni ratio a Barbosa, Sstr in saltata, quas Regilla de malis nomisiis in pruno se,su
acceptis, videatur superi ua, ut te i. in contenta in Regula LVIII. Nam contra est, quoa praesens Regula l lus dicat . quam I VIII. haec etenim, spectando verba illius, soluna dicit, 'Nises os sat rivim contra bonos mores praestitum Muramentum, vel promissum: praetens verti Regulani ri Iuni vult di dicit, Noa sa
Agisterium, ted ηα expiaree: qui terminus indusici Iensu sumi potest, ita, ut idem signiscet. M. non est multum. vel non est licitum: sicque loquendo 'epioni ira re turpi ly -οις dit. idem iit ae uon Διι
servare promistim ontra bonos mores, id est, de tu pi. vel peccant nota 1 e factum, e t. ean. In mussi s.ctu. 22. q. a. ibi: Impa es en m promisso. q.ae se lese adimplerisν. Nam, ut bene advertit hic Pech. Regula per verbum , non expedit. idem vult dicere, ac mali et seruare sdem in promistis contra bontis mores, seu de re mala di peccammosa raris. Per quod patet, etiam ad alteram rationem ex vobis non expedit, desumptam. Hi e
Resp. II. Uerus sensus Rogulae hie est; D promissi, smasia, qtiae contra honot meres, aut de ri Mati, seu pe
feci moti promissis, quae exporte 's missoris non rintrabo ηos mores, exporre 'enrasoria tamen male. LAm.imetti iris e incuso extoria, res matitiose obtemis su ι , quis em Iervare liceat. i. valeat, tamen non ex pedit , nec conuisu Om obsere e . Ratio Regulae quoad primam partem de promisss contra bonos in res , quod non obligent, patet ex dicita ad cit. Regulam s. n.2. Et quod etiam non liceant, constat ex eis. can. In maris premum. s. cau.22. q. a. Impia est prom, , qua seetire adi fer ν.
Quoad seeundam vero Regulae partem de aliis ma- γlis, seu male promistis, quod, etsi in iis fidem servare
liceat, ct valeat, tamen non inpediat, nec conducat. Ratio est; quia etiam in his fidem servare tam promissori, quam promissatio, di Reipublieae praeiudiciosum, eo equenter nulli expediens est: Non pi misi,
110쪽
Regula LXX. In alternativis debitoris in electio, &c. io
missori; quia servans in his sdem . ex aliena fraude &malitia. rerum s uarum promissarum jacturam, seu praejudicium patis ur . . Non promissario . quia accipiendo, dc retinendo promitta, dolo malo, vel in isto metu extorta, laedit conscientiam, agitque comtra Regul vi, quod Fraus & dolus nulli patrocinari . Mat. Non Reipublieae, huia huius interest, ne frauiades de malitiae hominum foveantur, neve ex fraude , dolo. iniuria, di malitia innocens praejudicium, de
damn Uninuus vero lucrum reportet contra primum
ei tatas Regulas. Hinc licet hu)usmodi eu dolo, vel alia malitia, iacta mala promissa de rigore, fle subtilitate Iuris valeant, ct in tantum obligent, ut e trapromittentem detur astio e tamen contra eandem in onem prom1ttenti competit exceptio, hicque . non isse in iudicio caulam lucratur. s. i. I sit. ae cepi ibi: bim/tti e ctus, aut dolo odistis, aut ere,c Lipsus
potes: qaia enam per dolum ostigatas es, competit ei exceptis. Concordat I Dolo, s. C. MInuti sipui. Hine quia mali promissarii actio in Iure nil obtinet, cum per exceptionem esidatur, suadet Regula. ne in his promissis fides servetur , sed contra promissarium agentem excipiatur; quia in malis promisso fidem non expedit Afer vi, per dicta.
a Illud tamen notandum, quod si hujusmodi in se n-do sensu acceptis malis , vel male promissis , quae
contra bonos mores non sunt, consequenter obsere rivalent, adjiciatur juramentum, etiam in conscientia observari debeat, per dicta ad Regulam num 4
s Objietes eontra Regulam. Quod meretrici promi
titur , si praebeat usum corpoHs, post conressum tisum servari debet, I. Idem, 4. g. 3. ff. de coisae. M turpem eas . NI. 2. e. rad. Ergo etiam in malis promissas fles servanda est. Resp. Nec praefatas leges, nee aliam dic re, ut, quod meretriet obcorporis usum fuit m missum, servari, de dari debeat; sed s iam datum fuit, repeti non amplius possit: Quod moraries datur , νυ lima 'ses, sunt verba e. I. Idem, quod pariter θ citur eir I a. c. eia. ubi etiam additur ratio; videlicet;
uia inpari eausa, dc delicto melior est conditio eo dentis, prout magis dictum fuit aa Ber ει Nulli bi
autem habetur, ut, s res promissa data non est, dari debeat: imno contrarium staret videtur in Iure, eo quod lex meretrici deneget actionem au obtinendum id quod ob illieitum usum eo oris ei fuit promissum, LMercalem, s. c. eod. ubi absolute statuitur, ob tuae me ausam exactisai toeam non esse. Quamvir enim . pergit ibidem textus, utriusque turpitari WVsetvν, ae soluta antitaιiscesser reperitis, tamen ex erismodi Isiarii
ne eoarea honos mores intrem lia cerat ea Lononis cum adulaeto de danda mercede pro concessa uxore ad usumillieitum ὶ denegasias es actiones . Iuris avtoontare
Quid autem de Iure naturali, de in foro conseientiae, post eonditionem turpem jam impletam, puta, post corporis uium actu iam concessum, sentiundum , non conveniunt Dinores; aliqui. quos de nos secuti
sumus Lib. 4. Tat. 4 a n. s. volunt, post actu iam concessum illieitum usum corporis teneri promittentem dare, quod promist: alii vero, liqua non pauci contrarium docent cum Sanch. .e Matrim. Lis. 3 disp. 7. idque varie probare conantur tam edi Iure, quam ratione: exstire quidem; Nain I. Generastra. 26 s rimis. Oble. habetur: Generaliter umimus, turpes Τι Iariora, nucis, esse momenti. Idem habetur L Pactis , c. c. Pisis ibi e mcta, auae conisa Mnas moras iam , nutum mim habree. lubuisti δενis es. Ergo, inserunt .s nullius momenti, nullius valoris sunt. nullam que vian habent, etiam in conlesentia non obligant; praesertim eum hujusmodi pacta turpia, di contra bintios mores esse, nemo neget, prout etiam ut talia in Iure expresse nominantur est. Di Mere δε- .1Εκ rati
ne autem: tacendo enim alias, dicunt, ex doctrina
contraria plurima sequi peccata, eamque esse scand losam, de ad peccata indurentem; s enim meretrices stiunt. eum, qui ob usum eorporis aliquid promittit, teneri post concessionem ejusdem in eonstientia, ut id
praestet, alliciuntur, de inducuntur ad peccatum , quod tam facile non committerent, s scirent . promittemtem non teneri stare promisso; idem dicendum. squis
alicui promittit . ut innocentem iniuste eidat. Solone etiam tundamenta ad vetiariorum: At qui- irgem illud, quo dicitur, promi IIum meretrici factum post usum corporis obligare ex iure naturali, praesertim eum absque dandis direcipientis peccato servari possit: negant enim absolute, expromissici, quoad utramque partem turpi dc peccamino . oriri obligationem exsure naturali. Nec resera, sdieatur. quod dare noti sit peccatum Nam admisso etiam, quod non foret
peccatum dare , tamen neque sciret obligatorium aeum huiusmodἰ promissum dandi, ex q obligatio oriri debere . a Iure absolute annulletur. seque obligare non possit. Dein etiam negant iuppositum. v
Ierite promissum meretrici famam non tantum non
esse obligatoriam sed etiam illicitum esse. illud servare. iuxta Regulam nostram: In maIis promissis fici m η- pedit. id est, non lices semari, quia sunt icamial sa, Sinditistiva ad peccatum. Ex quibus, de aliis r tionibus merito arbitramur. hanc Do tum sententiam omnino etiam probabilem, Ac in soto e seleniariae tutam esse. Prosecto constetudo, quae alias mavi
mam, de quidem etiam legis vim habet, si est nutriativa metati. vel Rei publicae istaeiudiciola, tanquam
irrationa Filis a Iure rejicitur. vivalidaque, dc illicita declaratur, prout dictum de probatum habetur Lis. t. o. I. Ergo multo magis nucium promissum ad merata in citer inducens, ec Reipublicae praejudi ciosum existens.