장음표시 사용
91쪽
Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
di L . s. ad P. c. de caducit. ιοlunae ibi: et te Metiri θνιndus es is, qui lucram quidem amplectilis ,
ι Quaeritiir I. Quomodo haec Regula intelligenda ρ diovis verus illius sensus si ρ Ante responsionem notan cum . certum quidem esse, hanc Regulam principa liter bimembrem existeret, uti patet ea verbis: H ream 1 de Doctores tamen, eis in re omnes conveniant, non plene convenire in designandis his membris; Clos squidem his vers. Et econtra: putat, alterum mem hium verbis Regulae oppositum esse: qui non solis de Perieuis is Commori rei veri. ibi: P ' perfecta
Sic etiam, quia Parochus onus di labores habet in sadministrando Sacramenta. ct alia divina parochia. nis, ab eis idem de Iure, vel consuetudine competentia commoda percipit, etiam in casu, quo parochiamueatura I'arochiam sepultura in eligit cit. e. r. de Set Itubi ratio ex S. Paulo supra allegata adducitur. dc additur: εMa dignus es operarius mercede sua: juncto c. Certificari, eod. Sic rursus, quia Monasterium onus& llicitudinem . habet i odi custodiendo Clerico, ob incontinemtiam in Gad agendam paenitentiam detruse, de eius
tuor non incongrue dividit membra, duo splicti assit maliva, dc duo negatira , ita, ut horum quodvis inimativum habeat suum Ccontra negativum; ut proin juxta ipsum Regulae primum membrem affima ii .um siti Qui semis antis, scat re debet commodum :secundum membrum vero negativum econtra str οἱ .ansarit istis, non debet sentire ce edum. Tertium membrum rursus assirmativum: cui sorti commodum satire debes onus. Ac econtra quartum denuo nega tivum membrum: Qui non βηtu commostiis, semiseria detit anus . Verum , juxta communem DD. sensum , & proin applicandi , regula mincipali ter duo assirmativa jam recensita censetur habere membra. ita tamen, ut in quovis includatur, di eω eo econtra sequatur negativum, indeque in re omnes
3 Resp. I. per onus di commodum intelligit regula non quaevis. sed praecipue illa onera ec commoda, quae vel ex natura rei dc actus , vel ex dispositione legis proveniunt , eique sunt annexa . Barbosa hicum aliis . patebitque ex adducendis insta Iuris emplis. Hinc is . . Rei p. II. Verus regulae sensus quoad primum principale membrum affrinativum sequens est : cui arti sentis, is suis νι onus, seu iηcommoda, aut damna a atii rei, veI asstia ex natura, vel di positione Iinis a /- , aut inde promenientia, debes etiam sentire is perita
pere te modis, ae emolumenta eidem parare anne a. ia
de is movenientia. Ratio hujus Regulae est, tum quia iuxta Reg. io. g. da Reg.IM. ipsa natura dictat, ut , qui propter rem aliquam subit de iusseri onera ae inis commoda . etiam commoda, ec emolumenta indept venientia percipiat e prout etia' non nisi ideo ad
Sic ulterius, quia usu fructuarius onus habet, dum gloco arborum demortuarum novas plantare debet, in eo uidem commodum demortuae arbores cedunt, I prias. - . de otiti, is quemadmodum. ibi: tis Irtieta Druso, in Ioeum demoritioram is ortivi HTHMAE-rtiena estina irmiores adfatuarium periment. Sic insuper, quia creditor, qui loco pecuniae a se . mutuo datae fundum in clutum aceipit. periculum dida innum sentire debet, si tanti illum distrahere non valet, quanti pecunia mutuo data essicit, pariter lucrum di commodum ei competit, s iandum maiori pretio, quam mutuum erat, divendit. I. Cum pro mean a 2 . c. de Sestition. ibi: cum pro pecunia . qaam muttio ae eveνas, secundam placitum Mandra te Harim a disser eam: mairedoririn. ves evortim mes νιm tibinu tu Mese, consorium mansa suos, fi mino/i dyamset, non suse petis. Ex praelatonam . . posto principali primo Regulae tomembro econtra sequitur secundum negativum 1 susnon sitis onas, sentire non ribet eommodum. Cui conia cordat illud Apolloli a. ad Thessalonicens c. 3. vos. II. Si quis non uua operari, nec manducet. Declaratur &firmatur Iuris exemplis; Sie quia Clerici non resd tres onus an serviendo tacie , di divina peragendo
non sentiunt, nee commodum, seu fructus benescii percipere possunt, A s quos perceperint, eos restitu re tenentur, e . - aacilem iam, Icdech icis no a re ct e. . Dd. in ε. iuncta Conc. Triae Sus 24 e. m. vi Reform. praesertim cum beneficium detur propter ossi cium, e. . de Rescript. in ι. di amplius dictum habetur M. 3.tit ut de cur eis η νe . Sie etiam, qui non vult onus suscipere legato per testatorem impostum .s Euhὰ,& sustinenda onera, pericula laxo mia, non caensetur dignus letati commodo I. Nesmin. i. adi. pictumque movemur, quia speramus, Me pvetamus s. 2 a semperas de Excusat. Sic pariter ustisructuati vi
de provenientia commoda , atque emolumenta . quod attendens S. Paulus ad sufferenda pro Christi nomine adversa suos spe secuturi emolumenti est hortatus a coemtb. e. I. vers 7. illis verbis : Sicut enim serii passionum esti, is eritis is eo selatio is: quibus ipsis verbis ad propositum utitur Ilapa e. I. desepist. addhni etiam illam rationem: Dignita est Operarm/ merceue. Tum, quia, naia sustinentes onera . incommoda de labores sequerentui etiam commoda, melior foret conditio negligentis. qu.am Operantis, ac nemo mei, qui vellet subire onera α Iabores, non sine humani comis
Declaratur Regula, vel potius primum principale ipsius membrum exemplis Iut Js: Sic enim cuia emptor Ira vendi . etsi n dum trad. tae, Periculum acim ritum sustinere debet, de jure percipit etiam Ductus de
commoda rei emptae v. x. ex auctione pretia, alluvio. . vel alia ratione provenientes s.3. Intit .de Emptisu. ἐν Vendit on. ibi: Qutim autem emptio is vendisso conistrina fit peristium rei venditae statim ademptrem perisemo, tametsi a vera res emta traita Mot : cc paulo
va em aecesserit, adempterit commodum pretinet. A
di rationem Iuris ad propositum: Nam is com timoius evibra, eum periculum est e eo cordat L. T. C. us in satisdando proprietario sentire non vult' non percipit. I. Quamvis o. f. de Damna
Resp. III. Verus Regula sensus quoad seeundum i principale membrum affirmativum per ly ἐν ranis. indicatum , hic est r uuicunque allati s rei precipis
commodis in emotamenta. is erram sussori deber onera. seu ineommodis eidem re naturae. ves Iuris si post anaeva, damnaque inde proveniensia. Ratio fundatur in aequitate naturali, quam tantam agnovit Imperator. ut illum nec serendum, nec tolerandum existimarit. qui luctum di commoda amplectitur Δ annexa damnaves ineommoda susserte non vult: eis. I. ωκ s a c de caducit. tolienae
Declaratur exemplis Iuris: SIe enim hue quadrant id icta num. Io. videlicet quod, qui percipit fructus B nescii , onera quoque annexa suferre, Ecclesae nempe servire, atque praeseriora ossicia & obsequia di Vina praestare debeat per Iura ibidem citata: Sie Mimarum Pastores, qui ab eis varia recipiunt commoda , diemolumenta, onus etiam, stilicet curam, labores . α incommoda offeto suo annexa susserae, seque an, as conseditas pabulo rescere, ignaras ruindare , amictas consolari , errantes reducere , aegrintantes vastare, di Sacramenta administrare debent. In quo
92쪽
Regula LVI. In re communi potior, &c.
quo ubi desciunt dc lucto , commodo, ac emolumento temporali aut corporali praerite, vel praecipue inhiant, utique contra hanc Regulam agentes mefito timere habent illud a Domino per Prophetam Dech. intentatum me. Erecb. 3Λ. vos a. ἐνδερ . Me Nosονιιαι Israel, qui pascebant semetipsos e Lae comedelatas .is uinis operi amisi , gruem autem meram non pascebaris . - .
Sic ulterius Beneficiati, dc alii , qui de Eeeletas usus aut eommoda quaevis percipiunt, debent etiam onus sustinere succurrendo ad reparationem ruinose ee-clesiae , si ipsus media non susis iunt , aut ea aliunde non habentur eal. i. Ecelis aedific. MI repar. ibi rQui Mue Eceleflasticum beneficiam hisbent , omniano a. ument ad ' tecta Ecessae reminandis Uel ipsas Gese os emendandas iuncto conci idem. Seg. 2 r.eatu. 7. de RUMm. ibi 2 Mediistis meis Ee eis fisi ,
etiam fi Iuris parisnatus fiat . ita curapses refici, inim a Marsi να-ent ex fractitas , ἐν protentibus qai scuηque . ad easdem geri as quomodocunque perinem Hi ; qui fi Ma suerint se cientes, omnes patronos, imalim, qua feticttis ad quos ἐκ dictis Gelefiis promenientes percipiunt; aut in itiorum defectum paroebianos quia ἐν hi commoda spiritualia percipiunt ab Ecclesia, ti-htis remessiis σπονtunis ad praedicta rogant.
4 Sic Reges ec Principes, qui commoda fle emolu--nta innumera a populo recipiunt , onus subire debent in habenda dehita cura, labore, de vigilantia pro b no communi ejusdem. Sie etiam illi, qui ex vectigalibus, pedagiis die. commoda de proventus percipiunt , onera annexa sui re debent, vias nempe pro intin rantibus, & vectigal dantibus debite praeparare . re arare. restaurate die. ut eum aliis bene advertit Strein
te addens, innumera serme esse , in quibus Regula quoad dictum secundum principale affirmativum membrum procedit, de cvjvis consideranti lacile patet. 13 porro hoe membrum Regulae ita universaliter proincedit . ut etiam in Ecclesiis , causis piis, de Fisto imeum habeat, nis speciali privilegio, pacto aut conventione in casu aliquo sint exempti. Strein his; eo quod dc ips juri naturali, in quo Regula sundata habetur , sint subiecti, ut uidoliret, qui ex aliqua re. vel acti
ne percipit eommodum, sustineat etiam onera Et incommoda eidem annexa, ac inde provenientia , per Iura superius allegata. Is Caeterum ex memorat amrmativo Regulae membro sequitur econdia alterum membrum negativum :Qua non sentit commodum, non debet sentire σκω . Hi ne iuxta Glossam communiter receptam in cisa. Omnia chelianus 6s. δε consecrat. dist. I. recto docetur . Parochum , eui commoda, debitae nimirum deeimete su trahuntur, vel alii proventus , non teneri ad onera , ad praedicationem nempe . administrationem Sacramentorum , dc alia pastoralis ossicia . Idem dicendum de Canonicis, de aliis beneficiatis et eum Et hi, si redditus debiti ei, non praebentur, vel negantur . Ossicia praestare, Missas legere dcc. non obligentur . Iniquissimum enim genus taciti, vel expressi contractus, aut Societatis seret , vi euius unus onus damnum , de non commodum, ves lucrum haberet . aret. I. si
fuerint. 29. s. a. f. pro Socis . ibi r iniquusmum enim genvssu ιetatis es , ex qua quis damnum , non etiam Imerem spectet . Quaeritur II. An ρ Et in quibus saltat Regula Resp. 1
tam fallere in aliquibus quoad utrumque membrum intreativum principale : ec quidem quoad Primum nam. 4. positum: Qui sentis oras , seriise risti ἐν eam modum: fallit univerialiter, quando ex propria institutione. dc natura rei. vel ex speciali Iuris disposti ne alicui muneri vel ossicio onus est annexum sine commodo . Exemplum habetur Sede vacante, ubi onus , labor, nempe, iurisdictio Episcopalis, di administratio transi ad Capitulum . Et tamen stuctus Episcopales interea currentes ad Capitulum non pertinent, sed successori reservari , vel in utilitatem Ecelasiae impendi debent e. Quia sepe . M. de Uta. in ε. cun
Idem est in Tutela, proertim leg tima ubi pra- is
tres tenentur sustinere onus tutele throtis sne commindo I. r. in eis de Ieritimis risor. Item in Mandato;quia mandatum gratuitum, dc sne mercede esse debet. I. I. s. 4. 1. Mandati. ibi: Maadistum, nis aratuitum . nultam es: nam originem eae escis , atque amicitia ιν his, eontrarium ergo es escio meri es : Ubi tamen notandum , quod husus modi ossicia onus sne commodo habentia, gerenti caeteroquin non debeant esse damninsa; eum non deerat Himi stium os iam esse aumnosum , uti diciture. cum non deceat. 3C. de Hera. ia 6. Ex quo inserunt Docto es, hujusmodi offcio, praecise onero . fungentes posse repetere expenias intuitu talis ossieti tactas. Pariter quoad secundum principale membrum amr- i, mativumnum. l positum Resula sallit ita. ut commodum quis accipiat, qui sentiat onus. ubi leges specialiter sie disponunt, uti habemus Iuris exemplum in marito, qui commoda, Et fructus dotis uxoris adulterae percipit, ouin habeat cinus adulteram alendi I. un. c. de Mi uxor. aciton. ire. Plerumque de mearion. imrej iistim iis uxor. Ouamvis s res bene consideretur , hoc exemplum ad fallentias praesentes non pertineat; quia licet maritus in tali east eareat cinere alendi adulis
teram ; tamen non caret aliis oneribus, puta, conducendi nutricem, curatricem familiae, de ipse quas .iduut non habet adjutorium simile sbi, nee ad alias nuptias
transire valet; quae onera cum commodo satis compensari videntur, uti bene advertit Strein his
Sie etiam disponente iure Praelati ec Rectores Dele- acisaram . nec non Canonici, Et alii beneficiati, eis obsenium. vel infirmitatem ad subeunda ossicia & onera annedia inhabiles snt. tamen percipiunt commoda .
eum Concord. licet dc istud exemplum ad sallentias vix pertineat; cum Regula dicens: quisentit commodum , sentiri bonus: comprehendere non videatur illos, qui in ossieto, rem modum de emolumentum afferentes , prius jam existentes, postea suntla habiles ac incapaces ad onera annexa; quia isti prius iam senserunt , dc portarunt onerar indeque eis convenit illud di midia percinias, qui Jam tu vir amara : ae de caetero nemo
93쪽
86 Caput II. De Regulis suris in Sexto.
In re communi potior est conditio prohibentis.
i r sumitur haec Re ula ex L salinus. 28. f. comis munirioidundo. ibi: tibinus ais, in re commuis Λι neminem dominorum dure facere quidquam invisoahero, pesse . Unde mani sestum est , prohibendi jus esse: in re enim pati potiorem causam ese prohibentis. constat. Concordat Raegula 29. de R.Iis 6. Quod omnes tangit. debet ab omnisvi molari. 2 Quaeritur l. Quomodo haec Regula intelligentia de quis verus illius sensus sit ρ Resp. I. per verba in jecommuni intelligit Regula talem rem , quae indivisa aertinet ad duos, vel plures ut sngulos . non ut univer sos, seu prout collegium, aut commune faciunt, seut eommuniter tenent DD. Quid autem sit, rem pertinere da Fames ut futius: item ad mures tis unimosos , seu prout collegium iaciunt, dictum est supra aci Σιν. 26. n. 3. is 4. Per verbum prohibentis autem intelligit ,& comprehendit Rexula etJam contradictii nem, dissensum , Ec oppositionem , ita ut . dum aliquis rem. pluribus communem , seu quae ad pluris ut singulos pertinet, distrahere , vel mutare vult. Ex alter,sve dicat pmhibeo . sive contradico, dissentio . nolo, me oppono, prohibere centratur. ejusque eonditio potior sit , dc praeserri debeat . Hinc a Resp. II. Volus sensus Regulae hic est: quanda res δε- qua pluribus communis tofis es, quae isdivisa ad pure, MI uti, perisnet, is de H Umiai re alienanda, i mranda , defruenda in. inter riminos dissenos. O . D HI sin meserandi βηι, eisque aequissendum, qui μ hibent , vel contradicunt, disseruiunt , avi se opoonunt; etiam unicus tantum esset. Ratio est, tum ; quia non solum ille , qui mutare. vel alienare, destrarere die. vult : sed etiam , qui contradicit, vel prohibet. d minus est. Quae ratio in exemplo ad propostum de pariete plurilius commvn; a stertur L Parietem. 8 ff. de
eam . ἐν res tendi Itis non est: quia non solus dominus es . Tum , quia iniquum es . quod aliquis in re, vel iure suo, per sinum alienum invitus gravetur, diminuti ne, aut detrimento afficiatur. I. Non deset. 74. g. de R. I. ibi : N.n debet Hreri per disertim iniqua cona, iis inferii : eum proximum laedere etiam ruri naturali adversum sit, s. 3. Inst. δε I. is 34 Declaratur Regula ulterius exemplis Iuris Sie enim ,s duci landum in communi hahent. Λ unus eorum domum in illo aedificare . vel eundem omnino alienare vult, δέ alter prohibet , seu contradicit. dissentit . huius contradictionem preserreaeique acquiescere oportet , arx I. Sabinus . 23. is de communi disia d. de eis. I. Tam is . s. f. de Serviuut. prid. inb. Sic etiam , s matrimonIo iam consummato unus ca- sssitatem vovere velit, dg alter prohibeat, vel contradicat , huius eonditio potior es , dc contiadictio eraevalet , e. Quia m. I. ae conme . c. v. ubi ex Ap stolo additur ratio: non bases sororiem sus comporis, sed mulier : dc econtra . Item cum vis is uxor una rara δει, fur docer Apes. Mamres tinus ad Deum coaverti,sta re in ficulo remanere . Sie rursus, quia jus eligendi Praelatum ad omnes Ca- εpiturales, etiam ut singulos, pertinet, non potest et aio per compromissam celebrari, vel extraneus ad se stagandum admitti , s vel unus tantum contradicata. Quia propter . M. de Ueti. ibi mee omnium. juncto e.
Huc iaciunt etiam emela pro declaratione Regula P XIX. an. 29. adducta ; quia illa Regula cum praesenti
Quaeritur II. An, de in quἰbus saltat Regula pra, ssens, Resp. I. Eam pH . de univertiliter fallere , quando non interes socii prohibentis; cum quivis merito pati debeat id , quod sibi non nocti, de alteri prodest. Dynus hie niam. a. Strein , alii. I. i. s. I. 1sde Aqua, is a .pLO. Meend. ibi: Hodesse enim di unuse isque , dum ata non nocet, non prohibetin , nee quem quam hoc nemine teneri r cum Concord. Exemplum ad propositum exhibetur in I. Fi uiam. s. s. a. f. deservatat. praed. urbaa. ubi socio permittitur sola, quae r moveri potest, ad communem parietem iacere, quia alteri non nocet. ibi: seau posse me ad parietem comm nem balere , sabinus recte Icribit . . Eadem Ieg. Flutim m. ob dictam rationem eoncedi- stur, ut quis penes communem parietem possi balneum habere . commodo ob amduum humorem non noceat vicino . ibi e non p. s. pris seri virinum, ηιε Mirivis ML
humorem capiat paries , non magis, quam sues in reici κω ο vel in cubicuti aquam essenderes . Sed Ne -- trus ait. s tam fit usus tepid rii . in assiduam humerem habear, id nocedro eim , posse prohiberi eum . In eadem irae ponuntur adhue alia exempla salientiam Regulae confirmantia r sie etiam ob sallentiae rationem. iuxta I. Quidam. s. s. i. g. eod. Tgrietem communem in- oti re cra, secundu- capvisis sententiam: Hur ILeei miri μetia donas pguras bubera in pariete communi: sunt verba legis . Fallit seeundo rursus univer liter , quando prohi- I hente . aut invito uno, alter re communi fruitur ad talem usum, ad quem parata, seu destinata est, uti comstat de fit o. seu Ioeo pluribas communi pro sepultura : in quo , licet extraneus , etiam unico contradi cente sepeliri nequeat e tamen, quia locus pro sepult ra Dominorum destinatus est, quivis eorum, etiam prohibente altero, ibi tumulari valet. I. Si plures. 4r. F. de ReligiU. D, si pr. 1 unotim. ibi e Si plures Mid mini effas Ioel , ali moe/uus inferiar . omnes consentire debent , cum extranei infriant ν Nam re ipsis domiais quemlura recte ibi seperiri eonfisi, etiam e caererorum odieUu . Hine ad propositum post Dynum his nam. a. hene I Id et Glossa communiter recepta in s. Res giosum Inst.2e Rotim dii on. mos. Iam lis in adduione , sic distur rendo: aut socius vult uti re communi, aut in ea reparare , vel iacere aliquid ad eum usum, ad quem parata, seu destinata est: α potest, etiam alio prohibente veleontradicente e. I. Si pluris: aut ad eum usum, ad quem parata non est: Ac tune subdistingue; aut interest prohi-hentis non uti: dc melior est e ditio prohibentis per juran. 3. citata: aut non interest prohibentis : tunc me lior est eonditio facientis, per Iura citata nam. 8. Fallit ιertia in casa, quo pro conservanda re commu- ΙΣ
94쪽
Regula LVII. Contra eum, qui legem dicere, &c. 8
c reparatio. vel quid aliud necetario fieri debet. v g.
s tectum domus reficere, ruinae praecavero. parietem sileste, trabem immittere necesse est; tune enim id ab uno seri potest. etiapa altero prohibente. Immo si eius ad hoe e tribuere detrectat, ademptione dominii , quod in re communi habet, puniri potest . I. si carpis nis) . c. de si diis privas. ibi: si ut mri seeius aediles, ad refictimum rivis. summar rem
ferre detrectat: ma necessario extra ordinem titi δεμ mri . fideras . Denim , sias aedificaveris . nec intra quintior me iam tempora cam eme mus nummul. maportione seii eruartis, νesiturus fueris. 6I. quo mi
Fallit Quarto pro lavore Obtinendae libertatis. 2u,nto asineoncursu plurium patronorum ad idem beneseisin . Sora, quando Princeps ves fistus rem eum aliis com munem habet . perdicta di probata ad Ree. XXXIX.
Illud etiam circa rem pluribus communem notandum mvenit, quod si communio inter socios di scilis appareat, vel ex illa immineant, aut jam adsim di ordiae, vel incommoda, ad haec avertenda quivis ex sociis apud Iudicem instantiam prodi Wisone iacere possit. &
btinere debeat. I. cum pater, II. s. D. 1. de Iaeg. II. Ac L . c. de cammuni dividunda. ibi: In commurione . mel scitiare nemoram II tur invitus detineri: ause pro aditur praes3 vr inciae, ea. quis commisia tibi
cum sorore presspexeris , dividi promiae ι.
Contra eum , qui legem dicere potuit apertius , est
Iria pretatis facunda es . M res poetas vale ι . quam potas. filia.
obseue ratem pacti nocine potius debere venatiori . qui id Axerit. Ο emptori; quia potati re imurave aias dicere.
quis verus illius sensus sis' Reip. I. Per verbum Diarem hie praecipue intelliguntur pacta, conditiones..el obligationes, quae eontractibus apponi solent, uti cum aliis bene adistetit Canisus his; quia haee in Iure etiam leges vocantur, privatae scilicet; uti I. Legem Io. c. de Pactis , ibi e Ierem , quam dixi r . eam desem'. Hora dares, sereari oportet, & let. contractus. 13. f. daed. r. ibi: Ierem enim contraitis diaia r cum Concord. Hine etsi haec Regula etiam de alis actioni-hus, tamen potissimum ine tractibus procedit: cui e stirmiter
3 Resp. II. Verus Regulae sensu hla est: Quandis is
ηινactibus , ἐν ahis actibus pacta , conditisnes , vesaeiae obsigationes qao Iura is ahem MAgandum premisi. obcti , dusia, meI ambigua app. min. iure metatis facisa es eoarra rem. Di butiusmodi leges aμμβιι. Ratio est; tum quia is a curis minimum ..d est, minus gravans diobligans essequenaum: iuxta so. Iur. in ε. Tum; quia, qui asserit, alterum sibi esse obligatum, vel se ab obligatione esse liber Ius cadan. AMA. Reiff. Tom. H. tum, probare debet I. a. f. d. Hobat. Ibio S laeti ubi probatio, qui Leir. non, qui negat. Ad Ieg. I. c. eod. ibi retus eradiι- , qua pecuniam perit numeratam, immere coingitiam; ita rursum desit, . qui satiram affirmat, effus rei probati em modis diber: Et quidem non qualemeunisque, sed elaram , cum probatio obseura. ves dubia non relevet, aret. e. Iam entia. 3. de Hebat. & I. N qua narratis, ro. c. eod. consequenter, qui nonnis per verba obseura. Ac ambi sua alterum sibi obligatum dieit, merito contra se interpretationem pati debet rpraelertim, quia iurias potesare fuistis re aperitus .iacere, cit. I. Urinibus: inseque s bi eulpam imputare debet. Quod idem & alia ratio suadet. videlicet ut caveantur doli, di fraudes, quae in verbis obscuris .ae ambiguis intervenire possunt, Strein bis, Taccin.
Declaratur Regula exemplis Iuris: Sie enim, qui 4
suam proscis nem impugnans dieit, se tempore pro sessonis suisse minorem. contra ipsum interpretatio fit. quod fuerit minor et s. annis . consequenter professio extite it valida; cum verbum . iliis . minis annis . duobus modis oviuerit inresIigi: cum is qui misον es quatuordecim annis. ἐν qui vagiat quinque. dici s es mi-uor: ut habetur car. e. D praesentia, g. s. Praeterea de
Hobat. Et hinc quia potuisset clarius dicere, asserendo se impuberem suisse, di non dixit, merito contra se interpretationem pati debet. Sie etiam . s in vendenda domo additur: Diuidia. νmi ntiae sum, ita mane te dc dubium est, utrum servitus stilliei dii asseiar domum venditam, vel potius eam, quam forsan venditor contiguam, vel vicini ashuc habent, contra venditorem de retenta adhue domo illi interpretatio satienda est i quia conditio haee apposta ambigua est I. Si MMinem, i . f. de Servitur. peri uia dc I. cum in lege sa. f. de contrah. ibi: cuis ii Iege venditioris ito seripitiis: stimi , siancndia, uti nuMAnt, ut ironi; nee adustuν, quis fami mel si ricidia: mimum spectari oportet . quid ΛMR ; fia.. id apparear ; tune id accipitur, quod venit
ri meri: ambigua enim oratio est.
Ad sensum Regulae ponit Glossa in eis. e. In praesentia vis. de Trebat. vers. Verbum diaiam: ulterius aliud exemplum, videlicet, quod in casia, quo quis pro se producit testem . dae hic depostionem dubiam facit, contra producentem interpretatio facienda st eis. e. In praesentis: quia asserenti incumbit probatio & quidem elata
Quaeritur II. An di quas sallentias habeat R gula LVII., Resp. tam sallere in pluribus: velutii. quando mens legem, seu conditionem obseure pone. M a tis
95쪽
fg Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
t iis aliunde certo, aut Ver milius constat; qua tumvis enim juxta hactenus diei, in ambiguis contra prostientem interpretatio facienda sit tamen ubi do men-re illitis ceria, vel veris milior notitia hahetur, juxta eam procedendum est per dicta& ex iure probata ads Rud. o. n. s. dc ad Regia. . de R.I. is s. I pisimusis obstiri . quod veri milius es, od plerumque
Mes e fureri. 3 Fallit a. seti facta contra obscure proserentem inisterpretatione , tota disposito irrita, α omni eatenses.sectu evaderet. Ratio est; quia universaliter interm ratio se facienda est . ut verba aliquid Operentur , ac dispositio potius valeat . quam pereat. χώθ. I. Item veniunt, sto. s. 6. g. de heredit. petit. S. t. motus .ia. f. d. Rebus diab. ibi: Θαies is action θαι. aut ia reptionibus ambigua oratio es , commotius, num es, ad aeripi , quo res , de qua agiιαν , magis valeat ,
s Fallit s. in Donationibus, quando de eis vere s ctit satis noti constat: vel, si e stat quidem , dubium tamen manet, an eius vel minus donatum sto Items iis derosaretur juri jam quaesito tertii, vel communitatis; licet enim alias in doniationibus, praesertim principum, de quibus satis constat. latissima prodo Batario interpretatio si iacienda e. cum .i Hi , ε. de Donariis. ad finem, ibi: quia in Oetractabus pura , in resamentis pleni- , an Mnoctis quovae psos a intermeraria es adhibenda: juntia I. Braeficium, s. 1.ri consistit. TViae . ibi: Beneficium Imperatorii, quod a Dimi, si uer Has indulgent a proficisινων, quam misisne interpretari debemus : Ialmen , quia donare, sium perdere & jactare est L las familias, T. . f. de Maar. suum aut a jactare in dubio nemo phesumitur aras Cum deliritho, aspr.wνffin vero, 1s de P. bas. merito pro donante si interpretatio, ubi de donatione non satis constat. Ob quam eandem rationem pro eodem interpretatio seri dehee. s dubium est, an plus, vel minus donatum st. Pariter pro donante in terpretatio facienda, s per donationem praesudicatur quaesto jam juri teretii; quia hute praejudicare velle nemo remetur per dicta & probata supra ad efful.
Fallit η. in votis, utpote in quibus stante dubici, vel ambiguitate pro vovente si i te tetatio per dicta
supra ad Reg. 3 . Fallit s. in Testamentis, S ultimis Voluntati a ;has enim interpretari testatoris est, quamdiu vivit, L Haeredes patim, 2 I. s. I. is qui iesament acere 1. pol mortem autem testantis si circa res legatas dubiam remanet, electio ordinarie penes haeredem est, L quis a. s. t. dc Gegato. 37. .e Leg I. qui minimum praestariaci lati laciat. per dicta ad cat. Eu XXX. num. s. Nisi forsan legatum penitus periret, calii quo interpretatio pro legatario non fieret, ut bene advertit Dynus hic ri. r. cum universaliter loquendo in dubiis interpretatio ita se iacienda, ut actus valeat potius . quam pereat eit. I. Quoties, i a. d. de Reb. aul. vel nisservus , aut alia res generaliter legetur; quia tunc electio penes le palatium est, textu expresse s Sirene - δειρο, aa. Infiit. A Do. ibi: Si generaliter se vis. v Iasa res legerest, esectio legatarii o ; nis aliud i stas, diaereis, iuncta I sitii duos, aci. d. de De. I.
Non est obligatori uni contra bonos more spraestitum
ε omne Iuramentum, quia non δ' eontra honos m res , obligat.
7 contractus Iriamenta semisti, quanda servari debeant , remissis., 'T TIdetur desumpta haee Regula ev I. cantractas, v a 3. f. de R.I. ubi post medium se habetur ra
ibi: Iuramentum non ob Mefuisse inflisutum fore e , ut eget vineiaum iniquitatis, mel matricidii, vel Jrare ridis , seu eujuscunque criminis : is Ree. 69. δε R. I. in ε. ibi r In malis promissi frim non expedii a
quis verus illius tensus st: ' Rei p. I. Regulam per ver ha contra bonos mores idem dicero velle, ac contra i gem naturalem, divinam, vel etiam humanam, sibatavi, .el levi culpa obligantem; quidquid enim rentia hniusmodi legem fit, ossensa Dpi, etiam hoe ipso
malum, ae contra honos mores est, utpote qui ta
Ies non sunt, quando legi dictormes , di divinam Maiestatem offendentes existunt. Qui igitur iurat ore quod leω prohibit. vel omittit quod sex praecipit .
iuramentum letua e non ol ligatur, sed potius obligatur tale juramentum, contra legem factum, non se vare . hoc ipso. quod legem observare teneatur, V. g.
qui iurat ivoximum injuste pers Nui, eum in bonis se
ma uel retunae laedere. verberare, vulnerare , --Iridere etc. vel qui jurat, quod parentibus . vetui e-rio, ibus non velit chedire, nulli pauperi, etiam in p.r vi necestitate existenti eleemosynam praebere, etsi bene poset; nullam amplius audire Mulam, vel quid aliud omittere . quod agere tenetur. non obligatur ONvare tale iuramentum 'sed potius obligatur illud nemservati, ct illo non obstante facere, quod lex praecipit di omittere; quod prohibui . Rario est , tum quia juramentum non est vinculum iniquitatis eat. can. 22.cau. II. q. 4. & c. suaηιο, 18. de Juνemν. id est nemi nem vinculat . ligat, uringit, vel bligat ad iniquum: euiusmosi omne illud est, quod eontra legem, conse quenter contra bonos mores. Ec quod malum, ac pe eatum est. N ulla autem extilente Obligatione juramenti, remanet obligatio legis, contra quam juratum est.
. de R I in s. Ea autem , quae contra leges . Sconsequenter contra bonos mores sunt, seque licite seri nequeunt, inter impossibilia reputantur per dicta A probata ad eis. RU. s. ergo iurans illa iacere, juramentum servare non obligatur.
Resp. II. Verus Regulae sensus hie esse cui δεν aliquid fare a v I omittere, quod contra Jus,
96쪽
rationes Iam allegatas: patetque tam ex iam adductis, quam obviis astu exemplis.
per quae manifeste patet, quod etiam prohibita de Iure observari deheant, s duis ea servare iuravit 1 Sieia enim renuntiatio, quam h lia dotata facit de sutura su eeissione paterna a Iure reprobatur l. n. g. destiis Let. & I. v actum, quod ritiar, i s. c. de Pactis: tamen s filia eam servare iurat, iuramento stare tenetur textu expresso e. a metis, draucti in s. ibi :Quamvis pactum patri factum asina . dum nuptui Da-ueiatur , υι λψe eontentia nutium ad bona patrena regressum holerer, immobra lex et Iis: f tamen Dramenta, non vi, nee doti praesita, fimatum fuerit. ab eademem ni noscisari debebit: eum non vereat in aeternae sutilis
di endrum, nee νedundet in alterius detrimentum.
s Sie pariter, etf sundi dotalis alienatio de Iure sit
prohi bita, I. un. C. de Re uxor. aBion. s. Et eum Lex II. tamen s mulier eam juramento simat , illud or-varra tenetur, Iure civili propterea per Ius eanonicumco recto, e. Licet, a. de Drrium in ε. ihi: Later mu- heres. quae alienationibus dotium, ἐν dona sonum propteν nuptias consentiunt, non contravenire prostr a Juramenta firmames . servare θυνamentum hu smodi, nonus, nee dolo pr.esitum, de Iure canonico teneantur ;quia tamen quirim Iadicessare Hares eas contra praefatasa irrationes audiunt , quamvis eis constet Ierit me de
mus ea penendas. Plura alia hujusmodi exempla avi ducit Vivimus: ad quae tamen, Malia Resp. eum di cto Viviano&aliis, plura per legem prohibita servari debeat easu, quo firmantur iuramento s sunt proinh ita oblui turp tudinem, negatur: si sunt prohibita praecise in privilegium tertii qualia lunt eunt a in exempIis allegata eo editur; eum enim quivis ruriflt favori suo renuntiare valeat. au. e. si audenti, II de meo ei. deI. si urim t. is de Mnem ibi: μι. cuique licet contemnere haec. quae pro se rurisdis sum :debet id, quod in sui favorem a lege prohibitum est , observare, si illud servare juraverit; quia licite servare potest, arg. eis. e. Quamvis ε. de Pactis in ε. ἐν e. L, eet, a. de Iureθών. in 6. Hine Doctores communiter docent, in Regula no- εstra: Non es obhratisium contra bonos morei mortuum Jaramentum: implicite contineri aliam econtra oppostam, videlicet: Om Juramentum . quia eantra sanat mores nos es, consequenter Iris e servari potes, oblisas
stium es, Osremari debet, per Iura n. mo. citata. Caeterum plura circa hane Regulam. praesertim an, γ& quando contractus de Iure prohibiti, di invalidi. juramento firmati servari debeant, fusius habetur Iuvi. Tu. 2 4 de Iureisν. s. 3. ω4.
Dolo secit , qui petit , quod restituere oportet eundem.
let, reus dola non es. 4 V o uti, si non Iarim, sed mimiam ciam tem
3 Declaratur Raegula exem is Iuris: i sqq. o Maritas petens defunctae uxoris detem nonatimsImtam, doti reus censetis. Leut is usurarias petem Iesurionem usurarum. 8 Fatiis Regati in eas restitationis spatiatorem .i Elam itur haec Regula ex IV. In condemnatione .
I Da s.f. f. de R. I. ibi: Dolo facis, qui perit ,
quia νeddituris est. & LM 8. f. de Dola mali excepi. ubi etiam exemplificatur Renula, ibi: COA faeis, qui petit. qaia redditurus es ; se haeres damnaιtis fit, non petere a dei tora, potestiti exceptione don mali deliιον , is ae/re ex testamento. 2. Quaeritur I. Quomodo hare Regula intelligenda &quis verus illius sensus si ρ Resp. I. Eam se esse in telligendam, quod ille dolose, di malitiose, fraudandique animo agere praestimator fundatur enim haee Regula in praesumptione 3 qui rem ad se non herlinem tem petit ab aliquo, quam etiam acceptam eidem, a quo petiit, exigente iustitia, statim iterum restituere tenetur. Ratio Regul:e est; quia hoc ipso, quod quis rem, quam ab alio petit, eidem statim. ac recepit , iterum restituere debeat, nullam videtur habete justam petendi causam, consequenter ex doloti malitia, animoque fraudandi petere justo praesimitur; au. cit. Lola. Fraudibus autem, di maliti; s hominum non indulgendum , sed oleurrendum est,iare. I. infundo, 3 3.1s de Rea QMdeat. Addii Uivianus aliam rationem , uia videlicet lex dc natura horrent inutiles ambages: α eircuitus, ac propterea volunt, ut, quod paucis fieri potest, non fiat pluribus, aeg. Oia. c. ae Emanis cjat. m. consequenter id quis ab aliquo mini me petere . sed relinquere debet , quod postquam accepit , eidem sfatim itetum reddere, seu restituere
Iistium di se non pertinentem Mahero petis, quum e somobterram , eluem . a quo territ. ex genressi sitia, At mite in redire. seu νestis eis tenetuν. Persura, de ra. tiones utim. r. α 2. jam allegatas. Notanter autem
dicitur, quam eidem, a quo petiit, iterum'ressi tuere tenetur; quia Regula non est intelligenda de illo, qui petit ab altero rem aliquam . quam non eidem . a quo petiit, sed alicui alteri, domino nempe suo, restituere debet, L Sisocer, M. f. i. g. de Sosit. Murr. ibi: ctim absurdo leuis, doti videνι eum facere, qui non tu . quem re enit , sed alii resistit: us petit. Hi ne doli reus minime censetur commodataritis. qui rem si icommodatam , & postea a iure ablatam , ab emdem petit; quia eani non suri, a quo perit, sed alteri, domino videlicet, reddere debet. Sic Procuratores di advocati . nomine sui Principalis rem ab injusto detentore petentes, dolose agere non praesumun. tur . eis rem, quam petum , statim restituere. debeant; quia non illi, a quo petunt, sed alteri, domino delicet suo, restituere tenemur. Dicitur notanter ulterius . fatim, seu ineon- tinenti restituete debet eidem, a 'uo petit; nam qui rem non farim, sed post intervallum temporis, V. g. post annum eidem, a quo petit; restituere tentaureo reus non praesuriitur, arg. l. . s. I. f. at L . ea . ca. metur, ubi pater a filia inlitutus haeres, ut post mortem suam nepoti, testatricis filio, haereditatem restituat, doli reus non censetur ex eo, quod a superstite maritores sitae defunctae petat, licet eas restituere teneatur nepoti, quia restitutionem non serim, sed primum post mortem suam secere debet. Quam vi etiam ea alio capite a dolo immunis esset; quia nimirum non illi.
a quo petit, sed alteri, nepoti cilicet suo. restituere
97쪽
yo Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
s Caeterim de laratur Regula, de sensus illius exemia viis Iuris a sie enim haeres, qui hac eum conditione institutus est, ne peteret a certo debitore debitum, d ι 1useensetur, de doli exceptione repellitur, s dehistuma detestore petat ; quia eidem, etiamsi debitum
obtineres. statim iterum reddere deberet. cis. I. Doti . . ff. de Diai man Excipi. per textum m er. I. cit
si ε Sie pariter maritus doli reus praesumitor, ct doli exisceptione repellitur, si defunctaeonjuse dotem a sociare, seu patre desu ctae conjugis promissam , sia non dum solutam petat. au. I. Apud Celsum . 4. s. I. ἐν 2 g. δε αδε, ἐν ep. Exceps. quia eidem statim iterum restimere deberet . Nec obstat, quod vim .c. de Eoi uxoria ct maritus primum post intervallum unius anui tenea tur restituere dotem Melanctae conjugis i quia tempus hoe solius eommiserationis causa conceditur marita , ut, cum pGunia parata saepe non statim habeatur ad manum , eam interea comparare. ac postea pro quam litate dotis restituere valeat. ae ratio cum in dote necdum scitula non militet, petens dotem maritus reus doli praesumitur; cum eidem, a quo petit L statim iterum reddere deberet.
'T Sie ulterius usurarius, qui usura a debitore petit ex dolo agere praesumitur . di doli exceptionem par d bet; quia usuras, quas a debitore petit, euem statim , restituere deberet . cum tu. s. dc e. Tvias . I s. de Wiam Aibi: competias relisarie apsas vsuras videlicet p. etiam faerint prestata, , data ἐν ad. e tuae eos
commoda Priare lQuaeritur II. Et in quibus saltat Regula Lm. 3Resp. tam praecipue sallere in casu restitutionis moliatorum; Nam . in contra nonnullos bene notat Dynus He, evi haec Resuia non tantum in petitorio , sed etiam in dissessorio adipicendae & retinendae procedat. tamen sallit in iudicio recuperandae possessionis; quias huιus ame omnia es resilisad s. c. D. de Ordam e gnit. eum e cordant. Hine etsi sciat spoliatus, se rem . quam a spoliatore sibi pro recuperanda possessione rostitui petit, eidem statim iterum debere reddere, tamen doli reus non est; quia iustam eausam petendi h bet, ut nempe iuxta Iuris piaescriptum spoliatus ante omnia m possie uem restituatur. prout amplius diximus LAII. Tu. ia.da Fusit. spodiat. s. s. ubi tamen s. q. etiam subjunximus casua, in quibus restitutio spoliat rum ante omnia non si, de consequenter in iisdem talentia haec non procedit. Vide ibidem . ne inutilis sat repetiti Q.
Non est in mora, qui potest exceptione legitima se
Esumitur haec Regula edit Nuza. ss. g. δε R I ibi: Nunu iat Deitti, di mo,a fret, Mi ntina petitio est: adde. vel si quae est, exceptione letitima elidi potest. I. Nibi interes. xia. f. .e R. I. quia nihil
interis, ipso Jure quis amonem non habeat, an per exT stionem infirmesuν.
in Quaeritur I. Quomodo Mee Regula intelligenda 3 de quis verus illius sensus st/ Ante responsionem supponitur ex dictis stipis ad Regati XXI . m. a. b sqq. quid ct quotupleu sit mora. Quid autem , dc qumtuplex sit exceptio, suse declaratum habetur Lib. II. it. et q. s. r de gesceptioniba, . Quo supposito Res p. I Regulam se esse intellisendam. quod ille, qui exi sta, de rationabili causa se defendere, excusare, scisque contra actorem petentem legitime excipere potest, quare tempore alias dei, tore aut praescripto non solvetiit, aut non sectat, vel praestiterit verum, aut prae
tensum debitum, non sit in culpabili mora, quae pamna , dc mesos essectus secum trahat r consequenter ad eos condemnari nequeat; qui enim iacti pabili mora est tempore debito solvendi, faciendi, aut praestandi, quod debet, tenetur ad Iesarcienda damna omnia & ina
commoda ratione mora secuta, v. g. ad aestimationem Tei. quae tempore mors etiam casu petiit: ad competi
sand fructus: ad interesse dc usuras r ad paenas in contradu appostas cte. prout amplius explicatum, dum Arre prescitum, habetur edicta ad Rutila, πικα a. s. A tali igitur mora culpabis. huiusmodi paena, . Ee malos secum trahente e sinus Regula immunem d clarat illum, qui legitima exceptione se tueri det de se dere, id est, allegare . de probare potest , quod ex raticinabili, iusta, legitima eausa tempore alias desitomon solveris . vel non secerit, aut praestiterit, quod debebat . vel eum debere . praetendebatur. id emi probando legitima exceptione se tueri dicitur contra actorem petentem, vel praetendentem. Hi ne Resp. II. Varus sensus Regulae sequens est: Non es a Deu pabui mora sineiat, nsumi, vel r.esania, qui remposte, quo has deberet, vel debere praetend1αν .noa famis, Deil . aut me ι, quia ribet, aut durio
euou. qui fustieater rubare potes, quod ex rationis MA, Justa , Isti istitima eausa praefata taempore dedisti sollere. aut praesaee omiseris. Ratio est; quia mora . de qua jura, ct Regula nostra loquuntur . supponitur esse ineulpabilis, adeo, ut, ubἱ culpa non est , nee
mora additerenseatur . Strein. hic m. I. arae. I. T
cuniae fenes s. I9 ff. de M. atqui ubi iusta, de legitima exeusatio ades , culpa abest, consequenter& m iam abesse, sicque qui se legitime ex sare, seu exei petis potest, in mora non esse merito censetur. Dicitur antem justa causa excusans, A legitima - 4eeptio illa, quae in iure Divino, naturali, aut huma nodi recte, uel indirecte ita fundatur , ut replicatione elidi non valeat; quias repplicatione elidi potest . pro Iegitima non hahetur. Dyn his num. I. vivianus Dier de alii communiter ; Nam stat idem est ipso jure nou habere actionem, de habere actionem, quae possit exisceptione excludi, textu Elami. Nihil interest: ii 1.1 de Ru.δεν. se idem est, omnino non habere exceptionem, de habere meeptionem, quae per replicationem exeludi potest; eum ita se habeat replicatio ad exel dendam exceptionem, sicut se habet exceptio ad excludendam actionem. I. a. f de Excepi. Porro cauta iustae , legitime excusantes, legitimam- sque reddentes exceptionem, nequis censeatur esse in mora, plurimae sunt; ex quibus aliquas in specie se, iungimus. Tales namque sunt Himo, si solutio pro
98쪽
Regula LXI. Quod ob gratiam alicus us, &e.
ci dicta ad eandem supra. Seeundo, si debitum proinvenit ex facto alieno: ut si testator relinquit debitum . quia huatis datur excusans ignorantia juxta Regulam MIL GR .hν. in s. Id norantia facti, non Iuris exemsir Ec di , ad eandem lupra Tretis, s creditor do-hito tempore solutionein oblatam acceptare renuit, per dicta ad Eea. XXV. n. 1. Quarta, ubi mali doli, vel in tus gravis injuste in meontra praetendentem, vel petentem ereditorem Enar exceptio, L meantie fen heis, s. f. de uri lc sola Tuutide desi maei, is metas exceptisae. quinto, s debitum non est liquidum. se ι. s iam facta est compensatio aliqua ex parte peten tis. Sep/-a, s petens ipsemet contractum non implevit. Octavo. s extrui temporis dilatio est; quia in hac notabile non sentitur damnum. I. Si debitori, et r. g. de,aitiis. ibi: Neque eniis magnum Lunum es in mora modici temporis; nec est necesse s atim cum saceo accurrere. LQuia disimus, io 1 ff. d. Saul. ibi: Quia diaeimus debreefatim solvere, cum aAquascuisti tempe menta temporis intemffensum est; nee enim eum sectistri debet. E CNicitur autem eontra Regulam I. Qui excipit eontra ludicem non suum, legitime excipit, L contum
risνa territorium Ius dicenti impune non paretur. Irim
eamen si citatus a tali iudice non eomparet, in mora es.se, dc contumax reputatur, L M quis ex Muna, s. g. Abdieiis. Resp. hoc verum esse, quando dubium seu notorium nou est, sudicem esse incompetentem; ovia Praetoris es, alimare, vias fis Juri isto, me
ri autem non comemnere auriarisatem Traetoris . uti dicitur eis. . Siquis ex atiena. Eine citatus venire e
het saltem ad ostendendam sori incompetentiam, eis. I. si quis, ibi: In Ius meati veniant, Itia mi Ieria a Irgatari , juncta I. a. F. Si ius in Jas vocatus, ibi: Ex quieti ne causa ia Praetorem, via His3, qtii Jtisti LB .iu aestim, in bas meartis mearee debes; istae ipsum βι ιυν, an Dνι icto Hus M. Q re si voeatus contrahoe excipit, legitimam exceptionem non habet per imos citaras. Meus est, s notorium habetur, quod ei-tans Iudex incompetens sit; tune enim eomparere non tenetur, sed legitima exceptione se tueri potest. eis. L .fGIuri in. Ac e. a. d. consu. in s. ibir cum exreare ruoriam Jus dicenti non parearuν impuner patetque in casu, quo Clerieus a laico, utpote notorie incompetenti Iudire citatur. Objieitur a. Debitores ex personali in;one conde- γmnati gaudent legitima ex ptione, I. Debitaribus , II. g. d. Re Judicas. Ac tamen haeres pro re legata convenistus, di condemnatus, non obstante hac legitima ex ceptione tenetur ad restitutionem fructuum, post litem eontellatam perceptorum I. Ia Fideicom. a. fide Usum Ergo etiam legitima exceptio non exeusat a mora. Res haeredem in hoc casu adseuctuum restitutionem teneri non propter moram, sed ne ex re legata, tanquam aliena, locupletior sateontra Rer. XLVIII. ue RI. in s. hi t Loometari non debet aliquis eum asterius in,-ria , Stre in his nam. 3. Salicetus in eis. I. Iam te misi. Cum enim rei legatae dominium legatarius statim posimortem legantis acquirat. I. a Titio, 6 f. de Furtis. ibi: quia ea, quis legantur. HRa via ab eo, qui Ium ι . ad eum, cui Iegata sunt, transeunt: ex illa. tam ruam re aliena haeres fructus percipere non potest, Aepercipit. legatario restituere tenetur. Obiicitur 3. I. Nemo, a a.' . de V. O. pro moro h gbetur, qui excipiendo in judicio Argare mosiis, quam otium I ergo exceptio non purgat moram. M sp ibi sermonem esse non de justa, dc legitima, sed injusta exceptione: Quae utique moram non excusat, bene vero exceptio legitima fle Iusta, textu claro I. Si DsArisai et pr. .de Usin. fruct ibi: Si vis solaris,i qaLdem mostam fecit dumetum atium accrpoemrataifua.ηa sm detues emisse moram: utiq; iste ad Iudicium prorutatis.
REGULA LX Linoi ob gratiam alicujus conceditur , non est in ejus dispendium retorquendum.
teratum, tenentis ad νestitutionem.
Ereissa gaudet his minoris . Ibid. ao Sisus vera es Restiti m eas ; fe vera es εμdem contrastis oppostor Quod in poenam &odium alicuius est introductum, non debet in ejus utilitatem, Ae commodum eonverti: nisi
ri Regulis faliis in ratiis is fateribus non motu pro
puto, sed ad petitionem tineus Ulsumitur haec Regula ex I. utia, et s. g. ΔΙ- i
Quaeritur l. Quomodo haec Regula intelligenda 3 de x quis vertis illius sensias st/ Resp. Eam intelligendam esse juxta sequentem sensum, qui proprius illius est :Quia isticui eouia tis araratra is favor μου commoda ac vitia tale, non ita interpretandum est, ut ei fi OMA, in eommoda , vel maestis,eis . Ratio Regulae est i quia Rescripta accipiunt vires S esses tam ab intentioner scribentisau. e. Adaines 3., de Reserim. ibi: eum non A intentionis nos r 5 quod ad unum essectum, atque finem ordinatum est, ita accipi non debet, ut producate sectum contrarium, L cum nudices . 2. s. s.c de Disseis. neptis calumn. thir ne aliquod eant rium eveniat μυιμο nostra. ἐν quia με compendia Atium intrata Etim est. μοtinus hoc in adiresariam figuram transfo metis r consequenter quod alicui tanquam gratia de s vore ressum est, in eius odium. incommodum, lepraejudicium trahendum non est, per Iura u. allegata: praesertim eum vitas gratia Ac favor concessus, exuta sua natura, odium cc onus evaderet.
Deviratur Regula exemplis Iuris, de quidem pra- acinae
99쪽
s1 Caput II. de Regulis Iuris in Sexto. .
e; pue in Minoro; in huius siquidem lavorem statuitim
est, quod non possit stare in iudicio sine aut hori tate t toris, ι Garum, A. c. de Authorarate praestanda, ubi ratio apponitur illis verbis: ne ex sua imperitia, via θυ edili cassise aliquid vies dicant, mes taceoni, η o. ytisisti m uiam, ves non expressum, prodesse eis poterat , is a Mictiore calculo eos eripere, iuncta I. Memen/axeae. a. c. oi Ieditimam personam flandi in . adeo. ut snihilominus sne authoritate tutoris litiget, ct contra ipsum set tur sententia, haec de Iure nulla sit a C eod. ibi: si, eum hos pupularis aeraris, fine tusoris a tithori te ctim is versuris cari pens , Tr es Tovinciae adversus te pronuntiaverit, minime orbis sate Judicari na- Miue, otiod satiatum es : cum concord Et tamen ssententia in favorem minoris litigantis sne aut horitate tutoris sertur valida ex illit L sn eo mistis, i 4. c. de Procurri. ubi patiter ratio stabiungitur his vobis: Mianoribtis enim aras in ciamausataeen re, non in rebus ἔν spere gestis obesse consuev:ι. Ruritis in favorem minoium introductum est beneficium in integrum contra venditorem: quo uti si nolit. adversarius petute non potest resciuionem contrae usinvito minore: ne in ejus laesonem ι vel damnum reto queatur, quod in illius favorem introductum est. I. Si Pa x, i. 11. de Mimm sic rariter in favorem minoris lege introductum habetur, quia s moveatur quaestio de Ilatu, ex bonis illorum, judicium eliserti debeat uiisque ad annos pubertatis L carboni.inus. 3. s. 3. aufκem,st decis lorian. D B. ibi l ne delatu perie 1nentiar. amat quam se tueri ἄκι ut ait lex ; tamen si paratas 'o se habent probationes, dc causam statim dei id, vo lunt . id seri debet, oe quod in favorem conresura habetur , in eorum vertatur praejudicium. cii. i. c. νι manus , ubi eadem additur ratio ς qui a mn ciebet adiersus pupilus iaso νι , quod pro ipsis excogis tum es, O pendere Iasus eorum, cum Jam Visiι ια-
sirasus esse. 3 sie ulterius Prosessores , de plebeio penere nati ,
eis a I. annis docendo ossiciantur nobiles, Ziv. c. dem risis. qui iti urbe Carsanri ruesit. Tamen non por-dunt favores, quibus ut plebei gaudebant. ne nova gratia, di favor e cessus eis noceat. Et universaliter novae gratiae, dg favores non ex in suunt veteres: nec
per nova privilegi 3 tot tantur, vel re . Miurantiqua nis ekprimatur) sed augentur & confirmantur I. .
imperitia, se nunc usque observata e me nostinivr. inla-ctacti odiantur; addita raticne e cum per affuistim , γμα quom temerarium pr. bane nostrae Abrealitatem piti ri r quemqtiam a uis interpretatione non da arimentum anteriorum praviter oram , sed diminutiqnem coniret
o obiicitur autem contra hanc Regulam primor In pupilli favorem sancitum est, ne valeat adire hareditatem, quamvis pinguis, S luerosa st, textu expres-ὶ s. i. Dit. de Autho t. ttit. di I. OMeaνι. s. s. 3. g. ..d. ibi: Pupicius haereditatem auiis non potes, quam mis Iucros re atqui hoc videtur pupillo praejudierosum; ergo quod in gratiam concessum, etiam in ejus damnum torqueri potest. Resp. cum Dyno. &Glossa bie: id non esse pupillo damnosum, ted hau tabile, di utile; quia ordinarie periculum est, ne haaeditas habeat latentia onera. quae pupillo magis nocere POG sint, quam haereditas prodesse; ad quae perieula de damna evitanda in favorem pupillcrum sancitum est,
it etiam apparentem pinguem haereditatem adire non valeant tae authoritate tutoris: quae ratio etiam additur cis. s. r. Insit. de Antiarit. tui. ibi: aeque tamen hineeditatem adiis Miter possunt, mys toris otirharitara . uammis i ii Iuc se sis ; audi rationem: ne uitam damnum habeant.
ν Hinc bene post innum advertit Glog eit. quod , eis universaliter loquendo in cunctis, de quibus cetiatum est, eonditionem pupilli effet meliorem, valeat sachium pupilli etiam sne aut horitate tutoris per Iura AEAE O s. eitata ἰ tamen sic non valeat in iis, in quibus eius eonditio vel deterior st, vul periculum, ex dubium est, an deterior . vel melior evadat : prout res se habet in aditione haereditatis. ObjieiturIeci .e Ex privilegio. 3c favore Iudaeis seoncessio non possunt hi die sabbati conveniri I. Bie sub hasi, r3. c. M Iudaeis, ibi: Die sabbati, ves reliquis , sus tempore, quoIudaea euotis sui reverentiam servant.
neminem aut socere ahquia, aut Mia ex ditie convenirideboe'aegamus: sed hic idem favor illis odiosus est ;quia de ipsi propterea etiam Christianos tali tempore convenire non possunt, cum dictis verbis legis statim
addatur: ita tamen, tit nee iam deaur Acentia, eadem dis crisianas Oribodavis convenire. Resp. cum Dynobis: P vilehium Iudaeis datum non stetisse in nuda concessone illis facta, sed additam esse conditionem. ut servetur aequalitas inter litigatores. & vitetur in qualitas iuxta praescripta Iuris, seque Iudaeos gaudero suo privilegio, prout fuit. Accedit, non tam ex prae insata lege. quam Lege Mosaica principaliter proveni re. quod Iudaei in die Sabbati non possint convenim Chrisbanos: quod vero Christiani i picis praesita dio convenire nequeant, provenire praeei se ex privilegio legas, quo plene fruuntur, sne subsecutione novi oneris. Stre in hie n. 3..
Obiicitur tertior Cinium praelati Mesesameἱ ex asua institutione ad favorem de indemnitatem Eccles spectat, di tamen Praelatus potes h repudiare haeredit tem , , legatum Ecclesae relictum per fuse di cta de
probata Lib. s. Tu. is. s. a. atqui hoc videtur Ecclesiae ncr raro pra lud teloium t ergo quod in favorem est eo, celium; etiam indilipendiuin retorqueri potest. Resp. piet icciuens ,- dc contra intentionem Iuris esse, quod per pudiationem haereditatis vel legati Ecclesiae pret Juia iret Praelatus, utpote quia Iure datur Delesae, utur veri aliter etiam in repudiando legato damna Eces salvaret, non eauset. Eorum autem, quae per ac μὰ os eveniunt, non habetur ratio. Strein bienum. 3. Accedit, quod, sicut tutor s sua actione laedat pupillum, tenetur damnum resarcire L Jdquid, I. c. Ἀνιυν. iure1 ibi: Qui aia ius,is Ll. . .estita ctilpa , otitiam, seu euratoris, minores amiserim, vel eum possent, non aequi serint, hoe in tutelae, seu neraturum re sisPm uitti Judicium venis. . non es inrarii Juris. Sic
etia in Praelatus tenetur resarcire damnum causatum Ecclesiae, utpote quae gaudet Iure minoris e. i. de I
apparet vietrimentum ipsus cum Episcopo eius conuiti
nem fiserae deteriorem n- Ilaeaa, b Ecclesis Jure min mi debeat semρ, iuria seream) quae in aere menitiis Hus adta consul erit, ad ipsus comens Jus, is mori ratem redire. Casu quo autem praelatus satis latere non pote ii, succurritur Ecclesae beneficio restitutionis in
c. fi misis os hinedit. Caeterum scut juxta dicta omnἰno vera manet Reis I gula: Quia in gratiam allectis concedittie, non es laeseus diis ditim raromtienda r se a sensu contrario vera etiam est Repula, quam illa implicite continete M in paenatu α odium alicuius est introductum, non debet in ejus utilitatem, vel commodum converti , uti notat de pluribus probat Glossa hic dc Dynus , are. c. a. de Transtit. Disc. circa med. ibi: Q a futuiti fuit ad paenis , trahi non debet ad gratiam: cum coriora. uam tamen eontrariam Regulam cum Dyno sic intes-lige i quod idem actus non possit smul esse immediata. ex proxima cause paenae, &praemii, seu commodi de damni: bene tamen mediata dc remota; s enim lieotin poenam, dc odium suspecti tutoris constitutuin si . ut iansuam suspectus removeatur ab ossicio: tamen id etiam incommodum illius redundat, quia exinde non tenetur amplius de eericulo admini strationis negli: . Decreto, Io. f. a voea. Tutor. Sic etiam, etia in paenam dc odium militis, per ignominiam dimissi, statutum sit, ut neque is urbe, neque ahM., tibi Imperatores, morari ei licetis, ut dicitur I. a. s. g. de His, qui notantuν infamia r tamen exinde etiam id commodide utilitatis c sequitur . quod excusetur a tutelis. quae deferuntur in urbq, es ali 7s oneribus militum ;Nam, ut bene argumentatur innus bis nam. I. 6.
100쪽
Regula LXII. Nulluin constri, dummodo, &C
Delictism est eausa patruer paena vero in causa inhabilitatis ad aliquem actum, vel ineium : inha-hilitas autem est causa remotionis ab actu, remo i in cavsa exemptionis ab onere incumbente ratione actus .elo ij.
et i Quaeritur II. Ans' de quas sallertias habeat Regu. l. LXI ρ tam sallere in gratiis, quae non motu proin prio, sed ad instantiam petentia sunt eoocesne . Glossa
de Dun bier Exemplum haheret ine. N dentiam. 2.άρ u ιιuti. petis. ubi clausula appetiario x remota insa Orem impetrantis obtenta, in ejusdem laesionem retorquetur: si reus ipsem coram eodem Iudice reconis
veniat. Ratio sallentiae fundatur in illo Iuris prinH-pio : Quod quid Iuris in alterum quis statuerit, ut ipse eodem Iure utatur. TM. Tu. f. Quod q quo IMis in
REGULA LXILNullus ex consilio, dummodo fraudulentum non fuerit, obligatur.
ra, bona Me, sed damn/se Darim. , Esumitur Hre Regula ex L GUA.. s. f. de R. s. I ibi: G Iiimu audiaentinalia obtigatio es: ehaliis apud Glossam . a Quaeritur I. Quomodo lare Regula intelligenda 3 At
quis verus illis sensus sit. Resp. I. Regulam id velle dicere, quod, cum ex consiliis etiam optima fide. dc
prodentissime datis, gravia non raro sequantur daia
m , is, qui eo lium Mna fide dedit, ad resarciem da hujusmodi damna nullatenus obligetur. Hi ne
a Resp Il. Verus sensus Regulo hie est: mi is heri fis petensi. Me non petenti eoustium bona fide Dabet
πώiarentis teneraν ad reparanda damna, vel fusinensis incommoda, qua ex laticos is praeter intentisa - δε--uni M. Ratio est, Tum; euia suam vis ex consilio unius alter ad agendum, vel omittendum esseaciter moveatur, tamen ad id sequemdum minime obligatur l. a. 1. Mandati. s. s. ibi: Nemo ex eaona a statur etiam non expediat es, eui dabatur: quia Id να- es
ique apud se explorare, an exodiat Milo Mia . Unde si H imputare debes. s ex consilio, quod quis non neeessario , sed libere sequitur , damnum sentiat . Tum t quia s quis ex e ostio, etiam bona fide dc mu denter dato ad resarcienda damna praeter intentionem siem sequi solita oblitaretur, et a commodis inde s
cutis excluderetur, nemo saret, qui conssium dare vellet: cum tamen pro humano commercio optimum
Immo exigente charitate saepe necessariunt si dare , leaudire fidele di prudens consilium. Nam ut Spiritus
Deles 3 α. vers. 24. FUF, fine eo no nisi facias, Onpo factum non paenisebis. 4 Procedit Regola etiam in casu, quo coas lium Mnasde datum In damnum tertii redundat. vi s quis ali iiuste suadeat, ut adeat haereditatem. qua suasone non lacta iactus suisset haeres aliquis tertius: ves s consilium justum det, ut instituat areonem de re petanda Ius canos. Anacl. Reiff. Tam. n.
praedio sibi debito, quod ali retinuisset inrufius do
tentor Ece. Dieitur autem in responsione uam. I. data: bonafri s datum; quia ex consilio non hona, sed malafide, dolo, fraude, vel malitia dato obligationem dari, extra controuersiam est, uti patet ea ipsis Risulae vastis: dummodo fias Irarum a-- ό ergo a senili contrario.
si sudat nitimo. obligatur. Quos idem esare induitur e. L con ii. ε . . de R. I ubi postruam Regula nostra expressa luit illis verbis: confiιιι uans a uiantinusu esIuario se statim altera a contrario sequens additur: caepertim, dolus, is eatilitas inroco . Ad Adma eo petit, idque non obstante ratione n. a. allexata, videlicet, quod eo num sequi nemo toea tuo: cum adhue ratione fraudia teneatur c. sedes. II. ire. Ex tenore. I 6. de Resemptis. ibi: satis se si, doctis alia est parearinami nan debent
Notandum tamen sngulariter eum Gloga, Dyno εex Strein. hie, male conlusentem non somper teneri damnum reparare illi, eui eonsilium dedit, sed seM de etiam tertio; cui damnum suo consilio intulit; Et
qtiidem si consilium circa contractum ves quasi contra. ctum v. g. emptionem, venditionem, aut alium eos tractum dolose fraudulenter dedit. damn tim, quia inde fretitum est . illi .euico stium dolosum dedit, te- para re tenetur, per jura hactenus citata. Si vero coci
silium ad malescium , seu delictum, vel quasi tale dedit, v. g. ad perpetrandum homicidium, furtum, dissa mandum , in uriandum, salicae sandum testifieandum die. damnum inde secutum tertio huic repaeare is tridque non ex actione doli mali,sed actione ma- leges, aut delicti, quod suasit, v. g. si furtum suasit, actione surti tenetur, L siquis. 32. s. 2I. ff. de Furiis. Λ L siquis. dio. c. eia. Si injuriam suasi, actione iti-
an solum autem as, in arum tenetur. φὰ fecit Misariam , aereum ille qaoque tenetur, qui datiferis i tiriam. .es si procuramis, m eui mala pugna percuti etων. Quod idem sancitam habetur L Naasiam. m. m. f. eod. ihi. Noa saltim is' i uri tim teneruν, qui fecis is iuriam. Me o. qua pereus . veram irae quoquae continetur
d. feeit, vel curavit, ut cui mala pugna percute et- .
Si adulterium suasit. tenetue lege Iulia de adulterior
ibi di Hae Dresa Iethe nequis νο hac supra , adtio riam facitos ensisto mati, is ad exm. ouis O bad eum quisu um istane, pertinent-se de aliis delictis. Ei vero . euidelictum suasi, ad nil obligatur. etiamsi rde ille eadem actione teneatur periura immes laterie
is, indeque damnum sentiat. Ratio est, rivi, quia delictum committens ipsemet scivit, de expendere de hobat id sbi non licere . Tum , quia nemo de imprebit se
Quaerirer II. An etiam ρ dc quas sallentias habeat ah e Regulas Res p. Eam saliere in Assessoribus. Ad vocatis. Medicis. 3c aliis, qui ex ossicio eonfli uindare debent; Hi enim . etsi non ex dolo, ves fraude