Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

381쪽

D E MEAE AE rcis. 37'Hipplicii, Fumo pereat qui fumum ven- didit. Interea antiquiis ordo quo principes viri ac foeminae prosperati sunt, eicsecit ut os sciales ipsorum ad omnia osticia essent studiosissim iri paratiminii similiterque Principes ad prcslandam ipsis

amicitiam, ex documento Ecclesiastici dicentis domino , Dil ge bonum servum ut animam tuam ac tracta eum ut fratrem tuum : quae comparatio non dignitatis aut aequalitatis est, sed voluntatis de studii. Quod Principes bonos administros suos abiemes, praesentes, vivos, ac mortuos amore prosequuti sunt sit

sciendo in eorum locum aut liberos aut necessarios, si qui idonei esse videbantur; id alios tantopere ai fecit, ut non si lumfacultates posthabuerint ; sed vitam sua a pro honores ministerio suorum Principum expotuerint,i rebus tenuibus acquieverint , neque ab expeditionibus itineribusque sibi nactuerint: adeo certiores facti videbantur de remuner

tione sibi aut suis obventura. Contra V

ro si quando animadverterunt per absentiam, mortem, aut gratiam sieri, ut fidelia quorundam ossicia ex memoriaeX-ciderent, aliis in opes incumbentibus, permulti omnibus modis dederunt operam ut quam celerrime sibi consulerent, metuemes ut tenarus sibi est age iet:

382쪽

37 Io A . rLII itaque bona ossicia neglecta sunt. Nom natatur adhuc memoria nostra domus Ludovvici Regis, Annae Reginae, atque Borbonia, in qua Mollianis est institutum procliotrophium, pro tenuibus officialibus exhaullis senio aut aliter res sis, qui impotes fuerant ministrandi. De mosthenes auctor est quo magis res privata eorum qui publicas functiones habent augentur eo magis Rempublicam minui si res privata non avertit publicam, aequisi intum est ut res eorum privata qui publicam adjuvant, augeatur, incrementi fiant participes. Propterea Perdiccas Pllitarcho telle cui Alexander Magnus ad Asiaticam expeditionem te ipsina comparans attribuerat de proventu Macedoni et,cum Alexandrum dicentem audivisset nihil velle se aliud retinere quani spem sui consilii, dono renuntians dixit se quoque velle seri illius spei participem cujus exemplo alii permulti fecerunt consimiliter quod

melius omnibus cecidit Ida cenim ratio est qua ana plificantur principes de servi: res enim comparantur melius, & partae conservantur ex malo hostium cilioqui

non potest comparari quicquam sine popularium damno, qui una cum necessariis indignabundi ab ossicio suo refri-pescunt nisi sorte Principes matrimo-

383쪽

ilis ultro unctis providerint quae mul os in gratia Principum versantes auxerunt alia natat ei bonis ratque hinc s. tisia agnae familiae profectae sunt quae adlauces ne invidia S probro permanent. Rex Ludovvicus XI qui levibus causis

ossicia sua mutaverat, cum vitae exitum sibi instare cognosceret, luctus poeniten tia xx septembris cccc xxxi: intcrcaetera Delphinum filium , id est Caro lum VIII Regem , confestus culpam ad institutionem ipsius monuit ut continuaret ossicia domesti ea quod ubi filius

iurejurando conficinas et, Rex ad Pallamentum scripturam rei promiit e dc iuramento confirmatae milit, ubi i a acta relata est vero alias causas mittam,

haec una Reges Restinas , filios eorum, filiasque inprimis debet adducere, ut dona os uias viris honore ac virtute pr. aestantibus instructas habeant, luemad-

4 modum Antistite. Archiepis opi Re - mensis Senonensis, Turonensis, ρο-

tomagensis Lutetiae congregati viii Iunii Dcccxxvii, Ludo ico Pio dc Lotario filio Imperatoribus rescripserunt: nempe ut famibiae ipsorum dignae omni.-bus is abeantur quae spectentur de imitationi sint, ut ullae ipsorum ex illimationis fama de populares de exteros Omnes

384쪽

374 IOAN. Tatiasiones disssi liaque omnia componantur, ut nullum malum superiori auctoritate confiimatum in iis comperiatur , sed tempestive corrigatur. Fieri enim non

potest ut malum quod pervadit regnum curetur, sive divisio, sive factio, sive aliud vitium,cum sertur in familia Regis;

quam nemo dubitat este veluti fontem bonorum malorumque in regnum exundantium. Quapropter inprimis estuccessarium ut Regis domus mi da honestaque conservetur: nam si qua virtutis monimenta in ea Rex constituerit,ea totum regnum prosequetur ut e con-rrario praeceps in vitia fertur exena ploresiae. Si tantum ossiciorum honorumque ratio sine ambitione turpi lucro animos aulicorum incesseret , minuucontentionum oriretur sed cum admi

nistri seipsos dominis flerunt ad con hciliandas opes, tum nihil nisi bonum pu- blictim in ore habento quod malum

tum sere accidit, cum Princeps aut mi unor annis aut alia ratione infirmus est.

In prima constitutione domesticorum Francicci I Regis leguntur fuisse ex familiis amplis administri Comes Rupis ,

socaldinae erat maximus artocopus him jus frater Barbeesorum Dominus,item is a Domini Cyaeus , Claromontanus

Lllobrogum , Palicianus , Plemias, M

385쪽

DE RE Bus GALLicis. 37sive danensis Vicecomes erant a pocu- Claro montanus , Lod evanus , c on tepefatinus , mens ales administri: asilacensis , Pantalentis, mr Ozaelis,ietatores deniqiae alii ex antiqui si

olentibus familiis sibi ducebant hono- cum Regi in aulae ipsius exiguis sti-

endiis ministrabant condicione magni-lica, si pax erat cum autem advenie- at belliana , praetorianum signum or- aabant atque confirmabant. Nani pro- echo in Regum Reginarumque nainistet iis nullus locus pro parvo habendus est: at enim numera Ecclesiasticis, sunt no- ilibus, sunt popularibus convenientia, it tribus statibus honor conferriri satisfieri possit, electis ad sua olsci a viris,obilibus. Fuerunt etiam semper ex O- ilibus aliquot tenues , honesto puer Orum educandorum studio cum principibus enutriti quae gratia tamen ditiores potentiores a minime dejicit, cum off- cia facta ab iis aliter compensentur. Cum ii qui gratia plurimum potuerunt, eo is suis procurarunt ossicia eius a odia iam ea dedignata est dives nobilitas quae ante δε pretio habuerat. Haec enim ita aestina antur, ut Principes causam aestimandi praebent quae si magni sunt, ad Principes redit uilitas auget enim fere minuitque cilici. a haec munerationesque aestimacio.

386쪽

3 6 IOAN. Titii In nata neribus autem quae Ecclesiastici;&popularibus tribuuntur, magis aptitudo S probitas inculpata cluam familiae ex qua Orci sunt speciatur amplitudo luprisco ordine donaesticis ossiciis praeest caput, de quo superiore capite dixi imus eorumque si bene deligantur, re

si men non est difficile. Sed ante omnia cavendum est ne venalia sint ossicia: haec enim anua est qua patefit hominibus in dignis limis ad honores aditus Donaesit eorum privilegia a nobis jani subjicientur velut in apograplien sive indicem re-l, ata, ut quibus opus erit, ii commode uti possint. Quinque bullae Clementis VI Papae datae duodecimo calendas Maii, ianno Pontificatus Ix cccx, quae haben tur in chartophylacio Regis camerata larca, cui intus inscribitur. Atilia 'sa ltra quamplurima Harum prima disperi sitio est, capellanosi clericos commeniales Regum Resinarumque Galliae, et fiam religiosos,o iacium dicere& celebrate posse ex usu Parisiensi; nec teneri aliteriaicere, nisi diebus multis resederint in loco sui beneficii qui usum alterum habeat Secunda est,clericos capellanosq; sacellorum Regum Reginarumque,dc alios domesticos ac familiares clericos non teneri, nisi videatur ipsis,delegatones ex delegatione Dinanesto sedis Romanae acci

387쪽

re Tertia, non posse capellanosa cle ii eos Regum Reginaruirive propter

i. communicationem aut participatione na aliquam cum excommunicatis velim morigeris graviore excommunicatione

aut interdictis puniri, nisi criminis ipsiussa participes propter quod sontes uerint excommunicati. ii arta capellanosi clericos Regum es inarumque agentes in eorum ministerio , posse mal nos Luctus suorum beneficior una percipere. dispensari dii in in hoc ministerio sunt, ne in beneficii locis resideant: tu i ulla habetur quoq; in Parta metato, scriptura veterun Ordinationum , Olioso. Qii inta exequiatoria, capellanos clericos Regum Reginaturi que naagnis beneficiorum suorum fructibus uti, quamvis in priore loco non re sichant ubi solebant residere. Duae ullae Ioannis XXII Papae, anno duodecimo Pontificatus ipsius data , in chartophylacio, loculo is , scriptura Α3,litera I 3, narrantes S confirmam es privilegia a Papi Alexandro IV, Martino IV, Gregorio concessa Ecclesiasticos in ministerio Resum Galliae versantes eodem loco haberi, atque si praesentes adessent beneficiorum locis, fructus omnes praeterquam

distributiones quotidianas percipere.

Forma naandati Regis Philippi Valesii, ut A a s adis

388쪽

3 3 I, N. Iaraministra sui itari ructus magnos percipiant, tu si in ben ficiorum locis residerent in Par lament, scriptura veterum ordinationum. l. . Immunitas a Rege Carolo VI attributa ossiciis domesticis Regum maximorumque filiorum

Delphinorum, cum approbatione annoMccccxi,in chartophylacio, oculo Sub

idia. Immunitas ab indictionibus subsidiariis omnibus , attributa domesticis Regum ossiciis de praediorum suo una fructibus, scriptura eadem i 6.literis 198.2Οr.5 ro 7.Mandatum Philippi Longi resis, ut tribus administris suis quorum L sunt nomina , restituatur quod ab ipsis

duorum ei ligalium nomine fuerat exactum, factum, Ianuarii cccxvri,quod habetur in Par lamento , scriptura Veterum ordinationum, fol.1. Decretis Par- lamenti sub diem Martini factis ccc vi Ir omnes domestici Regis administri pronuntiantur immunes ab omnibus commeatuum vectigalibus, quos ad necessitatem, usum suum apportari curant. Dccretum Sylvestris Cormesiensis, regii eleemosynari , factum vi Martii McccI XUD,adjudicat domesticis ossiciis tinmunitatem a vectigalibus. In decretis ineunte Novenabri factis cci xxxviai secundum Ioannem Pompelonensem, ut catum est , una si ilicialis Regis

389쪽

DE RE hvs GALLICIS. 37'omesticus, eum ab omnibus inclisti om-jus iensitationibus 1 lutum esse. De -

reto Balduini Proyami magistri praei

iani, facto in Par lamento men 1 Februa-ioicccxi, instituitur, ut omnes dome

ntie Regis administri qui re ipsa serviunt,

ii omni pensitatione eximantur. Decla-

atio Caroli I Regis , ne quis facia itum, nisi vere ad numerum & constitu- tionem illorum pertineat, qui stipendiatfaciunt ad ossicia sua accersiti, fruatuc privilegiis facta Xvii Ianuarii ccc LXxxvi,quae habetur in Par lamento, scriptura veterum ordinationum fol. ii . dictum Regis factum iri Decembris,ccccviii, ut qui administri viginti annos aut amplius ministraverint Vacantes at ministerio stipendia tamen laabeant cini Partamento, scriptura veterum ordina

ni rionum, fol 223. Privilegium Rege Ca - olo VII osticialibus suis attributum xxiii Septembris,cccc x , in chariCybγlacio, scriptura litera et Epistola Ludovvici Regis XI ad Par lamentum, ut primo loco suorum ossicialium causa judicet, nisi contendentium altersit ipsius aut Reginae domesticus inuocasu se moneri lubet, ut exponat de eo voluntatem suam scripta xiv Iunii millesimi quadringetesimi sexagesimi qua si in Palumento, vol. i. edictorum Regis, sol.

390쪽

38 Io TILI Is l. so.Declaratio Francisci Regis,do me stica matris suae ossicia iisdem atque sua iiit privilegiis; facta penultimo Septem-libris Mi xxv, in Partamento, volumine l. edictorum Regis, fol. ος Pta vilegia abi eodem Rege domesticis Reginae Navar- retiae sororis ossicialibus irrogata relatis

in album domesticorum Regii Februa

ne edictorum Regis , OLM . Immunitas ab evocata de sub evocata militia concessa. i Rege ossicialibus Reginae Na-d Varrenae relatis in album Regis, quinto Decembris MDxxxxi in Partamento, volum. 3. edictorum Regis sol. or. Declaratio ejusdem , ossiciales domesticos ccommensales suos ab omnibus tributis, indictionibus, pensitationibus, etiamque canone in quinquaginta peditum millia

praestando ina munes este in Martii Mi xxx xta in Par lamento, volui n. s. edi

ctorum Regis, sol Declaratio ejus

dem Regis de simili immunitate officiis Reginae domesticis, commensalibus

attributa imprilis MDxxxxii , in P. rlamento Volum. .edictorum Regis, fol. 218. Confirmatio privilegiorum domesticis ossiciis S commentalibus Reginae Eleonoriae, viduae ab Henrico II Rege, irrogatorum XX Februarii MDxxxxvrri, in Partamento, volum. i. edictorum Regis, fol.