장음표시 사용
571쪽
Jdendi rationem, rauasque omnino lis suisse . quod vel hinc licet cognosce - , quod Rex Ludovicus cognoinent oives , clui regnavit circiter annum M- XX ut ex Iolauillio, qui e trivit anirii sit, constat ipse vel controversias eptabat, vel dilceptandi negotium nulli se suo cornitatu deni andabat.
od idem de Carolo Magno prodi-
m, qui vel dum calciaretur lites diri-uebo. Huius lax talis in Capitulari ex- u Hoc natii nostri notum faciant Co- itibus S populo, quod nos in omni se-imana unum diem ad cauilas audien sedere o umus. Crescente deinde avitate temporis, litium multitudine, imum Basilica magnifica Regis Ludo ei Muttini, vel ut alii volunt, Philippi chri imperio circiter annum c CXC- aedificata est. Tum ex mediocri Iudii in numero tres D ec lumae factae, a agnae amerae scilicet, inquisitionum: Postii- torum. Sed anno DXXi Re X Franicus quartam deinde Cameram, inquax novi Consiliarit,adjecit. Rursus idem ex anno DYLIii alios viginti creavit.
ed hic Iudicum conventus non fuit Pere tuus ierennis, ut hodie, sed indidit us, nec nisi certo Principis mandato ex ceri solitus. Ad diem item S. Martini,
i est, in Idus Novembris a Rese edi tum
572쪽
proponebatur , quo Partamentum ii cho di judicibus a rege datur auctor ad Verum paulatim in tantum hia: a consessus sive Par lamenti auctoritas e crevit, ut nulla Regis lex, nulla conita . tio rata esset, nisi cujus illi Consiliarii actores aut approbatores fuissent dein ut nullus tota Gallia magistratus modo urbanus, verum militaris est quem non ab illo consessu inaugurari apud eundem in leges jurare oportertum ut ab eorum sententiis appella jus non esset, sed ut eorum decretarac fixa essent postremo quidquid postatis,imperii, auctoritatis, penes publici Concilium c Statuum Pariam emur a cujus scilicet illi am momen aucti ritatem obtinent fuisse diximus, id tolium in senatum illum translatum uertia At hodie, quando solus Rex pro su judicio cum secreto ac privato suo corvi si io quidvis decernit, prorsus in ordinavitium juridicum consilium conversu est, nec amplius circa Rempubi regni Inegotia occupatur, fixamq; suam sederam Pari orum habet urbe. Qiiod quide I lati si me patet, Mamplissimam prae cante iis ordinariis Curiis seu Par lamentia
s quae septem omnino in Gallia nun
sunt in urisdictionem habet. Cognoscuautem singula de causis o criminalib
573쪽
rit, ei standum et L Illud Parisiense l. ecaeteris habet , quod in eum concessum quandoque ipsi Reges venire solebant,
quoties magnam aliqua in rem tractandam haberent, quae vel bellum vel pacem concerneret. Hodie adiuret pactiones Re sum,dc quicquid omnino ad regni constitutionem pertinet, in eo recitatur,ac
scriptis publicis, quorum ipsi custodiam
Si quae ab omni antiquitate, pria ordio regni Francogalbae ad publicos i dinum conventus referebantur in , ostea iis holitis, ad Senatum seu Par latentum Parisiense , ea hodie ad solum egem, Se quos ille in consilium adiit be-
Eii&aliud in hoc Regno institutum
onsilium, quod Magnum vocant, e vi- is Principibus ac praecipuis aulae de re ni constans, quod tempore Caroli VII VIII non nisi circa negotia status regnii ipsi us Rei p. incolumitatem occupari olebat Sedo hoc ipsum adeo multitu dine causarum ac litium, tena poris suc- eisia, obrutum sitit, ut Carolus VIII or-linarium ex eo conialium ii consilia riorum fecerit quos deinde Ludo Vicus XII ad x adauxit, addito a cellario con
cilii praesidi, adeo ut sub rege Francisco Nn 1 5 ipsa
574쪽
ues et Aa r Ui ri ipsa Cancellarii dignitas in Praesida tuna, ut sic dicam , erecta suerit , atque deinde illi solum vacarent cognitioni
causarum extraordinariarum, a privato
Consilio iis commiliarum, S fere ordinarie appellationibus praefecti hospitalis,
Praeter ordinaria jam dicta septem Iridica Par lamenta , ut vulgato utamur verbo,& Magnum Consilium, habet Rex privatum adhuc Consilium, quod perpetuum ordinarium est, Regem ille fere comitatur, & circa negotia Regni Praecipua occupari solet quanquam id hodie in ordinarium quasi Consilium conversum sit , quando scilicet causis
civitatum Partamentorum sere vacat, o plerumque etiam aliorum privatorum non ita magni momenti caussis, adeo ut hi viri spectabiles desillustres aliis ilrebus occupati , negotiorum publicorum, statum Regni concernentium, cognitionem curam propemodum omnem amiserint, totaque Regni administratio cura Regis arbitrio sat corum delectorum judicio commista es. Ei videatur quod secretum Consilium nuncupatur, in quo cunctae proponian atur deliberationes summam rerum con cernentes,4 super quibus delibetatum
iiiivato Finantiarum consilio fuit, si ejus-
575쪽
ejusmocli modo negotia fuerint tu E 'is peculiarem cognitionem requi t. in hoc cuncta beneficia, liter lacindata Regia signantur, aliorum Prin- νυ , Legatorum, Praesidiam, capi- Ganeorum itera reservantur, Responsa oncipiuntur Statuum Secretariis
audia Araris Sebusianis, Heduis: dolei l .issilvius Lotharingia,S Duca- u Lucem burgensi Aa rivi ius Flandriae, ater Occidentali eli Franciae ad Me- idiem mare Mediterraneum est, ct Py- enaei montes ad occasum Oceanus ad leptentriones mare Britannicum. Extendit te in latere Meridionali Senten- onem versus a Lotharingi a Caletumque, pacto tua sit c leucarum Fran- caruna, dilatatque se paulo minus inter artuni occasum , a flumine Varo ad ru in usque restringit se tamen tanto Nais Ima-
576쪽
na agis, quanto plus septentrioni ac dit. Ejus minima latitudo est inter Ca- letum Britanniae promontorium. Igura ejus inter quadratum, rotundi Pries ,ideoque multo capacius, quam quispiam arbitretur. Continet Provinciamplissimas, sed praecipuae sunt Pica dia Normannia, Britannia, Francia Campania, Burgundia, Avernia, De phinatus, Provincia : nec sunt tamecontemnendae Bria, Beelsia , Turoni Andegavensis Ducatus , Santonii, turigum Ducatus, aliae Initium ejest in et gradu, experiturque talem ris divertitatem , ut pars quae ad mar Mediterraneum est, ubi sunt Languedo cla& Provincia producat omne tu' i ctuum genus quod dat Italia. Ea autem quae ad mare Britannicum est ibi sunt Britannia,Normannia,S Picardiae pars vinum non profert reliquum regni abundat, plus quam credi possit, omni Europae fructuum genere , exceptis olivis , si cubus, de sina ilibus. Eris benianitas bonitati terrae , fluviorum oportunitati coniuncta , adeo propitia commoda que est productioni frugum, omnisque generis animalium , ut ea in re Francia omnes alias Europae partes superet. Inter montes enim Averis
viae: Delphinatus, nostrum mare
577쪽
Et ideo lena peratus est , frigore monium , perpetua ei e nive opertorum, leni aura marina, ut ob oculos po-it coeli benignitatem , qua gaudet ora enuensis. Ab alia autem parte iunciontes Pyrenaei valli loco , adversus istas , quod retunditur , perdit queia in rigiditatem. pii montes abundantidique balneisi venis aquae calida . centi septentrionales , qui, sicut Om-iunis opinio fert , aerem refrigerare 3erent, non sunt ibi adeo gelidi, licutis locis capiunt enim venti partem iturae locorura , per quae traus eunt. transeunt per montes nivosos , a fe-int secun frigus illorum monti Ina: per stagna inficiuntur si per sylvas, irrumpuntur si per regiones arena obsitas incalescunt si1 per lacus aut ma- , refrigerant. Accidit hinc , ut venti an or mi in Sicilia sint extrem calidi.
.ntequam enim e per eniunt , eruit campos Siciliae, accipiunt eorum ca- rem , feruntque eum in dictam civita-
m.Notus est nigidus Genuae, quod antequam Opertingat, mare transit, nec
attingit terram, recipitq; maris frigiditatem. Aquilo autem , qui per Francian spirat, venit a mari, quod sua falsitate caloris aliquid habet, nec impingens in montes glacie aut nive obditi ios exerit Nn se, cur-
578쪽
ις IOANNrs o TERI se, curritque per campos Ormantis e. Campania Franci e,aliarumque Provin. clarum , ad romes vel ni usque.
Aptior itaque est Aquilo temperandae
montium frigiditat , quam ut perdat suam temperiem. Ii Pontes ita lue aventis meridionalibus ab uno, Ma ven. tis a septentrione flantibus ab uio a. tere excalefacti, producunt undique p. tima pascua, aluntque magnum a torum 4regum numerum equoque medicin commodas Q sin plicia perfectissima. Inter mulios ill
rum montium ramos est unus,qui mons
Aureus dicitur, propter herbarum o piamin simplicium nobilitatem. O. rum omnium nos Anglia certos reddit. Quamvis enim ipsa magis ad Septen
triones erga quam Francia , quod a lamen nullos montes , mare autem undi que habet , es biae satis temperatus. I Multo autem temperantior est Francis, rquod a Polo longius absit docent id i- tes,qui in Anglia non maturescunt. Reddunt autem vites in rancia vina perfectissima, acciditque saepe ut ventus marinus a septentrione aut ab occasu ex. ortus hyemen in ver mutet vireantque campi laetis floribus, vestiantur horti, renovetur tota sere natura ta ut habitatores Turoniae, Pictavi insulae Franciae, Lima
579쪽
D REGNO GAL RELAT. sis Llmaniae, non solum provinciae vicini
que populi nec lacu Benaco qui nunc lago di arda dicitur nec locis amoenio
tribus invideant. Terra Fianciae tota se
tilis&sructifera est. Apenninus autem occupat fere quartam Italiae partem, est que ut plurimum asper, redditque pau- os fructus , sed fundus Franciae undi- uaque omnis boni di es est Montes . verniae qui tamen multi non sunt habent multa bona oppida multa opuleia. a fertiliaque loca , in quibus ars pecuaria exercetur, instruuntque carne, butyro, caseis excellentibus bonan regni artem. Regni sere reliquum explicaturn latos cana pos feracibus colliculis,l erbosisque vallibus distinctos. ndique co-ia cum varietate, fertilitas cum delitiis,stus utilitas cum pulchritudine regi num contendit. In hoc absque dubio ce- dit Franciae Italia. Quamvis enim in al1 quo ejus angulo amoenitas singularis, oc excellentia situs perspiciatur, qualis est, quae vulgo Pieve incini Rivi eradi Salo, Conrado Vicentiae,appellantur, Campa- Dia felix Territorium Crotoniente, Tarentinum, aliquarumque aliarum ciavitatum Calabriae: Sunt ea hic singillaria, in Francia communia, praecipue in Burgundia,Bria, Insula Franciae Tur
nia, Audegavo, antonia, Languedocia,
580쪽
s o Io ANNI fBOΥERI ubi apparet, situs a natura distinctos es di compartitos sua manu , aliquosti, alios Baccho, alios Pomonae aliquos Palladi dicatos. Sed alia res visuri consideratione dignior in Francia non est, quam multitudo de amoenitas fluviorum navigabit tum , quorum pars e. lna cingit , sicut Araris, Rhodanus, Mosel a , Soma pars mediam percurrunt eam , sicut Sequana Ligeris , arulaana. In haec tria flumina influunt, partim ex regni extremitatibias, partim ab ejus meditullio, tot alia flumina, ut totum
regnum supra modum mercatiles, com lmunicationique rerum aptum reddant
ita ut propter incredibilem commodi
tatem , quam praebent vectur. mer
cium , populorumque commercio , dici possit, populis illius regni omnia communia esse. In solo Ducatu Andegaven si numerantur flumina , magna cparva unde Catharina Medicaea regina Franciae, solita erat dicere, in eo regno
plura navigabilia flumina iste, quam in caetero Europce Hyperbole sane, quae a veritate non longe discedebat. Terrae fertilitas, commoditas , quam fu-lmina vehendis devehendisque mercibus praebent, faciunt quod tot urbes oppida in Francia sint, quae ut plurimum in ripis fluviorum sita sunt Quam Ius