Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

551쪽

: nam incommodi periculi, quando

ires imperium simul Obtinent. Quin etiam exempla testat hir, Mona

ias, etiamsi vel interitu Principum vel

quodam humano casu fuerint imitatae, diuturniores fuisse destranquil , quam vel optimatum vel popu- em statum ut in Assyriis: Agyptiis Parthis, imo ut propioribus exemplismaiar, in Brita linia, Hispania Gallia-ie videmus, ambus sane provinciis nul- se aliae Respublicae temporis diuturnita- conferri post int. Fit vero plarumque, Optimatum status, qui Aristocratia, icitur , in ligar cla iam commutetur, 'ae paucorum est dominatus, qua ado x Optimatibus, primis civitatis qui-im pauci, velut conjuratione facta, ho-ores emolumentioni nia inter se par- runtur, Sc suas privatim fortunas ara i

icare student, neglecta communi ut li-ate, quam solam n in primis curare deis bant. Alterum genus quod ad promis-uum vulgus pertinet popularis laus seu Democratia dicitur, semper habium est tumultuosum, periculi ple- lium, vitis praestantibus inimicum. 'audentiainae ergo Galli populi ab om-

ii tempore uni magis, quem ex vir ille iustitia aestimabant caeter is praecellere,

iam vel pluribus ac Praecipuis populi,

552쪽

s irati PPI HONORII vel mi illitii lini, rerum summam com me undam esse censuerunt, proli L

singularis aliquis tui solus rerum potitur, facilius aut promptius in conante periculis mederi potest, quam nauit simul, gradu e dignitate pares . Neque vero effrenatam sive biolutam in Esuos transtulerunt potestatem, sed legibus conditionibus optime limita tam descircum I riptam, ne tyrannidit cus daretur, ut in progrestia ostendemus Caeterum quemadnio dum in hunactionibus nihil labile est perpetuum, sed cuncta vel temporis lapsu collat :stunt, vel saeculorum pravitate immutantur in Gallia quoque licet idem semper latus , monarchicus scilicet galis, fuerit, non omni tamen tempoeadem gubernanda Reipublicae ratio fuit quam omnem ab illitio constituit Regni breviter ac dilucide expora

mus.

Status Galliae, priusquam a Romanis illa in provinciam esset redacta, is suit, ut neque universa unius imperio regeretur, neque lingulta civitates vel in populi vel in optimatum potes ate ellent; sed ita divisa fuit, ut pleraeque optimatum consilio regerentur quae liberae dicebantur c aeterae Reges haberent. Omnes quidem id initi tutum tenebant,ut certo at

553쪽

D RrGNO CAL. FLAT. 6 3:mpore publicium geluis concili viri ent,in quo cluae a d summam reipui

pertinere videbantur, constituerunt. itates autem xiv Tacitus lib. s. nu- at, hooes , ut ex Caesare intelligit ut, nes, tiae non modo lingua, mori institutis, verum etiam ii lem Ma- atibus utebantur, quales ipse multisus Heduorum, Avernorunt, Rhem Od c civitates praecipue comme-

rat.

eges vero vel Regulos potius Galli eos appellabant, qui non ad tem - ut civitatum Magistratus , sed inretuum regium imperium , quan- vis exiguis finibus, obtinebant: quos o nutata to porum, Mnsuetudo, Oa Marchiones, Comitis nominavit. rant hi Reges non haereditarii, sed a pulo propter Iustitiae opinione an cliurbantur; neque habebant infinitum, so- atum 4 ffrenatum imperium, sed cer- legibus ita circumscriptum , ut non

ius ipsi in populi , quam populus in

trum potestate ellent ut fere regna nihil iis Magistratus perpetui vide-itur. Nam multos nominat Caesar pri- at Os, quorum tamen parentes ac ma- res Regnum obtinuera, Optimatum G lectorum auct Oritate , qui- us eam potestatem poPulus permiserat,

554쪽

s PHi Lippi Hor o Rotanquam freno coercebantur quae opima Reipublicae fornaa, teste Platone, At stotele, Polybiori Cicerone, fuit. Porro Gallia a Romanis in provinci formana redacta, eodem modo Reges rQrum ex virtute dc Nobilitate ad manorum exemplum, ut apud Tacitui videre est totius populi judicio ciuigiis electi ac constituti sunt: quorum tritantum in hodiernum utque diem nis fere M cc quibus regnum illud duluit,fa initiae recensentur. I. Mero vingior una qui orti a Metiveo, stirpem ad annos cccxxxi propa

garunt.

II. Carolo vingiorum, qui orti a rolo, agno sobolem ad annos cccxxxo

produxerunt. III. Capevingiorum, qui ab Hugon Capeto prognati, annis fere DXC re. gnum obtinent.

Nam licet deserendi Regni judiciu

arbitriumq; penes Ordiniani conlitia publicumq; totius gemis concilium semper fuerit filiis tamenin iis qui ex Regis de- . mortui stirpe essent, propter nobilitat

more Germanorum innatam quo

dammodo virtutem , praerogativam illam fere reliquerunt, ut eos quasi haereditatis quodam jure aliis pari virtute IPra serrent, ira tamen, ut si Regis desun-

555쪽

DE REGNO GAL. FLAT. siti annis xxi minores flent, Oseari ius non ellet adeo ut alium aetatis egitimae creari necessie ei let: cujus exemistum exstat anno Christi ccci in Elo

Sio Rege seda subinde hoc ipsum Re

Inum cluod Franco-Galliae dicitur, inierplures Regum demortuorum filios, ex procerum Regni voluntate 3 arbitrioni Visum fui iste, plurima exstant exempla. i vero populus filio repudiato alium elieret, reli intuebantur filio repudiato adendam suam dignitatem res quae pro- riae regi d ii sus patrimoniales uelit. Caeterarius Regnia Rei p. erant, S Rei p. 8icuntur, ei ad quem Regnum deferebatur atri ibuebantur , sicut meae res, quae Pisci dicuntur, quae scilicet ad tuendam dignitatenisti an , partina aditus Reipublicae repentii os attributae sunt, ut erant Ducatus d Comitatus varii, qui etiam in populi con iliis illis assign.:bantur Secundo&illud semper observatum fuit, ut filiae a lini successsione excluderen- tur, non a adem lege Salica, ut ciuidam niale existimant, nam ea de privator an- tum patrinionio, nec de seu dis luidem sed de allodiis,auctore Salogas O, Uno ex: Regni proceribus, unde Salica ab ejus nomine dicta est, cons tuta fulix iis

neglectis, fra risibus vel patruis, aut et i mi extraneis re Procere ixi nunt scia per

556쪽

s Pni Lippi HONOR et Idelat una sit. Atque haec de Regibus , primo Reipublicae capite. Antequam autem reliqua de Regis electione , ejusq; 5 Reipublicae conciliorationeque ad ni in strandi regni aliquid dicam operaepitium facturtim me arbitror , si pr: membra illa regni quae Regem conltuendi oc abdicandi potestatem habediximus, paucis descripsero , quo magdulci. bella laarmonia qua Regnuhoc a majoribus constitutum temratum est, elucescat.

Illud inprimis magni est momenti, re fiam potestatem ac reli atros Omnes regni ordines adeo commodis S aequis rationibus inter se devinctos esse, ac vellit coagmentato , Ut vix.ullum possit ino ipsos magnum dissidium oriri. Sunt autem ordines in Gallus tres praecipui, penes quos legitimum gentis concilium regnumque adimendi ac constituendi facultas omitibus temporibus fuit, Nobi-a litas scilicet, Populus Vulgus. Hi singuli lipro sua quisque conditione suas habent lleges ac instituta, quibus utuntur, ad-leo commode sunt invicem aggregati, ut aegre facultatem habeant alii alios opprimendi,aut etiam adversus Reges con- jurandi. De Ecclesiasticorum ordine, qui iquartus censeri potest quam qua nhodie , quum in tantam excreveriti

557쪽

DE REON GAL RELAT. 3 7 tiam,prialium obtineat deinde dictit-jum . Nobilitas igitur Galliae sive questris do ma&imis fruitur commoditatibus rivit eoque sit, ut magno quo- alleciu Resem cona placiatur, ii quo que pro ipsius ac patriae salute fundat. Neque enim ulluna pendunt ut una, Marmatis licet ipsis esse quo- loco, S multa laabent vit . e praesidia, it non sit opus i libera m aut quae iam aliquam artem exercere: Hoc ni noli is motibus, minime illis conlitur, nisi forte domi naaneant, ac rei liliari studeant. Sed si Regem sectari int, habent quo se honeste alant. Pluia enim sunt domus S aulae regiae mi-ieria, quae blis Nobilibus attribuun- is, qui singuli partem aliquam anni in rocurandis consumunt, ac reliquum in pus vacuum habent ac liberum privatis atque domesticis admini

andis. Hi omnes annuum a Rege ac

iunt stipendium 5 ampliora speran- magnas habent occasiones Principes utem viri 3 imajoris dignitatis Proceres uoniam do ipsi Regis beneficentiam ex eritatur, ac partem Rei p. procurant, NO- 'bus qui sunt re familiari minus latita lium alia sepe conam inicant. Dein- roges perpetuum alunt Ocnurnerosum. M. et equi

558쪽

purii PPI Ho ORII equitatum, exercendae lalendae nobi litatis causa, acua tanto equitatus numero plurimae sunt praefecturae quae t illos distribuuntur, eaque ratio non minus pacis quam belli tempore durat M

joris quidem loci Nobiles pro sua qui

que conditione ac virtute praeficiunt equi cibus ex reliquis autem alii sunt

gaci alii signiferi, alii cataphracii;

per aetatem arma ferre non possunt a

liquis famulantur, quum nullum bellum , licet ipsis manere domi,e usque si pendii partem aliquam parcimonia conservare. Ad hec vix credibile est quam multae sint per Galliam praefecturae , ut sic dicam , urbanae, quae soli Nobilitati committuntur, nam alii provinciis, alii finibus, alii castellis&arcibu , alii vicis praeficiuntur, ut interim nihil dicam de majoribus illis munetibus quae Principibus tantum ti ibui olent, cuiusmodi sunt qui ipsorum lingua Conne stabuli, Mars scalli, Ammiratii, desidienus alii dicuntur. Sedri annuam pecuniam , velut honorari uni quoddam Reges liberalitate quadam elargiri solent in mulios nobi-

qui nulli sunt addicii ministerio. Hi appellantur ipsorum lingua Pensionarii. Satis igitur ex iis qiue diximus apparet, ordinem equestrem valde honeste cli- heralite in Gallus haberi odore te quiudem;

559쪽

D Rr No GAL RELAT. 4s nem; nati es pati iam ab hostibus defen-r utar, natura fere caeteris antecellunt. non solum ipsis, Verum etiam majo- plorum meritis atque viri uti illud tibia itur. Alter etiam ordo suas habet conana litates non exiguas. Ad hunc pertinent rcatores qui eo majorem quaestumaci int, quod tuto ipsis per Cmnem Gal- Nam pro fi lici ac Degotiari licet , tum od nobiles ab iam mercatura a Η-nt & splendide iere ac sumptuose ve-untur. Huic etiana ordini conveniunt tribuuntur cluaesturaea rationes nuri ae, item pi. Eturae,5 quidquid ad uictionem pertinet: qua sane in re pluum est honoris , molumenti. Sunt nim in hoc egno Iuris administii, Iudis, Advocati, causarum Procuratores,ribae, desid genus alii multo plures,mea idem sententia quam in reliquis om-bus orbis Christiani provinciisse quod ei opportune illis accidit qui relicta

mercatura, his rebus operam navare,

lunt.

Et adeo quidem fructuosus di dives est

hie ordo , ut Nobiles etiam invideant: quamquam certe dignitate de splendore reliquis omnibus praesent .Et qui sunt ala terius ordinis, plurimum ad hunc L piratu, ut postea dicemus.

560쪽

In tertio genere est Vulgus de pscua hominum multitudo, quid

colunt omnis generis artificia tractant. Vt autem hi vel nimia tantur ii bertate, vel admodum sint divites, veli armis etiam exercitati , non est constitum. Nam quia conditionem servi tui oderunt omnes, d natura suas fortu

amplificare student, facile fit, ut arma piant, Z potentiores opprimant: 'd in Galliis caliis in locis non se accidisse constat.Vt autem ejusmodi ordines ac veluti gradus in omni Repullica, necesse est: irem admodum in cpore humano videmus infirmiorari g. nobiliora ni embra ministrare dignicbus. Neq; tamen est quod hi statum lini cavillentur aut deplorent indigne erant quoniam & ius ipsis communica cur quabiliter, de quam a maioribus acceperunt, ea utuntur libertate. mul

tis etiam reipublic ministeriis adhibentur, sola virtute, industria e cassiduita te pollunt emergere, ad secundum ordinem pervenire, quod se cudo non licet, ut scilicet ad primum evadat, niti Regis sngulari beneficio, quod ille solet iis impertiri qui aut jam fecerunt, aut pro Republica praeclarum aliquid egregi utra facere possim t. Et prudenter quid istud institutum est, prinatim , ut i