Selections from L'Hommond's Viri Romae and Cornelius Nepos

51쪽

OCTAVIAΝUS CAESAR AUGUSTUS

Erubuit Augustus atque ipse venit in advocatio

nem.

XL Cum post Actiacam victoriam Octavianus Romam reverteretur, occurrit ei inter gratulantes opifex quidam Corvum tenens, quem instituerat haec dicere: s' Ave, Caesar, Victor, imperator i V Μiratus Caesar ossiciosam avem viginti milibus nummorum emit. Socius opificis, ad quem nihil ex illa liberalitate pervenerat, adfirmavit Caesari habere illum et alium CorVum, quem ut adferre Cogeretur rogavit. Adlatus Verba quae didi- Io Cerat, eX9reSSit: Ave, Antoni, victor, imperator i VNihil exasperatus Caesar satis duxit iubere illum dividere

donativum Cum Contubernali. Sal Italus similiter apsittaco emi eum iussit. XII. Exemplum Assiorem pauperem sollicitavit ut IscorVum institueret ad parem salsstationem. Qui impendio exhaustus saepe ad avem non respondentem

dicere solebat: Opera et impensa periit i V Aliquando tamen Corvus Coepit dicere dictam salutationem. Hac audita, dum transit, Augustus respondit: Satis domi eto talium salsstatorum habeo.'' Superfuit Corvo memoria, ut et illa, quibus dominum querentem Solebat audire, subtexeret, ' Opera et impensa periit. ' Ad quod Caesarrisit emique avem iussit quanti nullam ante emerat. XIII Solebat Graeculus quidam descendenti e pa-25 latio Caesari honorificum aliquod epigramma porrigere. Id cum frustra saepe fecisset et tamen rursus eum idem Djsitigod by COOgle

52쪽

factssrum essxisset Augustus, breve suli manu in Charili exaravit Graecum epigramma et Graeculo advenienti obviam misit. Ille inter legendum laudare mirarique tam voce quam voltss gestssque. Deinde Cum acces-5 sisset ad sellam quli Caesar vehebatur, clemissa in Pauperem Crumenam manu paucos denarios protulit,

quos principi daret dixitque se plus daturum fuisse, si plus habuisset. Secnto omnium risu dispensatorem

Caesar vocavit et satis grandem pecuniae Summamio numerstri Graeculo iussit.

XIV. Augustus fere nIlli se invitanti negabat. Exceptus igitur a quodam cena satis parCli et paene Cottidiansi, hoc tantum insusurravit, Non putabam me tibi esse tam familistrem. V Cum aliquando apud Pollionem

is quendam Cenaret fregissetque unus e SerVis vas Cry-Stallinum, rapi eum ad mortem Pollio iussit et obici muraenis quas ingens piscina Continebat. Εvlisit e manibus puer et ad pedes Caesaris confugit nihil aliud petits rus quam ut alitur periret nec esca piscium fieret. eto Motus est novo crudelitatis genere Caesar et illum quidem mitti, Crystallina autem omnia Coram se frangi iussit complerique piSCinam. XV. Augustus in qulidam villa aegrotans noctes

inquietas agebat, rumpente somnum eius Crebro n tuaeas cantu. Qua molestist cum liberstri se vehementer Cupere

53쪽

OCTAVIANUS CAESAR AUGUSTUS

ingentis praemi. Cui cum Augustus mille nummos dari iussisset, ille minus dignum praemium existimans diCere ausus est, Malo ut vivat ' et avem dimisit. Imperatori neC ad irascendum causa deerat nec ad ulciscendum potestas ; hanC tamen iniuriam aequo animo stulit Augustus hominemque impunitum abire paSSuS eSt. XVL Augustus amicitias neque facile admisit et constantissime retinuit. Imprimis familiarem habuit Maecenatem, equitem Romanum ; qui ea qua apud principem

valebat gratia ita semper usus est ut prodesset omnibus Io quibuS POSSet, noCeret nemini. Ius aliquando dicebat Augustus et multos Capite damnaturus videbatur. Aderat tum Μaecenas, qui per Circumstantium turbam perrumpere et ad tribInal propius accedere conabatur. Quod Cum frIstra temptasset, haec Verba in tabella scripsit, IS Surge tandem, Carnifex t V eamque tabellam ad Augustum proiecit. Qua lecta is Statim Surrexit neque quisquam eSt morte multatus.

XU. Habitavit Augustus in aedibuS modiciS, neque

laxitate neque Cultd ConSpiCuis, aC Per annoS amplius 2o quadraginta in eodem cubiculo hieme et aestate mansit. Supellex quoque eius vix privatae elegantiae erat. Raro Veste alia Isus est quam ConfeCta ab uxore, Sorore, filia neptibusque. Item tamen Romam, quam pro maiestate imperi non satis ornatam invenerat, adeo excoluit ut idre 25 gloriaretur marmoream Se relinquere quam latericiam accepiSSet. Djsitigod by COOgle

54쪽

42 SELECTIONS FRΟΜ VIRI ROMAE '' XVΙΙL Forma fuit Augustus eximili et per omneSaetatis gradus venustissima. Erat tamen omnis lenocini neglegens et in Capite comendo tam incuriosus ut eo ipso tempore quo illud t6nsoribus committeret, aut legeret 5 aliquid aut etiam scriberet. XIX. Paucis annis ante quam moreretur, graviSSimam in Germanili accepit olliclem. tribus legionibus cum duce Varo legatisque et auxiliis omnibus Caesis. Η2C nuntiata excubias per urbem indixit, ne quis tumultus exsisio teret, et magnos idclos Iovi optimo maximo vovit, Si respublica in meliorem statum vertisset. Adeo denique Consternatum ferunt ut, per Continuos menses barba Capilloque submisso, caput interdum foribus inlideret, vociferans : Quinctili Vare, legiones redde i V diemqueis cladis quotannis maestum habuerit sic lugubrem. XX. Tandem adflicta valetndine in Campaniam Con-CeSSit, ubi, remisso ad otium animo, nIllo hilaritatis genere abstinuit. Supremo vitae die petito speculo capillum sibi comi iussit et amicos circumstanteS PerCOneto latus ecquid eis videretur mimum vitae Commode tranSegisse, adiecit solitam clausulam : Edite strepitum vosque omnes cum gaudio applaudite. V Obiit Nolae sextum et Septuagesimum annum agenS.Djsiijgsd by COOgle

55쪽

I. Miltiades, Cimonis filius, Atheniensis, Cum et

antiquitate generis et gloria maiorum et sua modestia unus omnium maxime floreret eaque esset aetate ut non iam Solum de eo bene sperare, sed etiam Confidere CiVespoSSent sui talem eum futurum qualem cognitum idclica- srunt, aCCidit ut Athenienses Chersonesum Colonos Vellent mittere. Cssius generis Cum magnus numerus eSSet et

multi eius demigrationis peterent societatem, eX hiS delecti Delphos deliberatum missi sunt, qui ConSulerent Apollinem, quo potisSimum duce Iterentur. Namque Iotum Thraces eas regioneS tenebant, Cum quibuS armiSerat dimicandum. His consulentibus nominatim Ρythia praecepit ut Miltiadem imperatorem sibi sumerent: id si fecissent, incepta prospera futura. Hoc oraCuli reSponSO Miltiades cum delecta mand Classe CherSoneSum pro- I5feCtus Cum accessisset Lemnum et incolas eius insulae sub potestatem redigere vellet Atheniensium, idque Lemnii sua sponte facerent postulasset, illi inridentes responderunt tum id se facturos cum ille domo navibus profi-CISCens vento aquilone venisset Lemnum. Hic enim Io43Djsitigod by COOgle

56쪽

ventus ab septentrionibus oriens adversum tenet Athenis proficiscentibus. Miltiades morandi tempus non habens cursum direxit quo tendebat pervenitque Chersonesum.

ΙL Ibi brevi tempore barbarum copiis disiectis, totas regione quam petierat potitus, loca castellis idonea communiit, multitudinem quam secum duxerat in agris Conlocavit crebisque excursionibus locupletavit. Neque minus in ea re prssclentia quam felicitate adiutus est. Nam cum virtIte militum devicisset hostium exercitus, io Summst aequitate res constituit atque ipse ibidem manere decrevit. Erat enim inter eos dignitate regia, quamVis Carebat nomine, neque id magis imperio quam iustitia ConseCntus. Neque eo setius Atheniensibus, 2 quibus erat profectus, ossicia praestabat. Quibus rebus fiebat

15 ut non minuS eorum voluntlite perpetuum imperium Obtineret qui miserant, quam illorum cum quibus erat profectus. Chersoneso tali modo Constit Ita Lemnum revertitur et ex pacto postulat ut sibi urbem trsidant. Illi enim dixerant, Cum vento horest domo profectus eo per-2o VeniSSet, SeSe deditur6S, Se autem domum Chersonesi habere. Clires, qui tum Lemnum incolebant, etsi praeter opinionem res CeCiderat, tamen non dicto, Sed secunda fortuna adversstriorum Capti, resistere ausi non sunt atque ex insulli demigrstrunt. Pari felicillite ceterasas insulaS, quae Cyclades nominantur, sub Atheniensium redegit potestatem. ΙΙΙ. Iisdem temporibus Persarum rex Darius ex Asili Djsiijgsd by COOgle

57쪽

ΜILTIADES

in Europam exercitu traiecto Scythis bellum inferre decrevit. Ρontem fecit in Histro flumine, qua Copias traduceret. Eius pontis, dum ipse abesset, Custodes reliquit prinCipes quos Secum ex Ionia et Aeolide dIxerat: quibus singulis ipsorum urbium perpetua dederat im- 5peria. Sic enim facillime putavit se Graeca lingua

loquentes, qui Asiam incolerent, Sub sua retentdrum potestate, si amiCis suis oppida tuenda tradidisset, quibus Se oppreSSo nulla spes Salsstis relinqueretur. In hoc fuit tum numero Miltiades cui illa cIstodia crederetur. Hic Iocum Crebri adferrent nIntii male rem gerere Darium premique a Scythis, Μiltiades hortatus est pontis CIstocles ne a fortuna datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent. Nam si Cum iis Copiis quaS Secum transportarat interiisset Darius, non solum Europam fore Isidiam, sed etiam eos qui Asiam incolerent GraeCi genere liberos a Persarum fuidros dominatione et periculo ; id facile effici posse. Ponte enim resciSSo regem Vel hostium ferro vel inopia paucis diebus interiturum. Ad hoc consilium Cum plerique accederent, Histiaeus Μilesius, etone res ConfiCeretur, obstitit, dicen S non idem ipsis, qui summas imperi tenerent, expedire et multitudini, quod Dari regno ipsorum niteretur dominatio : quo exstincto ipsos potestate expulsoS Civibus suiS poenas datdros. Itaque adeo Se abhorrere a ceterorum Consilio, ut nihil asputet ipsis utilius quam Confirmari regnum PerSarum.

58쪽

non dubitlins tam multis consciis ad regis aures consilia Sua perventura, Chersonesum reliquit ac rursus Athenas demigrstvit. Cllius ratio etsi non valuit, tamen magno opere est laudanda cum amicior omnium libertati quam 3 suae fuerit dominlitioni. IV. Darius autem, cum ex Europli in Asiam redisset, hortantibus amicis ut Graeciam redigeret in suam potestatem, Classem quingentarum navium comparlivit eique Datim praefecit et Artaphernem, hiSque ducenta peditum, io decem equitum milia dedit, Causam interserens se hostem eSSe Atheniensibus, quod eorum auxilio Iones Sardis eXpugnassent Suaque praesidia interfecissent. Illi praefecti regii classe ad Euboeam appulsa Celeriter Eretriam

Ceperunt omnesque eius gentis cives abreptos in Asiam Is ad regem miserunt. Inde ad Atticam accesserunt stCSuas Copias in Campum Marathona deunxerunt. Is est

ab oppido Circiter milia passuum decem. Hoc tumultu Athenienses tam propinquo tamque magno permoti auxilium nusquam nisi a Lacedaemoniis petiverunt Phidipeto pumque CurSorem eiuS generi S qui hemerodromoe VOCantur, Lacedaemonem miserunt, ut n0ntiaret quam Celeri opuS esset auxilio. Domi autem Creant cleCem praetores,

qui exercitui praeessent, in iis Μiltiadem. Inter quosmligna fuit contentio utrum moenibus se defenderent anas obviam irent hostibus aCieque decernerent. Unus Μiltiades maxime nitebatur ut primo quoque tempore CaStra fierent : id si factum esset, et Civibus animum ACCOS-

59쪽

Sdrum, Cum viderent de eorum viridie non desperari, et hostes eadem re fore tardiores, si animadverterent auderi adversus se tam exiguis copiis dimicari.

V. Hoc in tempore nulla civitas Atheniensibus auxilio fuit praeter Ρlataeenses. Ea mille misit militum. 5Ιtaque horum adventu decem milia armatorum Completa sunt, quae manus mirabili flagrabat pugnandi cupiditate. Quo factum est ut plus quam Conlegae Miltiades valeret. Eius ergo auctoritate impulsi Athenienses Copias eX urbe eduXerunt locoque idoneo Castra Iofecerunt. Dein postero die sub montis radicibus acie regione instructa non apertissima proelium Commiserunt namque arbores multis locis erant raraei hJC Consilio, ut et montium altitssdine tegerentur et arborum traCissequitatus hostium impediretur, ne multitIdine Claude- IS rentur. Datis, etsi non aequum locum videbat suis,

tamen fretus numero Copiarum suarum Confligere Cupiebat, eoque magiS, quod, priuSquam Lacedaemonii subsidi6 venirent, dimicare utile arbitrabatur. Itaque in aCiem peditum Centum, equitum cleCem milia pro- 2Dduxit proeliumque Commisit. In quo tanto plus virtute valuerunt Athenienses ut decemplicem numerum hostium profligarint, adeoque eos perterruerunt ut Persae non CaStra, Sed naves petierint. Qua pugna nihil adhuc exstitit nobilius nulla enim umquam tam exigua manuS 25 tantas opes prΟStraVit. VL Cssius victoriae non alienum videtur quale prae-Djsitigod by COOgle

60쪽

48 SELECTIONS FRΟΜ NEPOS 'mium Miltiadi sit tributum docere, quo facilius intellegi

possit eandem omnium Civillitum esse naturam. Ut enim populi Romani honores quondam fuerunt rari et tenues ob eamque Causam gloriosi, nunc autem effusi

5 atque obsoleti, sic olim apud Athenienses fuisse reperimus. Namque huic Miltiadi, qui Athenas totamque Graeciam . liberstrat, talis honos tributus est, in porticu, quae Poecile Vocatur, cum pugna depingeretur Μarathonia, ut in decem praetorum numero prima eius imago Io poneretur isque hortaretur milites proeliumque committeret. Idem ille populus, posteaquam maius imperium

est nactus et largitione magistrlituum CorruptuS est, trecentas statulis Demetrio Phalereo decrevit.

VIL Post hoc proelium classem septuliginisi nἶVium Is Athenienses eidem Μiltiadi dederunt, ut insulas quae harbaros adissuerant, bello persequeretur. Quo in imperio plerlisque ad officium redire Coegit, nonndillis vi expIgnavit. Ex his Ρarum insulam opibus elatam Cum oratione reconcilistre non posset, Copias e navibus eduxit,ao urbem operibus clausit omnique Commeatu privavit, dein vineis lic testssdinibus constitsstis propius mssrJS aCCeSSit. Cum iam in eo esset, ut oppido potiretur, proCul in Continenti idcus, qui ex insula conspiciebatur, nescio quo casu nocturno tempore incensus est. Cuius flamma utas ab oppidanis et oppugnatoribus est visa, utrisque venit in opinionem signum a classiariis regiis datum. Quo factum est ut et Parii a deditione deterrerentur et Mil-Djsiijgsd by COOgle