Recueil des chartes de l'abbaye de Cluny

22쪽

4458.

Ego frater Iliatricus abbas Monasterii Novi et ejusdem loci conven- , utitus, presentibus et futuris presentem paginavi inspecturis notum sa- ' 'CRIBUS , quod talis pactio Seu conventio composita si intorio sit domi 'num abbatem et conventum Clunia ensem anno Domini 'CC'xI', circa festum sancti Luce evangeliste. Cum compositio per manum domini pape intervenerit super querela que vertitur inter episcopum Pictaven sem et ecclesiam Cluniacensem pro negotio ecclesie nostre ovi onasterii salvis Cluniaconsibus et onasterii ovi privilegiis nos tenebimur ecclesie Cluniacensi pro expensis usque ad quadragentas libras Parisiensium tantummodo reddendas Parisius infra vii dies anto festum beati Michaelis proximo venturum, et episcopo Pictavens usque ad centum solidos Pictavenses capitulo autem Pictavensi usque ad Lx Olidos Pictavenses annuatim roddendos. Si autem pro nobis et ecclesia Clunia censi data fuerit a domino papa dissinitiva sententia salvis privi legiis nostris ecclesia nostra reddet ecclesie Clunia censi sexcentas libras Parisiensium, ita quod quadragentas libras solvet infra presentem annum termino predicto ducentas autem anno sequenti, eodem termino. Si autem forte in assecutione jam dicte sententi summa e

23쪽

pensarum Sque ad quadragentas marcas excreverit, ecclesia nostra non tenebitur Cluniacensi, nisi de sexcentis libris Parisiensium per predictos terminos exsolvendis, et alie centum marce erunt Super ecclesiam Clunia censem Quod si Domino juvante ecclesia Cluniacensis obtiner potuerit ut abbati Novi onasterii mitram et annulum per dominum papam conferre possit, sicut et baculum, ecclesia nostratonebitur Cluniacensi usque ad mille libras Parisiensium ita quod sexcentas solvet pretio et terminis prestatutis, postea vero singulis annis solve ducontas, donec mille libras persolverit ad plenum. Super ecclesiam autem Cluniacensem erit, si quid ultra quingentas marcas exCre Verit euensarum, tam super mutuo quam servitio, dummodo ecclesia nostra ovi Monasterii summam pecunio solverit terminis prestitialis. Alioquin occlesia nostra tenebitur ex tunc de pena et dampno pecuniestatutis terminis non solute.

Au dos rime abbatia monasterii ovi.

4450.

TESTIFICATIO ABBATIS E CONVENTUS MONASTERII NOVI AD INNOCENΤIUM PAPA III, DE SUBJECTIONE ET OBEDIENTIA QUAM DEBENT ECCLESIAE CLUNIACENSI.

Sanctissimo patri et domino I nnocentio , Dei gratia sacrosanctae Romanae ecclesia summo pontifici, frater Hulricus, ovi Monasterii Pictavonsis humilis minister et iisdem grex pusillus cum omni sali alisubjectione oscula pedum. Quia siliorum veritatis est si dele veritati testi monium perhibere, praesertim in vestra praesentia coram quo mentiri non licet, pater sancto, cum sitis scrinium sapientiae lex animata jusvivum et ipsius vicarius veritatis paternitati vestrae fideliter intimamus et tam universi quam singuli verissime consitemur abbatiam nostram Novi onasterii Pictavensis ab ipso suae fundationis exordio de ipsius donatione fundatoris et Romanorum concessione ponti si cum Cluniacensi ecclesiae immediate subjectam ita quod nulli alii salva in omnibus sedis apostolicae auctoritate, et abbates Cluniacenses in ecclesia nostra

24쪽

auctoritate privilegiorum suorum usque ad ista moderna tempora tam in promotione abbatum quam in institutione priorum, in capitulo cor-roctione et aliis urisdictionem plenam exercuisse, nos vero tanquam silio humiles et devotos in plona obedisentia et subjectione omnimoda permansisse. In hujus rei testimonium praesentem paginam sigillis nostris duximus muniendam maxime hiis temporibus, cum inter venerabilem patrem nostrum, abbatem Cluniacensem, et matrem nostram Cluniacensem ecclesiam, ex una parte, et Pictavensem episcopum et ecclesiam suam, ex altera, Super subjectione monasterii nostri coram vobis quaestio ventiletur. Supplicamus igitur sanctitati vestrae quatinus matri nostrae ecclesiae Cluniacensibus suum immo nostrum, cum a vobis habeat conservari, pater Sancte, consei Vare dignanter velitis, praesen

tibus litteris nihilominus intimantes quod quicquid super hoc egerit

lator praesentium, procurator et syndicus ecclesiae Cluniacensis ratum habemUS. 4460.

Innocentius, episcopus, servus Servorum Dei dilectis siliis Clunia tui, censibus et onasteri Novi Pictavonsis abbatibus ot convontibus saluta 'i'μ' hi ri' tem et apostolicam benedictionem Causam que vertebatur inter vos, ex parte una, et Venerabilem fratrem nostrum episcopum et dilectos filios capitulum Pictavense, ex altera super exemptione Monasterii Novi ictavensis diversis judicibus nos recolimus commisisse super qua licet diversis temporibus fuerit multipliciter laboratum, testes ta men ex mandato nostro ab ulraque parte recepti fuerunt, et demum depositiones eorumdem apud sedem apostolicam publicate. Verum, quia pars Vestra privilegia sua tunc pre manibus non habebat partibus

Cette ullo est imprim6 dans Innooenti Dist. lib. XV - 4. dii Balugeo Il

25쪽

4 CHARI ES

postmodum nostris dedimus litteris in mandatis, ut super eadem causa munit privilegiis ot aliis rationibus quo ad ipsius decisionem spectabant, per se vel sufficientes personas in festo beati Martini proximo preterito nostro se conspectui presentarent, tam Super predicta causa quam super aliis articulis equitatis judicium dante Domino recep ture Demum igitur diloclis siliis Potro Salachiele in a Jo. monachis vestris et magistro Johanne ac Ilugono canonico Sancte Radegunde Pictavensis predictorum episcopi et capituli procuratoribus in nostra presentia constitutis audivimus diligenter que voluerunt proponere coram nobis. Et cum hinc inde super premissis fuisset diutius disputatum, tandem idem negotium de consensu partium, nobis median tibus taliter est sopitum quod abbas et conventus Monasterii ovi ut Pictavensis episcopus favorabilior sit is et efficacior ad justitiam de

suis malefactoribus faciendam semel in anno per diem unum, cum moderato equitaturarum numero, prout in Lateranensi concilio est statu tum eundem exhibeant et procurent in ceteris vero idem monasterium ab ejus jurisdiction sit liberum et exemptum, nisi quod chrisma

oleum Sanctum, consecrationes altarium dedicationes basilicarum ordinationes monachorum seu clericorum qui ad Sacros ordine fuerint promovendi necnon et benedictionem abbatis sine professione aliqua

recipient ab episcopo memorato siquidem catholicus fuerit et gratiam apostolico sedis habuerit ac ea ipsis gratis et sine pravitate aliqua Voluerit exhibere alioquin liceat eis quemcunque maluerint catholicum adire antistitem gratiam et communionem apostolice sedis habentem qui nostra fretus auctoritate ipsis quod postulatur impendat sicut in authenticis privilegiis continetur, que nos ipsi perspeximia et examinavimus diligenter. Cum autem Pictavensis episcopus in civitate Picta Veiis generale posuerit interdictum iidem illud servabunt ita quod illo durant non celebrabunt divina nisi clausis anuis non pulsatis campanis, Suppressa voce, interdictis et excommunicatis exclusis, quos caute vitare curabunt. Ad synodum quoque Pictavensis episcopi abbas

D. Salathiele. - D. Budegundis.

26쪽

Monasterii ovi secundum generalem consuetudinsem regionis accedet ratione capellarum vel ecclesiarum suarum, que ipsi episcopo sunt Subjecte sed si forsitan capellani ea quo statuta fuerint in synodo neglexe rint aut contempserint observare non in abbatem vel monasterium, sed in ipsos capellanos episcopus poterit canonicam exercere en Suram. igitur quod nobis mediantibus si statutum valeat ab aliquot more violari illud auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se

noverit incursurum. Datum Laterani vi hal. martii pontificatus nostri anno quinto decimo J. 4461.

Sanctissimo patri et domino I nnocentio , ordinatione divina summo et 1 et avrit pontifici, B ernardus ejusdem permissionem obsinnonsis occlesio ita 'pyh',' ' naster et Hugo Remensis archidiaconus' sue sanctitatis sui β, salutem et tam debit quam d0voto subjectionis et obedienti famulatum Veneramus, pater Sancte, Cluniacum, ad capitulum generale, set cum domnus abbas se per litteras excusasset, quod illuc venire non poterat, priore

scriptum sanctissimo patri nostro in Christo abbati Cluniaconsi sigillis nostris sigillatum tradidimus roservandum in tes

timonium veritatis.

Nos vero abbas et conventus Monaste

rii ovi praedicti hujusmodi privilegium

siculi do verbo ad verbum superius conti

netur pene nos reservamus et ejus tran-

27쪽

ol monachis de aritate quos inobedientes et rebelle invenerat pravi tur impeditus sit divinitores capituli cum prioribus ibidem congregatis ibidoni vocasso ad Caritatem ut ibi tam de rebellione prioris et monachorum quam de aliis agendis communiter tractaretur, idem divini toros et priores ad mandatum abbatis, et nos ad prece eorum, cum ipsis venimus usque Marchiam castrum quod est prope aritatem. Cum autem illis ibidem remanentibus nos ad aritatem iremus loquiori de pace cum abbate Cluniacensi et priore et monachis de aritate

portas invenimus obseratasq; verum cum quidam Supra muro appare rent, rogavimus ut nos intrare procurarent, ipsi nobis responderunt

quod sino mandato prioris nullatenus pateret ingressus. Cum autem quidam serviens comitis ivernensis interrogasset qui essemus, et a nobis didicisset rogatus a nobis ivit ad priorOm, ut ingrediendi nobis licentiam postularet eo autem longam faciente moram, ego archi diaconus ad aliam ville portam diverti , ut temptarem si aliunde possemus ingressum habere se nichil profeci. Ad ultimum, non post ungam expectationem serviens comitis reportavit, quod in villa non ingrederemur, quia ad capitulum generale veneramus. Sic igitur repulsam passi reversi sumus ad Marchiam. Die vero sequenti ego Gebennensis episcopus, magistrum Pli ossiciarium 'Νivernensem rogavi, ut priorem de Caritate adiret et impotraret ingressum quia libenter de pace cum ipso et fratribus suis loqueremur. Ipse vero cum priore loquius nobi res p0ndit quod prior nullomodo nos intrare permitteret, nec ad me e niret, nec mecum loqueretur Tercia vero die qui fuit xv kalendas mali cum divinis oros et priores ad villam simul accedere propoStassent, ut temptarent si cum priore et monachis loqui potuissent, et ad abbatem

Suum CCeSSum habere, venerunt servientes comitis inhibentos, ad

Caritatem accederent quia gravia pericula illis incomberent in personis et equitaturis eorum nos vero duos introducerent, si possent, set illo modo intraremus si cum dissinitoribus et prioribus veniremus. Et cum

28쪽

ad villam do Caritato roversissemus occurrit nobis thesaurarius Turo nensis nos ad quamdam ille portam duxit et post longam expectationem cum magna dissicultate prior ibidem venit cum militibus se vientibus et quis armatis, et monachis baculos magnos ferentibus. Cui thesaurari Turonense cantore Bituri cense et archidiacono Allisi odorense presentibus proposuimus udrbum pacis Ostendentes qualia dampna x hac discordia poterant provenire in et quam gravis infamia non solum ipsis, set aliis religiosis occasione hujus dissensionis incumbebat obtulimus etiam ex parto diffinitorum et capituli generalis quod parati erant corrigere, si qua forent corrigenda, tam erga abbatomquam priorem et monachos, cum auctoritate capituli generalis a sanctitate vestre paternitatis approbati potestatem haberent corrigendi tam in capite quam in membris. Ipse vero respondit quod ii dissinitorum vel capituli generalis non curabat, cum de spiritualibus non nisi coram nobis, ad quod appellaverat sicut dicebat, resideret et de tempora libus coram comite in cujus custodia erat nec aliquod verbum pacis aut compositionis aliter admitteret quamdiu β abbas Cluniacensis in villa forol. Dicobat enim quod ecclesia Cluniacensis eos aliquandiu grava verat, et dictum erat ei, quod abbas illum a prioratu proposuerat amo-Vere, et monachos per domos alias collocare et ideo noluerunt abbatem recipere venientem Postea rogavimus ut nos cum abbate Clunia censi loqui permitteret. Ipse vero post multa consilia dixit, quod me Gebon nensem solum, cum suis et servientibus comitis cum abbate loqui sus tineret, ita quod quicumque vellent exire'. Biemanente igitur extra vit iam archidiacono Remensi solus ingressus sum, et proponens abbati quicquid in tali facto vi Iobantur expedire respondit quod monachos de Caritate, tanquam bonus pater, in Spiritu mansuetudinis paratus eras recipere si tanquam boni silii venirent ad ipsum et se consilio roli giosorum quantum Secundum Deum posset dispensaturum et actiones injuriasque, quas eidem intulerant, remissurum. Cum enim pro utilitate

' Liso quandocumque vellent, exirem. J

29쪽

ipsorum ad domium de Caritate veniret obseraverunt portas ille, qui bus per quosdam fratres reseratis, cum monasterium ingredi sicut pastor ecclesie et dominus ille voluisset violenter a monachis repul SUS St, qui equo Suos capientes, et a tractibus monasterii lapidus immensos in eum proicientes ipsum divina misericordia protegente equum Suum graViter vulneraverunt, et servientes sui tres capti fuerunt servientibus comitis qui cum monachis villam ne intraret custodi0bant. Verum necessitate compulsus, ad domum cujusdam burgensis in qua manebat declinaverat, dolebat plurimum quod executio mandati vestri do revocandis alienatis impediebatur, cum propter hoc ad deli herandum et tractandum cum ipsis accesserat, et magnam partem pecunio sine dissicultat et dampno ecclesie se jam immisse , nisi per illos staret proponebat. Audito igitur abbatis responso ad priorem et monacho veni in curia monachorum verbum pacis diligonior illis proponens, et quod ab abbate benignum acceperam rursum Similiter ex parte desinitorum et capituli generalis, quod libenter corrigeretur, si quid foret circa abbatem set ipsos corrigendum Monachi vero dixerunt quod non curabant ii abbato vel diffinitoribus seu capitulo generali

ne paCem eorum Vel per eos querebant. Prior vero addidit, sicut

prius dixerat, quod nullum verbum pacis quamdiu abbas in villa esset

admitteretur sive prior remaneret, sive non. Cum igitur aliud a priorOet a monachis responsum habere non possemus, interrogaVi priorem si monachi venientes ad abbatem suum securi essent ab illo et suis.

Respondit quod nulli faciebat gratiam si sit cum instarem ut mihi plenius

responderet, dixit quod neminem assecurabat'. Et statim Lecherius' serviens comitis, ipso priore presente, nec contradicente, Subinjunxit quod si monachi Clunia censes portas ille tangerent de cetero, peri culosum perSonis foret, et equos averterent', et prohibuit ne quam

pluris apud Marchiam castrum comitis ubi prius hospitati fuerant

30쪽

remanerent Exeuntes igitur villam archidiaconum emensem in vonimus h et venientes pariter ad dissinitores et priores interrogaverunt si aliquod boni invenissemus aut conjurando profecissemus. Quibus prout feceramus, diligenter et ordinate narravimus. Ipsi vero juxta muros ille sedentes capitulum simili ordinaverunt se habito diligunti tractatu sententiam Suam formaverunt, quam nobis vocatis et u dientibus diffinitores in scriptis redactam protulerunt. Gaufridum, priorem demaritate, quia ad capitulum generale venire contempsit et abbatem suum ad domum de aritate venientem non admisit se violenter cum armis rejecit et quia ipsos ad corrigendum venientes portis obseratis, turpiter ejecit, autoritate Dei et sua et generalis capituli propter inobedientiam , contumaciam et rebellionem manifestam et alias causas, excommunicantes et ab administration domus deponentes, sigilla ejusdem . et conventus dampnaverunt similiter omnes complices suos excommunicaverunt, nisi infra septem dios resipiscerent et regulariter emendarentq; et ne domus de Karitate deperiretur, fratrem'. priorem domui de Karitate preposuerunt, ipsius administra tionem concedentes. Videat igitur sanctitas vestra quid super hiis sit

agendum Actum anno incarnationis Dominice ' cc duodecimo mense aprili J. 4462.

InnocentiUS episcopuS, Servus Servorum Dei, venerabilibus fratribus' Cop. inventus. 1296 donn par Johannes Baconerii,3 Lise commonendo. clericus Lugdunensis auctoritale apo- Cop. notatis. J stolica publicus notarius . - Ι 'original do' Cop. inuabedientiam. collo pilico sitati oncoro dans la bibliothhquo' Cop. emendaverent. de Clun en 1843. bor. Is ouim Cluniacensem. ' Publi dans Innocentili Epist. lib. XV ' et acto os copi fur uti vidimus do n' 6dit Balveto t. II p. 665. J