A selection of Latin verse

31쪽

C. VALERIUS CATVLLVS I

Namque tuo adventu vigilat custodia Semper. Nocte latent fures, quo idem Saepe reVertCIIS,HeSPere, mutat Comprendis nomine Eous. 35 At libet innuptis ficto te carpere queStu. Quid tum, si carpunt, tacita quem mente requirunt pHymen o Hymenaee, Hymen ades O Hymenaee. Vt flos in saeptis secretus nascitur hortiS, ignotu pecori, nullo convulSus aratro, 40 quem mulcent aurae, firmat sol, educat imber; multi illum pueri, multae optavere puellae: idem cum tenui carptus defloruit ungui, nulli illum pueri, nullae optavere puellae: Si virgo, dum intacta manet, dum cara suis est; 45 cum castum amisit polluto Corpore florem, nec pueri iucunda manet nee Cara uellis. Hymen o Hymenaee, Hymen de O Hymenaee. Vt vidua in nudo vitis quae naSeitur RrVO numquam Se extollit, numquam mitem educat uvam 50 sed tenerum prono deflectens Ondere OrPUS iam iam contingit summum radice flagellum, hanc nulli agricolae, nulli coluere iuvenci: at si forte eadem est uim coniuncta marito, multi illam agricolae, multi coluere iuvenci: 55 sic virgo, dum intacta manet, dum ineuita senescit; cum a conubium matur temPOre adepta St, cara vir magis et minus est invisa parenti. Et tu ne pugna cum tali coniuge, Virgo. ΝΟΠ aequum S pugnare, ater cui tradidit ipse, 60

ipse pater eum matre, quibUS Parere neceSSO St. Virginitas non tota tua est, e parte Parentum St:

32쪽

tertia pars Patri, pars Si data tertia matri, tertia sola tua est oli pugnare duobus, qui gener sua iura simul cum dote dederunt. 65 Hymen o Hymenaee, Hymen de O Hymenaee.

Nulli se dicit mulier mea nubere malle quam mihi, non iis Iuppiter ipse petat. Dicit sed mulier cupido quod dicit amanti

in vento et rapida Scribere portet aqua.

Si qua recordanti benefacta priora voluptas est homini cum se cogitat eSSe Pium, ne Sanetam violasse fidem, nec foedere in ullo divum ad fallendos numine abusum homineS, multa parata manent in longa aetate, Catulle, ex hoc ingrato gaudia amore tibi. Nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere POSSunt aut facere, haec a te dictaque factaque Sunt. Omnia quae ingratae perierunt credita menti. Quare iam te cur amplius excrucies 10 Quin tu animo ossirmas atque istinc teque reducis et dis invitis desinis esse miser ΘDissicile est longum subit deponere morem. Dissicile est, verum hoc qua libet essicias. Vna salus haec est, hoc est tibi pervincendum 15 hoc facias, sive id non Ole Sive pote. di, si vestrum est misereri, aut Si quibus umquam extremam iam ipsa in morte tulistis opem, me miSerum aspicite et Si vitam uriter egi,

33쪽

C. VALERIUS CATVLLVS 23

eripite hanc pestem perniciemque mihi. 20Hei mihi surrepens imos ut torpor in artuSexpulit ex omni pectore laetitias. Non iam illud quaero, contra ut me diligat illa, aut, quod non potis est, esse pudica velit: ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum. 25 di, reddite mi hoc pro pietate men.

Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum aut aliud si quid carius est oculis, eripere ei noli, multo quod carius illi est oculis seu quid carius est oculis.

Chommoda dicebat, si quando commoda vellet dicere, et insidias Arrius hinsidias, et tum mirifice sperabat se esse IOCUtum, cum quantum poterat dixerat hinsidias. Credo, Si mater, Si liber avunculus eius, sic maternus avus dixerat atque avia. Hoc misso in Syriam requierant omnibus aureS: audibant eadem haec leniter et leviter, nec sibi postilla metuebant talia verba, cum subito adfertur nuntius horribilis 10 Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset, iam non Ionios esse, Sed Hionios.

Odi et amo. Quare id faciam fortasse requiriS. Nescio, sed fieri senti et XerVeior.

34쪽

Quintia formosa est multis, mihi candida, longa, recta est Haec ego Sic Singula confiteor, totum illud formosa nego: nam nulla VenuStRS, nulla in tam magno St OrPOre mica Salis. Lesbia formosa est, quae cum pulcherrima tota est, tum Omnibus una omni surriΡuit Veneres.

Nulla potest mulier tantum se dicere amatam Vere, quantum a me LeSbia amata mea S. Nulla fides ullo fuit umquam in foedere tanta, quanta in amore tu e Parte rePerta mea St.

Nil nimium studeo, Caesar, tibi velle lacere, nec Seire utrum Si albus an ater homo.

Multas per gentis et multa ex aequora CCtUS adveni has miseras, frater, ad inferiaS, ut te ostremo donarem munere mortiSet mutam nequiquam adloquerer inerem, quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum, heu miser indigne frater adempte mihi. Nunc tamen interea haec, prisco quae more Parentum tradita sunt tristi munere ad inferias, accipe fraterno multum manantia fletu, atque in Perpetuum, frater, ave atque Vale. 10

35쪽

P. VERGILIUS MARO 25

Iucundum, mea vita, mihi Proponi amorem hunc nostrum inter OS Perpetuumque fore. Di magni facite ut vere Promittere OSSit, atque id sincere dicat et X animo, ut liceat nobis tota perducere vita aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.

Copa Surisca caput Graeca redimita mitella, crispum sub rotat docta movere latus, ebria famosa saltat lasciva taberna ad cubitum raucos XeutienM CRIRmOS. Quid iuvat aestivo defessum pulvere abeSSe, quam potius bibulo decubuisse toro ΘSunt topia et elebes, cyathi, rosa tibia, chordae, et tricli umbrosis frigida harundinibus. En et Maenalio quae garrit dulce sub antro, rustica pastoris fistula more sonat. 10Est et vappa cado nuper defusa picato

et strepitan rauco murmur TiVHS quae. Sunt etiam croceo violae de Ore corollae, Sertaque Purpurea lutea miXta OSa,

et quae virgineo libat Achelois ab amne 15 lilia vimineis attulit in calathis;

sunt et caseoli quos iuncea fiscina siccat; sunt autumnali cerea runa die; caStaneaeque nuce et Suave rubentia mala, est hic munda Ceres, est Amor, est Bromius 20

36쪽

sunt et mora cruenta et lentis V racemiS, et pendet iunco caeruleu Cucumis; est tuguri custos armatus falce Saligna, sed non et vasto est inguine terribilis. Huc Calybita veni, lassus iam sudat asellus; 25 parce illi, Vestae delicium est asinus. Nunc cantu crebro rumpunt arbusta cieadae, nunc vepris in gelida sede lacerta latet. Si sapis, aestivo recubans te prolue vitro, Seu vis crystalli ferre novos calices. 30Heia age ampinea fessus requiesce sub umbra et gravidum roseo necte caput Strophio, formosum tenerae decerpen Ora Puellae.

pereat cui sunt prisca superciliat Quid cineri ingrato servas bene olentia serta 35 Anne coronato vis lapide ista tegi ΘΡone merum et talos lereat qui crastina curat; mors aurem vellens, Vivite,' ait, venio.

Hunc ego O iuvenes, locum villulamque palustrem, tectam vimine iunce caricisque maniplis, quercu arida rustica fomitata Securi, nutrior, magis ut magis sit beata quotannis.

Huius nam domini colunt me deumque salutant pauperis tuguri pater filiusque adulescenS, alter adsidua colens diligentia ut herbae,aSPera ut rubus a me Sit remota Sacello, alter parva manu feren Semper munera larga.

Florido mihi ponitur icta vere corolla, 10 primitus tenera virens spica molli arista, lutea violae mihi lacteumque aPIVer,

37쪽

pallentesque u urbitae et Suave olentia mala, uva Pampinea rubens educata Sub umbra. Sanguine hanc etiam mihi-sed tacebitis aram 15 barbatus linit hirculus cornipesque CaPella. Pro quis munera honoribus si necesse riapo est praestare et domini hortulum vineamque tueri. Quare hinc, O pueri, mala abstinete rapinas. Vicinus prope dives est neglegensque riapus. 20 Inde sumite, semita haec deinde vos feret ipsa.

Quocumque ire ferunt variae nos tempora Vitae, tangere qua terra quosque videre homines,

dispeream, si te fuerit mihi carior alter. Alter enim quis te dulcior SSe PoteSt, cui iuveni ante alios divi divumque sorores cuncta, neque indigno Musa, dedere bona, cuncta, quibus gaudet hoebi chorus ipseque hoebus ξDoctior o quis te, Musa, fuisse potest Θ quis te in terris loquitur iucundior uno ξCli nam certe candida non loquitur. 10Quare illud satis est, si te permittis amari; nam Contra ut Sit amor mutuus, unde mihi Θ

Sabinus ille, quem videtis, hoSpiteS,

ait fuisse mulio celerrimuS, neque ullius volantis impetum cisi nequiSSe Praeterire, Sive antuam Opus foret volare sive Brixiam.

Et hoc negat Tryphonis aemuli domum negare nobilem insulamve Caeruli, ubi iste post Sabinus ante Quintio

38쪽

bidente dicit altodisse forcipe

comata colla, ne Cytorio iugo 10 premente dura vulnus edere iuba. Cremona frigida et lutos Gallia, tibi haec fuisse et esse cognitissima ait Sabinus ultima ex Origine tua stetisse dicit in voragine, 15 tua in palude deposisse arciΠRS, et inde tot per orbitos milia iugum tulisse, laeva sive dextera

neque ulla vota semitatibus deis sibi esse facta, praeter hoe novi SSimum, paterna lora roXimumque CCtinem. Sed haec prius fuere nune eburnen

Sedetque sede seque dedicat tibi, 25 gemelle Castor et gemelle Castoris.

Si mihi susceptum fuerit deeurrer munUS, O aphon, O sedes quae colis Idalias, Troius Aeneas Romana per oppida digno

iam tandem ut tecum Carmine Vectu eat:

non ego ture modo aut picta tua templa tabella Ornabo et uris serta feram manibus; corniger hos aries humilis, sed maXima tauruS, Victima aeratos sparget honore focos, marmoreusque tibi caput ignieolorius alas, in morem picta stabit Amor haretra. 10 Adsis, o Cytherea tuus te Caesar olympo et Surrentini litoris ara vocat.

39쪽

P. VERGILIUS MARO 29

M. Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi silvestrem tenui musam meditaris avena: nos patriae finis et dulcia linquimus arva. Nos patriam fugimus tu, Tityre, lentus in umbra formosam resonare doces Amaryllida silvas. 5T Meliboee, deus nobis haec otia fecit; namque erit ille mihi semper deus illius aram saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus. Ille meas errare boves, ut cerniS, et iPSum ludere quae vellem calamo permisit agresti. 10M on equidem invideo, miror magis undique totis usque adeo turbatur agris En ipse capellas Protinus aeger ago hanc etiam viX, Tityre, duco. Hic inter densas corylos modo namque gemellOS, Ssem gregiS, a Silio in nuda conixa reliquit. 15Saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset, de caelo tactas memini praedioere querCUS. Sed tamen iste deus qui sit, da, Tityre, nobiS. P. Vrbem quam dicunt Romam, eliboee, putavi Stultus ego huic nostrae similem, quo saepe solemus 20 Pastores ovium teneros depellere fetus. Sic canibus catulos similis, sic matribus haedos

Verum haec tantum alias inter caput extulit urbis, quantum lenta solent inter viburna cupressi. 25

Sicelides usae, paulo maiora CannmuSi Non omnis arbusta iuvant humilesque myricae; si animus silvas, silvae sint consule dignae.

40쪽

Vltima Cumaei venit iam carmini aetaS; magnus ab integro Saeelorum nascitur Ordo. Iam redit et virgo, redeunt Saturnia regna; iam Ova rogenie caelo demittitur alto. Tu modo nascenti uero, quo ferrea Primum desinet ac toto Surget gen aurea mundo,

casta fave Lucina tuus iam regnat Apollo. 10 Teque adeo decus hoc aevi, te consule inibit, Ρollio, et incipient magni procedere meΠSOS; te duce, si qua manent Sceleri vestigia nostri, inrita perpetua solvent formidine terras.

Ille deum vitam accipiet divisque videbit 15

PermiXtOs heroas, et ipse videbitur illis, Pacatumque reget patriis virtutibus orbem. At tibi prima, puer, nullo munuScula cultu errantis hederas passim cum baccare tellus mixtaque ridenti colocasia fundet acantho. 20 Ipsae lacte domum referent distenta capellae

ubera, nee magno metuent armenta leones;

ipsa tibi blandos fundent cunabula flores.

Occidet et serpens, et fallax herba veneni occidet Assyrium vulgo nascetur amomum. 25 At simul heroum laudes et facta parentis iam legere et quae sit poteri cognOScere VirtuS, molli paulatim flavescet campu ariSin, incultisque rubens pendebit sentibus uva, et durae quercu Sudabunt roscida mella. 30Ρauca tamen suberunt riscae vestigia fraudis, quae temptare Thetim ratibus, quae ingere muris

Oppida, quae iubeant telluri infindere sulcos. Alter erit tum Tiphys, et altera quae vehat Argo