장음표시 사용
51쪽
iaisS: rq ii, iregnisTancta ieiunia et litanias publicas. per uniuersum regnia, singulis pen annis, ab hoc Rege institutas sum mis enco
in iis praedicare te costanter asseuerare se nunquam tam pia, tam ueterum regum limitia uidisse ieiunia, aut inuocationis exercitia: quibus non secus ac olim Nini Ultariam, reX CHRISTrANvs ipse alios exemplo haud cotemnendo anteiret. Nec fuit inanis&frustranea haec pre
candi assiduitas, quin Regi regni inin
colis commoda asserret plurima adeo ut pax diuturna, propagatio Ecclesiarum Scholarum,&florens diuinis benedictionibus regnii, uicini aemulis inuidiam non leuem iniecerit cum caetera regna luxuries, uicij odijsque superbia uerteret: ita ut ea ob funestissima bella incera tamina ambitionum, uastationes, tyrannides, persecutiones piorum inseruitute morte grauiores acerbissimis doloribus, luctibus tam ceroribus premeretur,ta ruinam interitumque minarentur. Adde quod uita Regi ualetudinario quide, sed oranti, miraculose prorogata sit. Cum enim ante annos aliqUot, LUn
52쪽
Cimbrorum oppido lethali morbo corari peretur, nec iii arte medica ullus esset praesidi locus reliquus, constat eum suis ustiorum precibus immediate a Deo uitam multorum annorum obtinuisse. Quantum autem hic Rex alijs calcar ad similia pietatis officia addiderit, quanquarpsit uidetis, tamen a me in dicendo praetereundum non est. Hoc enim sic fieri solere accepimus, ut cum homo imitationem intelligat, uimitando discat, Regum probati mores facillime multorum animos alliciant adimitationem maximeque eorum qui lonestatem amant, In regno uiuunt, aut domestica familiari regis fruuntur co- suetudine, ut inquit Claudianus Stilico.nem laudans: Scilicet in uulgus manant exempla regentum: Vis ducum lituos, sic mores castra sequuntur. Et Cicero ad Lentulum scribens: Sunt haec, inquit, apud Platone nostrum scripta diuinitus,quales in Repub principes essent, tales reliquos solere esse cives.
Quare factum est, ut pio Regi, pium
fuerit satellitium: studio pietatis in uulgus optimis exemplis propagato. Inciuile
53쪽
In ciuile enim uidebatur, ministrum stertere, aut aliud agere, Rege summa cuattentione concionantem audiente inciuile uidebatur, ministrum tacere, hege canente in ciuile impium iudicabatur, sacram cenam negligere, qua Rex uteretur saepissime. Vidimus nobiles, aulicos caeteros, cocionibus frequentes it te tos una cuRege interesse uidimus cum gaudio Madmiratione milites ueterano S, non modo armis et rebus fortiter gestis, sed et pie/tate claros, alta uoce psalmos exeplo Regis canere uidimus eosdem, frequentitasimo coenae Dominicae usu Regiam pietatem aemulari. Aesolet mihi de his cogitanti, in mentem uenire illius temporis, quo uitte-bergs praeceptorem nostru clarissimum, D. PHIL VPPuri Melanthonem, saepius audiui statum ecclesiarum nostrarum, non sine laeta gratulatione praedicare:&societati fideliu comparare, quq tempore Christi, uersantis in Palistina, ac docentis fuit in apernao. Qui aut illic iucundissimus erat pasto
ris Iairilin Capitanei centurionis cum Christo
54쪽
Christo onsensus: ita hin hoc Dan a re, gno amoeno, claruit hactenus summa Regis pietas, Merga ueram religionem, Ecclesias Scholas amor intimus proceres irae stantissimi quique regem paci factam dilexerunt, heius exemplo adducti, nihil ea beneficentia antiquius ducebant, qua uerae religionis amorem summis charitatis officijs ostenderent. Doctores etiam uerbi, simplici ueritate contenti, utilissimam in Ecclesij concordiam retinuerunt: legis autoritatem ueriti, nullas neque doctrinae puriis oris corruptelas, neq; calumnias aut hyperbolas Illyrica pice infectas, unquam in uulgus spargere tentaverunt. Quod si in multis Germaniae locis, simili principum cura praecaueretur, non tantis conuiciorum plaustris immerito Obruerentur praeceptores optimi nec tot dolendae ierniciosae eccles j dissensiones, in summa impunitate edaciorum excitarentur, a leuibus petulatibus ingeniis, quibus usitatae fraudes sunt, panicis clamorib rumusculos ficticios spata
quaerere: ut summos ac clarissimos uiros, optimc
55쪽
udis is quaest diuina atque incredibilis pietas Regis, qua non modo eoru hominum qui nunc sunt gloriam, sed etiam antiquitatis memoriam longe suis
Pera Uit. Restant uirtutes Vterae, quas paulo ante commemorare coeperam, quae magnae
multae sunt. Non enim sola pietas in summo Rege quaerenda est, sed multae sunt uirtutes eximia huius effectus, comitesque uirtutis sedulitas, studium pacis, iusticia facilitas, liberalitas, fides in promissis, atque id genus praeclaraeo heroicae uirtutes. Vas omnes enumerare,
nostri non est instituti. Ac primiam quanta sedulitate fuerit, tu res eius praeclare gestae: tum etiam symbolum, quo admodum est delectatus, fatis commonstrat. Est enim oratio mentis character:&mos hic apud Magnates inoleuit, ut sua quisq; apophthegmataec symbolum habeat uocale. Quemata
56쪽
Quemadmodum Iulius Caesar in ore semper Graecos uersus Euripidis de Phoenissis habebat, Quod Cicero uertit in Officij hoc pacto: Namsi uiolandum est ius regnandi gratia Violandum est: alijs rebus pietatem colas. Antoninus Pius saepe dixisse fertur: Malo
unum ciuem conseruare, quam mille hostes occidere. Ab hoc adoptatus Anto/ninus Philosephus fertur in ore habuisse Platonis dictum 'unc florent respub.quado uel philosophus regit,uel rex philosophatur. Sapientissimus rex Neapolitanus Alphonsus, ad effigiem pelecani, rost ro elicientis ex pectore sanguinem, ad pullos foueiados addidit inscriptionem:
Pro lege pro grege. FRI DERI Cu Saustriacus, Maximiliani pater, assidue dixit: Dissimulare qui nescit, imperare nescit. Maximilianus hoc symbolum, temperantiae prudentiae praecepto compositum habuit: Tene modum, respice finem. Eius filius Philippus, pater Caroli dicitur hoc symbolo oblectatus: Quicunque uolet Carolus Quintus frequenter
57쪽
quenter symboli uice dixit: vLTtR ivr. Qitorum quidem omnium grauissimum est, de modestissimum , Alphon si dictum. At modestius,&cum maior pietate sanctissimus Rex CHRis Tl ANUS HI,
duo symbola usurpauit, in multis locis etiam ad aedificia ornanda asscribi curauit: Zugotmeintrost allela, sunstanderii hem.
sim licet innumeris hinc curis, inde periclis cinctus, at amplector te Deus abnefide. Omnia tu solus mihi tu solatia praestas: cetera nil prosunt, nil peritura iuuante cuncta meis cedant, quaesert tu christe uoluntas, ut tibi solliciti munera grata ferant. Horum autem ut prius firmam regis in Deum fiduciam, ita posterius sedulit tem eius non uulgarem indicat: qua non modo ipse recta facere nitebatur, Meo placentia: sed pro officio suo urgebat strenue,&pij uotis a Deo precabatur, ut in politia ecclesijs Moeconomijs, bona, salutaria, & Deo grata fierent ab omni b. Decet
58쪽
Decet aute, ut symbolum illustrissimae
eius Regiliae Dono THEAE, Dominae no
stiae clementissimae laude dignissimum prioribus addatur. Ea enim, ut est eximia Pietate, uirtute, gratia, ita hoc dicto utitur assidue, sisymboli loco habet:
Quae uox quot quantas uirtutes, omni pr conio maiores ei tribuat, singulis cogitandum relinquo.Quanto praeterea studio pacis fuerit, apparet ex bello mox post electionem cotra grasilitores quosdam suscepto quod ea animi moderatione confecit, ut nihil aliud nisi pax quaesita uideretur. Nec se bellis ullis ab eo tempore implicuit, sed idem sensit quod Martianus Imperator, cuius symbolum fuisse fertur: Quando iii pace uiuere possiimus, non est opus indu
Nouit tot&tata esse belli in comoda, quot sunt pacis commodari nouit bella per sese doctrinas, disciplinam delere: malim ergo in pace, ecclesiis pol iiij si icholis consulere, quam bello si astitate
59쪽
fittrahere imaluit sipurovi/ier, quam dipuis uer o Messe uappellari. Hoc pacis amore adductus Rex sapietissimus, filio suo, Rin unico Secundo,
in regni successionem legitime electo, homagium a subditis praestari uoluit, anno a nato Christo is et Lut in Disticho, quod simul laetate Principis inanitum
Domini complectitur. xii ut rex Bani sectus tam x xi C, uocaris. Non anni plures octo fuere tibi. vidit enim optimus patriae pater,eare concordiam firmari, sinouis motibus occasiones denegari. Habuit ante oculos
summorum regum exemplum, quo sibi id faciendum, quod illi fecerunt, iudicauit Meminit idem ab auo dc patruo suo factitatum meminit Dauidem Valentinianum Primum, Theodosium, Carola Magnum, Henricus naucupem, eius filium Othonem primum, Frideri cum Austriacum , aliosque nonnullos Reges cImperatores, hoc pacto subditis non modo successorem certum, sed plerun q, etiam pacem' tranquillitatem, ab intestinis dissensionibus alienam reliquisse. Non autem in pace diutina, inani in1-d gnavo
60쪽
gnata octo deditus erat sed fuit reuera
daemonios ait Thucydides Multa loca aedificijs ornauit, arces permultas su sumptu a fundamentis extrui fecit. In arace assiliensi bibliotheca nobilissimana instituit inquoties per aduersam ualetudinem non impediebatur, singulas regni oras adijt ipse Fouit ecclesias. scholas,ijsque reditus liberaliter attribuit: usticiam in disciplina tuenda, politica iurisdictione exercuit diligentissime. Nihil enim turpius, aut se indignius iudicabat, quam in numero eorum esse iudicum, qui(ut inquit Comicus noster saepe propter inuidiam adimunt diuiti, aut propter misericordiam addunt pauis Et quia eam esse laudem inanim uim
duxit maximam, quam maxime seruire suorum commodis, remque ad salutemta dignitatem populi administrare: cura legum honestarum, utilium no modo non recusauit, sed etiam cum pleraeque leges a ualdemaro Secundo, ante annos 3 et lator, correctionem quanda postularent, propter circumstantias perso,