장음표시 사용
6쪽
Quod Medico-Chirurgo Iiceat, absque artis
dedecore, besti; etiam mederi.
Habita in Archi-Lyceo Patavino, die a. Nouembris, i 682.
PRIMARIO CHIRURGI E PROFESSORE.
7쪽
Illustri simois Excellentissimo D.
Medicinam immortalibus ijs sapientissimi Ve- teres nanimi omnium consensi consecrauerint, horum
exemplo ad praestanti simam hanc artem petitans le- uidens hoc opusculum ibi ut singulari meo tam tuteolari Numini dedicare liceat. Non hecatombis tantism delectabatur Optimus ille Maximusque Iuppiter , qui victimas quas is deuotesibi sacratas silari fronte fusicipiens animum addidit mortalibus sua quantumlibet exigua miris primarijs ferendi Hacce os- sequi, mei testsera non ambio tanta tua in me collata senescia exprimere, nisi ad illius exemplum, qui co Adsum ingentem in lapillosculpserat Excelsam fumi Materiae amplitudinem haec folia non continerent sed dabitur fortassis occasio , illibata oblicolarum, Corvinorum , salarum gloria, inter Maiores tuos quidquid Vago, toga commendaὴile fuit , ad posteros meo
calamo transmittere; Silue tro que , Auguctinos Bertuccios celebrare. Hoc honorificum otium mih largiatur bonorum omnium dator , felicemque tibi longaevitatem , qua litterariamaque ac Sereni simam empublicam beas. Vale. E Mus nostro Patavino, prid Non. uembris CLXXXII.
8쪽
God Meduo chirurgo liceat absique artis dedecore best ijs etiam mederi.
JUemadmodum prima debet esse artificum cogitatio aptam
sibi materiam quaerere, in qua rtem ingenio Se exerceant, sic qui artibus philosophiam ad Jungunt, primariam sub)ecti debent habere rationem, tiod exacte noscant, priusquam illi restituendo alit nobilitando ad laborent Sculptor aeri informi adhuc rudi Herculis effigiem impressurus, non minimam artifici partem in eligenda sibi idonea materi eollocat, quam pro lubitu tractat, sic utitur figulus luto, sic texto filo, si e materiarius ligno lapidibus, sic fabrilibus faber . Solus sere Medicus est, cujus auxilium vix imploratur,nis sub lecti natura vulneribus morbi in obruata se exitium aperte portendat. Si aleant homines, ars tua, Phoebe, Jacet. Quid parturientes docuit suos clamorem Pereo Lucina se opem, Dolor, quem terminari aut imminus postulant. Quid cogit pede luxatum quem uis V vulneratum salutares Medici manus expetere , nisi Midem dolor proximum moriendi quod incurrunt periculum Primus in orbe eos fecit timor, apud Ethnicos a quo vota,arae,delubra, Pontifices, sacrificia, victim meeteraque ad Deorum cultum attinentiaua multo verius honorem Medici constituit ingens illa diraque morborum cohors, quae tandem hominem, vivi sagacem,acutum,memorem,rationisin consilis plenum sibimet ipsi aledicere ς git, aut incautum opprimit, nulli prorsus parcente, μοι - πεπρωμένη . Hanclabulatur poetariim vetustissimus, Hesiodus, Pandor sparsam per mare per terras, hominibus inde ubicunque febribus, senio, mortique obligatis.
Hinc inuenta Deorum munere medicina, qua breue vita spatium prorogaret Medici namque Phoebo didicere moras innectere morti Ecg. Γητρο δεguem ανάβλων θανατοι , inquit Callimachu . Hinc in tenta Chirurgia nostra quae manuum operatione continuum solueret, diuisa iun-gςret,in supersua demeret. Sit ergo corpus humanum stupendum illud miraculum, &- μα - , utriusque sub)e istum, quatenus a morbi sis morte praeseruari aliquatenus potest Sit illud φλ-οτα is της φυσεω αγα et, in cuius sanitate conseruanda restituendaque insudent praestantissimi illi .rtifices , quos non tam dignitate , quam opere Excellentissimos ηαιθεους nuncupant Illud denique sit quod meditationes exercitationesque nostras i ta Sereni se .Reipublicae decreta, occupet Domi ua haec nostra publico bono semper intenta, res academicas ita dii post ut ex tanto Professorum quos lit numero, paucissimi eadem tractarent argumenta, neque in i)sdem demonstr/ndis conquiescerent, sed pro annorum vicissitudine, illa etiam variarent
9쪽
Ita Chirurgiae Prosetaribus demandatum est, tumores primum exponi, ub nera deinde ac vicera, tandemque quas hoc anno discutiendas meditamur fracturas, luxationes, qllibus stadium hoc chirurgicum absolueretur. Bene quidem ac sapienter institutum est, AUDITORES, verum ne a tanta quam vacationum tempore percepimus tranquillitate, ad ardua laboiariosaque nimis studia derepente progrediamur , hodie proludendum arbitror, idque expendendum, quod plerisque dubium esse solet, num scilicet Nedico Chirurgo liceat absque artis dedecore besti s etiam mederi, quod praesertim de fracturis, luxationibus intelligendum velim. Nouimus equidem tantam esse hominis dignitatem, cuncta eaque omnia valde bona, propter ipsum solum facta fuerint, quibus dominaretur. Nouimus hunc ad imaginem omnipotentis ej creatum,in v ccetera propter hominem sic hominem propter Deum. Nouimus tandem ipsi coelestes inesse igniculos, seminaque diuinitatis, quem ideo sapientissimi Egyptiorum
Sacerdotes adorandum proponebant.
Sed ab his theologice aut moraliter dictis non satis compertum est tanti valere hominem, meditationibus physicis aliud suadentibus . Infeliciter quippe experimur Naturam tanta sua munera, saeua mercede compensasse, ut non sit satis aestimare, parens ne melior ipsi fuerit,an tristior nouerca. Nudus homo solus nascitur ad vagitus statim ploratum, nullumque tot animalium aliud ad lacrymas producitur: Ita jacet manibus pedibusque deuinctissens animal caeteris, ut aiunt, imperaturum A supplicias vitam auspicatur, Unam tantum ob causam, quia natum est. Heu dementiam, inquit Plinius, abi; in iiij sexistimantium ad superbiam se genitos Multi certe exstitere, qui non nasci optimum censerent, aut quam citissime aboleri. Sed figuram habet erectam, inquiunt, quo facilius supraque caetera animantia coelum ut patriam aut quietis aeternae locum intueretur . Aues plerasque homini cur non preponeremus λ colli longitudine& flexibilitate, coelum facilitis utrinque respicientes . Quin pisces memorat Atheneus M ψ --s, oculis in capitis vertice constitutis, coelum idem, pronosin absque motu illo intueri: Praeterea coelum conspicere tanti non est. Sed manus habet , instrumenta sapientiae: Nonne etiam Simia solertissimum animal , quae nec incommodius apprehendit, nec infirmitis retinet. Quid si pinnas haberet, pennasque quibus natare volareque posset Quid si Elephantis molem, Cerui velocitatem , Leonis fortitudinem, Corui longaeuitatem, hominem certo animabum persectissimum, vere μικ κοσμον aequius praedicarent. Sapientissamum, temperatissimumque praeterea contendunt, ideo animantibus omnibus praserendum. Quis haec dixit,quaeso, praeter hominem, superbiae, vanitatisque plenissimum me vita securitate sollicitae videntur bestiae, de cibo :potu, & si quod ultro cogitent, ad specieipropagationem resertur Felicem profecto ac moderatum hominem si hisce immoraretur sed nullum unquam a philosophia morali prolatum fuit vitium , cu)us capax non sit, nulla fraus nullum facinus. Uni animantium luctus datus est, uni luxuria, uni immensa
vivendi cupido, uni superstitio: Nulli vita stagilior, nulli rerum omnium libi
10쪽
do major, nulli pavor contusior, nulli rabies acrior. Bruta deinde,ut homines benefici calliciuntur, praeceptis mouentur, minis terrentur, voluntarioque Alibero tutatur arbitrio, ex Ari I.I. 3.Et hic: quini diuina auctoritate interis dum ipsa puniuntur, Exod. I9. Hi Levi -zo. Denique coetera animantia in suo genere probe degunt; congregari videmus,4 stare contra dissimilia leonum feritas inter se non dimicat serpentum morsus non petit serpentes; ne maris quidem belluar ac pisces nisi in diuerse genera saeuiunt. At Hercule homini plura ex homine sunt mala. Haec fortasse Democritum impulerunt hominem irridere tanquam dementissimum animal, πιανθρωπον αλίης γε μοντα inquit ille apud Hippocratem, in epis. Vereor porro, Auditores , ne haec conuicia videantur nimia in hominem jacta , cum aliud promisissemus caetera itaque, qua plura sunt, silentio inuoluantur, ut citius bestijs etiam a melioris notae medicis opitulandum eia se comprobetur, quod tum auctoritate tum ratione obis abunde persuasum iri confido. Ac primum Aristotelis mentionem fieri placet, cujus solitis, Ut praecipii Naturae geni; testimonium omni auctoritate majus esse deberet. Is , inquam, Canum, Bouum, Suum, Equorum, Asinorum, Elephantum, insectorum ac praecipue Apum morbos ea diligentia persecutus est, ut nihilqliod ad eorum medicinam attineret, omisisse videatur. Quo certe non leuem ab Alexandro Macedone, harumce rerum indagatore cupidissimo gratiam iniuit Alter natura interpres Plinius multa quidem de homine, pilara tamen de besti)s scripsit, quarum Daegritudines te media incredibili labore posteris aperuit Sapientissimi medicitiae nostrae Principes labantem Naturam inlati ocunque animati subleuare conati sunt. Nobilis exta diuini Senis libellus ab equorum medela tincupatus 'ΠΠIATPIΚΑ inintio veterinariam sinet dicinam ita exacte docet, ut eamdem se πια τιμῶς exercuiue nullum sit dubium , cum praecipue luxatis eortalia membris , fractisque ossibus , quae ab Rrte produci possunt explicet, me ipsum praetermiserit προγνωπι ν Gale-nu vero alterum medicinae lumen, in τη Γατ 'ικὴ, ως, nonne saepe gloriatur se multa no ex libris aut sophisticis rationiblis didicisse, verum ex ipsis operibus artis, tum in hominibus tum in bellu is, quae cum assidue nati iram habeant Comitem , errore omni esse vacua necessum est. Nonne innumera secuerat brutorum cadauera ut scilicet ipsi sis eorum Domino securius postea mcderetur. Nonne passim in ejus operibtis leguntur, quae ad brutorum va- Qtudinem curamque referuntur , ut etiam scalprorum ditiersitatem enume- rQt equis conuenientium Et cum anales Medicos auriculares , ocularios dςntales, atque herniarios descripserit, cur temere aut imprudenter fecerit e terinarios muloque medicos nominare, solis sanandis bestijs incumbentest Nisi sorte reclament qui se indicari subolfaciunt, ut eiusdem Galeni verbis 'tar, non ma)orem habentes dialecticae, grammatici, rhetorici rationem 'Vδm Asini lyrae, iuxta prouerbium a Varrone commemoratum , Dos λυθας, Quot praeterea praestantes Medici de re veteranaria scripserunt, quam v mdem exercuerandi Chiron ipsi itiem Saturniin Philyra filium finxerunt