장음표시 사용
11쪽
rer. dom. Proecipuum est logislatoris ossicium perpendere quod in rebus novis constituendis, evidens esse debeat utilitas, ut minime ab eo jure recedatur , quod diu aequum, justumque visum est. Lex in omnes legislatoris subditos virtutem suam erexit, siquidem jura non in singulas personas , sed generaliter constituuntur.
Digna quidem vox est majestalis imp rantis, legibus subditam se primam profiteri: adeoque de auctoritate juris sua pendet auctoritas , de dignitate magistratus sua dignitas ;el revera majus imperii est imperium , summam vel etiam potestatem legibus submittere. Postquam suprema vis civitatis , polestalem de civilibus privalisque caussis jus secundum leges latas reddendi , magistralibus ConceSsit, eamque potestatem appellavit jurisdictionem , exinde haec ipsa jurisdictio penes solum magistratum formaliter resedit: monialiter vero , et radicaliter supremam penes majestatem remansit. Cum enim ad majora regalia pertineat magistratus constituero, seu jurisdictionem dare, non potest se illae polesiali Princeps, salva majestate sua abdicare: ita qui apte in re dominium habet , potest upum- fructum non habere , quia res propria nemini servit: potest autem eum in alium transferre - L. I i sy. de servit. Urban. Ita sol quem Armaliter ipso non habet calorem communicat corporibus hisce sublunaribus.
12쪽
Magistratus idcirco est publica ossclio, quae jurisdictionem exercet, cum qua definitione sermo convcnii illa Scipionis Gentilis de jurisd. cap. 29 cui magistratus est Proesectus publice jus dicendo constitulus. Desinitionem Bodini, lib. d. de Repub. in
magistratum esse ossicialem, publicum imperium habentem , sane reiecimus. Neque enim sola imperandi potestas magistratum constituit,
quamquam sine ea, magistratus QSSe non pOS-sii. Quod si quis pro Bodino dicat, eum noude quovis loqui imperio , sed de eo quod jurisdictioni explicandae exequendeque deserviat, is nec sic quidem Bodiui causam luebitur. Absurdum profecto est, non a principaliori : sed ab eo quod accidentale ei est, magistratum definire.
Dices sententiam exequi sic Vinnius non esse actum simplicis jurisdictionis , sed mixti imperii , quod jurisdictioni cohaeret.
Fateor. sed nego ullam esse jurisdictionem simplicem , si eam in concreto consideremuS, ut a magistratu habeatur ; quoniam nullus est magistratus sino imperio, cujus vi jurisdictionem suam tueatur - L. ult. g. i. g. do o. ejus elo. At si consideretur in abstracto, vix cst, ut jurisdictio, aut actus jurisdictionis . discerni possit a nuda notione: excepto eo,
quod judicem dare , non nudae notionis, Sed jurisdictionis sit. L. 3. tristi. hoc tu.
13쪽
Εx his, jam intelligem possumus, nolio nem generis nomen esse, sub quo es iurisdictio
comprehendatur. Iurisdictionis verbum pserique tam late parere autumant, uti ambitu suo, notionem quoque nudam complectatur. Nos ita malumus: nolio summum genus est: ejus spincies duo: nolio nuda, ei jurisdictio L. 5. ss. δε re judicat. Iu ipso quoque magistra-iu cognitio a jurisdictione strictissime Sumpta, secernitur. L. I 5 ss. de sc. Proes. L. I. ss. do res vindic. Uudo perabsurdam palet opinionem Bartholi, pag. lunc demum
Praelorom ius dixisse , quando ipso judicavit;
quod solide consulani. Gav. lib. I. num. IDuaren. in apol0gia. Nunc vero jurisdictionis polestale, non cognoscimus lautum et judicamus , sed et judicatum exequi inur. L. 2. II. de jurisdict. Donetl. I 7 Com. 6. Si cui vero, non jurisdictio mandata sit: sed caussae cognitio , non Solum non exequi ; sed nec desinire caussam mandatarium posse, plurimis sanissimo placuit Accursius in L. qui proc. 57. Barthol. in L. ubi Cod. ad L. Cornel. do Falsis. Menoch. do arbit. jud. lib. I. quMSt. 37. Displicuit vero Gentili cap. a. de j risd. Fach. II controv. 55 argummio ex L.
74 II. de re judic. L. 99. g. idem. An exequi sententiam a se dictam possit is cujus jurisdictioni litigaules se subjicerunt,
14쪽
variatum est. Negat Accuratus in I. g. g. ai gurS in Iu3 vos. eumque sequitur Guid. P pin. decis. 77: at Bariuolus in eandem legem distinquere videtur, habeat ne condemnatus bona in eo Ioco, nec ne. Verius tamen est , absque destinatione , eum cui se subjicere litigatores , rem a se judicatam exequi non posse; quia executionis regulae, privatae jurisdictionis mandato protrahi nequeunt. Jurisdictio cui mandata est, eam habet non suo quidem jure ; sed alieno : neque
eam rursus alio mandare potest : nam cui
jurisdictio commissa esl , fungitur vice ejus qui mandavit, non sua. Is nil proprii habet; sed ejus qui mandavii jurisdictione utitur. Pariler privatorum consensu potest quidem ejus qui jurisdictionem habet, jurisdictio pro- 'rogari: sed non potest tribui ei qui nullam habet : quia quod non est, prorogari nequit. Aliud sunt compromissa , quae quidem ad similitudinem judiciorum redacta, judiciorum lamen fines non habeul, et cx privata juris auctoritate , non ex publici juris voluntate
procedunt. Brunneman. lib. II. cod. lil. XIII.
Atque ita probatum est si , mandata jurisdictione , etiam mixtum imperium iransire: sed ipsum imperium seorsim au i in Sulthol.
15쪽
mandari possit, merito quis dubitavit : quo pertinet quaestio , an judex ad exequenduti datus , etiam cognoscendi jus habeat - ΠΟ-εtiens do qsso. Dc delegat. n. narthol.
L. dict. n. N In contrarium lamen se trahit Genlth do jurisdiet. cap. vllim. Fieri
enim potest, ut nudum factum sit imperatum, quo casu delegatus nec jurisdictionem exercet. nec imperium ; sed nudum proebel inbuisterium. PSimpliciter vero mandata iurisdictio, mixtum comprehendit imperium , eo ut delegatus millere in possessionem possit, pigna capere, mutelam dicere, ei reliqua peragere, Sive quibus jurisdietionis effectus nullus esset L. tillim. de Osic. eius cui mandam elo. Menoch. aph. 262. LOnyovat. pass. 3. Unde arguimus cum cui mandala est jurisdictio , posse et judicatum exequi: quia enim is jurisdictionem mandantis exereel, ejusque partibus iungitur, nec exequendi potestatem habere non potest, cum imperium mixtum a jurisdictione divelli nequeat. Sucus lamen ost in judice dato ad particulariscatissae articuli perlustrationem, in quo nec imperium , nec jurisdilio transit , sed nuda cognitio facti, aut de facti delegali pronuntiatione . ulterius vero non progreditur; quia ossicium ejus commissa perlustralioue expirat.
16쪽
Mirifice inter se torquent doctores in quo officium et jurisdictio dissseri possint perscriniantes. Nonnulli jurisdictionem ipsam esse
potestatem: ossicium vero riusdem more,
tionem opinali sunt , adeoque inter se dis-krre , ut obligatio et actio , vel sicut j εlilia , et jus. Res non est explicatu dissicilis : ossicium enim non perlinet ad ea quae sunt jurisdictionis proprio dictae r aliter pessima eril idearum confusio. Hinc illo inliac maloria Seges , ot inexplicabiles labyrinthi , quibus se non possunt non involvero quotquot salsis innituntur principiis.
Quatuor ex caussis sori competentia oritur - Εx domicilio , ex contractu , ex rei situ , ex maleficio. Domicilium vero privatum seu proprie dictum, illud est, quo unusquisque sedem seriuuarum suarum collocavit. Ita demum, quis apud judicem loci ubi
contraxit , recte vocaretur , si eo loci contraxit, ubi consulto moraretur non si fortuito contraxit dum transiret. Est etiam forum compotens intuitu loci ubi res est, quae pelbiur. Haereditas quamvis nullubi sit, quum res sit incorporalis , lamen ut sapienter ait Pothior, ibi esse intelligitiir, ubi successionis rerum, major est pars. Est denique serum' competens ratione maleficii. Is cnim qui delinquit, romana lege , sortitur forum loci ubi delinquit, ct etiam in caussa violentiae, ubi
17쪽
nul vis lacta sit, aut momentanea p08SeSsio sit postulanda. Idcirco sorum delicti competens est, vel inchoati, vel consumali. Locus ubi reperitur reus, non est domicilii: delinquens, semper romana lege, etiam in sero domicilii puniri potest: non videtur alibi vim faciam esse , quam ubi res est, vel reperitur: clericus ratione rei, coram judice foeculari conveniri potest: reus si pluribus locis conveniri possit, electio est ncloris: qui rem possidet vel delinei, neque Dominat verum possessorem , habetur pro eo, ac si lili se obtulisset. Quamobrem actor qui reum in examine velito vocaverit coram judico jurisdictionem non babente, vel eXecutionem sententiae petierit , actionem amittit. Beus vero si conventus in foro suo judicium declinaverit , et ad alium judicem extra jurisdictionis circulum provoca erit , pro condemnato habendus erit - Trental. L. 2 reaiaul. ε'. Hillig. In Donoll. lib. 17 cap. 22.Ιdoneus idcirco judex, in quo haec tria concurrunt: 'Suspicionis desectus , lari competentia , publicae auctoritatis constitutio ab
iis qui jus constituendi habent : l. 5 Cod. de juris l. Principem jurisdictionis divisionem hanc
facimus , quod alia sit contentiosa , alia Voluntaria. Illa inter invitos, haec inter volen-les lutercedit. Negotia civilia in quibus juris-
18쪽
dictio vergatur , partim controversa Suni , partim laulum inter volentes , absque ulla controversia , magistratus imperio expediuntur. Quae primi generis sunt, dicuntur iurisdictionis conlentiosae , quia ibi inter litigalores de aliqua re contendentes , magistratus exercet iurisdictionem, reddens judicium in invitum. Posterioris generis sunt aclus, qui licet inter volentes citra telam judiciariam , assensu lamen magistratus opus egent , atque ideo voluntariae dicuntur jurisdictionis , hon quia magistratus eam auctoritatem pro libitu accommodare , vel denegare possit, aut partes litigantes eam adhibere, vel omittere possint: sed quod adhibeatur actibus qui a volentibus , et sponte eligentibus expediuntur. Tolum enim jus consistit, aul in consedivando , aut in acquirendo , inui in minuendo: aut enim hoc agitur, ut quemadmodum
quid cujusque fiat, aul quemadmodum quis rem vel jus suum conservet, aut quomodo distrahat , vel amillat.
Quisque igitur animadvortit, iurisdictionis exercendae potestatem, praecipuam esse Imperii partem : ipsa enim publicas civitatis ab tributiones sustinet, ministerium exercet, facultatem exercendi ministrat. Hinc sui mel exercilium, quamvis in seipso jus publicum status non expediat, est lamen publicae polentiae de-
19쪽
rivatio , quaelibet regiminis forma , vel species esse possit , quibus hujusmodi imperium repraesentatur, ac Figet. In hujus administratione maximus, imo pro ipuus societatis est sinis ; quoniam non Vis, non melus , vel casus; sed justitiae necessitas , ac regimen homines, in societate conjunxit. Illa necessitas nempe , quae dum cunctorum hominum conditiones in ipsa iuris observantia disponeret, contumacias vel rerum favore , vel pravo hominum ingenio progredientes , auserret. Qua de re, stal in iurisdictiono modus quo justilia regatur , vel ex administrantium implicationibus subtrahatur. Ex ipsa procul dubio compositum in societate ordinem elucescere fatemur: ex ipsa primum vivendi morem homines legum ministerio conjuncti , sunt
En quomodo privata vis, vi publica ab eo qui jurisdictionem habet repelli poterit ,
nec unquam aliter societatis statuta validiora , ac firmiora esse possent, quam ex jurisdictionis exercitatione , atque ex imperii justitia. Quodcumque enim possit esse principium quod societatis foedus inivit; certissimum omnino erit, quod justilia lautum cou- lineal illud , alque regat.