장음표시 사용
11쪽
pro iuris naturae norma principio, aut sundamen to habenda Sunt. 5ed ordinatus amor erga Deum, seipsum, proximum. lus gentium est ipsum tu naturet integrarum gentium megotiis in caussis applicatum. Definitio ac divisio lustiniani, quamvis verae; nobis tamen obscurae videntur. Quae vulgo ad ius gentium secundarium referri solent, vel sunt iuris naturae hypothetici, vel ex moribus, aut ex lege pluribus gentibus communi
Ius humanum ab hominibus latum, ideo civile appellatur, quia quisque populus liber id sibi constituit, cuiusvis civitatis, aut reipublicae proprimum est.
Cum tamen apud nos a summo tantum Imperante proficiscatur, ius Regium proprie erit appellandum. Civitates enim non ius, sed statuta condunt, quaed tincipe confirmanda sunt ij Iuris scripti, seu promulgati variae species inter Romanos fuere, quas petenti, ultio Xhibebimus. Unica inter nos, Principis ' videlicet placitu Π,
12쪽
seu iussum si )Si itaque Senatusconsulta, vulg Autos ara ridos de Conse io, legis vim habent, eam a Regis
approbatione mutuantur. et Leges ergo, quidem ratione originis, uti, apud Romanos , sed ratione finis aut modi eas expediendi, apud nos distinguuntur Consuetudo, seu ius non scriptum est quod summi imperantis consensu per diuturnos mores
Ius sive divi uua , sive humanum, sive seliptum,1ive non scriptum , o publicua est aut privatum. Publicum, quod de statu, ac ui ibu, rerum publicarum praecipit. Privatum, quod ad singulorum utilitatem , vel ad privatum singulorum patrimonium spectat, Istlu, a Murata, perI ictaque cognitio acquiri ne quit, quin publico sedulam operam demus.
A ersona sensu plane iuridico est, homo cum statu suo consideratu8.
13쪽
status est conditio, aut modus, ulu rat ona homines diverS iure utuntur, aut sub quo eos ius respicit atque de ipsis pertractati i)
Tantum abest, ut hae Romanorum tricae sint, quod ipsa praelucente i 3 vita diversos habeant homines status, sub quibus OS ius naturae respicit. Ergo in ipso Hispano, Indicove iure de Statu hominu in inerito pertraetandum.
Homines itaque, apud Romanos , apud
nos, aut liberi sunt , aut Servi. Servi, aut naScuntur, aut fiunt.
Indi . etiam vulgo Gananes , vel Naborios , nedum servi proprie dicti, verum nec adscriptilii appes lari queunt. et)Non itaque landis tamquam glebae adscripti, Perpetuo inservire debent, aut cum ipsis alleuari
Se liberi eodem modo, ac Hispani sunt, dum serviunt, conduetitii famuli appellandi, namque humanitate prosequendi. 4ὶ Inter Romanos multi servitutis constituendae in odi Pat inter nos , haud uno i Supersunt.
14쪽
vetitum quidem videtur, ut Indi ad pretium participandusii se ipsos vendant si in In coeteris inericanis, licet nihil hac in re ex iure antiquo immutatu uiri et id tamen ab usu
recessit. I ria etiam servitutis genera , vulgo de guerra, Serdidumbre F tisaneta penitus in utraque merica, ac inter Indos e X plossa iure neritoque sust. 3)lmo inter moratiores gentes bello capti, non uti terVi, sed velut obsides , vulgo priaioneros, hodie-
Id tamen non ina pedit , quominus si gentes a Christiana Religione alienae, nostrates servos in bello faciant, nos idem, iure retorsionis facere pos
Inita iam feliciter pace inter Regem nostrum I urcarum Imperatorem , ac Barbariae gentes, ut luna fere superest huiusce inervitutis periculum, nec Sus retorsionis. 6.) Similiter, hic retorsionis usus cum Indis Antillarum abolitus iam P Regum nostrorum erga
15쪽
Servi itaque apud Og, aut nascuntur aut ex Africae oris ad nostra venales Sportantur. Alia perutilis personarum divisio est, laod homines , alii cives sunt, naturales, alii peregrini. Cives aut naturales dicuntur qui saltima patre originatio, domiciliario, ac per anno deeem in Regno commorante ex matrimonio, aut ex fae inina libera in eodem Regio geniti sunt et in Si parentes casu abfuerint, id insuper habetur, ut
filii cives reputentu Si spurii filii sint o nate originaria, modo diecto, esse ebri q)Qui praedietas conditiones noni bent, peregrini, aut extranes in iure nostro audiunt ita similiter appellantur, qui eo iditi alae L L. 31, 32 tit. I. Lib . Recop. lud haud habent; sed hi exteri solummodo reputantur a hoc ut libere contrahere queant. Ex his ve videre licet, quod Hispanos inter Ame sicanos, nulla prorsus quoad civitatis iura sit
Sunt denique aliae personarum divisiones homi-
16쪽
nes enim aut Ecclesiastici aut laici, aut nobiles, aut plabeii, cet.
Uis inter Romanos ii genuus, quis libertinus, quae vero inter libertinos disserentia , qui denique mania mittendi modi, quaerenti reSponderatur, Apud nos , praeter iacti infamiae quamdam pe-eiem, aut praeconcepta opiuione seclusa, nihil dis ei ingenuus a libertino. Manumittendi unicus modus, domini videlicet, expressa voluiuas , quae ut probari que x, in publicarn redigi ita scripturam. Favpre Religionis tatutum est, ut servi, qui eXColoniis Anglorum aut Batavorum ad Hispameas , catholicae fidei amplectendae caussa confugiunt, liberi reputentur. ι.)
1V1anumissio in fraudem creditorum non tenet, si conεilii, Meventus fraus interveniat in
Licet tamen domino, qui solvendo nen est, Ser vum manumittere, ut eius haeres existat. 3)
17쪽
Prbbabilius putamus, etiam licere aliquos ma- mittere ut haeredes, testamentarii, aut commis- salii sivi. i.)Cessasse hodie leges , qu certam aetatem, iustam manumissionis caussam requirunt, admodum probabile iudjcamus. Ergo quisquis rerum suarum dominium,in admi, nisi rationem habet, manumittere pro lubitu poterit. Nec tamen fas erit puerulos, aut veteranos Ser vos e manu dimittere, nisi assignata certa bonorum portione pro vitae sustentatione, arbitrio Iudicis, audito civitatis Procuratore. z.)Ad Du VII. DE LEGE FUSIA, CANINIA OLLENDA. Quid hac lege cautum fuerit, explicabitur. Ad Tit. VIII DR HIS QUI SUI VEL ALIENI IURIS SUNΤ.
uid iure antiquo Romanorum c minis in servos permissum fuerit,' sciscitanti respondebitur. Novo autem, non nisi moderata castigatio per
18쪽
Ιmo Americae novissimo iure, distirigiletidum ii ter des ictu atrociora, .conimunia in his enim dominus, velut paterfamilias iudicare, ac uaviter punire poterit; iti telis ludex adeundus est. i in iure civili, si servi atrocius forte tractarentur vendi iubebantur; at pecunia, seu pretium domino reddendum.. die, si postquam tertio castigatus fuerit dominus poenis pecuniariis, adhue in servum suum saevit criminaliter contra ipsum procedendum eli, veluti si servus esset liber Omo; qui quidea, , etiam vendi debet, iretium deponendum in Adica mulctis destinata, ac in aedibus consistorialibus Perpetuo sita. et in In hac vero caussa ad instantiam Syndici, seu Procuratoris civitatis erit procedendum. 'Servorum itaque defensor natus, civitatis in curator iure nostro appellandus in Ergo eius interventu, praefigenda servis alimemta, atque veSte assigaandae, prout loci consuet clo in timulis conduci liis serat. si Ipse etiam pro servis personam gerere debet,
19쪽
dum eis genus, ast tempus laboris, ita est det nandum , ut semper binae horae ipsis supersint, tεibi suoque commodo laborent. i)Hodie dum denique, ita humaniter servi trae' tandi, ut in labore , Vestitia, habitatione, alimentis, recreationibus et nihil sere a liberis hominibus
ad atria potestas est ius patri eompetens in liberos ad communem familiae utilitatem. Hocce ius in statu naturali amplissimum , in ci- vili variis limitibus circumscriptum, prout leges societatis variant. Apud Romanos peramplum suit, donee paulatim ad iuris gentium terminos redactum , in his praecipue, quae ad eastigationem pertinent, quo iure
Sub patrix potestate solum sunt liberi primi. gradus, ulteriorum autem ab ea liberantur , dum ex nuptiis benedici is nati sunt. q)Erso patria potestas non extenditur ad avos,&
20쪽
proqvosa uti apud Romanos. 1 Iure civili aeque ac hodierno sub patria potis late sunt liberi ex iustis a benedictis nuptiis procreati, iure adoptat, ac legitimati et Quae omnia intelligas de putestate a iure positivo
petita quae enim iuris est naturalis , Omnes cuiusque generis filios complectitur, imo is matrem porrigitur.
uptiae iure Romano sunt viri, mulieris coit iunctio indi iduam vitae consuetudinem continens. tum itaque consensus non concubitus , ω domum deductio et apua eos nuptias constituebat. Cives Ro inani nuptias, peregrini matrimonium, servi contubernium contrahere dicebantur. Inter nuptias, uratrimonium ac contubernium, id praecipue erat discriminis, quod nuptiae solummodo civiles effectias produeebant At haec omina quantumvis utilia ad ius civile interpretandum tamina hodie ex iure canonico, cui standum , minime locum habent. Apud nos veto, etiam hodie non omnes indis