Ioh. Nicolai Stupani, ... Medicina theorica ex Hipp. & Galen. physiolo. patholog. & semeioticis libris, ... summatim pro disputationibus ordinarijs in theses contracta; nunc demum aucta & correcta coniunctim edita

31쪽

test adhuc tam exquisita doctrina, de diuestate satiuCorporis nostri, nota esse,neque diuesta Salubrium

ansalubrium1.33. At ver,num pere detur Neutralitas Vocata'Reostondeo in Ooso Signis dari illam euidenter cum malia snt qua nes sanitatem esciunt nes Morbum, nefasterutrum horumsigniscent. cap. . artis Medice. De Corporisu Statuisust dubitant, urist quoque Morbum sanitati immediate contrarium pronuntiavit,ini pradicametu racatis, ubi agit de oppositis Vti etiam lib. top cap. 3 loco I . 36. Quodstamεexpendas,vel in temet Uso, quan rast parι etasfunctionum, qua Ἀ*s de Causso A ratumηtatione imprimis secundum melius odereriis mutantati verbigratia,instob praecipue'. in visu,quia tenera etate subinde senesicentibus hebetantur, donec

munifeste to aut plane abadiiisint. Comperim ani- ratissecundum magis seminin .magnam esse latitudinem, o ab eo quod perfecte sanum existit, um ad id quodperfecte agrotat, magnam esse distantiam. D. Qv- ρroinde licebit, aut ut vulgo fit, utque ex uulgi sententiafecit Arist. Ga quos cap. a. lib. de Morborum dig. al,ssucis,in bina segmenta sanum scitiset Aegrumq diuidere Vel accuratius ut faciunt

alias Me ici,approbraviis etiam suerrhoessuper exter Canticoru sui cennae, in tria. Unum quidem bene a-Ientium alterum euidenter agrotantium: Tertium e rum qui medio modo se habent Neutrales dicuntur, distribuere. Vide lib. . de tuenda sanit cap. 3 toto.

Nam in quibus contrari, datur magis se minis in D quoque Medium dari pote t. Scienκ

32쪽

MEDICAE. II

38. Scientiam eis dicit esse Medicinam,in hac δε-

Initione Galenus, 'επιτ Ἀ-ς νo Hoe Mινῶ τεκνουκIAliis i. Scientia Vocabulo conmiuniter, non proprie a cepto. tamquam si Arιem eam nuncupasset cap. a. suis Medica.

αλ σεξ-- Scire nos quippiam simpliciter tunc exinistimamus, quaMdo cognoscimu causam propter quam res est,quod ipsiu causast, ct quod ea res aliter habe

Scientia est habitus per demonstrationem comparatu Et inpropria hac significatione, dicitur Scientia aliquando Theoremate silentisce demonstrato: mirum odi in Medicina multa babem in utprim pros sesequentibu ostensium est. Aliquando de integra aliqua discia lina,cum omnia Theoremata scientisca sunt,scuti Arithmetica eometria miles. ι. Cum igitur om nes Artes se Scientia, exfin 1-υο snt terminuda, ut dicitur ca de suis constitutione, Theoremata Medica uniuersalia referantur ad usum Medendio Curatione morboru particularium, quam non semper asseqriimur: Idcirco non Scientiam sed Artem potius dicemus es Medicinam, propriὸ loquendo. quia νerhest ira ima λόγου λαθους ποι Liviabilia cum recta ratione faciendi σ. Ethicorum cap. . a. Conpenit etiam inter omnes Sectus, qMalia esse vorteat Medica Theoremata nempe ut initio cap. . de opt

33쪽

τας νυώ. σα oc 'siodest, uodlibet edicti Theorema, primum quidem debet esse veram. Deinde utile, Tertio cum postis principi, consentiens.

τα, νυοκειμενα, id est, Verum Theorema esse cognosci nur, cum verba rebus ipsis consentivtu ibidem cap . . . /ι - θεωρημι του reor o τελος ἡ τε,νuc ἀναφορή, id est, Vtile Theorema iudicatur ex eo, quod conferat adfinem artis consequendum, ibid. caps aut ut sub finem cap. s. eirudem libri dicitur, ἄκος το πηι uo in τμ νγειαν φερο in os o σωτηρῶ re id est, si con ducat ad Sanitatem sciendam aut construandam. I. κολουθi cuiust Theorematis, cum positu primcipi, inde est iudicanda, ut confideremus, , ---s

quosublato, quid fimul necessari rodaturo quo post quid ponatur.ibid. V. . 6. Exempligratia pro Elementu saluamtu eo ΑτομMaomo non doleret. Items prim eps Immafacultas, in corde sedem suam obtinet male Archigenes abolitam memoriam restituere conabaturpe Remedia capiti adhibita 3 deloc. Feci cap . Item positis stomis pro Elementum bina erunt Species Morbor in parto livismiliaribu nempe κν ποριυμ στρώτη u- - ,σια

id spororu latitudo ct angustia,initiocap. . de Morkdiferentijs. . . Sed sin hisce omnibu conveniunt omnes Medicorum Socta. Quid illud est, in quo sierist,

34쪽

cuius ratione Secta sunt dipersa teβοηδεο υ τώ,

-των ἐπι - pIcrasso, id est disserunt Μοδε quoq 1 Secta contendit, eorum cognitionem comparari, quibus Morbi Curantur a Sanitas conservatur. De quo modo quia triplex erat Galeni tempore sententia Medicorum Idcirco in tres diuersassectas erant diuishici L item de Opi. Sect cap. 7. 8. Item de subfigurari Empirica cap. r. a. tque ante quos prop. 27.dutu est. 8. Et prima quidem antiquissima fuit μου ειάων id est Empiricorum, qui τα, πειθαν μονί, φώσι αρκεν του ταν', id est solam Experientiam arti

Medendistiscere erunt , ct per eamsolam cognosi

omnia, qua ad curandos Morbosis Sanitatem conseravandam requiruntur hic cap. L st. Altera erat ελογιώῶμια Δργμώγκῶμ dent, Rationalium atque Dogmaticorum, quibu ο λόγο ου σμικρα δογῶ συντελῶom. id est, qui uisatio quos nonparum conferre videbatur: proinde artem Medicam partim Experienna partim ratione constare aseserebant ibidem. o. Tertia fuit eorum, qui εαντὲ,όνομαισιν μοιδι se id est se psos nuncupabant Methodicos Asserem

ov-μ iden, ad Curandos Morbos Sanitatem conishrranda, per Indicarionem asolis morbis desumptam,

pus utilia Remedia suscienter inpenim a morbis autem nonfingillatimscundum oecies o isserentias quass: sedsecundum bina communia generari dam,quae ρινύτητι idest,Communiretes vocabantur. hic cap. 6. c.

35쪽

Disputatio ni

De Arte Empiricorum. MEdiolus ex sententia Empiricom, praesertimhraeuta Cesebruci Empirici, onfideratur partim quatenus discitur, acquiritur, comparatum: partim ut acquisita iam veri sese accingit se veratur sanitatem conservando aut Morbos curando. Et quatenus acquiritur, eatenus dicisti habere partes Artis Constitutivas, qua mi aliud sunt quam modi quidam separanda Experientia Instrumenta. Vaten in vero operatur, eatenis habet partes inales , qua sunt

Scopi quida ad quos verati dirigiturita sub gurat.

Empirica cap. . 12. Discimus autem artem medicam eam1 comparamus Empirice,vel dum i propria verteria μι totam sim aliquam eius parrem,aut Theorema istius ais liquod inueriimus: vel dum ea qua alij per experientium inuenerunt, exire eorum nobis et ommumicata accipimus di conseruamus. Vel si eadem scriptis prodiderunt, eadem legendo in Memoriis Thesaurum reconAmus sis hinc dicebat idem Thetita Constitutiva.aratis partes esse tres υτοψι ,Historiam ct transitum afmibad iis ιι. ibid.s .mam uinosi et Usipe experietiam eorum quimpiam, qua adcurandos morbos aut conjeruandum sanitatem

36쪽

. i. memoria quada meorum, qua sape eodem modo

Di is sunt uc cap. a. b. ct capite ii aes t. Secta λ . Eiusdem via impecies Empiricis, is ij qui

conflio, adeos sue fortuna incidam homines,ina ιsmodi rerum cognitionem. 1 s. Hac ipsa πιθηωσις sh etiam ρ ω'ικήνγο ρ ρέ--M id est, sualis experientitas'ecies νομcabatur,duplex erat, naso Hr, Naturalis,qκ obseruantur,qua sunt f.rtuiι o a causa Naturali sin0ι incognita. Et prout euentissuerit bonus aut malus, ιυ occasonorobent imita di in medeηdo,aut euitandi. 16. Exι si gratia, cum videm infortὲfbriti ramri cuipiam superstenire amorrhagiam ex uariuem .inde sebrem cessare: nasis hinc occasion sumimin, venam secandi febricitatibus,hi capta.a item videmin hesic superuenire alui fluxu, eums inde mori: at Anc coni,cimia Phtificos non esse purgandosi Apλια. U. altera πιο muri erat τυχώ, id est,fortuita, qua incidimuι in ea, quasunt a causa fortuita quidem diobutamen nota, prout obseruando viderimis onum aut malum successum rasumimur occasionem. arte eadem imitandi ant euitandi,verbigratia,ridem iobricitantem, Obstis νεh rntiam, bibere aquam'

37쪽

aidam assatim,ct inde sanari:ais inde occasionem mim igida potionis infebrib hic cap. a. a. N. Secunda decies Αντο ψίας vocatur Aντοχεδιον, tamquam si dicavistontaucufactum, quo homines proprio instinctu, aut a somni, moniti,aut aliter permoti, ad rei alicuit Uum accedu is ea euentupostea Theo-νema sibi constituunt, de imitando deinceps eodem facto au viendo ibid. v. Exempla multa habes cap. v. de subfigurati ne Empirica: O imprimis illud quod etiam initio tibri decimi defimplicium Medici facult. in Vipera histo- via recitatur. Pradiuitis istim viri Elephantia laborantu, qui per somniu ab Aesculapio monit ex Thracia Pergamum reni ut uteretur medi amento ex viperis cuivi usu curam,occasionem dedit in Dibbiu morabis simili medicamento utendi. . Tertia Αυτοψ-Pecies eratήμη o,seu mu-

Wωροω γοῆo ui est, Quando eorum qua profuisse aurnocuisse per πιμμυμ aut Avo Aru comperta fuerant, Empirici in similibus afectib iterum ais iterum experiuntur, donec explaribus exemplis riderint seu cessum, unde formantsbi Hωγμαλα πιναμ .i Theo-νema Osdum Artispraeceptum hic cap. a.b. O. V cumsaepeo in multis exemplis seisicitantDam, viderunt Venasectionem profuisse, concludunt hoc

iationem febricitatribus prodesse Donianis Theorema habitam rei quam sape viderint,cum oppositi distincti-

38쪽

in Ἀ=ropterea quod qradam sint Theoremata ream qMIVe, quadam qua rarὸ.quadam qua aliquando eveniant liqvado non cap. desubfigurat Empiricas. a. Cum ero circa singulos moris de j qua in istorum curatione sacere aut euitare oporteat, Theor muta bu modi congesserint totam istud Alo me, totum hanc cognitionem medicinam vocarunt , medicum illum appellarunt, qui eadem congessit hu

O. Eadem medicina, ut resectu εοrum qui istam inuenerunt,ex modo item inuention Aυτο α Acili dicitur: ita rursvis congesti bus eadem scriptis mandetur, Vocatur σώα, qua est, μαγγελια τά. G quis lis enarratio eorum Theorematum quaper η φωσιν, Awro διοριῶ ι μησιν inuenta fuerunt Oobseruata ibidem. - . Qui denique Medicae a qua ab aliis per Experientiam comperta scriptu mandata, aut viva voce communicatu discito utitur , si exsistoria Dutricis factus esse dicitur. cap. . desubfiguratione Empirica. G. ut ad morbos communes quissequenter solanteuenire susciebant Empiricis ista qba iam commemorauimus, inueniendorum eme u instrumenta. Sed quila solent aliquando etiam morbi quidam rari incidere , ad quo nes per λυτο si illam aut Hi

storiam remedia comperta extant Idcirco tertium in- frumentum ad inuenienda pro talibus morburemedia habebant,nempe τιυτseMAι, μετάGσιν id eli ranm

39쪽

66. In huiusmodi transiis quandas απιπαδερ ιω por is ατ 3οεμι - μέμφ*sσι, id est, a morbo alia quo noto, remedia raniferunt ad morbum ignotum,aurramen cam noto aliquam fmisit inem habeat. amque curabant ut notum aliqxando parte adpararem, ut a brachio ad femur. Nonnunquam a remedio ad remedium,uerbigratia, in Lienteria privi experti essent Citinium cum id non adesse tranfibant ad Modilum.ibidem.

ties comprobasset, perueniebant etiam ad δε--α πινα, perinde Nper moriω μυτονέδιον ιμ, Vocabat1 hanc de Transitu Experientiam, quam

succus comprobasset, dicta. λι- rivis , id in exercitatoriam, quia in artis operibis exercitatum esse oporteat eum, qui per talem transtum aliquidin. venire velit: cum e contrape alios modos, quiubet Obseruare queat aliquid ibidem. 64. Hisce fundament acqui Medicina Empirica dum ad Carandos Morbor conseruandamssa nitatem se accingit, Anales artes habere dicitur, η- dicatoriam Curatoriam, sakbrem, qua nil aliud

sunt quamscopi, ad quas actione uam Empiricis simit: desu g. Em r. cap. o. Nam, per indicatoriam,indicat depraesentibinofuturis hoc ei cognoscit inorbos, ct de eorum euatuprasagit Por Curatoriam,administrat remedia chirurigua, pharmacratica, o Diatetica per salubrem δε-κiα,monstrat modum conseruanda Sanitatis.ibidem. a. Commune autem Instramentinn,ad omnes' re bos

40쪽

re hos βοροι contendendi, habebant Empirici Συνδρο

-ονθότι -ω, H est, Congeriem 1 mpromatum parri fecta inharretium, hac enim Nebantur Empirici ad morbumcognoscenduor agiendum,o curandum. i. Ad morbum digηοscendu hoc modo. Febris a- cura.θirandi discultas sturii coloras,ru , hac Syndromen faciant tam Pleuritissi quam Peripneumonia commune:quia ex talium omptomatu congerie, uterfiborum morborum ex aqua gnificatur. Quod adseu periora 'mplomata accedat dolor lateris punctoriin, Syndrome rei Pleuritica. uiter lac huius doloris, asst maiors irandi dissicultaι, merias suscationis, ut non nis erectioireηr, tunc Syndrome est Peripneumο- uicatae seu PnEmpirica cap. 6.ra prasagiendu Nares acuta, oculi conca i, costapsa unipora is a contractas aures, cutis circa- νοηtem arida,- ,densa,color faciei pallidae, in mombi rinιipi malu ess ibidemisi prognost. text. I. N ad curandum. arne,verbi gratia, Pleuriticoso canda Venis Reoandeηt,s Plei horicas ηdram ad , ire constent,am' iuuenilis. empus anni vernum, a

Disputatio IV.

De Secta Dogma icorum. rimaticorum secta experientiam non contem Bis nit,