Vincentij Blasij Garciae Valentini Oratio funebris, habita nepetae, cum eo cadauer Horatij Celsi, episcopi Melphiensis, e Flaminia, cuius fuerat prolegatus, translatum, humaretur. Anno domini 1592. ..

1쪽

n'chino eratem, lustinus Cleonem a

R FECτvs ὸ Macedonia Dinocrates, orchitectus aetatis sus nobilissimus, ad Alexandri Magni castra preuenerat, ea ductus caussa, qua multos, quibus tenues opes, ct exiguae facultates sunt, ad ineundam Regum , O Princ*um gratiam limpellere consueuit. Ctim aut εilli, ignoto prorsus. ω ab amicis inopi, deesset, qui, ma-t, i ηφι pryhe u's, M Regem deducereti, consilium cepit, Qv lia esset initio fortasse δεδεn md cie riditatuta, exitu felix. croor Mn. Drat Di*φῆ - ς ' simocrates, procera corporis natura franis lateribo honesta Dcie, O liberali, omnium, qui tunc ibi aderant, venustissimus. His egregiis natura dotibus fretus, τeste posita, corpus oleo perunxit; caput stondium corona cinxit aleuum humerum Leonis pelle texit ε, dextraq. clavam tenens, ad tribunal R is, ius dicentis, lento passu, grauiq. perrexit. Eum, quod assantem multitudinem rei novitas avertim et Gnspexit Alexander, homini'. animum, ct consilium adnit avis, iubi tula prop:ssi accedere; atque, cor Alex dii be temptatur aliquandiu, rogauit quis es Ler ilia blaetitit. Laetus Dipο-neficentia in crates, ct exultans, ναμ, cui optata contigeram me sui rationem Di *ςx- ς exposuit, qua Rex permotus, illi, innumero suorum habito, condenda Alexandris curam, cog tionemq. commisit. Felix Dinocrateb qui, quod ab alijs, aut recusantios, aut dιε ex die ducentibus, aut, vi ritum sibi Principem νendicarem cui mos, ct qua peruersitas aulicorum gressione reliquo pulsantibus, exorare non potui . hadeηs, nec ampliu sectans, sed a se ipso praesidium peto Idem mihi, superi u i s mensibus, faciendum profecto nes, cardinalis ampli ita e s non ad Regem, ad illustr Trincipem, si non ad alexandrum Magnum , ad Ale Ur amen Famnes ii filium squo tanquide test aditum quaesituro. Quo mn die le,ampli ima auctum Qximo cum plau1u, increddi i 'luptate,omnium q. ordinum gratus uione, Vrbs excepit Roma. eouum dis acerrimum metui colendi desiderium cepit, non tam secutum florentem gratiam,quam Quae admi- praclaras tuas singulareD. virtutes. vimebant tunc mihi in mentem mul

amabildoardu

ab illius in aliunde pen-ssecutus est. doarde Faren S. R. E.

2쪽

nsj, Patrui tui magni, culus In loeam succedebas indueba , mr ram, ad A lexandet

mirandis virtutibus parta gloria, deinde Sac Iancti Ordinis, qui confortemq. Rudiorum, ac laborum suorum Nehemensime e petiu r.rt, Sacrum C tauctoritas, O existimatio tanta, quanta in Principe orbis terrs Senatu esse difialia Col. debet; Denique Gregori, XIV. optimi, Summi Pontificis, cui te tam cu ἰς sivm pide, tamq. bonorifice in Sacrum Gollegium cooptarat, augusta, O νen randa maiestas. Haec singula si homini nouo contigissent. omnium certe Ru ' 'tardia, O voluntates, omnium illi beneuolentiam conciliassent. Cum vero in te, quem Maximorum o Pontist cum, O Imperatorum ρrogeniem terrarum orbis agnoscit, coniuncta mirabiliter, o sociata conjenserint, ct adituam laudem, O gloriam, ad ceterorum cultumier reuerentiam conspira- .rint, necesse quidem en, Ni non solum te admirabilem, verum etiam amabilem fecerint. Illo itaque die, quem Roma latissimum vidit, me, atque, vi arbitror nec discitis aut obscura coniectura 2 bonos omnes ad te ama dum, colendumq. rapui fit. Uolebam equidem patefacere tibi intimos sensus animi mei; cupieba aditum ad notitiam tuam :pudoretiam meus, pane sub rusticus, sed multo magis amicorum, qui id muneris fusiperent, destiturio impedivit, quominus votis meis responderet euentus. Ergo cum oculi, Ut Dinocra tu qMUuissem, ecquis esset, quem adirem ι quem prensarem ut mihi. com g hsthi mendatione sua, fores ad beretiolentiam tuam aperiret; nec, cum omnia circumspexissem. omnia ex ertus ess m, res exsintentia succederet, collexi ta bonia ipse me, O ad studia literarum, a quibus inanis, nisi sua culpab discedit ne- , animi quaesimo, confugiens, ingenium, qualecunque est, ct memoriam excus meum,ai- .v x δμ kta ' . que ab eis opem implorans, orationem confeci funebrem in laudem Serenis smi Parentis tui, quem unum Me nostra tulit aetas Imperatorem, cum rei militaris peritia, O genere quodam inusitatogestarum rerum, tum religione, pietate, ct promeritis in rem christianam longe clarissimuM. Hsc Nna, quam obscuritati praetendens nominis mei, tibi, νt necesse fuit, obtuli. omnia impedimenta amouit, hse introitum ad conspectum tuum aperuit; hac ianuam ad congressum, oe sermonem patefecit. Quamquam, ντ ingenue farear, nescio prorsus, cui plus debeam, lucubrationi ne mes,an humanitati tua. Illiussiquidem beascio , ut tibi notus essem, huius magnitudine, ut sic notus sim, obtinui: id quod ego non modo non negabo , sed pradi-

militatem, dis denter accedentem, humanissime accepissi ri tui reuerentia scentia. demissum,ac supplicem, porrecta manu, extulisti; honorifice appellasti, munusculum illud leuidensae crassosilo,cuiusmodi mea essesolent omnia, gratissimum fuisse, deq. meis rebus cura tibi futurum, otiendisti. In quo Vtram

magis admirer, tuam ne in tanta personegravitate comitatem, an in comitate beneficentiam uix apud mestatuere possum. Humanitatis quidem fuit, 'me, hominem ignotum, O nulla re magis quam propenu cuiusdam Voluu- ratis erga Serenissimum Patrem tuum significatione commendatum , ra b

nisse, benevoleq. tractasse, magnificentis vero, non, nisi liberaliter munera-

3쪽

vnde rarηe- tum, dimisisse. Masre animi virtute', Princepi illustrissime isii Princep centia hae integritate morum, hac generosa mentis altitudine, qua I Ies

nesius Cardi inquam, radibus , per quos efferrι ad amplis aqvsque is Vir, . . cαium iis . ascendi e existimatur Alexander Farnesius, tui ordinis Tranct ps,amor, ac delitis non Vrbis modo , Ied itiam orbis. Frant tune in sacro c cilcm nonulli, pares nobilitate .superiores opibus i at illius quanta ui cel britas nominis i Quanta gloria virtutis,uerumq; gestarum s aua memoria, quod

desiderium bonis omnibus relictum e Rus de illo existimatio, quod*d ιum fuit praesentium e sui sermones erunt posterortim: Qus p dicatιo, qus admiratio saeculorum conse entium t Exclusit vir, er virtute. O consilioc ςxi s/- ratione viis mirabili ad laudem, O prope singulari, a diuit i luom,

in 'f' S'si nobilitate superbiam, a splendore fastum, exprobrationim a bene i η ἰέν ct - bonisnum isseisia, tam unisque multorum error mERnua. Nitia coniuηxit, ea nouo quodam, o musitato prudentis Icneresseparauit.

υnus deniq; νt erat, si habitus est oesine iactantia oniciosissimus. Θ fine

ostentatione religionis sanctissima iustos vigilantissimus. sine ambitione dignitatis S cclesiastics defensor acerrimus. Vt molio plura, qua mortales

admirentur, potius, quam aut imitatione, aut oratione exprimant, bsc no

Ira aetas in Mo cardinali Farnesio viderit, expertaque sit. quam τηθη m. immodica rerum suarum laudatrix, finxit antiquitas. Et tamen, cum Diis, ac tantus esset, meliorem, atque maiorem debere se quemlibets paulo diti gentius curaret, posse esse,dicebat. In huius tanti Herois loco, honorisque sede,non, qua tibi cum illo fuit, cognatio.sed quae omni sese ex parte sic dit, similitudo, non cardinalium consensus , ted hominum de tuis νιrturι-bus, quarum pulcherrima species mirabiliter elucet, existimatio, te adol Icentem adhuc. sed adolescentem, cum aetati tua praestantem tum pro sciatam multorum, σ magna cum laude traductam praecurrentem sanc issim Fontifc s manu , Deo approbante, collocauit. Hine dubitat nemo, quin, res natura cognominis auiti heres. ita voluntate in gentiliij splendoris p fessione consistas ioe, ut successor honoris ita beneficientia. liberalitatis, reliquarum q. virtutum aemulator sis. Hse expectatio facit, ut qui uus It PQ y hi δ' dijs illum homines prosequebantur,eadem, o fortasse maiora plurci evimS'μ δ4 yl venerantur Solem orientem, quam occidentem in te certatim coost sint Plutarcho .' K0n eum tantum bonis omnibus luctum olim attulit attulit autem longe maximum illius iam νita functi, absentia, quam nunc tua illos prasentia delectat, in cuius vita illuvivere videt, O qisa diutissime victurum sono 'dunt,nec putant Farnesium Cardin. extinctum . sed νum, cum ad te, Veram illius, o expressam imagine, oculos conuertunt ad storintestatim reuoca

CR Q)φ t una arb. trantur. Ideo. ua illius. η fuisset morte subsatus, fut- - ς μ' 3din hae e bia' tua esse Volunt; qus illi debebant tibi persoluunt: us ab illo perabant , a tetio dicetur. postulant,qua ille spoponderat, tibi dependenda esse dicut. mi μ,

4쪽

Meret, diuulganda sucrat,tibi dicata, in Iuιε proferatur. Debibatur illa quiadem glorioso Principi, quippe quae Protegati ccisi, cuius Maioris x. vltis ab hinc onnis in Famesorum se clientelam, O sdem coninlcrunt,ita Urtutes, dici commendet. νtea ab imitatione, exemplo Farnsι Legatι magna ex parte prodiisse Dieatur. Acquam etiam fuit, Vt, quos primum matrum quas d minuus usus, ct consuetudo dcu:nxit, voluntas deinde Summi Pontidicis o eiusdem muneris administratio coniugauit in terris ;morte postea separatos, Nirtutum similitudo. diuina ctimentia ut credimus coniunxit in Caelo na itidim eos quatum posset, O quomod cun se posset, sociam Oratio. Quare, quam optimo. O bent sicentissimo Principi,

si ad hue Wq. diem illi ducere spiritum licuisset, cra dicaturus , eam tibi, quι vicarius illitis muneris Iuccessisti, partesque suscepisti enter Ufero; Orofvi qua lem se Magnus Alexander erga Dinocratem praebuit, talem te erga clientcm hunc thum praestes; atque efficias, ut eius, cuius factum focutus sum, felicitatem consecutus ea imm r. Erit enim tibi mutto It EEi liii hariosius Reetis, in me adiuuando, magni' ntium expressisse, quam mihi dare, quavitevtilius An aucupanda tua gratia, Archirem vestigiis institisse: si quidem eipete. multo maior est in dandis ben sciis gloria , quam in accipiendis νtilitas .

5쪽

Cur mortue tuni facta pu blice lauia en

Funebris

popi descri

ORATIO

V s C E v I T vita, consuetudoq. comunis, Viri cla rissimi, ut, qui cum Dei cultu,& reuerentia virtutis exercitationem,& in homines beneficetiam copilixerunt, eos multis inestum Iaudibus efferam uueorum dicta,& facta sermonibus, honorifice habitis , celebremus ι nec solum vivis, ac videntibus exquisitos,sed mortuis etiam immortales honores habeamus. Hac ratione & sua in terris verae virtuti merces, quae gloria est, persoluitur. 5 , qui satis sua sponte ad honestas actiones propen dent, excitantur acrius,& Vehementius acu utur, ut, quo honore mortuorum virtutes decoratas vident, eundem ipsi, paribus excellentes meriti consequantur. Qui per stadiu virtutis ingressi, in eo languet desidia,herentq. in cursu, quem instituerant, cum imbecillitate nat rae,ium, corruptrice morum,Voluptate retardati, alacrius multo ad recte, honesteq. agendum, superatis omnibus impedimentis, incenduntur. Qui vero viiijs, & sceleribus contaminati, in sordidis voluptatibus,velut in ceno lutulentae sues, volutantur. hi, modo relictus sit illis sensus aliquis humanitatis, e sordibus suis emergentes, praeteritae vibiae turpitudinem noua morum elegantia delere conantur. Pauci denique stini, qui non suscipiant illam;qua mortales immortalibus proximi sunt, iuuandi, beneq. faciendi voluntatem, illorum imitatione, quos vident sibi ad nominis claritatem,uirtiue quaerendam, promeritis ingenus hominum maximis, praeluxisse. Haec si vera sunt, ut certe sunt, cogitastis olim prudenter,& nunc praeclare, & ex ossicio facitis cum Horatij Celsi, Episcopi. 4elphiensis,& Pro legati Flaminiae, admirabiles illas, quibus,ut est ei quam maxime caelitibus similis, laborauit, illustri memoria virtutes, & recordatione prosequimini. Sic. n. memores beneficiorum,quae in vos contulit vivus, optime de mortuomeremini;& vivos officii admonetis; atque ad illa, quae in hominum vita praecipua sunt, esseq. debent, pietatem in Deum, in homines beneficentiam,virtutem in moribus, immortalis ostentata spe laudis, adhortamini. Huc spectant atrati isti parietes, pullae vestes, lamentabiles, aut certὸ lamentabili & voce,& concentu prolati,cantus, erecta , vetusto more, caenotaphij moles, insianibus Celsianae familiae distincta,& quam plurimis cereis su natibus accensis, longe,lateq. colluces, templum l. hoc ornatum, ad speciem, magnifico apparatu,ad sensum, cogitationeq. acerbo,& lugubri. Quorsum praeterea huc, altero post obitum anno, translatum, ritu christiano,& funebri pompa,cadaueri An, ut vulnus, immatura morte Horatii, animis vestris inflictum, hoc inducto spectaculo, recrudescat, dolorq. tempore sopitus, refricetur lAtqui nihil est longius a luctu, quam mors, id am vita, magna cu laude traducta,praecessit. Neque vos ea estis leuitate, ut naturae humanae

6쪽

obliuisci , neque ea contumacIa, ut eommunem omnium mortalium conditionem recusare, neque ea mollitia, ut dolori,& aegritudini plus satis indulgere, consentaneum rationi, aut vestra existimatione dignuputetis. An, ut restitutum auito solo,& inter suos iacens, placide conquiescat' Atqui in pace factus est locus eius, & habitatio eius in Sion. Diuina bonitas, quam Horatius sancte, ac religiose coluit, illius animum , ut spes est , ad misericordiam conuersa in cofessu, concilioq. caelitum collocauit. Adhibitus est etiam orator. Quorsum Num,ut qua luce vivens Horatius caruit, eam mortuus, fictis,& aliunde accersitis, laudibus, & verborum lenonicio, atque suco nanciscaturi Num, ut tenebrae Episcopi, & Protegati, nostra aetate clarissimi, factis, o se, diserti hominis voce disiciantur, dissipentur Atqui non indiget orationis lumine, qui, in aedita totius Italiae quasi specula aliquandiu constitutus, omnium oculis .patuit;nullius laudes ex celat, qui ita laudabiliter vixit, ac si unius laudi studio traheretur;ita laudem eFcepit, ac si de ea nunquam in vita cogitasset: non desiderat alienum praeconiηm,cuius exstant prudentiae, d Cctrinae, continentiae, iustitiae, ceterarum q. virtutum , non ad exigui praedicationem temporis, sed ad omnem aetatem impressa vestigia. In quo laudo equidem iudicium vest tu, di maximas vobis eo nomine,gratias ago, quod, cum ad hunc honore sepulturae , viri eloquentes ingenium, & operam offerrent filiam , me Potissimum elegistis, eum, scilicet, in quo minimum oratoriae facultatis, multum, atque adeo etiam plurimum s dei, pietatis, obseruantiae erga familiam vestram, quae me sibi magnis beneficijs obstrinxit, agnose itur. Serviat, seruiat, quando sic visum est superis, mea vox huic officio, ut supremo, sic nobis, qui prςstamus, luctuoso, & ei . cui praestatur, debito: sit comes,& ministra huius stineris, quod propter iactura praestantis almarum virtutum, & renouationem acerbi doloris,& qui in i prs sunt, mentibus fugiunt, & oculis, qui ministrant, auersantur,&, qui intersunt, recordatione ipsa perhorrescunt. Qualem enim te, Horati Celse, optimi, & tui simillimi, fratres, qualem cognati, amnes, propinqui, qualem Nepesini, ut nihil hic de Melphiensibus dica , exspectabant, si qua do a grauissimarum procuratione rerum secedes, solum hoc ,ubi primum maiores tui, nobiles viri, de caelo spiritu hauserunt, & vestistia ipsa, in quibus, hinc olens, postremum institisti,

vellis reu i seret Videre te animo videbantur, non exangue,& exhaustu corpus, non tetro aspectu, & horribili specie cadauere, non os , con-ssi,mpta, & exesa carne, vix coherentia, atque deformia, sed decora canitie venerandum, maximis honoribus cumulatum. purpura , aut, siquid illa pretiosius est , insignem. dignum demum illa sede, c elo pro xima, cui te totu addixeras; cui tuos a puero labores, vigilias, studia,

curas Omnes q. vitae rationes consecraras; pro qua te acerbs sima quaeque pati, s .inguinem deperdere, salutem affligere , libertate proiIcς re non dubitaturum, is, qui, priusquam opinari, aut timere potuimus,c L secutus

7쪽

strutus est, ostendit euentus. Hoe spectro, quod sibi qui 'ste fingerita, omnes recreabantur; suam, cum te summorum Pontificum aufctoritas ex eorum conspiatu subduxisset, orbitatem scitabantur. acre tui absentis desiderium leniebant. Hac pro doloi i bac spe in i , t poterant ,hac suas mentes, hac conssilia cogitationes'. Lam, lindie ino praescrtim die, inanem experti, quo dolore crucientii quanto in in ore iaceant, necesse est' Vere profecto im I Menxnder. cuius , cecinit Poeta, nescio, qui ; QE . IR ' ,

tollitur . Mortuus si qui dena est Horatius florente ad luic aetate, natus, tunc cum Paulus III. sanctissimus, & modis omnibus Maximus Ponti sex' uniuersat Ecclesiae praeerat. Vt non mediocri futurum suasisti DN tW3Ηox ' li & elerie. & felicitati si utrique diutius vivere licuisset primum jμ . imi eo Pontis ea tu lucem aspexisse, qui dicitur salutarem quandam rbi η' β yψηx β lueem post maximam rerum omnium caliginem, a quo pςr'

a uirum, omnibus, ciue Romano dignis ornamentis cumulatum, S. ho

c tuta nestissime quaesiis, atque ad opulentum patrimoninm Eunctis iapi

p tex. bus, locupletem, tamq. constanti vel ciuium, vel externorum studioiadamatum, ut, cum coleretur a singulis , cuncti eum, didum. R extra domum cratiosum obseruarent. Placebat enim bono, omnibus, quibus cum libentissime versabatur, illius in gerendis ne-leocijs animi praestantia ; placebat benignitas in egentes magna 3 placet

mu in semper locum obtinuit. Potissimum vero fides non modo illis, iquos labentes sustinuit, ad retinendam veterem existimationem, n celsaria, S alijs, quorum res erant integrae, & florentes ad certam perfugii spem,si quando laborare caepissent, gratissima , sed etiam ei uideor dinis hominibus ad exemplum, & imitationem aptissima,& pioidem ad nominis somaeq. celebritatem opportunissima, eximio i- contensu lauciabatur. Vncle coni j cere licet Ichanem Celsum in augenda re, benignitati instrumenta , animi magnitudine , quae liuisse, In dis . ut tenda, auaritiae praedam , liberalitate detraxisse, hisq. duabus Ia idibus, quae in paucissimis agnoscuntur, magnas, multas l. virtutes , aget regasse. Nisi quis sit tam absurdis sensibus, ut putet tantam omniuordinum beneuolentiam, tantam procerum ,& optimatium, propen-ssanem. tantam principum gratiam mediocri parari virtute pol .

Ax fix Cφx Matrem habuit Atalantam Corbaram, perillustra genere, mi igΠ p b- - η' - , seliei fecunditate, excellenti sorma, animo e celio , pi Πςq-' virili taminam, e triquentia vero tanta, ut priscae aetatis muli cres, Le plin senio t. lii, S Hortensj filias, quarum illa reddidit in loquendo P Iςro

' cloquentiam elegantiorem, huius oratio, apud trium viros habula,cuadmiratione legebatur, superauerit. Rem incredibilem, & ad tem- pus confictam illi existimabunt, qui aut non interfuerunt, aut non leuerunt, aut fando non audiuerunt, quantum in periculum Roma- lo nares

8쪽

na res sit, toto Pauli IV. Interregno , quantum In discrImen adducta. pauli 4 Trat tunc Vrbs solicita suspicionc, suspensi metu, perturbata scditi G Rςg'

forum quorundam temerario conatu : vagabatur tota Roma concita- sedlesos

in plebis infinita, & ad omnem audaciam proiecta , multitudo: uix quorudi mu)manus a direptionibus, vix flammam , qua nonnulla iam ad partiam, vψ''quam vocant, Tyberis ripam incensa deflagrarant, a reliquis tectis, vix pladios, ciuili imbutos sanquine, a caedibus obuiorum clanti ne- . bat. Obsederat omnes aditus ill iis plateae, ubi nunc pulcherrimum .Farnesianum templum vis tur; Celsianis aedibus, in quibus magnam aure, argentiq. vim,& multiplicem gaZam occultari, rumor erat, igni,& serro minabatur, ausura sine dubio, impellente auaritia , cogente libidine, surore arma ministrante, aliquod nefariu ,& scelestum facianus , nisi unius Atalantae eloquentia restitistet. Siquidem cum omnes Atalantae Ela

domestici, trepidatione, & tumultu, alio, atque alio dilapii, solam ζηζnt in s. cum filiolis resiquisent, arreptis charissimis pignoribus,ut ignaris im 'minentis mali, sic alieno metu territis,ad domus,ut vocant, proiecta, dine. unde est in subiectam plateam prospectus, eggressa, tantum orationis Proiecti paesuauitate, tantum verboru pondere, tantum auctoritate valuit, ut ei- tea sunt do-

feratos plebis animos deliniuerit, obstinatos fregerit, impunita te deprauatos admitiora consilia, sedata seritate, conuerterit, o sectum. ctii, nobi, Est non modo mea, sed omnium praedicatione maiust mulierem, a suis de inuico, &plastriam, a ciuibus nefarijs oppugnatam, absente marito,cum quo, aut xς - Budae . per quem loqui tantu solebat, paruulis filiis eiulantibus, non timui Gla vecordem multitudinem, surentem plebeculam, volitantium vn- dique armorum, telorum l. vim, saxorumq. coniectus ι cuius oculos

gladiorum districtorum fulgor non praestrinxisseti cuius os non compressisset horribilis fremitus iratorum i In tam graui, inopinat . casu cui non concidisset animuse stetit inuicta, contempsit omnia,atque pro nihilo habuit Atalanta, non sexu, cui sicariorum immanitas non perpecisset, non thesauris, quibus popularis auaritia inhiabat, non generis claritare, cui semper ignobile vulgus inuidit, non innocentia.cuius est leue praelidium, ubi libido dominatur, sed unius eloquentiae au xilio tecta, cui homines, ad vim prompti, ad rapinam parari, armati in optimates, expediti ad sanguinem, inviti, coactiq. cesserunt. Sed . , List his de rebus silentium, quae fama celebratae, & annalium monumetis mandatae, leguntur cum admiratione, excipiuntur cum plausu. Hoc satu, atque conceptu generatus, & editus est Horatius , has pa- ternas, & maternas virtutes cum lacte suxit; hac domestica disciplina, & praeceptis instructus ita creuit, ur,quem semel sensum adolescen iii. . Itulus honestatis, pudoris, continentiae,religionis,& sanctimoniae, oculis primum, cum aptissmis ad decus exemplis, animo deinde, cum viva praeceptoris voce, & pulcherrimis documentis ad omnem hon statem, & doctrinam informaretur, ceperat,eundem iuuenis retinue

rit, eunde vir construarit,& auxerit. Vt enim aPes solent, ad alvearia B reditur ari, eri

ti l

9쪽

rediturae, flores j quos primis pedibus eisllegerunt. ad medῖos,a-

teneris a- dijs ad postremos transferre, sic Horatius, quas prima aetate virtutes .es '' an inio imbiberat, ijsdem in dies magis, ac magis augescentibus ad lescentiam pri mnm,deinde iuuentutem, astatem p rsterea mediam decorauit, suturus in senectute clarissimus, nisi importuna mors illi ubbi xinus Pe tam, nobis illius virtutes inuidisset . Mittitur suo tempore Perusia: itumqu. ibi si ualia Dbsecro δ' sorescens iam, confirmata stirpe virtutis,& illis im-pεtdiseendu butus artibus, quibus ad maiorum artium studia adolescentum ani- Hor. mi quasi praeparati, atque praeculti esse debent. Haud credibile est, quanta facilitate,quam breui tempore, quam prospero euentumul-ri ξφη si iplicem , ac variam Iuris utriusque scientiam inuestigauerit, atque opta tui doricor re, quanto cum verborum honore, & gratulatione illum,conse sto iuris prudentiae curriculo, collatisque vetere consuetudine, Doctoris insgnibus,grauissimi eius Doctrinae magistri in Collegium suu ad miserint. Delectabat uiros doctissimos Iuvenis acutum, & perspiscax ingenium ι probabant omnes, & pleno ore laudabant morum imgenuitatem comitate,assabilitatemq. sermonis. Erat erga magistro factus iam illis honore par, tanta obseruantia,ut eos in parentum loco coleret, ipsi que magistri ad comprimendam nonnullorum discii pulorum audaciam, licentiam cohibendam, petulantiam relignanda. nullius, nisi Horatij Celsi exemplo, publice,& priuatim uterentur,ut,

. cum imbrobi eius conspectum erubescerent, omnium in eo bonorum Reuoeatur figeretur obtutus. Reuocatur interea domum , atque, ut in qua do--φ Hφ mo uti tutes sibi compararat, mea, ad illarum exercitationem, exo

dium caperet, & quo praecipue illarum gloria reditura erat, inde ad taurentius, o ios redundaret, a Laurentio Celso, Episcopo Castrensi, & Bono-R FL nςi scus niae Protegato, viro integerrimo, & praestantisssimo k Abbatia , utis ' ' 'i P vocant,Marticana, in Regno Neapolitano, donatur ue addit alter fra Histi tu, A b ter, Franciscus Celsiis Beati Petri canonicatum, non solum permi has Mattica tente, sed vehementer approbante, laudanteq. Gregorio XIII. quinus,& Cano Iuuenis ornatos mores,laudabilem vitae institutionem,consormati

niςu3d Pe' nemque doctrinae, & ipse per se explorarat,& ex multorum sermon cognorat. Non hic dicam, Horatium, simul ac receptus est in Coia legium canonicorum, seq. ipsum, inclusasq. dotes, & virtutes, soras erumpere gestientes, sine ostentatione patefecit, fuisse aequalibus exemplo, senioribus admirationi,aliquibus inuidiae.Communis mul torum i sta laus est,& ab his ad illos promiscue transsata, insulse iacta- Colletlu C, tur:& Canonicorum Beati Petri Collegium eiusmodi est, ut neque novicotum. Summi Pontifices in illud, nisi probatissimos. legant, & lecti qui sint. iita secum contendant,vi solius virtutis,& sapietiae cςrtamen suscepi sese videatur. Hoc taceri non debet, nec dissimulari potest, Iuvenismqdestiam, quam vultu,qui animi certus index est, sermone,incessu. moribus praeseserebat,i n c6sultatione prudentiam, studium veritatis in sententia serenda, in persuadendo vim ,srauitatem in rebus serijs,

si in iocosis

trat

tute a

10쪽

n Ioeosis leporem in omni deniqbe Mnute eotinantiam usque adeo

cunistis arrisisse, ut eum idem Gregorius Proto notarium Apostoli-.Gris, xli I. cum secerit, nec multo post Viterbium, pro Legato miserit, cum i' ς *n x-Legatus esset Alexander Farnesius Cardinalis. Non recusauit Prouin 'ta, , . iciam Horatius , ne, aut superbus, quasi illam meritis suis inferio- bisi Ptoleta rem duceret, aut ignarus, quasi laborem sugeret, aut ineptus, quasi xo mittit. sormidaret, haberetur. Hest tamen aliquandiu , adhibuitq. in con . exvdς misit-stium rationem tam prudenter, ut eum nemo in deliberando nimis 'ὀ' i' aut praecipitem, aut tardum posset arguere. Cogitabat quidem multa secum, quae perterrere, ac perturbare exercitatissimum quenque

possent equae qui non considerat, seri no potest,quin temere & suas ,& alienas res administret, & , ut initia male posuit, sic cetera sequantur. Veniebat illi praecipue in mentem Alexander ille Farnesius, Alex. Parn ille, in quam, Alexander, sacri Collegij Princeps, virtutum concursu, supra quam dici possit, admirabilis,quem non eiusdem laboris co- Ρ'

sortem, munerisque socium, sed conscium mentis, testem voluntatis, laude. ''eonsiliorum iudicem, spectatorem factorum esset habiturus. Videbat fore, ut omnis bene gestae rei laus uni Farnelio, pro auctoritate Imporij, potestate legationis, vetereq. gloria, tribueretur; sin secus accideret. no dubitabat, quin dedecus,& ignominia sibi relinqueretur, quod ea es et aetate, in qua, ut lubrica,& prscipite, totius errati culpa trans serretur. Et quidem senem Principem cu summa prudentia, & pro pe infinitus usus, & rerum aduersarum, & secundarum periclitatio, tum animi , omnibus belli, pacisque artibus exaggerati, magnitudo, pristinaque felicitas, euectum lupra ceterorum conditionem, e tra omnem criminis culpam,communi hominum opinione, Posuerat. Obversabatur ante oculos ille alter Moses auctoritate, iudicandi prudentia, atque potestate, Samuel, Gregorius XIII. qui ab eo nihil ii.. ,δ ἔψη

vulgare, & usitat iam, sed omnia exquisita, rara, inustata exigebat. Ne que enim Sanctissimo Pontisci mediocria placere multum poterant, cui ne maxima quidem satisfacere posse videbantur. Haec,& alia, quae multo facilius assequi prudentia vestra, quam consequi oratio mea potest.meditatus, alacer, & bonae spei plenus, ut qui omnes vitae suae Quo mota rationes,non solum ad Legati imitationem,.verum etiam ad illius prae Prouinciam scriptum dirigere statuisset, qui immortali sapientiae suae lumine ho- g Ρxu. 'mines erga Rem p b.eo modo astectos, quo in seipsos, illustrat, rem aggreditur ; summaque diligentia, & sol ieitudine ad Prouinciae utilitatem incumbens, singula prudenter inspicere, notare hominum ingenia, mores rimari, veteres simultates ex animis, suam auctoritatem . . interponens, abstergere, recentia odia, mirus beneuolentiae suasor, a

delere, enatas factiones insitam populorum amentiam neutri parti studens, sed utramque paterna charitate comprehendens, extinguere eaepit. Rei frumentariae, pacuariae , totique annonae opportunissime prouidiis ius omnibus ex aequo dixit,omnium querelas patienter au-II et diuit,