장음표시 사용
431쪽
xia lateris dextri videbatur laborare, neque movebatur , neque sentiebat, nec respondebat; ast subinde garrire videbatur mussitando quae nemo intelligebat , quarto die obiit; secto cadaVere, nori vermes inventi sunt , ut putabant, sed cerebri & cerebelli pars dextra saniosa , putrida , co rupta , sphaceiosa. Differt hic morbus a cephali- iide per altitudinem soporis , & absentiam obluvionis , quae oblivio supponit aliquam vigiliam, demum valde assinis est cum typhomania Vermi
. Lethargus arthritieus Willissi. Lethargus periodice repetens sive hydrops cerebri. Carol. P1An. Morai a serosa colluvie . 93. Praesul arthritidis paroxysmis quotannis obnoxius cum febre versus septimum diem patiebatur lethargum, qui unam aut duas hebdomadas perseverabat, doloribus somno locum cedentibus , ex quo non excitabatur, nisi ad potum, cibumvosumendum. Huic sopori se adjungebat tremor tintius corporis ; sed ita latens ut se pulsu tantum convulsivo proderet, ille vero tremulus motus sopito accedebat, vigilanti minime ; oculi eranteonniventes , immobiles , ac madentes , facie tumida ac decolor, nisi ratione febris genae rub rent ; corpus erat enerve & elumbe. Praeterea ingens mentis stupor , perpetua sui negligentia ,& necessariarum rerum oblivio ; nil agebat aut annuebat aeger, nisi perpetuo excitatus aut compellatus , per tres Vel quatuor annos arthritidis recursus hic morbus comitatus est , usque ad momtem : hic sopor depingitur ab Hippocrate Coaco
Mihi autem evidens apparet principium hujus i
432쪽
morbi fuisse materiem arthriticam cortici cerebri impactam , & sensim intra quindecim dies resolii 'tam ; & gratis hydropem cerebri a Carolo Pisone accusatum sitisse. Differt hic affectus a caro quod erat tantum magna dormiendi cupiditas, non profundus &insuperabilis sopor; a cataphora per febrem comitem. 6. LGhargus a frigore Petr. Borelli , centur. I. obfer . 52.
Arnardus Coquus Castrensis , qui erat vitri vorax, seu impune vitrum vorabat, frigora nivis in itinere perpessus , incidit in lethargum. Vide typhomaniam is frigore.) per plures dies instar mortui de cum metu suffocationis non mediocri
Borellus adhibuit vescantia, cucurbitulas scarificatas , sternutatoria & tandem castorei scrupulos duos , & scammonii scrupulum unum , cum Oxymelite pro duabus dosibus , M sic sanatus fuit. Utrum vero lethargus sit an carus dubium mihi videtur λ Ctim Veteres haec nomina indiscrimin tim usurpaverint.
XXVIII. Cataphora. Coma somno nium Metorum. Subeth Arabum.
Cognoscitur ex somnolenti et continua, sine sebre , . sine delirios, ex qua aeger eYcitatur , res pondet, oculos aperit, se movet, rursiis quo obdormistit. Differt i homaniά & lethargo quia catam phoricus non delirat ; ab apoplexia V Quia stertit, nisi morti proximus ; a caro , quia caro
licus febricitat , non cataphoricus. I. CatapEora
433쪽
nolentia continua Willisit, cap. 4. Diathess soporosa quibusdam. Haec species est habitudo dormiendi interditi ultra quam fert aetas. Infantes siquidem quo juniores sunt , eo plus dormiunt; senes vero vigilem magis degunt Vitam ; undo adagium juvenis vigil , O Metus Dporosus , uterque morti proximus , quod quandoque falsum est. Somnolenti quoad reliqua satis valen , bene edunt ac bibunt, foras obarm.
hulant, res domesticas mediocriter curant, ait men inter loquendum aut ambulandum aut edendum etiam nec satures subinde nutant , & ni ab aliis suscitentur , mox somno obruuntur, atque hoc modo non solum dies aliquot aut menses, sed per plures annos , ut de Epimenide fertur , somnum fere continuum dormiunt.
Humiditas non alte insidens cortici cerebri vulgo incusatur : hic affectus quandoque ad ultimum senium sine ullo periculo comitatur ; interea quia dimidia pars vitae ab hoc frustranea evadit , & inde, ni obviam eamus , pejora subsequi possunt, huic medendum est , selectu praesidiorum sanitatis , ut potu casse , alimentis siccis , odoratu spirituo. sorum , ut salis volatilis armoniaci , potu cerevi-siae, diureticis onustae, infuso theiformi florum salviae, betonicae, pileolis aromaticis, tabaco, simiulibusque; praemissis etiam phlebotomia & catharsi.
. Σ. Cataphora coma. Le Subeth. Coma somnotinium
Auctorum. Lethargus vulgi. Subeth aserim Avi
Sopor est gravis, ore hiante , maxilla imseriori demissa, oculis clausis, facie saepius Pallida , pulsu raro , quandoque depresso , ari bus omnibus flaccidis ; mortuis similiores sunt m. I L. Pars IL E e
434쪽
aegri quam vivis; a Vellicatione foretiori aut pune tione suscitati oculos aperiunt, astantes cir uim spiciunt , interrogatis respondent; attamen mox uerum dormientes nihil curant, & non nisi acri ter excitati oblata deglutiunt. Hinc multum dis crepant a somnolentis, nec enim per intervalla obambulant, aut colloquia miscent. Ex his comatosis alii, ni succurratur , intra ali, quot dies moriuntur , accedente respiratione ste torosa , quae in reliquo morbi decursu fere inconspicua est & placidissima : alii vero per menses aut . per annos diamiunt, qualem memorat Hombe gius in Actis Academiae Parisinae anno 17O7o quae
quidem Varietas cataphoroe chronica nomen mere
tur Vertim quo modo ab initio discerni possit , a priori inquirendum restat. Huic morbo acuto obnoxii sunt senes, etiamsi nulla causa evidens saltem sussiciens cognoscatur , di nulla crapula , nulla urinae, fontanellae suppresso ; in hoc magnus est sanguinis lentor , qui per mechanicas corporis succussiones discutitur albquandiu ; hoc plebs ipsa novit, quae comatos os fine & inde humeris comprehen s ambulare , &faltare cogit , aut fasciis infra lumbos trajectis mollius exagitant sursum deorsum : huic auxilio est & utillior vomitio per artem excitata , caminarsis acris huic succedens ; julapia cephalica &Cardiaca interpolata , frictiones , vellieationes disternutatoria, antisoporosa, ut castoreum, Ea xabe, Vescatoria, spiritus cornu cervi, filiis, nis, salis armoniaei , varietates hujus spe
Cognoscitur ex urina russescente , absque siti a
435쪽
ex praegressa corporis lassitudine, crurum dolore; febribus intermittentibus , puo debili , dcc. vertim ea signa cachexiam potis, quam scorbutum designant.
q. Cataphora arthritica; Coma somnotini In chronicum a repulsa podagra Frider. Hostaanni,
Est species quae a seri exundantia in diversis ca Ipitis partibus dependet , sive ille hydrocephalus externus vel internus sponte accesserit, sive a suppressis alvi fluxibus, urinis , fontanellis ,
Pari . anno 17o . Vide Sindam de Epimenide. Sed mestrem Cataphoram sne sensu & motu narrat Filambergius. ' Somnolentia diur namon raro procedit d perviqgilio nocturno, quod observandum est , ita uehie a ctus sit tantum somnus inordinatus. in convalescentia a morbis acutis somnolentia est salutaris , uti initio febrium periculosa est. 8 . Cai fiora timor Spigelii , de Semitertiana. Timor est morbus in Germania & Pannonia Deo quens , quem sic Vocant Austriaci, Moravi , ω
SUrii , ille inter apoplexiam & epilepsiam
dammodo ambigit. Cadunt enim aegri velut apb Hectici sine sensu, non tamen motu privantur, sed non convelluntur ut epileptici, nec discus morbo paralysim alicujus partis incurrunt. Hunc morbum ipse bis vidit Veri fius Ranoverae. cuta
436쪽
sopore artus anxie jactantur. Hic affectus se comi tem dederat accessibus febris intermittentis , eunt.
que ope hintanae debellavit ille illustris vir. XXIX. Carus. A upissement carotique. oplexia minor Auditorum. Caros Graecis dicitur 1 camoui , grmari. Gr xitas Theod. Gagae. Petraitio Possidonii apud Aetium. Mardor Celsi. Pressura Coelii Aureliani , de acutis, c. 2. Torpor Latinis. Stupor quibusdam. Gravis do .mitatio Rhasis. Sopor Mercurialis.
Carus cognoscitur ex somno altissimo , vix exincitabili & respiratione tacita pacatissima. Differt heataphora 19. quia carotici Vix ac ne vix quidem penitus excitari possunt a somno , nisi sanentur. 2'. Quod excitati per acres vellicationes oculos aperiant, sed nec moveantur, nec interrogatis fere respondeant , rursiasque in soporem dei
3'. Quod carus sit morbus acutus paucorum dierum, saepius cum febre , faciei rubore, oculis semi- apertis. Ab apoplexia discrepat in eo , quod carotici non stertant, sed pacatissime, rarissimeque respirent ; unde definitur a Mercuriali somnus longus, Profundus aegre excitabilis , cum facultatum Principum , & praesertim imaginationis laesione,sne respirationis detrimento. Notate vero in ty Phomania& lethargo imaginationem laedi, cum detur in ipsis delirium; minime vero in cata Phora, caro & apoplexia. De caetero aegri om
437쪽
nino prostrati , & flaccidis artubus jacent, ut ia opteXia. Qui omnes sopores ad unum genus reserunt .& carum, cataphoram, apoplexiam , lema gum, &c. pro totidem ejus speciebus habent, illi maxime errare mihi videntur, cum pro genere habeant ordinem, & ipsi admittant cujusque speciei alias species, quod est peccare in regulas logices; quidquid enim sub se species immediate comprehendit, id pro genere habendum est. Quondam forte cognoscent Medici diversitatem sedis affectae in quolibet genere , quondam clarius innotescent principia & remedia cuique speciei convenientia ,& clarior erit specierum, generumque distinc
tio; intero cavendum est ne nomina confundantur.
Theoria quorumcumque generum ita hactentis est abdita, ut quae de hac protulerunt eximii aliunde Auctores , ut Willisius , Bellinus , HosDmannus, sint mere gratuita & fictilia ; ab hac it, que theoria abstinendum satilis esse puto, quae non nisi fortu1to in veram prinim manuducere potest: empyrica itaque praxis ex historia mor . borum M theoria ct ca dedugenda est.
I. Carus spontaneus lexia minor fanguinea Riverit. Carus omnium Auctorum a Hip
Est ea species quae a cephalalgia & vertigine
initium ducit, cum pyrexia aucta continua, faciei rubore , corporis calore, pulsu frequenti & forti; hic morbus plethoricos , crapulosos , seu intemperantes, adultos , gravidas adoriri consuevit .
438쪽
nausea saepe antecedit, quae gravi cephalalgiae rei huenda est; clim lingua aliunde nitida est , nee ullam flaburram in ventriculo designet. Observan dum est pulsum omnem in morbis soporosis aeva.dere solito rariorem , ita ut pro frequenti habendus sit in caro , si nativam frequentiam obtineat. Hic morbus vulgo exigit plures e brachio &pede phlebotomias , interposita magna dosi tartari emetici ; febris ad synocham attinet ; de morbus hemiplegia quandoque solvitur , ut apo- Plexia , vel remediis apoplexiae sanguineae cedit,
secus convulsionibus supervenientibus aegrum e medio tollit. 1. Carus febrilis Sydenham. pag. a38. O 305. cari et . 3'. species Frid. HOmanni, cap. a.
In tritaeophil & hemitritaeo quae autumno ludit per plures dies sub forma tertianae , nec non in continuis malignis seu typhis, circa vigorem morbi quandoque accedit illa species cari quae videtur pendere a nisu naturae ad parotidum exclusionem , aut ad sanguinis criticam ex auribus,
naribusve ejectionem , quippe in hoc morbo parotides nunc feliciter, nunc infeliciter succedentes vidi. Ea autem species longe discrepat a typho-mania febricosa in eo quod I'. typhomaniam febricosam comitatur somnus levissimus facile exciserabilis cum delirio. Σ'. Quod typhomania febricosa inducitur a veneno febris intermittentis , quod hinhina ante tertium quartumve paroXysimium magna dos assumptum valet abigere, in caro
subrili sopor est profundus , lingua , labia , de
tes , nigredine sicca conspurcantur, nec sopor 1m3 textium, quartum Ve paroxysmum attingit,
Od longe tardius accedit; emetica initio M
439쪽
eathartica repetita, praemissis phlebotomiis hunc
soporem avertunt aut tollunt. Licet Torti Se
erilios tertianam caroticam memorent, Acciar
tiori facta indagine existimo non caroticam , sed typhomaniacam esse illam febrem. Carus febrilis differt a spontaneo, quod in primo febris oritur cum rigore & horrore , in spontaneo pyrexia sensim accedit sine his praelia' diis, & sine frigore subitaneo exacerbatur secuSac in febricoso. Videntur cari febriles cum hemiplegia & febre synocho , aut etiam typho, aegri sitim raro semiiunt; ast lingua successive exsiccata , arida , dein nigrescens , motus febriles identidem crescentes , Calor corporis , ostendunt a materie biliosa , acri& veluti febrili infarciri vasa cerebri & medullae spinalis. Hemiplegia rite succedens aegri mortem ad annos procrastinat; sed aegri illi emaciantur,& apud eos non ita in silendum est sidorificis , ac si pituitosa foret hemiplegia. 3. Carus uebriemus Verthosii, O . de lebrab. f. 1.
O 3. Montalti Soeno . de Caro. Galan. Comm. in Prorrheirc. f. Paragri Vide quae de apoplexia febrici scripta sunt. Carus iste intermittentium accessu primo , aut secundo praenunciatus , tertio invadit, & fimestissimus est. Cura in paroxysmo non multum soporoso, remedia tantum temperantia & reficientia, eum
spiritu volatili acido & infisso theae , ad expectandum paroxysmi exitum exigit, cantharides
etiam cruribus admovere consultum est; verum
finito paroxysmo remedia generalia praesto sunt adhibenda , ut phlebotomia , emeticum , catha
tica , modo sint indicata; saepius phlebotomia o
440쪽
η o GENERA ET SPECIE spede necessaria est, emeticum ex uncia una vini emetic1 non ausus est ineunte paroxysmo dare veritiosus ; alvum si opus est solvit pulpa tama ruidorum in sero lactis, si fervor sit, nec non clysmata multum nitrata cum Vino emetico , aut
infuso colocynthidis & kinhina. In paroxysmo ipso vescatoria plura ad carpos , nucham & caput rasum , phlebotomiam , sternutamentum , ex helleboro vel turpetho minerali, frictiones , &c. praescribimus. Radcliff in soporosis resinae jalapae scrupulum praebebat; alii jugularem , alii arteriam temporalem secant; alii plantas pedum adurunt; Eugalenus succum nastur . iii aquatici potandum praebebat; cui adjungitverthofius spiritus salinos volatiles.
Si sopor cum paroXysmo non evanescat, aut aeger
fit typhomaniacus , hemiplecticus , febre inflammatoria detentus, de eo conclamatum est, aut saltem hinkina non convenit; sectis Vero quantocius , & tertia quaque hora pulvis ad drachmam unam est devorandus; ita ut uncia una intra duos paroxysmos sit assumpta , potu theae superaddito; si interea phlebotomiae aut catharsis necessitas interveniat , suspensus hinkinae usus , deinceps r vocabitur , imminuta post periculum dos. Observatio. Vir triginta annos natus , tertio febris tritaeophiae paroxysmo per octo horas anti cipante in profundisi1mum soporem delabitur, stertens , nil deglutire valans, ore licet hiante praescribitur phlebotomia praemissis vesicatoriis, Chirurgus venam secare non ausus est; interea deglutire valuit aeger, praebotur hinhinae drachma, de1n alvus sponte solvitur, sudor prorumpit umpto Potu theae aeger oculos aperit stupefactuS ,