장음표시 사용
401쪽
meliores , Vegetiores , diuturnioris morbi potiu quam mortis erit praesagium ; sed ista discriminae vix as ud quam usus docere potest.
illisti. Eit is Brendetii: Mors apparens vel subitanea Lancisii. aetaab a privativo , , pulsus.
phoenomena mort s apparent s sub tb utpluri-mtim supervenientia , valde terrifica asphysiaeeharacterem praebent. Si aeger sensitit in pejus abiens , demum fato succubuerit , ejus status a phyxia non est , nec quemquam ex fioc statu reviακisse docet observatio. Ast stipe accidit , iit aegra subito interempti visi sint, im ex his quidani sepulti, quos vel arte vel sponte inde evasiti cer lum est. Talis vero status hue 1 cerebro suo 1eorde aut pulmone potismtim affectis oriatur, phyxia dicitur, obscurissimum morbi gentis quod ratione atrocitatis & obscuritatis Μedicoruns diligentissimorum inquisitionem exigit. Videatur
autem de hoc Lancisius circa mortes subitaneas.
Ex illis qui subito mori visi sunt , nullus pro 'erd mortuo habendus est , ut fugh docent minulo. & Bruhier , nisi qui biduo tr1duove se atus, jam putrescere de foetere incipit, aut saltem qui ferrum eandens pedibus inustum non sensit ' quae dicta in genere valent respectu Medicorum qui morbi principium rescire non potuerunt. Si eniim signa inevrismati rupti , apoplexiae imminentis ,
'omicae antiquae hane subitaneam mortem praecesserint , Medicus horum gnarus certius judicareturus est an mors sit Vera via tantum a luata.
402쪽
quando reviviscunt, docente experientia. Vidi puellam quae cum e puteo in quem se projecerat , extracta fuisset, pro mortua habebatur , ut pote omni motu , sensu, pulsu, calore destituta ; ea vero suassi Illustr. Dom. Giberi, Praeceptoris mesin Praxi colendissimi, in lectulo reposita linteis calidissimis omni minuto renovatis tecta, demum ad se rediit.
D. Moulin, D. Med. Monspes. in simili castu aegram cineribus calidis operiri jussit, quae vitae
restituta est. Falsum autem est eos qui per horam unam aut plures aquis immersi latuerint , unquam revixisse.
Si paucos excipias aquis gelidissimis immersos , ut norat Ιll. Segner. Professi Gottingensis , qui haede re multa cum animalibus experimenta iteravit; utplurimum ignoratur quamdiu in aquis omnino demersi latuerint, qui identidem caput extra aquas eXtulere antequam succumberent. Ego quidem sat recens ex aquis eductos , ut post horam imo semihoram ab immersione quatuor adolescentes curare suscepi, atque omnia, quae vulgo iam dantur artificia & auxilia adhibui; nec ullum ex hisce in vitam revocatum Vidi.
' ara. 35. In fundo minerte lulianiracis ob conceptum ignem fumo infectae. Rusticus vitam amiserat, post semihoram educitur, frigidus pulsu, sensu Comni destitutus, nulla vitae signa supererant, cum Chirurgus G. Tossata tanquam alter salvator, ipsi Oxe suo , naribus aegri constrictis intra os fortissime inspiravit unde pectus aegri paululum
403쪽
dilatatum , & cor pulsare cepit; paulo post pulsa-Verunt arteriae. Tufa est vena brachii , unde satiaguis per quadrantem horae stillavit , dein effluxn libere ; interea aeger frictione, concussione agitabatur , facies aqua eluebatnr a fumo, nares ialabia sale votali inspergebantur , post semibhoram movebatur , lenissime pectus sine suspirio oculis& ore apertis, post horam oscitavit, oculos , Pedes , manusque movit, aquam , aliquotquo guttas jpiritus vitalis hausit , post alteram horam sensus recuperavit omnium anteactorum immemor, post quatriduum domuni suam reversus est. 3. A phyxia a musso Petr. Borelli, obf. η. Quotannis fere pereunt in cupa in qua mustum recens fermentescit , qui in eam descendunt ad
mustum extrahendum, vel uvas alterius calcandas ; subito vero sine Voce , sine motu concidunt , se suffocari sentientes, & nisi prompte extracta sint, pereunt. Qui vero ad se revertunsur, eveniritus illius immemores sunt. Hic. essectius tribuendus
est spiritui , qui vocatur Gas 6lvestre , a musto
exhalanti , quo fluidi nervet electricitas , adeo quo omnis activitas extiriguitur. Optimum remedium est , citiss1me illos hamis extrahere , extractos aeri frigido exponere, frigida aqua irrorare faciem, dein spirituosis excitare. . Aobxia fuἹρm forum. Est mors apparens eorum qui recens strangm
sati, vel ut mos est, fune suspensi sunt , amitivo modo suffocati ; illi certe, nisi simul colli quaedam
vertebra luxata fuerit, quod periti carnifices norunt, facile ad vitam revocantur, ut expertus
sum aliquoties in brutis , semel in homine qui ct patibulo allatus in templum, tribuS phlebotomiis
404쪽
o GENERA ET SPECIE sintra duas horas institutis, non solum vitae , seqsatis commodo statui restitutus est ; ita ut ipsis sedens , ω aquam ex urceolo quod manu gestabat, affatim bibens bene se habere mihi diceret ; vox
autem rauca, initioque tenuiS erat, nec eam
edere potuit, nisi expectorato critor;s pauxillo&muta frigidae copia hausta; ardebat enim sti& simul frigido aere continuo alato ;ndigebat ,
utcumque minime calida foret tempestas, post tertiam horam collo a fline impressum Vestigium . paulatim evanescens etiam intumuit, quartame jugulo suasi phlebotomiam apprime perespiens
regressum sanguinis e cerebro mox impeditum iri, unde carus ; sed Chirurgis prae metu fugiem tibias non instituta fuit haec phlebotomia , unde aeger sensim obdormivit, pulsus rarior sens1m ev sit , ita ut vix quadragesies pulsaret in minuto , minoxqvo evasit, quem post primam phleboto miam videram sensim apparere, & aeque raro micare , dein paulo frequentiorem & fortiorem gradatim evasisse ; sic obiit miser ille quem nullum scelus ad patibulum duXerat..
Est ea quae frigore summo detentos occupat qua ue GaIlicus exercitus ante aliquot annos o Praga rediens misere expertus est, ut accepi Rconjugis meae fiatre D. d Osmpies , in arce re urbe Monspelli hodie Regis locum tenente , qui frigus & illum affectum passus est. Muum dictu lilli miser1 per nives iter vel pedestre vel equestro facientes, quorum aliis nasus , aliis digiti pedum ,
manuumque sphaceto corrumpebantur, quiqu*Proinde atrocibus doloribus erant expositi, do maendi tanta cupiditate tenebantur, ut vitae sua*Pexacula huic indulgerent ; sit itaque sub arbor α
405쪽
illi sub plaustro derelicto, omnes fere sepra nivem
prostrati obdormiscebant somno utplurimlim peterno , nisi ab amico quodam excitarentur. Miles quidam sub plaustro jacens nive tectus erat, alte eumdem locum dormiturus occupat, & priori inscius incumbebat; calore superincumbentis ins aior reviviscens alterum eYcitat, & sic ambo eVadunt, secus somno perpetuo premendi. Quanta medicinae Scriptorum socordia filii olim λ omnesse fidel1ter exscribunt, nullus morbum haud dubie omni aevo familiarem notavit. HujuS nuper Ill. Halleis meminit.
. Qui frigore summo deprehensi possunt deglutire quidpiam; illis exhibenda cardiaca & sadori-Hca, quae praesto sunt, ut vinum calidum , aqua Vuae , pulvis Viperinus , theriaca, aqua cinn momi ; si praesto sit fimetum calidum, eo sunt mmergendi; quoad vero sphaceium inde metue dum , videatur hac. S. 6. A bxia eata eica; An Congesatio Auctorum An a congelaeo cruore Lancisii δε- mortibia subitantis. Vidi olim adolescentulam catalepticam, quae in Paroxysmo tam tardum- ω depressum habebat arteriae M pectoris motum. , ut serme evanescerent ; erat autem frigidulis, omni simul sensu, motuque destituta , ity ut si non observassem ceream omnium artuum flexilitatem, & catalepsi eam laborare ignorassem , eam asphycticam judicassem;
tusa vena cruor non effluebat; ast ea simul in vutinus expressa, coli Ina Vermiformis e cruore co
gulato sensim delabebatur ; numquid hic morbus imposivit Veteribus pro congelatione sanguinis , quam tribuebant suppressis catamentiS, haemo .
rhoidibus, herpetibus repulsis, &l circa solstitia: Ccist
406쪽
quinoxia frequenatiorem esse proferebant ea
' Subito gaudio asphyctos evasisse quosdam, alios . terrore, quosdam a graVi contumelia, a funesto mincio , docent historiae medicae. Divus Augusti. nus vidit Monachum qui pro lubitu omnem sibi sensum & motum etiam naturalem adimebat Illustr. Cheynaeu) vidit Chiliarcham. Tounshend , qui pro lubitu Vere asphyctum , & mortuo simillimum , Medicis attente eXaminantibus praebebat; sed multo major est eficacia pathematum, quam voluntatis in cordis & pectoris motusu flaminando : forte etiam evenit, ut qui hoS mortus vitales in seipsis suspendunt, insis prius excitent vehemens quoddam animi pathema : haud dubium est quin tragoediarum Actores, cium iram, metum , amorem exprimere conantur , seque his Pathematis percitos fimulant, stipe reapse his ipsis Vere assiciantur; atque si fides est Κloechomo, labri de morbis animi, visi sunt qui cum mortuo se esse fingerent, reapse obierunt quod si i telligat de Molerio, errat. . In his omnibus casibus phlebotomia est primae rium auxilium , etiamsi pulsiis nullus micet; nee metuendum augeatur debilitas , cum in hoc casu facultas cordis sit oppressa , atque nihil ap tius sit ad cor sublevandum ipsa phlebotomia. 8. Aobxia bseriea Lancisii morsib. subita Vngis a Brauliter Mem. fur us ente remens a Sus cari
Est subitanea omnium motuum vitalium, seminumque feria1 io , quae hystericis a principio Prin athartico externo , ut animi pathemate , vel in
, ut Catamentorum retentione supervenit,
si, dentibuS invicem appressis , pulsit obscurissimo
407쪽
extremorum frigore, faciei tape pallore , respuratione fere inconspicua, e qua aegrae Vel restitutae, vel etiam in debiliori paroxysmo signifieant sibi fauces veluti laqueo constringi; animus que simul es prostratus , non raro globus quidem
circa regionem uteri proVolVi Videtur ; praecedunt quandoque oscitationes, pandiculationes. In paro simo cardiacis, spirituosi S nares, tempora , carpi irrorantur, palmae manuum manu feriuntur , pilli avelluntur, ad aures inclamatur , corpus etiam succutitur , axillis hinc & inde sustentatum ; fumi sparguntur ex corio accenso ;Vena tunditur, ut liberior fiat circulatio; frictiones calidae ad eam promovendam adhibentur , calor linteis Sc lateribus eXcalefactis revocatur, potus cardiaci, anti sterici, si possint deglutiri propinantur; huc aqua melissae composita, elixtirium garus, sal volatile armo.iacum, Viperinum , karabe, tinctura castorei. Si vires vitales revocari nequeant, in lectulo ealido tamen retineantur aegrae, nec ullo modo vinciantur collariis, cingulis, periscelidibus, nec
demum sepeliantur , vel humo committantur usiaque dum foetore cadaveroso mors in dubium revocari nequeat. Docet enim observatio non raro
sponte , pro mortuis habitas , ad vitam rediisse , resoluto sanguine quem Causa morbifica coagulaverat, vel laxato spasmo qui circulationem imtercipiebat.
9. Asphγxia a mephitide. Mephitis est locus e quo vapor oculis inconspicuus, nec nares feriens, sed ita lethiser proamanat, ut quodvis animal ipsi immersiam intra aliquot secunda temporis , nequidem clamore ullo edito moriatur. Cognoscitur mephitis ex eo quod
408쪽
candelae accenta in hoc vapore stibito sine fine crepitu extinguantur; in illo pulvis pyrius accensti non potest, nulla scintilla electrica rili
ferrei optime electristati micat, vapor videtur cidus , vitriolicus , spiritus maxime rarefactus , unde chartae caeruleae hic loci detentae rubescunt 'aves in hoc convulsae moriuntur, exenteratae pulmonem habent postice lividum , cruore farctum ;aves, desuper volantes saepe subito concidunt, undebae specus dicantur r talis est specus canis apud Neapolitanos. Tiberius in duobus servis e perimentum cepit, depressis intra vaporem capi-xibus , servi illicq mortui sint. Juxta Mons peliuni in loco Peratiis , magna pars soli es: mephitica, bulbique frigide diim pluit; in fovea cui aqua sagni vicini, vel pluvialis servatur, plures aegri doloribus calidis detenti curantur ; bullae illiusdquae a Vapore memitico exeunte sunt , & sine periculo hauritur ille vapor iubito expansus , quis coerceatur ope dolii utrinque patuli, tunc le thiser est omnino, ut expertus sum; juxta foveam
sunt putes, quorum aqua est potulenta & usitata, in quibus ad unum, alterumve pedem supra aquam est vapor inephiticus lethiser. Tribus a Nemauso leucis est locus Bernis dictus , uni lacus dictus Bouillens simili modo ebullit continuo & frigide, eadem , ni fallor, mephitis. In omnibus templis , ut B. Μariae , S. Annae , Sancti Matthaei,sunt cellae subterraneae tumuli dictae, quae Vapore mephitico turgent , si quis statim a que operculum ablatum est ingrediatur, is illic moritur , ut vidi aliquoties 1 vespillonis pridio
sepulturae tumulum reserant, & vapor mephiti' eus successive avolat, superficie semper ad lim
Deliam composita, M sensim depressa, usquequψ
409쪽
vespillo ad genua tantum illi immergatur, is modo
caput inferius non demittat, periculo caret, ac feretrum verticaliter detentum delabi sinit, ne caput inclinans vaporem lethalem hauriat. Merito damnat Ιll. Professor Haguenot usum eadavera in templis sepeliendi ; tetri enim vapores inde per rimas exhalantes possunt morbis epi-demicis funestissimis ansam praebere. Tres rustici vespillonum munus obeuntes , aut alter alteri opem laturi, illico simili tumulo extincti sunt; quartus qui fune vinciri se curaverat, . illico extractus mortem vix vitare potuit, in aero
frigido constitutus , frigida elotus ς caeteri licet intra aliquot minuta educti e tumulo , qui quidemetamorem moriendo ediderant , omnino e vivis intra aliquot secunda excesserant, quasi in nictu oculi. Io. Aobxia sariratorum et fulmine im O - eati Boneti Sepulchrat. de Apoplexia obf. 59.
Fulmine icti minime apoplectici sunt, sed veluti mortui aut syncoptici sine respiratione & pulsu ,
cum apoplectici stertant. Vide observationes in locis citatiS. II. Asphγxia Foricariorum , vulgo Ie Plomb. Parisiis ubi amplae & stercore refertissimae sunt foricae domuum numerosa plebe scatentium, crusta datur in foricis oceanum illum foetidissimum supernatans , quam si incaute ruperit foricarius , illico tanquam mortuus & asphycticus concidit. Remedium est aer purus , & magna aquae Vitae
ingurgitatio. Apud Mutinenses non asphyxiam, ed amaurosim incurrunt hi miseri.
410쪽
COMAT A , Assoupissemens, Lethargies , Assections soporeus es; Aphonia Hippocr.
ΜO R B 1 quorum praecipuum symptoma est
sensuum omnium , non raro etiam imagia nationis feriatio , vocantur vulgo morbi soporosi, vel a us comatosi, seu comata.
Qui coma pro genere, non Vero pro classo reputant, illi duas ejus species , coma scilicet Vigil, & coma somnolentum statuunt, qua divusione a genere suo & vigiliam & soporem excludunt , interea dum coma morbis soporosis acce sent, adeoque sibi contradicunt; quidquid enim generi tribuitur , id omni speciei conveniat, necesse est. Veterni etiam dicuntur hi morbi; nam veternus v ignaviam , segnitiem, aut torporem & otium, is necnon somnolentiam , aut gravem aliquando is somnum significat, & commune quiddam caro , v comati, cataphorae . torpori , atque etiam fa-M tuitati, necnon lethargo. A Gorraei desin. de. letharm. Lethargi nomen Graecum nomine Veterni Latino Vertitur , & vulgo Galli morbum quemvis soporosum Lethargiam vocant. Sunt qui diversos morbos soporosos gradu tan tum differre contendunt, ad ebque ad unum re ducendos genus , cuius species sint carus , letha gu. , cataphora , apoplexia, &c. Verum ipsmot