장음표시 사용
151쪽
a periculo . Alia haud dubie, uel ex commistionibus i uel
certe ex uaria administratione, uno modo noxia reperiri, alio uero uim aliquam iuuandi,acquirere. Sic traditur corpium,si assatus cum pane comedatur, calculos in V csica frangere Ictu suo necare, at foris tritum ac impositum sanare. Ac similiter necare quidem mors Viperam,contra uero ictui impositam iuuare haud leue ferme uideri poterit argumentu,ut exhibita eius caro in antidotis sanare queat,ut casu quoq; compertu est uinum,in quo Vipera suffocata erat, hominem, qui imprudens ex eo bibisset,potuisse sanare. Diuersa praesertim sui parte enecans quidem dentibus, utpote quae maxime circa caput saudam veneno scatere reperiatur reliquo uero corpore,&qua parte utimur carne innoxia, ac salutaris antidoto Athaec quidem cum uera habeantur experimenta, ac acceptentur omnia, ad aliquam tamen potius accedunt prombabilitatem , quam ut propositi axiomatis concludant ueritatem per suas causas, quae latcnt alitus. Et illa sane adductio de Scorpione, aliis ciusmodi animalibus, ut cutantam uim Veneni non habeant viri de re possint, idcire foris imposita sanare posse non solum quidem superficialis, ac inanis est , sed etiam quaedam uidetur petitio principit.Nam uariam esse actionem, ac administrationem, si pungat animat,ac feriat, an potius tritum cataplasmatis
uice ictui imponatur,xsan et huius inquam operationis, ac diuersitatis ratio quaeritur. An a proprietate formae id Prsstet, an aliqua qualitate. Non forma cita potest, nam sic a tota sorma, semper est uenenum mpraeterea, quia
iam forma perempta supponiture relictum cadaver. Ergo a qualitate id operatur,quae siue calida ponatur, siue frigida, quae stupc faciat venenum , sic aeque omne calidum cataplasma, uel frigidum , impositum uirus illatum stupefaciet. Non ergo id illi speciale tamen ut sp*ciale imponit.
152쪽
Responsio ad primum questum ex Galauo.
v ergo ratione Venena, aut nocere possint,aut cotra auxilio esse,&medicinae, recogitanda hic nobis sui ea, quae miris modis edisserit Galenus in s.de sinapi cap. xlx ubi sipposita comunissima illa distinctione duplico osse Rerum simplicium rationem,& contrariae in uice actionis. Alia enim Amica esse etiam milia naturae , tali-naenia, Alia uero Aduersantia,ac omnino dissimilia,ut Venena, Meleteri facultatis medicam crita concludit necessario, qui proprie, Quere Alexi teria, siue Alexis harmaca uocantur antidota, id est medicamenta contra uenena, in media utrarumq; rerum iuuantium . i.&nocentium constituta esse debere otia uidelicet quadam ratione amica sint, visimilia naturae, a qua tam antica recipiantur; quadan tenus uero contraria sint ; quapropter(inquit mi haec doleteriis aduersentur', largius tamen
sumpta grauiter animantis corpus oblaedunt Rationem uera in uniuersum inuestigat a uenenorum natura, quippe agunt venena, aut a primis qualitatibus, ut aqua frigida, quae ex tuanti ac laboranti epota solet esse uenenum, Gypsum exiccat Eum dum radicale,3 Arsenicum comburit: Aut a secundis,ut Crocum, quod cum non ledat a primis, nec caliditate, nec siccitate, ambarum tamen coniugatione, adeo aperit, ac laxat spiritus , ut exhalare agat animam Aut a tertiis, quae priuiis tum primis tum secundis, proprium quoddam feriant membrum, ut Cantharides,quae dilacerant Vcscam Aut laedunt tandem a tota substantia, . specifica uirtute, ut quod minimum uenenum est,sed huic demonstrationi aptissimum urtica que uel leui contactu urit Apicula serit aculeo, Scorputa insensibili fere ictu cauda necat. Haec summa Venenoruratio est 'qua ergo ratione deducimur, ut quae his uenenis mederi possint, pari uirium gradu aduersetitur illo
153쪽
rumi Ebuc calida frigidi; frigida calidis ut teil' eode
gradu contrariis: Et ueneno si nil iter aperienti obstruentia optima sunt, ac densantiari ut forte Terra lemnia, quae nimirum uidetur conferre adstitistione sua, qua ei cinter Venenum aperiens, spiritus ipsos exhalantes interponitritaq; cohibet illorum dissolutionem A Tertia uero qualitate, quae uel membrum communiant, uel a contraria proprietate uim illam retundant Veneni quod forte praestant contra cantharidum acrimoniam lenientia , ut lac ,
oleum in album en Oui Proprie uero in quo punctus consistit totius quaestionis storum , quae ueneno a tota substantia resistunt,non est a gradibus qualitatum inuentio, d sola constant ratione, quq s. in medio constituta sint uti dictum est tam naturae nostrae, quam Veneni: ut partim quidem similia sint , partim uero dissimilia , quae
proprie est natura Alexiteriorum , Alexipharmacorum. Similia esse debent, ut appetant dissimilia uero, ut non conuertantur in substantiam naturae, sed uim quadam tenus exerceant medicamenti, ut sic corroboratis pro similitudine partibu , quibus laesio ueneni timetur caeterum pro contrarietate illato resistant ueneno, donec illudnatura praeualens uincat, ut uerbo utar Gale nisi undecunq; extrudat, per conuenientem uiam,uel uomitu,quod plurimum sit, uel deiectione, uel etiam sudore Sed locus hic dubitationis occurrit, quomodo a Galeno dictum sit
Thoriacam, talia Aleret pharmaca mediam obtinere con
ditio nona inter alimenta, medicamenta, cum uera sit,&concessa omnibus propositio inter duo uere contraria nihil esse medium Dicunt id non mirum ut ex duobus natura contrariis, medium factum sit arte r Vt de Thetiaca constat, quae ob eam rationem, partim quidem ex alimentis,ac rebus naturae familiaribus componitur,partim uero
ex medicamentosis,& uenenosis Sed haec solutio non tollit argumentum, riam mi natura proculdubio datur tam
te medium: quod satis dicam esse, ut per gradus o quatim tales partim distet, de contrarium sit, partim simile sit,
154쪽
eonueniat cum extremis ut quantum quidem pro simili mdine mutuo simul amplexu iunguntur, edicamentum e uenenum,tantum ex aduerso natura in suis uiribu ,ae cognatis rebus confirmata, vim propriam, qua solet, exerceat in contraria, medicamentum simul, .uenenum expetendo, uel extinguendo.
Responsiones magis explicat ad propositat
stiones respondemus. Et primum quod Scorpius contritus, CCataplasmatis uice ictus impositus iuuet , hac nimirum ratione iuuat, a similitudine substiniit, ac cognatae ueneni illius materiar, quae ut symbolum, in i uocationem cum illo habebat,& uitam, sic eamdem exercet analogiam, illi se commiscendorim continendo in se . Itaq;festina illa supponitur appositio, qu carnes morsu illi thaliquam adhuc retinere existimentur symmetriam, noomnino cadaueratae sinita praeter quod Nattira intelligatur loci affecti ad id fauorabili S, cooperans, ut dum uenenum tamquam inimicum oppugnat, ac eius penetrationi resistit, agat, ac regulet ut arunt uim impositi cataplasnaatis, quod ratione similitudinis uirus illati ueneni amplectatur, ac concorporet in se. Atq; ex hoc profecto naturali consensu ratio habebitur omnium consimilium , qui narrantur, cffcctuum, de Mure araneo , de Cocroditi pinguedine,de de Cantharidibus, quae urinam, admixtae creant, si qu&d Scorpius, si torreatur, ac cum pane mandatur, , frangat in uesica lapidem ob similitudinem. s. quam cum illis locis,& affectibus hic omnia habent naturalem. Nec porro de carne viperarum in Theriaca, quae tertii quaesiti est, alia ratio esse potest, nisi eius similitudinis vel ea sui saltem primi auctoris Andromachi intentio,qui uom
155쪽
alioqui, tam diti coinprobat antidoto sine carne Viperae eam primus addere sategit Imo ea ratio simpliciter nequicqtiam, et uix ullam habere uidetur efficaciam in illa militant argumenta, ob iactatam praesertim subiecti diuersiatatem, uiuentis animalis, emortui. Vel quomodo Ui-petinam carnem idcirco adponendam asseramus, quae ratione similitudinis attractiva sit ueneni sibi congene quando contra ipse auctor renuit,uenenatas debere esse carnesquiperinam carnc m(inquit potissimum adponendam,quia viperis non tam noxia uis inest . Et partem monet immiscendam viperae, suae minus viperina qualitatis sit, amputatis nimirum capite, cauda quatuor digitis, quae utra lentae magis partes sint , caput quidem , quia sedes, locus ipse uidetur generationis ueneni, ut vasa,& muliebria seminis,& ubera lactis Lincauda quia repit facile ad ipsa
uenenum ex motu, ac magis ad se sordidum trahit humorem Accedit porro ad hanc obiectionem,quod uisus hic auctor parum idoneam habere rationem apponendae eius carnis in Theriaca transiliit quasi emendicans ad rationes communes,ac tres illas adstruit Primam,quod illati ueneni uirus obiit debilitatem paulatim in prosunducorporis penetrat, interimq; contusium illud ipsum animal iuuare posse, cathaplasmatis uice adpositum viteram , quia maximi momenti contra omnia id genus uenena putandum,tot generosa simplicia, quae haec antidotus
admittit , quot fere nabet uniuersa natora,ca ad omnes operationes idonea calida, frigida , soluenti undecunq; uiarum,confortantia praeter citera' ex aduerso ueneno contraria. Et tertiam, quae uim obtinere uidetur demonstrationis,extimandas in ea concludit, non talum cuiusq; simplicis singulares facultates, sed tertiam potissimum quae ex tam nobili mixtione omnium coniurgit uirtus,quae sexcentis annis, antequam caro ui perina ei immisceretur , ac mille experimentis constat contra uenena praestitisse miracula. Ac profectu in his cum tot consistat heri caruirtus, uix ulla ergo Viperinae carnis necessitas Nisi fora
156쪽
te ad opinio no,qua diximus, si in ilitudinis subiectae eius materiticu congruo sibi ueneno reccurat. nec, quod in omni composito medicamento plane intelligitur, nobilissimi huius antidoti partes compositae sunt , dc uariae facultates. Quae , ut miro artificio omnes congruunt in hanc formam ac finem incomparabilis remedii,quod uincat,superetq; uenena,ita singulae peculiares praestant operationes. Ac duae primae alterae sua quaq; qualitate, uel etiam occulia uirtute corroborant partes principes, quae Vin unionem,& conseruationem uitae consistant, malierat aequa lance noxia uincunt, undecunq; expellunt. In reliquis uero mirifica naturae ministeria Prum eas facultates contemplari licet , quae pro qualitatum grodui ac uirtute contrariis pugnant, conspirantq; omne contra noxia. Aliae
composeunt uim puta frigids Alia dissoluunt, ut calidae
Aliae contemperant. Aliae firmantua retinent, ut tertiae facultatis,&altringentes. Alia expellunt ad conuenientem exitum Asiae digerunt ac exhalare faciunt,ut tenuium partium Alim consopitos forte spiritius recreant, ut cordialia omnia.Csteriain caro specialiter viperina, ut rationes militudinis congen eum sibi contrahere ualet uenenum retinet, quod sui est, transitum ad partes corporis intimas, ac interim natura in suis uiribua recreata,ratione speciali, eiusdem carnis facultatis, qua attenuat, ac exigit ad eu
tim expulsa ad partes extimai,as per sudorem o innitam xi qualitate, hominem liberat, ac seruat incolumen. quoniam non sunt. dinaria caeterarum medicinarum , perationes, idcirco haec non mcdicamenta dicuntur, sed dignius quiddam , ac excellentius sortitae sunt nomen .s Antidotus, id est lectarium contra mortem Deo annuente in restituens in Vitam
157쪽
ne dissicultates Clarissime vir, quem superioribus an inis perclarissimum Hiero
nymum Mercurialem tui , mei amantissimum, in omni lanarum literarum gene
re Excellentissim uirum ad me mis icti, O potui in luce confestim emittere, comuVemiliteratu hominiluae efficere, quemadmodum tractatio per quampulchra, ua et utili , mea in te ob eruantia exposcere m
158쪽
Mantur . At cum hoc tempora occasio se
erat,ut methodum quandam de medicinmentiis componenius scolaribus ueris traditam in lucem emittamus,nobis uisum tractationem itam nostra methodo adnectenda esse,cum utraq; maximam habeat intersese societatem Proinde optabam iamdiu,ut tempus quid mihi daretur,m quo quippiamprotui roborassis difficultatibus proponerem acutissimum k ingenium tuum excitarem ue
rum , uisiitationes agrotantium assiduae, i publica Ohiones,c priuata negotia me adeo ab hoc honentissimo desiderio di iraxere , ut
hac in hucusi, diem totum hoc negotium dis eram . Caeterum cum utraq;. meth
dus nostra , , di cursus tuus de tribus mdui discultatibus hominum confectui tra
dantur , non potui hac pauca uolanti cala m ad te non scribere , tum ut meum inteamorem ob tuas egregio uirtutes ostendam, tum ut qua te ferti imesunt pretractaura,corroborem. Scias autem ira primis uelim,
orarissime vir,nos quoq; eiusdem esse senten
159쪽
c metilillum illum Ameriaca ad senem
Galeni non esse sua uero me in hanc sente
tiam contraxerunt,praeter catera duo ea ut,
inusitata fauniphrasis is opposita iussufi
dam decreta,qua idem legitimis libissu nuit. Et enim cum soleati alenus quacus alias adeo scriptasunt, tectari, libeleto eo de Theriaca,cum occasio sapius sese padat, nulhbiseipsum tectatur ceuod uero propriis ad
uersetur decretis, in eo palam olienditur , quod Gai iecursus me saetuiraemgignere,
quiper uniuersu corpus Amadatus ei es alimetrum libello illo scriptum es, cor purum sanguine i scipiens toti reliquum, ut iam nutrire possit, corpori transmittere, ut uota hoc placitum Ari telis potius sententila
uere ui eatur,qui co anguinis principi
ex eo, tantum puro corpus nutriri exsimauit, cum tame Gai ex Hippocrate propras,
renuissis libris pituita quoq; , utraq leidipsu uesti arbitretur Cater es libet si Galeni no es,eum tamen alicuiu disertissimi uiri e semper his catus su , neq; adeo
160쪽
pernendum , cum es eius decreta defendi
queant nam inter catera res non explicite
viperina carnis impositionis causam statuat, possumus tamen ex his, sua do sim idem conscripsit,eam decerpere, sicut , in no amethodo a nobis es explicatum cum enim erat exemplo Tri ossi herba, qua hiacimthosimilis est, eam decoctam mors ore Aranei uel dipera ex aqua tu adhibitam ipsis
mederis, dolores timsedare; sin autem in alio non commorso sanum locum eodem sotu circumdederis,similemsenseum simile id ores iis, quos morsus inuehit, inferre bita care uoluit , hoc quidem prouenire non
possemsi ob similitudine, si amicitiam,qua
halet medicamentum cum ueneno a ranei,
aut Viperae cum tamen dissimilitudo, inimitia quedam inter, medicamentu, ior, pus no rum intersit, qua eadem symptomata inferat perinde, atq; uenenum, quod ex morsu in corpus in igitur qui autor i leolfecit causam, at ea non exacte explicuit, ut tibi uidendum uideatur, cum subdat,