장음표시 사용
1쪽
Problema Astronomicogeographicum
AEQUALITATE ETI CAEQUALITATE DIERUM
Secundum iuvestatem regionum terra
Continens nucleum S medullam doctri
di doctrinae analyticae risoteleae revocatum, via sit pro exemplo praeceptorum illius doctrinae Hai cum aliis quibusdam ucundis Probleinatis publicaedisquisitioni subjectum in Academia Lipsiensi Calendas Decem is proximas
Mathematum Profess. pubi Malumn. Eie istoral Praeceptore.
Magisteri Canclidato. Upsiae, excudebat Ius Tusci 1Nso NIu DANus.
3쪽
Lurima sunt, qyiae ad praesentis materias
commendationem faciunt, quantumvis ambitioso verborum circuitu commemorariis extolli possent, si aut otium aut animus esset. rhetoricandi hoc loco dacem accendendi in meridie. Sed non opus est tenocinijs verboram in re manifesta Neo enim inficias ire potes, sive autorem sp etes, sive usu ni, eximie nobilem esse hanc doctrinam Ἀω gnam, in qua plurimum studii& temporis ponatis, qui philosophando mentis suae perfectione in& cum D go assim it tionem amicitiam 'quaerit. Autor est Eus pl. macentiae&sapientum director certissimus vis testem ρ Audi omni exceptione majorem , non Apollinis aut Phoebi, sed Spir. S. oraculo, inter coelitus lapientes clarissianum, inter claros sapientissimum Salomonem. Quid ille o. δωκεν ὀ Θεὰ, inquit . . l. sapient. των - οὐ γνωσιν ευδῆ, σοτn- των χρονων, τρόπαν ἁλλαγαῖ μεταβολαρκοαζῶν,ενιαυτοί κυκλους ατέζων Θέσψς. . παντίου τε σίδρ
ύinis μεσοφia, id est secundum Luth. paraphrasin, de diu mihi ua is certam: infallibilem notitiam rerum omnium, is ut scia
4쪽
ut sesam opificium constitutionem mundi, virtutes et
mentorum, temporum initia, medios progressus 'nem, dierum incrementa idecrementa cum tempestatibus anniversariis , circuitum anni, stellarum s dispositionem, c. Omnium Architectatrix sapientia informavit me. Ergo ut tota εγκυκλοπαδέα sive orbis Philosophicus eruditae doctrinae itari hoc ποπιπασεμάτω eius de arietate dierum noctium particula est&radius divinae sapietitiae eommunicatae hominibus, prae qua omnia sceptra regalia, thronos, thesauros, metalla di lapides preciosos meram arenam esse oulverem ignobilem, idem rex ι α ω eod. ca .afferat. Quo encomio, quid gravius,quid magnificentius esse potest' Iam de utilitate hujus contemplationis quid dicam
4 tinfinita alia praeteream DEuM DEI attributa sapientiam, honitatem, omnipotentiam demonstrat velut in nitidissimo meculo; nos illi similes amia os faciens fructum variorum theoremat una Geometricorum Arithmeticorum coni
nec Analyticis praeceptis exempla pulcerrima suppeditat; deni mentem syncerissim in honestissima voluptate per fundit, adeo, ut etiam Musas inde dulces appellet Poetarum Me verb primum, inquit, dulces ante omnia Musae Accipiunt coelis vias sydera monstrant, Desectus Solis varios lunaeo Iabores: Quid tantum Oceano properent se tingere soles Huberni, vel quae tardis mora noctibus obstet. Haec cum excutit animus, verba sunt Senecae in Pro
mi natur. quaestaantum non expressa de Salamonicis rescit z quasi vinculis liberatus in originem redit. Ethoe habe ta umentum divinitatis suae, quod illum divine dei Ajnt ut alienis interest, sed ut suis. secure spectatoe
Ingula excutit&qiinit. Et cur non quaerat Scit ad in
5쪽
mεrtinere illa. Nisi adhaec admitteretur, non fuerat operae ecium nasci. Quid enim erat, coin numero viventium me uderem positum 'An ut cibos auscultent hoc: tento ad stem ιdeant ex scholaribiu nos is complures, capulo ct crapula graves, ιmbro acui, quibus scelim onus es limμallueret in annose isti dum inmedio consalutares dil potus percolarem it hoc eorous casurum&fluidum,periturum nili subinde unpleatur, sarcirem di viverem aegri ministeri ut mortem timerem' Cui omnes nascimur. . Detrahe hoc inaestimabile bonum; non est vita tanti ut sudem, ut aestuem O quam contemta res est homo, nisi supra humana se erexerit Sed satis prooemi; Ad rem ipsam acin
'ii tui. 6 diu progrediamur, qui cum in omni o
th in docendo plurinnum valet, totam doctrinam dierum artificialium &noctiam complectemur seqq. capitibus. i. caput afferet definitionem εννοκμαίκην dierum aristificialium, eorum hi naturalibus differentiam. Alterum recitabit historiam inaequalitaris observata in diebus artificialibus inoctibus, secundum diversa locate i que anni in tempora. Quae est Vm4νωσις. necessaria ex parte praedicati, sicuti prior illa erat ex partesuNecti. Tertium praecognoscet principia G2αγματες leurei. Quartum subjunget principia μαθασεως.
O linium ex his demonstrabit anomaliam seu inaequalitatem dierum artificialium noctium per sua membra' oa es capite secundocpnstitutasse Ut ita propositum accidens in duobus prioribus capitibus populariter, historice; at in posterioribus
tribus Philosophicein scientifice conside
6쪽
secernendis sit a naturali. TAE SI L
Ies artificialis populari usu loquendi signi
ficat spacium temporis a diluculo, aurora leucrepusculo matuuno, usq; ad vespertinum, primamq,facem.
qnterdum crepuscula. separantur a die, ut diei nomni etiam labis linguai tantum euia pars temporis interlecta ad cardinem occidentis, per medium, peli fastigium dςlatus,
Ad hanc posteriorem, ea mi vulgarem vocis acceptio nem oro: accedit Astronomica,qua dies artificibus idem per se mi lium Scalig. verbo superius, conspicuum ab Ou redimns Philo I. s. iv.u. . dism esse dicit essest se. ge-
7쪽
νη, unabra terrae, noctem appellamin Cic. G. de nar. Deor C sol rarras larga luce compleverit, easdem modo his, motio itis expartibis opMat. Ipse enim umbra terrae, soli ociens, noctem scit.
Nisi, quod vulgus non tana centro solis orientis vocis cumbentis,quam toto illius corpore metatur noctem,&a die dis inguit, Qui plurimum crepuscularitate Astronomis seminper sunt pars noctis, luci diurna potius, quam nocti attribuit, ut dictum est solis is eris tenebris,octi relictis.
Diversum ab hoc genus est diei quod naturale vocamus tam in ro, quam arte, ni nitrum pactum temporis descrGptum motu perio sic o solis circa terraiia, adeoq; binis vel Ortibus vel occasibus Solis, vel mediationibus, elisupcria is vel infernis comprehensum
Oγω, ur hoc addam perstituitatis causa ensem,velfec rim Aser x os tentri solaris ascensio sive motin Apra terram, qui haec caelo cohaerere,iditur; mrieontem Graeci appello eum it nitoremseu nimi Latini, de quo paul post clam . . Occasus est descensio 'eio, 'si a terram, Horizontu eam partem,quae priori,quaisoriebatur, adrers ita eit . . Mediati est traii solis per Meridianimi, tractum caeli puta cim- larem Sept mone in Austram per perticem loci, que 'ractu ο Nec ris supra terram meridiem committit, insta terram,medium nouem Athhunc Virgitantestigit 8. aeneid. cum c coit Ses medium caeli siendera igne orbe ,
Conveniunt ergo dies artificialis' naturalis invicem. . Forma; quod uterque sit pars, species, aut intervallum tem -
bii et causi. Nam uterque continetur Mescribitur z-
8쪽
mino motu solis, primo Iecundo, seu communi' proprio,
confusiis invicem,permistis lon unum. 3. Ternna I sive metis, quas utriq; Horizon praestat.
Ditarunt autem rursum . iii numero Terminorum. Dies artificialis clauditur ortu occasu soliso sic uno Ho- monte contentus est. Die naturalis continetur non tantum binis ortibus Moccasibus solis proximis, sed etiam binis mediationibus superitis vel infernis, seu quod idem est, binis meridiebus aut medi noctiis, at ita non tantum Horizonte,
sed etiam Meridiano circulo indigς -
renc quibus dies naturalis incipit a meridie, ut astron u die mi mi , meridie causa stangitur in partes aequalis, quamn prior cedit
Disseruiit in ratione terminorum Naturalis diei principium & finis sunt αμα, simul id est,incidimi in eandem circuli partem Artificialis, oppon matura cuculo. In Qualitate. Maior inaequalitas percipitutandiebus artificialid quam naturalibus. Imo dierum naturalium dissimilitudo paene est insensilis, ac tantum λογ' θεωζητη, mente contemplabili . ---i:, In Ouantitate Dies artificialis nunquam aequalis est durali, grum semper aut minor illo, ut accidio nil aeri S-.que terrae locis; aut major, ut paucis quibusdana. Unde illic partis; hic totius rationem ad diem naturalem obtinet. Nominibus. Propterea dies naturalis Graecis v-0 μ ν vocatur, quasi noctiduum dicas : Quae appellatio iustificialibus non competit. , eontra Philois piderint necta multum curat Astronomus Dod ceps quos dum ominantes semper intelliumM arm .
Motus Solis diurnus seu communis . nam 'O 'd
9쪽
meliorem intellectum seq cap inter sub)ecti pr,eognita
ponendum est perficitur secundum ductum Aequatoris: proprius, sive annuus de secundus κατὰ λοI. κυκλον, ni eum Philosophus passim appellitat, secundum obliquum circulum vulgo Zodiacum de Eclipticam. AEquator seu AEquinoctialis est circulus magnus c 'li, inter polos mundi exacte medius , semitain regula primi
Sed, in terrae globo concipiendus AEquator est cum suis polis, nautis linea dictus)c celasti AEquatori situ correspondens, ita ut planum illius sit pars plani huius sibi concentrici,& pars axis terreni pars axis, dani seu coelestis; underi polos AEquatoris utrius pie directe respicere necesse
t. Zodiaeus est circulus magnus, latus, AEquatori obliquussecans eum angulo 3I Graduum viavi norma omnium Planetarumin mobilium secundorum Navio accepisἀπ-IOMMων, e. signis imaginibus, tonst. lationibus, vel si bis subuctis, o mentime ruri in orb di sitis, ct Iim tu congruenti,M G3Zodiacipartibiu duodecimu quae is ipsam
σna vocantur, ut mox audiemus.
Lamuis eadem causa est signfr Opidi a Metamorpb eleganti periphrasi, Sectu in obliquum lato curvamine limen Ecliptica item κύκλος διὰ μεσου των Circulus per medium signorum est circulus medius per songitudinem Zodiaci 1a regia solis, de qua singulis diebus unus fere gradus conficitur a sole, mrope quam contingunt omnes eclipses, quibus etiam nomen traxit.
Lucano Lio Vari murator circulas anm Aegoceron cancrumh tenens.
Conssiderantur in Zodiaco, Ecliptica cum alia, inna inprimis quatuor puncta Cardinalia seu principalia ocsigna silve dodecatemoria duodecim.
Signa Zodiaci sunt partes duodecimae illius tricenoru2
10쪽
uraduum seu partium, denominatae ab asterismis subjectis,Dhoc orditi se consequentes, qui exprunitur in versicu-
Sunt Ariss Iaam, semini, Cancer, Leo, net', Libras, Scorp- arcitenens, aper, Amplina, Pisces.
Puncta Cardinalia sunt puncta distantia invicem quadrante circuli, sive 'o gradibus, aut tribus signis, nempe orincipiti in V, 25, Ex his primurn& tertium, a situ dicuntur puncta intersectionum rem tuarum c. Eclipticae & AEquatorisa ab accidente σnμ μα- ση απινα σημεια aequinocti aequinoctialia puncta i Ilud vernum, hoc autumnale litudinitIum;.hoemedium Lodiaci&Eclipticae notans Reliqua duo puncta, secundum nempe&quartum,alua nominari solent puncta contactuum his enim 'ci attingunt num seu declinationum natam enimpunctum Eclipticae alma tunrumjecessit ab AEquatore,at cduolad haec ab accidente, F αι κρα οπικα σημεια, h. e. conversiones &conversiva puncta nechon solstitia&solstitialia. . . Tropica quidem , quo mam sol in his assecutus maximum exorbitationis suae ab AEquatore limitem, quasi reprimit excursionem istam ad mundi latera ad AEquatorent, conversis:
solstitialia vero tum enim circa illa puncta convertit quadrigas, morulam quandam sensibus uacere videtur, di ea
Alterum a plaga Septentrionale est, ut principium idem in nobis Septentrionalibus aestivum tempore.' sublime a situ insolstitiale κατ ηο alterum ne ridionale,
brumale hybernum humile, ut principium Capricorni. Explisandi hin Lucret αδ rex. nam Vt Sotastix e partib-Voce tu Brumales adeat flexus,at in revertem , cui ut πω μεια ad Sopitiales