De affectione hysterica dissertatio inauguralis quam pro doctoris medicinæ laurea obtinenda publicae eruditorum disquisitioni submittit Carolus Hughus Kohen

3쪽

NulIn morbus mulieribus tam

familiaris mallus qui omnes eo poris partes tam vati exereeat.

Oobd Dem ritus seripsit in epistola ad Hippomate

sexcentarum aerumnarum atque innumerabilium alamitatum auetorem esse uterum, et Hippoerate ipse tradidit, multis et raptum omnem superantibus assectionibus angi miserrimas mulieres, aptissime adit in hune Ioeum. Adeo enim mulieribus sere omnibus nostra haeaetate familiaris existit hysterie assectio, ut ex se centis otiose et opipare viventibus vix centum reperiam tu quae huie morbo, aliorum sero omnium formam im duenti, obnoxiae non sint Tot namque tamque horre dis symptomatibus stipatur, ut eum ineomprehensibilia plerisque videantur, a daemonibus polius quam a morbi viribus premi mulieres et exagitari sacile iudiectur. duapropter optime a Galeno dictuma sterieam passio nem unum quidem Nomen esse, varia tamen et innumera aeeidentia sub se comprehendere duo probe t nens Riverius se eontinere non potuit, quin uetores praeeipuos qui de mulierum morbis seripserunt altiori Mee damnaret. Isti enim quamvis sumoeationem hyst xleam sub titulo hysterim passionis egregie explicent, symptoma peculiare, quod omnium frequentissimum et molestisssimum esse solet, generis nomine donantes, diversis tamen eapitibus varios ex utero asseelus perpe

4쪽

ram exponimi nempe hysterieam sus eationem eapitis dolores, convulsiones, ordis palpitationes, arteri rem in hypoehόndriis et dorso putrationes, ventriculi, hepatis, et lienis assectus, variosque in aliis partibus dolore ex utero oriundos, quod illi omnes ab iisdom omnino causis Xoriantur, atque unam medendi me im-

Voluerunt nimirum veleres Galeniet istarum asseeii

num causam esse sanguinis menstrui ire uterum re

tentionem vel seminis eorruptionem, quo fit ui malignam ac venenatam qualitatem aeqilirant, ex quibus maligni vapores elevantur, variasque corporis partes asseiunt. Verum eum alii ex istis animadverterini menstruantes mulieres aeque a vetulas in uno morbumineidere, aliam Neogitarunt, humorum sollicet exer mentitiorum ad uterum confluentium copiam, qui di turna mora putreseunt undo ex vasis uteri tetri vapores mittuntur, modo hanc, modo illam partem assieientes, a symptomata hysterim aseetionis excitantes. Verum equis non videt, reliquis mentis conatibus aliud non suadentibus, omnes veterum hypotheses salsas fuisse, dum meatus a duetus per quos humores, mali gnam a veneficam indolem nacti, ex utero, contermunisque partibus in quibus nidulantur, erumpentes adeo et cerebrum deserantur, variis morbi symplomatibus pro varia humoris qualitate ansam daturi, patentes adhue nemo ausus est assignaret Sed hae omnia longo diversa ratione rem se habere claro emineunt, eum praediolae partes, exquisitissimo sensu praeditae, tum

re, insari tendi, obstrui, au alia ratione affiei aueant, quin nerveae libriIlae, quium eaedem contexino

5쪽

snnt, in validiores atque inordinatas eontraeliones agamiur, et hine tristis sensatio ae spasmus exelletur, qui reliquis eorporis partibus communieatus, omnia hyst rieae asseetionis symplomata inducat. Si nimirum aeeurate perpendamus minimos nerv eum ramusculos, qui per uteri substantiam dissemina tur, eum nervis sexti paris a cerebro originem initia tibus ommunieare, nihil sere negotii facesset asseetio num explieatio, quae hunc morbum comitari solent. Cum enim varie atque inorditate contrahantur, irritentur, convellantur, variae autem atque inor linatae eontraetiones, morsus, eonvulsio per mirilitem eonsensum partibus communicentur per quas iidem ipsi nervi distribuntur, easdem prae aliis ejusmodi consensum pati oportere, et varie exagitari, torqueri atque moleste an fiet perspieuum est sine nil mirum nervos qui per .viseera abdominis distributi ad pharyngem usque pertingunt, ut spasmo asseeti sunt motus undas repraesentam

tes exeitare quod nihil aliud esse eensendum est, quam

viseerum eorundem ac partium convolutionem quandam, et quasi conglobationem inui pasmus violcntur, magnoque impetu ad superiores usque partes propagatus, globi speciem gurgum ascendentis mentitur. Carolus Piso praeeipuam morbi sedem in cerebro, vel potius nervorum principio ollocavit, eui use rei Willisius hune asseetum ad molus onvulsivos retulit, ejusque causam esse statuit in eonfuso perturbato, atque inordinato spirituum animalium molo eire nervorum prineipia existente propter particularum to genearum eum ipsis admixtionem, quae particulae inrogeneae opes explosiva ab eodem vocatur hane

6쪽

eopulam retinere sptatus, et una se eum In anales ne veos dedueere atque Use eonias agitati, spirituum animalium motus iaetis undamentis, omnia hystericae passionis symplomata dilucidat His addenda ex his eo posita sententia clarissimiaim ulterii qui non ex eluso

acido su et pancreatici, ventrieuli, aut glandularum Ini est in alium vitiose esservescente, partium tamen ne vosarum convulsiones tum abdominis, tum aliarum par

tium genuinam hujusce morbi causam praetendit. Si quid ego in re ardua ae perdimelli sentio, quamquam haud in fietas ire ausim seriptores magnos et doctos a

veritatem propius aecessisse eum suam unusquisque deaste et ionis hysteritae ausis doetes nam eongessit, dummodo suus cuique locus tribuatur parcant tamen si in illorum sententias non eo, eum doeeant easdem esse aeasseetionis 3 poctondria eae, et nullas in utero conterminis sui partibias esse agnoscendas Quamvis istorum a Di e tuum symptomata inter se similia ae utrique valdo communia videantur, animadversione lamen digna oecurrunt quam plurima qua eorum disserentiam insignem faeiunt. Itysterica enim assectio vehementer et ex

improviso gravidas, puerperas, viduas, plethoricas post grave aliquod pathema animi, vel virgines post repentinam luxus menstrui suppressionem aggreditur, ut

omni sensu ac motu privatae repente in terram concidant, aeri ae incredibili frigore externas coqioris partes oecupante, ut manibus percipi, ne ea Iesaetis linteis temperari queat. Dolore insuper in capitis vertice ceriatae regioni infixo adeo atrociter divexantur, ut a clavo serro nil atroeius possent globo ex imo ventre gulam versus ascendente pressae, frequentique animi deliquio,

7쪽

Utoque ad sumeationem usque intempta respiratione. Aliquando saueium tam sorti strangulatione eo ripiuntur, ut nil magis a laqueo, solo pennarum ae censarum sumtu naribus admoto levamen interdum prorsus mirabile percipientes, nullum interdum quocumque adhibito medieamino, ut propterea pro mortuis habitae sepulchro destinatae nonnullae fuerint. Percurre, quae so singulas et universas asseetionis hypochondria ea notas ullam ne in tanta earum diversitate reperies quae eum praedieiis suilhcationis uterinae sFmptomatibias aut frequentia, aut invadendi m0do, aut vehementia comparari queat Subitam ac phementem sensus et motus privationem, qua ex improviso in terram eone id unt nedixeris, quae in hypochondriacis non observatur. Neque aere illud atque in eredibile rigus, neque clavum liF- Mericum dictum, neque globi aseensum, neque animi deliquium, et ad sustbeationem usque interceptam re spirationem, . Plemque strangulationem testibus si de dignissimis, qua si a malo hypochondriae non sunt re mola, minus tamen frequenter vehementerque aggrediuntur. Quosnam hypoehondriacos videas in solo penna

rum Beeensarum, aut rerum grave olentium sustitia medicinam adeo praeelaram agnoseentes ut eo solo e ab limgruentis paroxysmi discrimine et ab eodem gravissime infestante ita vindie entur ut in perseetissimo valetudinis Matu, inean tamenti adcinxiar, constituantur pulsee addas velim i ysteri eam quandoque nee ionem, medicaminum vires ac medentium nisus eludes item, sensim sensimque ingravescentem, atque alias in penetra libus viseerum radiees agentem, in epilepsiam, in lethalam Uueopem, in uterinum furorem, in uter hydropem

8쪽

tem nati Malum autem hypoehondria n, In senis tum praesertim, qui summus eiusdem gradus est, in teterum aliosque ejusmodi morti R, in quibus viseeraim ventris plerumque lumor aliquo laborare solent, aut aliter desinere potes . di igitur verosimilius anserri posse videtur, nam si iratur uterum propter lymphae genitalis, aut sanguinis, aut alterius hum

Hs retentionem corruptionemque, au extranei corporis, salsi videlicet germinis, aut similis in ejus avitate suppurationem au aliter malo aseetum, hγε te meae alloetion ansam ob liano potissimum rationem praebere, quod nervi per ejus substantiam distributi varie irritati, demorsi, vellicati, omnes quibuseum insignem

habent eommunicationem ad violentas, atque inordin taceontractiones partium, quibus inseruntur, ciendas ex- eitant, unde varia symptomata, pro convulsionis aut spasmi varietate, proneiscuntur duae quidem omnia eum ab uteri convulsione primum, ae spasmo tamquam rivm lus a sente manent, rectum putandum est onsilium praestantissimi aurie au, cumilem omnium symptomatum ausam, quibus lysterim mulieres in paroxysmoeorripiuntur, hahendum esse, atque iuxta Iippocratisas ortum, plurimi morborum quil, us eaedem prae viris dire excreenti id. Uter partes conterminae, immo ad uteri sun dum hiantes, sunt tubae allopianae die tae: duo se ili eo due lux, qui inde magis ampliantur, et unus pro quoque varIo huius dorsum conscendens, mox itis ea demissus ori licio suo in Iae inias quasdam ornamen tum soliaeeum dieias diviso propendet, substantia eadem

sere, qua uterus, praeditus. Ad duorum sere digitoruinabis ieri lateribus distantia duo alia globosa corpora con-

9쪽

alta sunt, veteribus testes ruiebres, reeentiori husis a ria nuneupata. Idem utero per latum ligamentum, perque aliud satis validum eonnexa Nil igitur mirum videatur, aut tubas allopianas, aut ovaria quocumqtie humoro, pleta, distenta, aut alia ratione asseeta, ipsius hystoritae assectionis Umplomata progignere, quae ab uteri a stono exoriri supra ostenilimus eum hujuseo et illarum partium, per nervos reciproce eommunicantes, consensus eiusmodi sit, ut una allecta, aliae quoque parum dissitae immo eonnexae asticiantur lampha genitalis ins per stagnans et eorrupta, extremi late nervorum ejus substantiam perreptantium multiplici ratione assieti et hae una satis valere potest ad Traenes motus, a que inordinatas contractiones universi corporis concitanda K.

Phaenomen omnia pubertatis commonstrant irraho tempus ad uterum talem sanguinis aliorumque su eorum affluxum fieri, quo non solum extrema vasorumosenla reserantur pro sanguinis menstrui evaeuatione, sed talis in exiremitate nervorum motio ex Italur, quae

ad e rebrum usque perhingens Veneris ideas in animum indurat Blae porro ad stimuli sedem major sanguinis, aliorumque sueeorum fluxus promovetur, atque desideria ad Venerem incenduntur .uid igitur mirum videtur, majore saeta stagnatione eongestioneque con P nente hujuse lymphae paries sensim a se mutuo solvi, atque oesidere, suhliliores avolare, erassiores vero remanere, paullatimque eorrumpi aere propterea V Ialiles tenuiores fieri, nervos villieare, an alia ratione asseere, ut inde ditissimum malum busteticum subse quatur Magnum hujuse rei larumque argumen um

10쪽

est, virgines e reaiahemus annos Venerem avide a petentes, viduas intermisso eoitu eodem morbo ve hementer exemeri quia videliget Impli gentialis, sanguis si libet, aliique humores a copia a eum lanis

tur, ut non in morsu atque vellieatione in extremiatatibus nervorum contineri, in organis a natura minparatis nequeant, ex qua violenti spasmi ad nniversum corpus propagautur. Egregium Raimund Jo Fortis monitum est, s Maelia latem, uteri servorem, a pruritum a furore uterino probe esse distinguendum Salae es enim mulieres intra honestatis limites sese eontinent uteri servore asseetas dolorem aliquem et molestiam in utero percipiunt cum aliqua horripilationst, et urinae retentione pruritu, eo uteri laborantes vel libidinem non patiuntur, vel si patiuntur, ut satyriasim viri ferre solent, deliri tamenae furoris expertes servantur. Hisee disserentiis tituperpensis, factum est ut de furor uterino hoe aptio ageremus cum enim salacitas, uteri servor, et pruritus in utero conterminisque partibus, eerebro illaeso, se dem agi seant, atque uterini suroris levioris gradus sint, ad mulierum morbo reserat aptius posse videtur, quam ad morbos rapitis, ut Fortis, Riverius, Mereatus, aliique praestiterunt, quidquid nommannus senserit qui Setinerium hae in parte sequutus, furorem uterinum ad maniam Pertinere a serentem, et peculiarem eius speciem esse, ad delirium melaneholieum et maniaeum euindem retulit. Quamquam si causas speetemus ab omnis aevi mediet prolatas, ita in iis assignandis euneti comveniunt, in sis omnis ei quaestio dirimatur. Si enim Aetium audimus, quem M. Fortis sequutus est, is aeri